Gençlerle Tevhid Dersleri

نَسْرًاَو یَعَو غَی لاََو وَاعًاُس لاََو دًّاَو ذَرُن ََّت لاََو ذَرُن ََّت قَالَو
تَنَس َّخََو
ONSEKİZİNCİ DERS: ŞİRK VE YERYÜZÜNDEKİ İLK ŞİRKİN SEBEBİ
ŞİRK
Bilindiği üzere şirk, tevhid’in tam zıddıdır. Dolayısıyla nasıl ki tevhid’in; Ulûhiyyet, Rubûbiyyet ve İsim ve Sıfatlar
tevhidi olmak üzere üç kısmı varsa, aynı şekilde şirk de; Ulûhiyyette, Rubûbiyyette ve İsim ve Sıfatlarda şirk olmak
üzere üç’e ayrılır. Ancak “İsim ve Sıfatlar Tevhidi” konusunun başında da söylediğimiz gibi Rubûbiyyet tevhid’i ile İsim
ve Sıfatlar tevhidi arasında bir fark olmaması ve İsim ve Sıfatlar tevhidinin sadece bazı önemli mevzulara
değinebilmek için Rubûbiyyet tevhidinden ayrı olarak zikredilmesi sebebiyle biz burada şirk’i; “Rubûbiyyette Şirk” ve
“Ulûhiyyette Şirk” olarak iki kısım altında ele alacağız.
Bu iki kısımdan her biri de, “Büyük şirk” ve “Küçük şirk” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Buna göre şirkin dört kısmı
olduğu ortaya çıkmaktadır.
Bizler ilk olarak; dinden çıkartan, yapılmış ve yapılacak bütün iyi amelleri boşa çıkartan, dünyada kendisinden tevbe
edilmediği takdirde Allah’ın (c.c) ahirette bağışlamayıp sahibinin ebedi cehennemde kalmasını gerekli kılan “Büyük
şirk” üzerinde duracağız:
Büyük şirk; “Allah’a (c.c), sadece kendisinin hak ettiği şeylerin herhangi birinde mahluklardan birini inançta veya
amelde denk tutmak/ortak koşmaktır.” Başka bir ifadeyle büyük şirk; “Allah (c.c)’a, rubûbiyyetinde veya ulûhiyyetinde
herhangi bir varlığı denk-ortak kılmaktır.”
Rasûlullah (s.a.v) bir hadislerinde şirk’in tarifini yapmıştır. Abdullah b. Mesud (r.a) şöyle demiştir: “Nebi (s.a.v)’e hangi
günahın Allah katında en büyük olduğunu sordum, O da şöyle dedi:
“Seni yarattığı halde Allah’a ortak kılmandır.” 212
Yeryüzünde İlk Meydana Gelmiş Şirk’in Sebebi
أن تجعل {
ندًّا وھو خلقك
Tevhid’in önemi konusunda da söylemiştik ki, İbn Abbas’ın (r.a) dediğine göre Âdem (a.s)’ın vefatından yaklaşık on
asır kadar yeryüzünde Allah’a (c.c) ortak koşulmuyordu. Bundan sonra şirk baş gösterince Allah (c.c) uyarıcı olarak
Nuh (a.s)’ı görevlendirdi. İşte insanlık tarihinde meydana gelen bu ilk şirkin sebebi, “salih insanların ruhlarını
ta’zîm/övgü’de aşırıya gidilmesi” idi.
Nuh (a.s) onlara sadece Allah’a (c.c) ibadet edip şirkten sakınmaları gerektiğini söyleyince birbirlerine şu habîs
tavsiyede bulunmuşlardı:
آلِھ ‏ْمُكَ‏ ‏َت ‏ُوا لاَ‏
‏َق ‏ُو ‏َث ‏ُو
“Dediler ki: Sakın ilahlarınızı bırakmayın. (Özellikle de) Vedd’i, Süvâ'ı, Yeğûs’u, Yeûk’u ve Nesr’i sakın bırakmayın.’’
(Nûh 23)
İbn Abbas (r.a) bu ayetin tefsirinde şunları söylemiştir:
ءا أسمهذھ لاجر نیحل صا قومنم حون امل،ف اوكلھ ىحوأ ناطیشلا ىلإ مھموق:‏ أنصنااوب ىلإ مھسلاجم يتلا اوناك ونسلجی اھیف اباصنأ ، وسموھا
بأسمائھم ففعلوا فلم تعبد حتى إذا ھلك أولئك العلم عبدت
.
،
،
،
“Bu isimler, Nuh (a.s)’ın kavminden salih adamların (Allah’a ibadet eden âbidlerin) isimleridir. Bu kimseler öldüğü
zaman 213 şeytan onların kavmine; içlerinde oturdukları meclislere bu kimselerin heykellerini dikmelerini ve bu
212
Buhârî, Müslim.
213
Rivayet edildiğine göre bu kimseler aynı sene içersinde ölmüşlerdi.