Descarga en formato PDF (9,4 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

A fixación do relato histórico nacionalista. 1886-1937
615
no capítulo que dedica a ese período tan sinalado na produción cultural, onde, a
pesar de ser a calidade desta, xustamente, a que fundamentaba a atribución do
título, foron as cuestións de orde política as que concitaron a súa case enteira
atención, sinaladamente as relativas á existencia dunha conciencia nacional
irlandesa naqueles tempos e o seu reflexo nas manifestacións artísticas. 1110
En resume, pódese salientar os principios que MacNeill procurou deixar ben
asentados cando tratou da cultura irlandesa dos tempos dourados medievais nos
seguintes puntos: a mestura das tradicións nativa e cristiá como orixe da nova
cultura nacional, o valor da lingua gaélica e das súas manifestacións escritas, o
labor de espallamento cultural das escolas de eruditos gaélicos, a apertura e
integración das formas culturais propias respecto de Europa e a superioridade da
cultura autóctona fronte á de orixe feudal. Sobre estes puntos fundamentais xirou
o seu discurso histórico cultural.
O feito de que MacNeill concibise a nacionalidade irlandesa como o froito
da confluencia de dúas tradicións, a céltica e a cristiá, conferíalle nos seus esquemas
unha relevancia especial á chegada á illa dos dous elementos que deran lugar a tal
proceso, como xa vimos en ambos os casos. Os dous momentos aparecían, naquela
lóxica do pasado, como fitos fundamentais na historia dunha nación que existía,
xustamente, en canto se producira tan fecundo encontro. A chegada do cristianismo,
en consecuencia, revestiu unha importancia transcendental, e así o puxo de
manifesto o noso autor nos seus escritos. Sen embargo, tamén se amosou cómo
ese comezo dunha nova fase que sinalou a implantación da fe cristiá en Irlanda
non implicou unha ruptura total coa era pagá. Precisamente, MacNeill insistiu na
condición harmoniosa e fructífera da mestura, de maneira que, na súa visión, o
cristianismo non anulou, senón que transformou as raíces gaélicas; deulles nova
vida, non as tronzou. A esencia da nación seguiu sendo céltica, en canto preexistía
á nova relixión e transcendeu a incorporación desta á substancia identitaria. Nos
traballos que estudiamos, o encontro entre a antiga cultura nativa e a doutrina
cristiá presentouse como unha mesturanza completa, ó modo dunha fusión entre
dous elementos da que xorde unha nova natureza que semella ter vida en por si,
non simplemente derivada daqueles que a constitúen. De tal proceso combinatorio
das dúas tradicións naceu “case unha nova nación, cun carácter e unha
individualidade” ben diferenciados e que perdurarían no tempo. 1111
1110 PIH, pp. 222-248.
1111 MacNeill recorre á metáfora química para resaltar o inextricable da fusión e a singularidade do seu
produto: “And just as two elements in the chemical sense unite to form something that seems to gave a
nature and a virtue all its own and not derived from the quality of either component, so this blending of