Stres Kavramı ve Psikiyatrik Hastalıklar - Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Stres Kavramı ve Psikiyatrik Hastalıklar
genç kı zın an ne si nin ro lü nü de et ki ler ve o da genç bir kay na na olur. Bun lar da ba zı
ai le ler de stres kay na ğı ola bil mek te dir. Ge be li ğe son ver me du rum la rın da ikin ci bir
stres ha li ya şa nır. Bu dö nem de ki şi üze rin de ki ebe veyn des te ği de kay bol muş tur. Bu
du ru mun ar ka sın dan da ken di si ni gay ri ya sal bi çim de ge be kal mış ol mak tan do la yı
da suç la ma ya baş lar ve ol duk ça ağır bir suç lu luk ya şa nır.
2- İŞ (WORK) : İş ye rin de ça lı şan la rın ma ruz kal dık la rı spe si fik stres tip le ri şöy le
sı ra la na bi lir. Bun lar;
a- İşin aşı rı yük len miş ol ma sı ( work over lo ad),
b- İş sa ha sı hu dut la rı nın ge niş le me si (Bo un dary ex ten si on ),
c- Rol ka rı şık lı ğı ( ro le am bi gu ity),
d- Rol ça tış ma sı ( Ro le conf lict),
e- Ka ri yer ge li şi mi ile il gi li prob lem ler çok önem arz eder,
f- Ev ha ya tı da iş ha ya tı na et ki eden önem li bir fak tör dür.
Aşı rı iş yü kü ( Work over lo ad) : İş yer le rin de gün lük ko nuş ma lar da en çok ki şi yi
ra hat sız eden du rum dur. Ne za man ça lı şan lar iş ten do la yı aşı rı yo rul sa lar ( da ha çok
iş ve ya da ha zor iş yap mak mec bu ri ye tin de ka la rak ) he men işin aşı rı olu şu na ait
şi ka yet le re baş lar lar. Bu du rum da ha çok mo la lar da ve işe ye ni baş la yan de ne yim siz
ida re ci ler de da ha sık gö ze çarp mak ta dır.
İş sa ha sı hu dut la rı nın ge niş le me si ( Bo un dary ex ten si on ) : İş ye rin de çok ko nuşma
ta ciz le ri ne yol aç mak ta dır . Ba zen özel iş sa ha la rın da du ru ma gö re sa ha ge niş ler.
Halk ile mü na se bet le rin ol du ğu, sa tış yap ma du rum la rın da hu dut lar ge niş ler. Ça lışan
için zor olan du rum lar şöy le sı ra la nır:
a- çok de ği şik or ga ni zas yon la ra mu ha tap ise,
b- di ğer or ga ni zas yon lar ile sık ve uzun dö nem iliş ki ler ko run mak du rum day sa,
c- Di na mik bir çev re de ça lı şır ken,
d- Sek re ter ve ben ze ri yar dım cı yok sa,
e- Ak ti vi te ru tin de ğil se,
f- Da ima stan dart iş is ten me du ru mu sık ise önem li olur.
İş ye rin de rol ka rı şık lı ğı ve rol ça tış ma sı da olur. İş çi den ne bek len di ğin den iş çi nin
emin ol ma dı ğı du rum lar da rol kar ma şa sı ar tar. İş çi ken di sin den ne bek len di ği ni bilmez
ve yap ma sı ge re ke ni doğ ru ka rar la ya maz.
İş çi işi ni yap ma yı zor bul du ğun da de ği şik iş ve ri mi hak kın da izah lar ya par ve rol
ça tış ma sı olur. Özel lik le şu du rum lar da rol ça tış ma sı sık olur:
a- Di ğer iş çi ler den bir bir le ri ne uy ma yan ça tış ma lı bek len ti le rin ol ma sı ha lin de,
b- Di ğer 2- 3 iş çi den de ği şik bek len ti le rin ol ma sı ha lin de,
c- Al dı ğı bek len ti le rin iş çi yi uy gun ol ma yan rol le re it me si ha lin de,
d- Çok faz la bek len ti ol du ğun da, bek len ti ler rol le ri art tı rır, ve ya bek len ti nin sevk
17