Badania polimorfizmu i dynamiki izomerów neoheksanolu
Badania polimorfizmu i dynamiki izomerów neoheksanolu
Badania polimorfizmu i dynamiki izomerów neoheksanolu
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
przechłodzenie badanej fazy termodynamicznej. Istotnym jest to, że metoda ta pozwala<br />
wykrywać subtelne efekty cieplne (anomalie) oraz bardzo dokładnie oszacować temperatury<br />
przejść fazowych (szczególnie temperaturę T g ) i opisać kinetykę przemian fazowych.<br />
Kalorymetr adiabatyczny umożliwia badanie bardzo powolnych procesów takich jak np.<br />
relaksacja entalpii w okolicy przejścia szklistego mogących trwać wiele godzin, a nawet dni.<br />
Faza metastabilna zmierza bardzo wolno do równowagi termodynamicznej. Relaksację<br />
entalpii takiego układu termodynamicznego można obserwować poprzez zmiany jego<br />
temperatury czyli samoogrzewanie lub samochładzanie próbki [Kohlrausch, 1954; Gumiński,<br />
1964; Suga i Seki, 1979]<br />
β<br />
⎛ − t<br />
τ ⎟ ⎞<br />
T ( t)<br />
= T ( ∞)<br />
− B exp ⎜ , (II.8)<br />
⎝ ⎠<br />
gdzie T(∞) jest temperaturą równowagi, τ jest czasem relaksacji, parametr 1-β jest miarą<br />
kooperacyjności <strong>dynamiki</strong> molekuł układu.<br />
Kalorymetr pozwala również na obserwację krystalizacji. Powstawanie fazy<br />
krystalicznej jest zjawiskiem złożonym. W trakcie przemiany fazowej (krystalizacji)<br />
zachodzą dwa następujące po sobie procesy, najpierw nukleacja zarodków nowej fazy, a<br />
następnie ich wzrost. Przy powstawaniu nowej fazy energia dla procesu nukleacji jest<br />
znacznie wyższa niż w przypadku procesu wzrostu. Krzywa tempa nukleacji w funkcji<br />
temperatury ma maksimum poniżej analogicznej krzywej dla wzrostu zarodków nowej fazy.<br />
Fazy stałe badanych DM-B występują w kilku odmianach polimorficznych. Można<br />
wyróżnić dwa typy <strong>polimorfizmu</strong>: enancjotropowy i monotropowy. Enancjotropowy układ<br />
przejść fazowych jest obserwowany dla stabilnych faz termodynamicznych występujących w<br />
ściśle określonych niezachodzących na siebie zakresach temperatur. Monotropowy układ<br />
przejść fazowych cechuje to, że jest on odmienny przy ochładzaniu i przy ogrzewaniu. Różne<br />
rodzaje przejść fazowych zostały sklasyfikowane przez Ehrenfesta [Robert i Theodore 1979].<br />
Przejścia fazowe I-go rodzaju charakteryzuje skokowa zmiana entropii i objętości,<br />
współistnienie dwóch sąsiednich faz w punkcie przemiany, występowanie ciepła utajonego<br />
przemiany oraz możliwość uzyskania fazy termodynamicznie niestabilnej np. poprzez<br />
przechłodzenie fazy wysokotemperaturowej. Bardzo ważne miejsce w naszych badaniach<br />
zajmują przemiany typu porządek-nieporządek (przemiany II-go rodzaju), które polegają na<br />
tym, że w fazie niskotemperaturowej występuje pewien rodzaj uporządkowania, którego brak<br />
jest w fazie wyżej temperaturowej. Stan nieporządku wynika: ze swobody przemieszczeń<br />
środków ciężkości molekuł przy równoczesnej swobodzie zmian orientacji molekuł jak w<br />
24