You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Przyzwyczailiœmy siê do tego, ¿e znany w ca³ym mieœcie Dom Pomocy Spo-<br />
³ecznej mieœci siê przy ul. Konopnickiej 17. Niniejszym tekstem pragnê przywróciæ<br />
przesz³oœæ tego miejsca, nie tak odleg³¹, ale siêgaj¹c¹ blisko 100 lat.<br />
Kolonia Marysin<br />
Kazimierzówek cz II<br />
W budynku tym funkcjonowa³ do 1940<br />
r. znany w mieœcie pensjonat „Imperial”.<br />
Dysponowa³ 21 pokojami i 38 ³ó¿kami.<br />
Ksi¹¿ka meldunkowa „Imperialu”, do której<br />
dotar³am, zaczyna siê 18 XI 1940 r. Zosta³y<br />
w niej zarejestrowane 162 osoby, które<br />
przebywa³y tam w ró¿nym czasie. Byli to<br />
pensjonariusze rozmaitych profesji i wyznañ,<br />
ale dominowa³o wyznanie moj¿eszowe. Od<br />
1 stycznia do 8 lipca 1940 r. pensjonat przyj¹³<br />
56 osób; wœród nich tylko jedna by³a wyznania<br />
rzymsko-katolickiego i jedna prawos³awnego.<br />
Jak wynika z dokumentów, wybuch<br />
II wojny œwiatowej w pierwszych miesi¹cach<br />
nie przeszkodzi³ w funkcjonowaniu<br />
pensjonatu, który nale¿a³ do Hanssa Chaima,<br />
ale dzier¿awili go ma³¿onkowie Szlama i Regina<br />
Kaufmanowie.<br />
Posesja w tamtych latach liczy³a 5842 m 2 .<br />
Sta³y na niej dwa domy (drugi – stró¿ówka).<br />
W 1925 r. by³ w³asnoœci¹ Etty i Wolfa Geberów,<br />
zamieszka³ych w Warszawie, przy ul.<br />
Czerniakowskiej 20. 21 lipca 1925 r. Etta Geber<br />
z³o¿y³a oœwiadczenie przed notariuszem,<br />
i¿ jest w³aœcicielk¹ posiad³oœci po³o¿onej<br />
przy ul. Konopnickiej 17, bêd¹cej czêœci¹<br />
dawnych dóbr Kolonii Marysin Kazimierzówek.<br />
Posiad³oœæ tê dzieli³a wspólnie z mê-<br />
¿em Wolfem. W 1926 r. Magistrat w <strong>Otwock</strong>u<br />
wyda³ ma³¿onkom Geber zaœwiadczenie,<br />
¿e budynki znajduj¹ce siê na placu Geberowie<br />
wznieœli w 1925 r., pod³ug planu zatwierdzonego<br />
przez Magistrat w <strong>Otwock</strong>u w dniu<br />
2 VI 1925 r. i 7 IX 1925 r. Z czasem Geberowie<br />
musieli posesjê sprzedaæ, poniewa¿ w<br />
spisie alfabetycznym pensjonatów, znajduj¹cym<br />
siê w zbiorach Archiwum miejskiego<br />
– w 1935 r. „Imperial” figuruje jako w³asnoœæ<br />
Hanssa Chaima. Z kolejnych dokumentów<br />
wynika, ¿e „Imperial” zosta³ przynajmniej<br />
od 1937 r. wydzier¿awiony Reginie i Szlamie<br />
Kaufman.<br />
W³aœciciel „Imperialu” H. Chaim zamierza³<br />
nadbudowaæ piêtro, poniewa¿ na 11 dni<br />
przed wybuchem II wojny œwiatowej, czyli<br />
19 VIII 1939 r. wyst¹pi³ z proœb¹ do wydzia-<br />
³u wykonawczego Komisji Klimatycznej<br />
Uzdrowiska <strong>Otwock</strong>a o zatwierdzenie planów<br />
nadbudowy piêtra, drewnianego, otynkowanego,<br />
skanalizowanego domu. Pozwolenie<br />
