Descarga en formato PDF (9,4 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

510 A nacionalización do pasado irlandés, 1845-1937
Exponse nas seguintes liñas, ademais, a crítica detallada que realiza MacNeill
sobre o proceso de produción do que nace ese relato da Antigüi dade e sobre os
seus resultados. Preténdese así ofrecer unha mostra práctica máis completa dos
métodos de traballo do noso historia dor coas fontes orixinais gaélicas, xa suxeridos
de modo indicativo en apartados anterio res, así como o distanciamento crítico que
quere establecer respecto das máis antigas versións do pasado irlandés, como
imprescindible fundamento sobre o que asentar un novo relato histórico axeitado
ós requisitos da historiografía académica.
1. A elaboración do relato
Segundo MacNeill, durante os séculos IX, X e XI, unha serie de homes de
letras, fundamen talmente os filidh, 708 a cargo dos cales estaba o ensino nas escolas
seculares gaélicas, emprenderon un proceso de sistematización, coordinación e
interre lación dos antigos relatos e tradicións que daban conta do pasado irlandés.
Nesas escolas, ás que o autor atribúe continui dade coas druídicas que houbera nos
tempos pagáns, 709 ensinábase ós estudiantes todo tipo de coñece men tos, ocupando
un lugar especial o estudio da literatu ra nativa mitolóxica e heroica. Por certo,
resalta o noso autor, que non parece que a historia, tal como hoxe se entende este
termo, formase parte das materias de ensinanza neses primeiros séculos da Irlanda
cristiá. 710
O método de preservación e de transmisión deses coñecementos era a
memorización en forma poética. Sen embargo, MacNeill, como outros estudiosos
da súa época, supón que o progreso nos sucesivos niveis do sistema educativo non
podía depender unicamen te do simple aumento da capacidade de repetición de
relatos. Se nisto consistise o perfeccionamento nos graos de aprendizaxe, “Any
person of good memory might rival the fili on this ground”. Máis ben, o fundamental
sería a capacidade de harmonizar os diversos relatos tradicionais existentes, de
establecer lazos entre eles e de enmarcalos nun cadro xeral coherente: “[...] in
other words, to weave them together into a web of ostensible history”. 711
Desa consideración dos vellos relatos memorizados como reflexo parcial de
diversos aspectos dunha soa realidade xeral pasada debeu de partir, en opinión de
708 “ […] professors of secular learning”, CI, p. 25.
709 CI, p. 25.
710 CI, p. 26.
711 CI, p. 37. Insistindo na idea de que debería haber algo máis ca unha simple capacidade de memorización
e recitado dos distintos relatos do pasado, reproduce MacNeill noutra parte o final dun texto do Book of
Leinster: “He is no poet who does not synchronise and adjust together all stories’. This means clearly that
it was, at the time, as essential part of the poet’s work to make a consecutive and dated history out of the
sagas of antiquity”. PIH, p. 99.