ė - Śląska Biblioteka Cyfrowa
ė - Śląska Biblioteka Cyfrowa
ė - Śląska Biblioteka Cyfrowa
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
typowo językoznawczymi, znajdziemy również wiele publikacji,<br />
które ukazują wpływ czynników zewnętrznych (instytucji<br />
oświatowych, oficyn wydawniczych) na sytuację językową na<br />
Śląsku; zawarta tu rozległa wiedza historyczna pozwala głębiej<br />
wniknąć w kwestie językowe.<br />
Metoda badawcza Profesor polega więc na rozpatrywaniu języka<br />
tekstów śląskich na tle języka ogólnego danego okresu i wskazywaniu<br />
wzajemnych relacji między nimi. Wymaga zatem nie<br />
tylko wiedzy historycznojęzykowej oraz znajomości wielu odmian<br />
polszczyzny, ale także znajomości innych języków, które<br />
w różnych okresach oddziaływały na język polski na Śląsku.<br />
Swymi badaniami Alina Kowalska objęła polszczyznę śląską<br />
różnych okresów — od XVI do początków XX wieku, koncentrując<br />
uwagę m.in. na charakterystycznych cechach dawnej<br />
gwary śląskiej; zajmowała się również problematyką pochodzenia<br />
nazwisk śląskich, wykazując konsekwencje, jakie miało dla<br />
języka i nazewnictwa tego regionu kilkuwiekowe oderwanie od<br />
państwa polskiego.<br />
Całej działalności naukowej Profesor przyświecał zamiar syntetycznego<br />
ujęcia dziejów języka polskiego na Śląsku. Badania<br />
swoje skupiła na dwóch okresach — habsburskim (1526—1742)<br />
oraz pruskim (1742—1922).<br />
Pierwszy ze wskazanych (habsburski) doczekał się obszernej<br />
monografii: Dzieje języka polskiego na Górnym Śląsku w okresie<br />
habsburskim (1526—1742). Autorka dokonuje tu wnikliwej<br />
analizy kilku poziomów języka: ortografii, fonetyki, fleksji i słowotwórstwa;<br />
bada też wpływy obce, podkreślając trwały związek<br />
<strong>Śląska</strong> z Macierzą. W pracy wyzyskany został bogaty materiał<br />
źródłowy; autorka prezentuje przy tym język rękopisów<br />
i druków opisywanej odmiany urzędowej i artystycznej, każdorazowo<br />
zestawiając wyniki badań z językiem ogólnym doby<br />
średniopolskiej.<br />
Drugiemu okresowi (pruskiemu) poświęciła Alina Kowalska<br />
wiele rozpraw opisujących zarówno system języka tego okresu<br />
historycznego, jak i wpływ czynników zewnętrznych decydujących<br />
o jego rozwoju. W publikacjach tych w szerokim<br />
zakresie zaprezentowała proces odradzania się języka literac-<br />
13
Change language