Bilgi Değeri Açısından Cefr ve Ebced - Harfler ve ... - Düşünce Tarihi

Bilgi Değeri Açısından Cefr ve Ebced –Harfler ve Rakamlar Metafiziği-nusundaki düşüncelerinden ötürü şirkle itham ettiği nakledilmektedir.64Netice adı ne konulursa konulsun böylesi bâtınî inanış ve müdahaletahrife kalkışmaktır. Buna ister İhvan-ı Safâ’nın görüşleridenilsin isterse yapılana, ‘sufîlerin, tefsir değil, ‘işaret’ adını verdikleri’söylensin ameliye itibariyle aynı kapıya çıkmaktadır. Buradamüdahalenin mantığı Kur’an’ın zahirini ya tamamen inkara veyaKur’an bütünlüğüne rağmen anlamlar yüklemeye dayanmaktadır.Bu da ifsadî bir tutumdur. Zira hiçbir müfsid kendini ifsad edicikabul etmediği gibi sıfatını da ilan hiç etmez. Nitekim isimlendirmeeyleme dönüşmez, eylemler/yönelişler bir isme dönüşürler. Bu durumkadîm dönemlerde böyle olduğu gibi son dönem Kur’an aşırıyorumları için de böyledir. Mana itibariyle ilgimizi çeken şu rivayetleribu bağlamda oldukça anlamlı buluyoruz: Hz. PeygamberinHz. Ali’ye izafeten şöyle söylediği bildirilir: “İçinizden biri,Kur’an’ın tenzili için savaştığı gibi, tevili için de savaşacaktır.” 65 Hz.Ali’nin Benî Ümeyye’ye mensup bir topluluğun önceki yıllardatenzili inkar etmelerinin ardından bugün de tevîli manipüle etmeyeçalışmaları üzerine söylediği, “Dün Kur’an’ın emri gereği (‘alâtenzîlih) onlarla savaşmıştık, bugün de Kur’an’ın te’vîli gereği (‘alâte’vilih) onlarla savaşıyoruz” 66 ifadesi de gösteriyor ki tevil, Kitap veSünnet’e aykırı düşmemeli, ayetin hamledildiği muhtemel mânânınsiyak ve sibakıyla uygunluk arz etmeli ve ayrıca Arap dilinin kuralve kaidelerini ihlâl etmemelidir. 67Kur’anʹa Ebced Yöntemiyle Bakmakİslâm düşünce tarihinde Kur’an te’vili, kimilerince, nassların sadecezahirî yönü, kimilerince nassların zahirî hiç dikkate alınmaksızınsadece bâtınî yönü ve kimilerince de hem zahirî hem de bâtınî yönüdikkate alınarak yapılmıştır. Bu yorumlama yöntemleri içerisinde64Uysal, “İhvân-ı Safâ” mad.,65Bkz.: Öztürk, s. 118.66Ebû Zeyd, s. 24; Bkz.: Öztürk, s. 118.67Öztürk, s. 121.99MİLEL VE NİHALinanç–kültür–mitoloji