Bilgi Değeri Açısından Cefr ve Ebced - Harfler ve ... - Düşünce Tarihi

Bilgi Değeri Açısından Cefr ve Ebced –Harfler ve Rakamlar Metafiziği-araştırıcıları nazarında kabul edilmeye layık değildir. Bana göre cefrfikrini, Isna-Aşeriyye mezhebine sokanlar Hattâbîlerdir.” 15Cefr hakkında M. Reşit Rıza el-Hüseynî ise şunları anlatıyor:“Bu hesap Araplara Süryaniler ve İbranilerden geçmiştir. Hafız İbnHacer diyor ki; Bu bâtıldır, güvenilecek ve dayanılacak bir söz değildir;çünkü İbn Abbâs (r) kesin olarak ebced hesabını men etmişve bu hesabın bir nev’î sihir olduğuna işaret etmiştir ki doğrudur.Çünkü dinde bunun aslı ve esası yoktur. Halbuki biz, ilim adı verilenbu gibi şeyleri eskiden beri insanların elindekileri haksız yoldanyemeyi kendilerine meslek seçmiş belli kişilerin inhisarı altındagörüyoruz. Keza bunlar büyü ve tılsım çeşitleri arasındadır. Cenâb-ıHak hiç bir kimseye gaybı bilmek, ondan haber vermek gibi bir ilimbahşetmemiştir. Yalnız bazı peygamberlerin ahirete, meleklere, cinleredair verdikleri haberler vardır ki bunlar vahye dayandıkları içinsadece bunlara inanır, doğru olduklarını kabul ederiz. Zayiçe dehesap ve kesir yoluyla harfleri değerlendirmek suretiyle gaybtenhaber vermeyi gaye edinmiş bir yoldur. Bunu İbn Haldun Simya’nınbir kolu saymaktadır. Remil’de zayiçe kabilindendir. Yineİbn Haldun’a göre remli, müneccimlerden bir gurup icad edip bunukum üzerinde yaptıkları için adına “reml yazısı” demişlerdir.” Dinbunları toptan çirkin görüp beğenmemiş, redderek kınamıştır. Ayrıcagayb alemi ile insanlar arasında perde vardır; keza gaybı ancakAllah bilir.” 16Kendisini Ehl-i Sünnet’e nispet ettiği halde bilinmeyenleri yorumlamadabilgi kaynaklarını önemli bir bölümünde Şia’ya dayandıranve kabullerinin önemli bir kısmını Ehl-i Sünnet’te rağmen Şia15Muhammed Ebu Zehra, İslâm’da Fıkhi Mezhepler Tarihi, Çev.: AbdulkadirŞener, Hisar Yayınları, İstanbul (Tarihsiz), s. 178-179.16M. Reşit Rızâ el-Hüseyni, İslâm’da Birlik ve Fıkıh Mezhepleri, Çev.: AhmetHamdi Akseki, Sadeleştiren: Hayrettin Karaman, D. İ. B. Yayınları, Ankara(Tarihsiz), s. 49,51,61,74,79,80; Bkz.: Celaleddin es- Suyuti, El-İtkan fî Ulûmi’lKur’ân, Çev.: Sakıp Yıldız, Hüseyin Avni Çelik, Madve, İstanbul, s. 26; İbnHaldun, Mukaddime, Çev.: Zakir Kadiri Ugan, M.E.B. Yayınları, İstanbul1991, c: 3, s. 20.81MİLEL VE NİHALinanç–kültür–mitoloji