Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DOSYA: ‹ST‹HDAM<br />
MAKALE<br />
VERİMLİLİK, İSTİHDAM VE<br />
NİTELİKLİ İŞGÜCÜ<br />
İSTİHDAM SORUNUNUN GELİŞEN TEKNOLOJİ VE BİLGİ DÜZEYİ İLE BİRLİKTE ELE ALINARAK<br />
NİTELİKLİ İŞGÜCÜ YARATILMASI VE BUNUN VERİMLİLİĞE YÖNELİK KATKILARI<br />
ÇERÇEVESİNDE DÜŞÜNÜLMESİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİNİN BU YÖNDE GELİŞMESİ, DAHA<br />
UZUN VADELİ VE SAĞLAM POLİTİKALAR GELİŞTİRİLMESİ İÇİN ÖNEMLİDİR.<br />
Dr. Mustafa<br />
Mahir KUTAY<br />
MPM İstanbul<br />
Bölge Müdürü<br />
Elif SANDAL<br />
ÖNAL<br />
Uzman<br />
Günümüz gelişmiş ve gelişmekte olan dünya<br />
ülkelerinde, sanayileşme, yenilik ve teknolojinin<br />
ilerlemesi gibi gelişmelerle eş zamanlı<br />
olarak büyüyen sorunlardan biri de istihdam sorunudur.<br />
İnsan emeğinin en önemli üretim faktörü<br />
olarak ele alındığı günümüz ekonomilerinde, tüm<br />
üretim faktörlerinin kullanımı anlamına gelen istihdam<br />
kelimesi insan gücünün kullanımı ya da “bireyin<br />
işlendirilmesi” şeklinde yorumlanmaktadır. İstihdam<br />
sorunu bir ülkede çalışabilecek durumda<br />
olan bireylerin işgücüne çeşitli sebeplerle katılamamaları<br />
sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu sebepler<br />
ülkeden ülkeye hatta ülkelerin içindeki çeşitli idari<br />
yapılar arasında değişim göstermekle birlikte, pek<br />
çoğunun temelinde önemli makro ekonomik nedenler<br />
bulunmaktadır. Örneğin Bozdağlıoğlu (2008)<br />
Türkiye’deki işsizliğin en önemli sebeplerinden biri<br />
olarak sanayi yatırımlarında sürekliliğin sağlanamaması<br />
ile tarımsal işgücü fazlalığının tarım dışı<br />
sektörler tarafından olması gerektiği kadar istihdam<br />
edilememesini göstermektedir. Bununla birlikte<br />
istihdam her ne kadar ekonomik yapı ile ilgili<br />
sorunlar çerçevesinde ele alınsa da sosyal yaşamın<br />
en önemli konularından birini de teşkil etmektedir<br />
(Eyüboğlu, 2003). Zira modern toplumların pek çoğunda<br />
sosyal statünün en önemli göstergesi bir “iş”<br />
sahibi olmaktır ve bunun tersi durumlar statü kaybı<br />
olarak algılanarak hem bireysel hem de toplumsal<br />
düzeyde bazı sorunları beraberinde getirebilmektedir.<br />
İstihdam sorunları, toplumsal düzeyde işgücüne<br />
katılım, işsizlik ve bunlarla ilgili alt göstergelerle ortaya<br />
konmaktadır. İşsizlik sorunu ele alınırken çeşitli<br />
türler altında değerlendirilmekte, her bir tür ile<br />
ilgili çözüm stratejisi buna göre yapılandırılmaya çalışılmaktadır<br />
(örn. iradi işsizlik, gayri iradi işsizlik,<br />
friksiyonel -geçici- işsizlik, konjoktürel işsizlik,<br />
mevsimsel işsizlik, yapısal işsizlik, gizli işsizlik, teknolojik<br />
işsizlik; Bozdağlıoğlu, 2008). Bununla birlikte<br />
işsizlik türleri yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, meslek<br />
vb. demografik değişkenlere veya diğer sosyo-kültürel<br />
etkilere bağlı olarak da kategorize edilebilmektedir.<br />
Tüm bu kategorilerden bağımsız olarak<br />
gözden kaçırılmaması gereken nokta ise, artan nüfus<br />
ve teknoloji ile birlikte çalışabilecek durumda<br />
olan kişilerin istihdamının her geçen gün daha da<br />
zorlaştığıdır.<br />
Diğer taraftan yine gelişen teknoloji ile birlikte iş süreçlerinin<br />
karmaşıklaşması, iş çeşitliliğinin artması<br />
ve uzmanlaşmanın ayırıcı bir işçi özelliği olarak güç<br />
geçtikçe daha fazla önem kazanması işsizliğe çözüm<br />
olabilecek istihdam stratejilerinde önemli bir<br />
belirleyici olmuştur. Nitelikli elemanların istihdamının,<br />
yalnızca işsizliğin çözümünde değil, verimliliğin<br />
artmasında da kritik olduğu pek çok çalışmada belirtilmektedir.<br />
Örneğin işsizliğe yönelik çözüm önerilerinin<br />
yer aldığı kitapta Eyüboğlu (2003), nitelikli<br />
işgücünün istihdama katkısını belirtirken, bilgi temeline<br />
dayalı bir ekonominin gelişmesinin sağlanmasının<br />
ve nitelikli istihdamın gelişmesinin piyasanın<br />
gerekliliklerini sağlayacak bir eğitim ve öğretim<br />
sistemi ile olabileceğine işaret etmektedir. Eyüboğlu’na<br />
göre (2003) “nitelikli bir istihdam ortamı<br />
oluştırılmasında, insanlara bilgi temeline dayalı bir<br />
topluma dâhil olma ve bu toplumdan yararlanma<br />
kapasitesi verilmiş olmalıdır. Bir yandan okul hayatından<br />
iş hayatına geçişi kolaylaştıracak bir sistem<br />
gereklidir. Öte yandan etkili bir öğrenim ve eğitim<br />
sistemi, temel niteliklerle donatılmış bir insan kaynağının<br />
oluşmasında ve bunun ekonomik ve toplumsal<br />
değişimlere uyum göstermesinde önemli bir<br />
48 M‹MAR VE MÜHEND‹S
Change language