Pobierz czasopismo - Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

18
Aspiracje
steria. Kreczmar był konkretny, nazywał rzeczy
i sprawy po imieniu. Myślę, że to mi po nim zostało.
Została również na trwałe pewna zasada,
maksyma. „Jeżeli wejdziesz na scenę i spęta
cię trema, nie będziesz wiedział o co chodzi, nie
będziesz widział – jedno cię tylko może uratować:
technika. Jeżeli będziesz miał rolę zrobioną
technicznie, to zaczniesz grać i po pewnym czasie
rozluźnisz się, staniesz się sobą”. Rzeczywiście
– udało mi się kilka razy w życiu potwierdzić
prawdziwość tej maksymy. Bo jeśli się umie grać,
czyli jak powiedział Bogusławski: stosować właściwe
miny do właściwych słów, to istotnie można
uratować się przed klęską, która wcześniej czy
później czyha na każdego.
Jeszcze parę zdań o innym wątku życia Jana
Kreczmara w tamtych latach. Nie grał w jawnych
teatrach – jak to robiło niemało aktorów, pracował
w kawiarni Elny Gistedt. Ta popularna śpiewaczka
operetkowa miała szwedzkie obywatelstwo,
dzięki czemu w czasie okupacji mogła
dużo dobrego zrobić, bardzo zaangażowała się
w działania podziemia. Jej kawiarnia znajdowała
się przy Nowym Świecie, pomiędzy ulicami Foksal
i Smolną, na pierwszym piętrze. Kreczmar był tam
barmanem. Nic dziwnego, że właśnie u Elny Gistedt
wydałem bankiet, gdy wykonując czyn patriotyczny
zdołałem opylić wagon niemieckiego
cementu, za co dostałem swoją „dolę”. Uczestniczyła
w bankiecie Zofia Mrozowska i jej ówczesny
mąż Staszek Bugajski, ja z moją dziewczyną.
Kreczmar kazał nakryć zamówiony stolik i uzupełniał
opróżnione kieliszki. To było dosyć męczące,
bo gdy zbliżał się z butelką – zrywaliśmy się na
równe nogi. On na to: siadajcie, siadajcie, potem
dosiadał się – było trochę gadu, gadu, wypijaliśmy
toast, a barman szedł do swojej roboty. I to
się powtarzało kilka razy. Tak nam upływał wieczór,
a kiedy zbliżaliśmy się do końca, kelnerka
wniosła koniak i oświadczyła: to od barmana.
Muszę powiedzieć, że bardzo byliśmy tym za-
Ausweis Jana Kreczmara
Andrzej Łapicki
szczyceni, ale też bardzo dumni, że mamy profesora,
który jest barmanem.
Kończę tą anegdotą, ale muszę raz jeszcze wrócić
do tego, co powiedział Janek – bo tak chciał
by się do niego zwracać, byliśmy przecież po bruderszafcie:
„Jak cię wszystko zawiedzie, nie zawiedzie
cię technika.” To bardzo ważne i ważny
z tego wypływa wniosek: trzeba uczyć się, żeby
potem umieć grać.
Andrzej Łapicki - aktor teatralny i filmowy,
reżyser teatralny. Ukończył okupacyjny PIST.
W latach 1945-1948 aktor scen łódzkich, następnie
przeniósł się do Warszawy, grał w teatrach:
Współczesnym, Dramatycznym, Narodowym i Polskim.
Wykładowca w PWST w Warszawie, w latach
1981-87 i 1994-96 rektor tej uczelni, uprzednio
(1971-81) dziekan Wydziału Aktorskiego. W latach
1989-96 prezes ZASP. W latach 1996-1998
dyrektor Teatru Polskiego w Warszawie.