You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
DOSYA: ‹ST‹HDAM<br />
likli elemanların üniversitelerde yığılmasının, dolayısıyla sanayiden<br />
kaçmasının altında yatan nedenlerden birinin sanayideki<br />
emek değerinin düşük olması olarak düşünülebilir. Sanayideki<br />
düşük gelirden dolayı, öğrenciler üniversitelere yönelmekte, düz<br />
liseleri bunun için bir atlama tahtası olarak kullanmaya çalışmaktadırlar.<br />
Bu sorunun ülkemiz ekonomisinin genel durumuyla<br />
bağlantısı olmakla birlikte sanayinin ve özel sektörün de bu<br />
konuyu yeniden masaya yatırmasının büyük bir önemi bulunmaktadır.<br />
Ülkemizin genel geçer kültürel değerlerine göre “statü”, bazı durumlarda<br />
“gelir”den daha büyük önem taşıyabilmektedir. Sanayide<br />
geçerli olan mesleklerin, toplumumuzun genel geçer kültürel<br />
kalıplarına göre üniversite eğitimini gerektiren mesleklere<br />
göre daha “düşük statüde” olduğunu söylemek mümkündür. Öğrencilerin<br />
bu denli yüksek sayılarda üniversite kapılarında yoğunlaşmasının<br />
altında, bunun önemli bir faktör olarak yattığını<br />
söylemek yanlış olmayacaktır. Bu bakımdan öğrencilerin daha ilkokuldan<br />
itibaren ara mesleklere eğilimli hale getirilerek bu<br />
yönde sosyalleştirilmeleri büyük önem arz etmektedir.<br />
İşgücünün sanayiden kaçmasına yol açan nedenlerden birinin de<br />
çalışma güvenliğinin olduğu söylenebilir. Gerçi araştırmamızda<br />
OSTİM imalat sektöründe istihdam edilen işgücünün dikkate değer<br />
bir istikrar içinde olduğu anlaşılmaktadır. Araştırmamızda<br />
elde edilen bulgulara göre, bir meslekte uzmanlaşmış elemanlar<br />
kolay kolay açıkta kalmamakta, açığa çıktıklarında da rahatlıkla<br />
iş bulabilmekte ve bir işte uzun süre çalışabilmektedirler.<br />
Buna rağmen, Türkiye şartlarında kamu sektörünün, özel sektöre<br />
göre daha fazla iş güvenliğine sahip olduğu yaygın bir kanaat<br />
olarak bilinmektedir. Düz liselere, oradan da üniversitelere yönelişin<br />
altında yatan faktörlerden biri “sosyal statü” ise, birinin<br />
de “iş güvenliği” olduğu söylenebilir. Buradan hareketle, özel<br />
sektördeki çalışma şartlarının da belli bir güvenliğe kavuşturulması<br />
gerektiği söylenebilir.<br />
MESLEK TERC‹H‹NE ‹L‹fiK‹N TESP‹TLER<br />
Araştırmamızda, OSTİM imalat sektöründeki “öncelikli” meslekler<br />
tespiti sanayicinin gözüyle değerlendirilmiştir. İşletmelerin<br />
en fazla ihtiyaç duyduğu mesleklerden hareketle, öncelikli meslek<br />
tespiti yapıldığında karşımıza şöyle bir tablonun çıktığı söylenebilir:<br />
Gelişmiş teknoloji kullanan, karışık imalat yapan sektörlerde<br />
teknoloji bilgi ve becerisi gerektiren mesleklerin daha fazla<br />
ihtiyaç duyulan meslekler olarak ön plana çıktığı görülmektedir.<br />
Bu bağlamda en fazla aranan mesleklerin, genel olarak operatörlük,<br />
özel olarak da CNC operatörlüğü, veri düzenleme ve<br />
planlamaya dayalı bilgisayar bilgi ve becerisi, teknik resim ve<br />
grafik gibi meslekler olduğu görülmektedir. Oysa daha az karışık<br />
sektörlerde daha basit mesleklerin revaçta olduğu söylenebilir.<br />
Bu çerçevede OSTİM’de en fazla ihtiyaç duyulan mesleklerin<br />
kaynakçılık, torna/tesviye/frezecilik olduğu anlaşılmaktadır.<br />
OSTİM’de ihtiyaç duyulan öncelikli meslekler konusundaki ihtiyacını,<br />
sanayici büyük ölçüde kendisi görmektedir. Bu konuda<br />
sanayicinin ihtiyacını karşılayacak tarzda profesyonel mesleki<br />
eğitim kurumları gelişemediği için, sanayici ihtiyaç duyduğu elemanı<br />
kendisi işbaşında, üretim süreci içinde kendisi yetiştirmektedir.<br />
Sanayide dikkate değer bir ihtiyaç olarak ön plana çıkarılan<br />
CNC operatörlerinin genel olarak işbaşında eğitilmek suretiyle<br />
sanayici tarafından yetiştirildiği gözlenmiştir. Bu tür mesleklerin,<br />
altı ayla bir yıllık süre içinde öğretilebildiği anlaşılmaktadır.<br />
İhtiyaç duyulan meslekler konusunda alt sektörler bazında bir<br />
analiz yapıldığında, her sektörün kendine özgü önceliği olan<br />
mesleklere ihtiyaç duyduğu anlaşılmaktadır. Ancak hemen hemen<br />
tüm sektörlerde az ya da çok ihtiyaç duyulan ortak mesleklerin<br />
olduğu söylenebilir. Kaynakçılık, operatörlük (tesis, makine,<br />
CNC), torna/tesviye/frezecilik, satış ve pazarlamacılık gibi mesleklerin<br />
alt sektörlerin büyük bir kısmında ortak mesleki ihtiyaçlar<br />
olarak ön plana çıktığı görülmektedir.<br />
OSTİM’de, ülke ekonomisinin üzerinde seyreden bir işgücü istihdam<br />
kapasitesinin olduğunu söylemek mümkündür. Araştırmamızda<br />
yer alan işletmeler, önümüzdeki bir yıllık süre içinde, yaklaşık<br />
olarak bin 400 civarında değişik alanlarda yetişmiş elemana<br />
ihtiyaç duyduklarını belirtmişlerdir. Araştırma örneklemi kapsamında<br />
ulaşılan işletmelerde istihdam edilen toplam işgücünün<br />
10 bin civarında olduğu düşünüldüğünde, OSTİM Sanayi Bölgesinin<br />
yüzde 14 oranında bir istihdam kapasitesine ihtiyaç duy-<br />
66 M‹MAR VE MÜHEND‹S
Change language