MAZOWSZE.

YI
Ogni sobótkowych, niegdyś w Mazowszu jak
i gdzie-indziej w wigilię ś. Jana Chrzciciela rozniecanych,
od początku bieżącego stulecia a może i dawniej
lud tu już nie pali. W pewnych wszakże okolicach,
gdzie jeszcze pamięć o nich nie zaginęła, zwłaszcza na
Powiślu, zachowały się już to żywsze już słabsze obrzędu
tego reminiscencye, głównie w pieśniach jeszcze przechowane.
Niemałej pod tym względem nabierają wagi
niektóre pieśni niniejszego zbioru, mianowicie nra 290,
298, 300, 305—308, wskazane nam wyraźnie jako sobótkowe,
których treść a po części i nuta odległych
niewątpliwie sięgają czasów a ), lubo język i dykcya ich
widocznie do nowszych należą czasów.
Co się tyczy obrzędów domowych, zauważyliśmy,
że Wesela z większą tutaj niż po lewej stronie Wisły,
obchodzone bywają wystawnością, jakkolwiek lud tu
bynajmniej od tamtejszego nie jest zamożniejszym.
I dlatego też opisy tych obrzędów w pełniejszej i bardziej
zajmującej podane tu mogły być osnowie, jako
przynoszące znaczniejszą liczbę szczegółów ceremoniału,
śpiewów i przygrywek. Oczywiście że ubodzy wieśniacy,
tak tu jak i tam, nie będąc w stanie sprostać bogaczom,
poprzestać muszą na skromniejszem poczęstunku, krótszej
zabawie i nader chudej swych ojców zapomodze.
Przecież wyznać się godzi, że krewniacy i sąsiedzi starają
się, wcale hojnemi darami wesprzeć nowe stadło,
i) Głównemi tonami pieśni nr. 290 (str. 231) to jest: temi na
które pada akcent (a pada on na ćwierciowe), są tu idąc z dołu
do góry, tony. e, fis, a, h, d. Jest to zatem w transpozycja taż
sama gamma (d, e, g, a, c), która stanowiła tło muzyczne czyli tonalność
najdawniejszej ze znanych nam wersyj pieśni Bogarodzica
(obacz Lud Serya XI str. 4. — Serya XIX str. 256).
YII
by mu tę chwilę połączenia uprzyjemnić i byt jego na
dalszą a tyle ciernistą drogę życia wedle możności
zabezpieczyć.
Zbiór podanych tu pieśni (osobliwie weselnych)
i tańców, uważany ze stanowiska muzycznego, odznacza
się nowością zwrotów melodyjnych jak i obfitością rytmów,
wprawdzie w całej znanych Polsce, ale tu
(zwłaszcza przy przycisku na część drugą (tak zwaną
słabą) taktu trój-tempowego z niezwykłą akcentowanych
siłą. Wśród pieśni tych wyróżniają się do pewnego
stopnia, zamieszczone pod osobną rubryką pieśni p asterskie,
pokrewne sobie w całym kraju, a tyle dosadnej
wszędzie pod względem budowy rytmicznej jak
i wysłowienia okazujące charakterystyki. Te z nich,
które obok śpiewu, służąc także i do tańca, grywane bywają
po karczmach, umieściliśmy pod rubryką tańców.
Wogóle, pieśni i tańce te, tak co do tekstu jak
i muzyki, są po większej części waryantami znanych
już z poprzednich tomów i Seryj naszego wydawnictwa.
Treść nawet wielu pieśni dłuższych i obrzędowych,
wybiega daleko poza granice etnologiczne Polski,
ukazując dalszy pomienionych waryantów szereg.
Jak z jednej strony świadczy to, że motywa ich wytwarzania
się poetycznego i muzykalnego były w kraju
i poza krajem jednakie, i są może własnością całej
europejskiej i dalszej społeczności, tak z drugiej strony
uczy nas ono, z jak rozmaitego stanowiska — wedle
okolic — lud się na nie zapatruje i przyswajając sobie
zawarte w nich myśli i obrazy, takowe w słowie
i śpiewie do swych etycznych naginać usiłuje potrzeb.
Boć wiadomo, że „co kraj, to obyczaj". Zestawione ze