Aklama ve Ter%C3%B6r%C3%BCn Finansman%C4%B1 ile M%C3%BCcadelenin K%C3%BCresel Boyutu
Aklama ve Ter%C3%B6r%C3%BCn Finansman%C4%B1 ile M%C3%BCcadelenin K%C3%BCresel Boyutu
Aklama ve Ter%C3%B6r%C3%BCn Finansman%C4%B1 ile M%C3%BCcadelenin K%C3%BCresel Boyutu
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
6.2.6. Değerlendirme<br />
Uluslararası ticari işlemlerin hacminde artış pek çok uluslararası<br />
şirketin normal rekabet şartları dışına çıkarak yabancı kamu görevl<strong>ile</strong>rine<br />
rüş<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong>rmek suretiyle iş alma <strong>ve</strong>ya ihale kazanma yöntemlerini<br />
uygulamasına neden olmuştur. Uluslararası ticarette yabancı kamu<br />
görevlisine rüş<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong>rmek suretiyle iş alma çok yaygın olarak<br />
yaşanmaktadır. CIA yetkil<strong>ile</strong>rine göre sadece 1994 yılında toplam bedeli<br />
yaklaşık 28 milyar dolar olan 51 uluslararası yolsuzluk olayı ortaya<br />
çıkarılmıştır. 153 CIA bu tür yolsuzluk faaliyetlerini ortaya çıkarma işini<br />
uluslararası kamuoyunun menfaati için değil Amerikan şirketlerinin<br />
menfaatleri için yapmaktadır. Örneğin, Suudi Havayolları’nın AB Airbus<br />
satın alma konusundaki 6 milyar dolarlık ihalesinin Amerikan Boeing<br />
Corporation <strong>ve</strong> McDonnel-Douglas lehine bozulmasında CIA’in Avrupa<br />
konsorsiyumu <strong>ile</strong> Suudi yetkil<strong>ile</strong>r arasındaki rüş<strong>ve</strong>t ilişkisine ait telefon <strong>ve</strong><br />
faks trafiğini ortaya çıkarması etkili olmuştur. 154<br />
Uluslararası ticari işlemlerde rekabet şartlarının rüş<strong>ve</strong>t nedeniyle<br />
bozulmasını önlemek isteyen, özellikle uluslararası alanda büyük firmalara<br />
sahip ülkeler OECD bünyesinde başlatılan bir inisiyatifle 1997 yılında<br />
Uluslararası Ticari İşlemlerde Yabancı Kamu Görevl<strong>ile</strong>rine Rüş<strong>ve</strong>t<br />
Verilmesinin Önlenmesi Sözleşmesi kabul edilmiştir. Bu sözleşmede taraf<br />
ülkelerden, diğer tedbirlerin yanında, kara para aklama <strong>ile</strong> mücadele için<br />
öngörülen araçlardan yabancı kamu görevlisine rüş<strong>ve</strong>ti önlemek amacıyla da<br />
yararlanılması istenilmiştir. Bu kapsamda, yabancı kamu görevl<strong>ile</strong>rine rüş<strong>ve</strong>t<br />
suçunun aklama suçunun öncül suçu olarak kabul edilmesi üye ülkelerden<br />
istenmiştir. Sözleşmeye taraf bir ülke olarak Türkiye de uluslararası ticari<br />
işlemlerde yabancı kamu görevlisine rüş<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong>rme fiilini suç haline getirmiş<br />
<strong>ve</strong> bu suç aynı zamanda TCK 282 nci maddede yer alan “Suçtan<br />
kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama” suçunun da öncül suçu olarak<br />
kabul edilmiştir. Böylece, bir Türk firmasının <strong>ve</strong>ya gerçek kişisinin yabancı<br />
bir ülkede, örneğin Irak <strong>ve</strong>ya Gürcistan’daki bir ihale sırasında, ihaleyi<br />
kazanmak için ilgili ülke kamu görevl<strong>ile</strong>rine bazı menfaatler sağlaması <strong>ve</strong>ya<br />
153 Paul Todd <strong>ve</strong> Jonathan Bloch, Küresel İstihbarat Günümüzde Dünya Gizli<br />
Servisleri, Truva Yayınları, İstanbul, 2006, s. 108.<br />
154 Todd <strong>ve</strong> Bloch, a.g.e., s.108. Benzer bir olay, Fransız Thomson-CFS<br />
konsorsiyumuna <strong>ve</strong>r<strong>ile</strong>n Amazon bölgesindeki gözetleme sistemi kurma <strong>ile</strong> ilgili 1,3<br />
milyar dolarlık ihalenin Breziyla hükümet yetkil<strong>ile</strong>rinin rüş<strong>ve</strong>t aldıklarının<br />
kanıtlanması sonrasında Amerikan şirketlerine <strong>ve</strong>rilmesidir. (a.g.e., s. 107).<br />
125
Change language