Download (944Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

ortaya çıkmıştı. GATT’ ın yürüttüğü bir dizi çok yanlı görüşmeler sonucunda, İkinci Dünya
Savaşı’ndan sonraki dönemde, gümrük tarifeleri önemli ölçüde azaltılmıştır. 35 Ancak tarifeler
azaltılırken görünmez engeller yaygınlaşıyordu. 1973’ den sonra ise dünyada korumacılık
akımları yeniden egemen olmaya başladı. “Yeni Korumacılık” adı verilen korumacılık
gümrük tarifelerinden çok, gönüllü ihracat kotalarına ve öteki görünmez ticaret engellerine
dayanıyordu 36 . 1980 ve 82 yılları arasında yaşanan durgunluk, ABD ve AT ülkelerinde,
Yeni Korumacılık eğilimlerinin daha da artmasına neden olmuştur. GATT roundları
tarife artışlarına karşı bir kalkan oluştursa da, tarife dışı engeller gelişmekte olan
ülkelerin korkulu rüyası haline gelmiştir.
Dış ticarette koruyuculuğu savunanlar, çok çeşitli faktörler üzerinde dururlar.
Bunların bir bölümü ulusal güvenlik, iktisadi kalkınma, stratejik ticaret politikaları ve
"damping" in önlenmesi gibi haklı görülebilecek nedenlere dayanır. Diğerleri ise ancak
belirli koşullar altında geçerlidir. Bir diğer bölümü, ulusal çıkarlar olmaktan çok belirli
meslek gruplarının özel çıkarlarını yansıtır. Koruyucu politikalar, korunan endüstrilerde
çalışanları dolaysız biçimde yararlandırır.
Koruyuculuğun bir başka nedeni olarak, gelişmekte olan ülkelerin dış ticaret
hadlerinin bozulması gösterilmektedir. Tarıma dayalı ihracat yapan ülkelerin ürettikleri
malların talebi, sanayi mallarına oranla daha düşük olduğundan ticaret hadleri zamanla
aleyhlerinde bir eğilim göstermektedir. Bu olumsuz gelişmeyi önlemek için, sanayileşme
yolu tercih edilecek, sanayileşme ise ancak koruma yolu ile olacaktır. 37
Diğer bir neden, sanayi kesiminde elde edilen değerlerin yalnızca yurtiçi
hasılaya değil, fakat dışsal ekonomilerin de değerlendirilmesi sonucu ölçülmesi gerektiği
savından kaynaklanmaktadır. Otarşiyi benimseyen, yani kendi kendine yeterli olma
görüşünde olan, ülkelerdeyse amaç dünya ekonomisi ile bağların asgariye indirilmesi
olduğundan, bu ülkeler diğer ülkeler ile bağlarını koparmaktadırlar. 38
Bireysel üreticilerle işçi sendikaları da kendi yaşam düzeylerini yükseltmek için,
diğer ekonomik aktörlerin aleyhine olsa dahi, korumacılık önlemleri uygulatmaya çaba
35
Bahram Nowzad, "The Resurgance of Protectionism", Finance & Development, Vol.15, 1978, s.14
36
Seyidoğlu, s.122
37
Carbough, s.84
38
S. Yanık-S. Rodoplu, A. Balkanlı, "Ekonomik Bütünleşmeler ve Küreselleşme", Gümrük Dergisi,
1994