TMS 39 : Finansal Araçlar - Kpmgvergi

7 Nakit Akış Tablosu’nda tanımlandığı şekilde) yapılan ve elde edilen faiziyle birlikte nihai alıcılaraaktarılan yatırımlar haricinde, başka bir yatırımda kullanılmaları mümkün değildir.20. İşletme bir finansal varlığı devrettiği zaman (bakınız: Paragraf 18), söz konusu finansal varlığın mülkiyetindenkaynanlanan risk ve yararları ne ölçüde elinde bulundurmaya devam ettiğini değerlendirir. Bu durumda:(a)(b)(c)İşletmenin bir finansal varlığın mülkiyetinden kaynaklanan bütün risk ve yararları önemli ölçüdedevretmiş olması durumunda, söz konusu finansal varlığı bilanço dışı bırakması ve bununla beraber,devir sırasında yaratılan veya elde tutulan her türlü hak ve yükümlülüğü varlık veya borç olarak ayrıcamuhasebeleştirmesi gerekir.İşletmenin bir finansal varlığın mülkiyetinden kaynaklanan bütün risk ve yararları önemli ölçüde elindebulundurmaya devam etmesi durumunda, ilgili finansal varlık bilançoya yansıtılmaya devam edilir.İşletmenin bir finansal varlığın mülkiyetinden kaynaklanan bütün risk ve yararları ne önemli ölçüdedevretmiş ne de önemli ölçüde elinde bulundurmakta olması durumunda, işletme, ilgili finansal varlıküzerinde kontrol sahibi olmaya devam edip etmediğini belirler. Buna göre:(i)(ii)İşletmenin artık kontrol sahibi olmadığını belirlemesi durumunda, ilgili finansal varlık bilançodışı bırakılır ve devir işlemi sırasında yaratılan veya elde tutulan her türlü hak ve yükümlülük,varlık veya borç olarak ayrıca muhasebeleştirilir.İşletmenin kontrol sahibi olmaya devam ettiğini belirlemesi durumunda, anılan finansal varlıkişletmenin varlık üzerinde devam eden ilgisi ölçüsünde bilançoya yansıtılmaya devam edilir(bakınız: Paragraf 30).21. Risk ve yararların devredilmesi (bakınız: Paragraf 20), ilgili varlığa ait net nakit akışlarının zaman ve tutarlarındameydana gelen değişikliklerin işletme üzerindeki etkilerinin devir işlemi öncesi ve sonrası itibariyle kıyaslanmasısuretiyle değerlendirilir. Finansal varlığa ait gelecekteki net nakit akışlarının bugünkü değerinde meydana gelendeğişikliğin işletme üzerinde yarattığı etkinin devir sonucunda önemli ölçüde değişmemesi durumunda (örneğinişletmenin bir finansal varlığı, yapılan bir anlaşma gereği sabit bir fiyattan veya satış fiyatının üzerine borçverenin getirisinin eklenilmesinin ardından ulaşılan bir fiyattan geri almak üzere satmış olması), işletme, finansalvarlığın mülkiyetinden kaynaklanan risk ve yararları önemli ölçüde elinde bulundurmaya devam etmektedir.Bundan böyle, anılan değişikliklerin işletme üzerindeki etkilerinin finansal varlıkla ilgili gelecekteki net nakitakışlarının bugünkü değerindeki toplam değişikliğe kıyasla önemsiz olması durumunda (örneğin işletmenin, birfinansal varlığı düzenlenen bir opsiyon sözleşmesi gereğince vadesinde gerçeğe uygun değerinden geri almakamacıyla satmış olması veya bir “kredi alt katılımı” gibi 19 uncu Paragraftaki koşulları sağlayan bir anlaşmadadaha büyük bir finansal varlığa ait nakit akışlarının tam orantılı bir bölümünü devretmiş olması), işletme,finansal varlığın mülkiyetinden kaynaklanan risk ve yararların neredeyse tamamını devretmiştir.22. İşletmenin mülkiyetten kaynaklanan bütün risk ve yararları önemli ölçüde devredip devretmediği veya elindebulundurmaya devam edip etmediği çoğu kez bellidir ve herhangi bir hesaplama yapılması gerekmez. Diğerdurumlarda, gelecekteki net nakit akışlarının bugünkü değerinde gerçekleşen değişikliklerin işletmeyi ne ölçüdeetkilediğinin, devir işlemi öncesinde ve sonrasında hesaplanıp karşılaştırılması gerekir. Sözü edilen hesaplama vekarşılaştırma işlemi, uygun bir cari piyasa faiz oranının iskonto oranı olarak kullanılması suretiyle yapılır.Gerçekleşmesi daha muhtemel olan sonuçlara daha fazla ağırlık verilmek suretiyle, net nakit akışlarındameydana gelmesi yeterince muhtemel olan her türlü değişim dikkate alınır.23. Bir işletmenin devredilen varlık üzerinde kontrol sahibi olmaya devam edip etmediği (bakınız: Paragraf 20(c)),devralan tarafın anılan varlığı satma imkanına bağlıdır. Devralan tarafın, varlığın tamamını, ilişkisiz bir 3 üncüşahsa satma kabiliyetinin bulunması ve söz konusu satışı tek taraflı olarak ve herhangi ilave bir kısıtlamaöngörmeksizin gerçekleştirebilmesi, işletmenin artık kontrol sahibi olmadığı anlamına gelir. Diğer bütündurumlarda işletme kontrol sahibi olmaya devam eder.Bilanço dışı bırakma koşulları oluşan devir işlemleri (bakınız: Paragraf 20(a) ve (c)(i))24. İşletme, devir işlemi sırasında bir bütün olarak bilanço dışı bırakma koşulları oluşan bir finansal varlığıdevretmesi ve ücreti karşılığında söz konusu finansal varlığa hizmet verme hakkını elinde bulundurmasıdurumunda, söz konusu hizmet anlaşmasını bir hizmet varlığı ya da bir hizmet borcu olarak muhasebeleştirir.Elde edilecek ücretin verilen hizmetin karşılığında yetersiz kalacağının beklenmesi durumunda, ilgili hizmetyükümlülüğüne karşılık gerçeğe uygun değeri üzerinden bir hizmet borcu muhasebeleştirilir. Elde edilecekücretin yapılan hizmetin üzerinde olacağının beklenmesi durumunda, söz konusu hizmet hakkı için, Paragraf27’ye uygun olarak daha büyük finansal varlığın defter değerinin dağıtılma esasına göre tespit edilen değerüzerinden bir hizmet varlığı muhasebeleştirilir.25. Devir işlemi sonucunda finansal varlığın tamamen bilanço dışı bırakılması ancak, anılan devir işlemininişletmenin yeni bir finansal varlık elde etmesi veya yeni bir finansal borç ya da hizmet borcu üstlenmesi8