to otrzyma³ w ci¹gu trzech dni. Zgodê<br />
wyrazi³ architekt uzdrowiska in¿. Szpakowski.<br />
Rozbudowa dotyczy³a tak¿e stró¿ówki,<br />
wzniesienia piêtra nad 55-metrowym budynkiem<br />
przeznaczonego dla szofera i dozorcy.<br />
Pierwszy projekt dla wiêkszego budynku<br />
sporz¹dzi³ budowniczy Stanis³aw Russek,<br />
drugi dla stró¿ówki – H. Chmieliñski. Du¿y<br />
dom przed rozbudow¹ mia³ 297 m 2 .<br />
<strong>Otwock</strong>, wed³ug informatora z 1937 r.,<br />
posiada³ 124 koncesjonowane pensjonaty z<br />
2254 ³ó¿kami. Ponadto dzia³a³o oko³o 50 tzw.<br />
nielegalnych pensjonatów i liczne wille dysponuj¹ce<br />
pokojami dla letników. Ceny za jeden<br />
dzieñ pobytu waha³y siê od 3 do 15 z³,<br />
w zale¿noœci do œwiadczeñ. Wizyty u miejscowych<br />
lekarzy kosztowa³y od 5 do 15 z³.<br />
By³a to imponuj¹ca oferta, która przekroczy³a<br />
granice Polski. Przyje¿d¿ali tu ludzie z Europy,<br />
a nawet ze œwiata.<br />
W dobrach dawnej Kolonii Marysin Kazimierzówek<br />
funkcjonowa³ jeszcze jeden<br />
pensjonat, o którym tu nie sposób nie wspomnieæ.<br />
Nie mia³ nazwy ale, choæ ma³y, to<br />
ca³kiem nieŸle radzi³ sobie w tamtych latach.<br />
Dziœ pozosta³ po nim parterowy budynek, podobny<br />
do baraku, granicz¹cy z dzia³k¹ Domu<br />
Pomocy Spo³ecznej. Zbudowany zosta³ w<br />
1926/27 r. W 1932 nale¿a³ do Rywki Hornblas.<br />
Chocia¿ nie by³ skanalizowany, to otrzyma³<br />
oficjalne prawo funkcjonowania jako<br />
pensjonat w 1938 r. Ten 8-izbowy pensjonat<br />
tak¿e zmieni³ w³aœciciela. We wspomnianym<br />
spisie jako jego w³aœciciel wymieniony jest<br />
Galis Pinkus.<br />
Obie posesje z dawnej Kolonii Marysin<br />
Kazimierzówek po wojnie opustosza³y. Jak<br />
prawie wszystkie przedwojenne posiad³oœci<br />
¿ydowskich obywateli naszego miasta stanowi³y<br />
w œwietle przepisów mienie opuszczone.<br />
Przez wiele lat w budynku z numerem<br />
15 by³a kuchnia sanatorium im. M.<br />
Buczka, a w budynku nr 17 – jeden z jego<br />
oddzia³ów. W 1961 r. postanowieniem S¹du<br />
Rejonowego posesje przesz³y na w³asnoœæ<br />
Skarbu Pañstwa przez tzw. zasiedzenie.<br />
Dziœ dom przy ul. Konopnickiej 15 zamieszkuje<br />
kilka rodzin i choæ jego wygl¹d<br />
zewnêtrzny sprawia mêtne wra¿enie, s³u¿y<br />
dobrze ludziom. Posesja z nr 17 zosta³a przez<br />
miasto oddana na czas nieokreœlony Domowi<br />
Pomocy Spo³ecznej - z przeznaczeniem<br />
na dzia³alnoœæ opiekuñcz¹, nie zwi¹zan¹ z<br />
zarobkiem. Na wniosek Starostwa Powiatowego<br />
w 1999 r. za³o¿ono osobn¹ Ksiêgê<br />
Wieczyst¹, wydzielaj¹c dzia³kê z dawnej<br />
Kolonii Marysin Kazimierzówek, licz¹cej na<br />
pocz¹tku XX wieku prawie 2 hektary.<br />
Barbara Dudkiewicz<br />
GAZETA 39
Change language