Stres Kavramı ve Psikiyatrik Hastalıklar - Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Prof. Dr. Müfit Uğur
2- Sağ lık Alış kan lık la rı: Sağ lık lı ya şa ma sı nı be ce ren le rin stre se di renç le ri da ha fazla
bu lun mak ta dır. Bu nun kay na ğı nı ise şu un sur lar oluş tu ru rur;
i- sağ lık lı di yet,
ii- fi zik ya pı uy gun lu ğu,
iii- ye ter li is ti ra hat eden bir ki şi ol ma,
iv- gev şe ye bil me
Bu ya şam bi çi mi ni sür dü re bi len ler stre sör ler ile ba şa çı ka bi le cek ener ji ye sa hip
in san lar dır.
Sağ lık lı di yet stres di ren ci için önem li bir fak tör dür. Ye mek öğün le ri stre si azalt maya
ve bu nu yap mak için de ye ter li re lak sas yo na ve sos ya li zas yo na yö ne lik ol ma lı dırlar.
Sağ lık sız di yet ise ki lo al dı rır ve stres sör olur. Sağ lık lı di yet ler de ye mek va kit le ri
bel li dir ( in san her za man ken di ne ye mek için za man ayır ma lı dır). Ye mek ler de gı da
alır ken bun la rın ço ğun lu ğu nun seb ze ve mey ve lar dan oluş ma sı na dik kat et me li dir.
Yağ lar dan fa kir gı da lar alın ma lı dır. Tuz ve şe ker in faz la sın dan da uzak dur mak ta
çok fay da var dır. Ka fe in li içe cek ler den de uzak dur ma lı dır. Al kol kul la nıl ma ma lı dır.
Si ga ra içil me me li dir. Stre si kont rol al tın da bu lun dur mak için kar bon hid rat, pro te in,
li no le ik asit, (bit ki sel yağ lar ) B vi ta mi ni, C vi ta mi ni, E vi ta mi ni ve GA BA sa lı mı kontrol
edil me li dir.
Fi zik ya pı özel li ği de in sa nı stre se kar şı ko rur, Fi zik ya pı uy gun ol du ğun da stres
res pon su ola rak kar di yo vas kü ler ce vap lar da ha iyi olur.
Fi zik ya pı uy gun ol du ğun da da ha az psi ko lo jik ce vap ge li şir ve ank si ye te, duy gusal
lık ve dep res yon du rum la rı da ha az olur.
Gev şe ye bi len ve is ti ra hat ede bi len bi rey ler psi ko lo jik ve fiz yo lo jik uya rıl ma lar ile
dah na az et ki le nir ler. Gev şe me- is ti ra hat stres li du rum la rın tam ter si ni ifa de eder.
Gev şe dik çe stre sö re kar şı stres res pon su nun yo ğun lu ğu nu azal ta bi li riz. İs ti ra hat
du ru mu ise in san la rın tek rar stres li şart lar da kay bet tik le ri ener ji le ri ni top la ma la rı na,
sa at gi bi ye ni den ku rul ma la rı na yol açar. Böy le ce in san stres ile ye ni den baş et mek
için ener ji ka zan mış olur.
3- Ba şa Çık ma lar: Ba şa çık ma la rı ye ter li ol ma yan in san la rın stres li şart lar dan et kilen
me le ri çok faz la olur ve he men stres ge liş ti rir ler. Ba zı du rum lar da ba şa çık ma
yön tem le ri ef fek tif ol ma ya bi lir. Bu ba şa çık ma be ce ri le ri nin en önem li iki ör ne ği
prob le mi çöz me ye te ne ği ile sos yal iliş ki ler kur ma ye te nek ler dir.
24
Prob lem çöz me ye te ne ği şu özel lik le ri ta şır:
a- En for mas yon ( ye ni bil gi ) ara yı cı ol ma lı,
b- Prob lem le ri ayı rıp on la rın çö züm yol la rı nı bu la bil me li,
c- de ği şik prob lem çöz me me tot la rı nı ve stra te ji le ri ni kı yas la ma lı,
d- De ği şik stra te ji ler den is te nen so nuç la rı ve ta lep le ri kar şı la ya bil me li,
e- Kul la nı la cak prob lem çöz me stra te ji le ri nin en uy gun ola nı nı seç me li dir.