ė - Śląska Biblioteka Cyfrowa
ė - Śląska Biblioteka Cyfrowa
ė - Śląska Biblioteka Cyfrowa
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
daczka zajmie czołowe miejsce wśród licznych jeszcze wówczas<br />
językoznawców specjalizujących się w badaniach śląskoznawczych.<br />
Ponieważ badania te dominują w działalności Aliny<br />
Kowalskiej do 2001 roku, tj. do chwili jej śmierci, warto nieco<br />
uwagi poświęcić poglądom, jakie miała na temat śląskoznawczych<br />
badań historycznojęzykowych. O problemach tych pisała<br />
wielokrotnie. Na wskazanie zasługują publikacje: Badania diachroniczne<br />
nad regionalnymi odmianami polszczyzny. Postulaty<br />
i uwagi metodologiczne (1980), Badania nad historią języka polskiego<br />
na Górnym Śląsku (1981), Stan i potrzeby w zakresie historycznych<br />
badań nad polszczyzną regionalną (1990), Stan i perspektywy<br />
badań nad polszczyzną śląską (1980—1990) (1991),<br />
Główne kierunki badań diachronicznych nad regionalnymi odmianami<br />
polszczyzny (1996). Do zabierania głosu na ów temat<br />
upoważniało ją nie tylko ogromne doświadczenie badawcze, ale<br />
również znakomita znajomość literatury przedmiotu. Z otwartością<br />
przyjmowała nowe tendencje badawcze i nowe interpretacje,<br />
czemu niejednokrotnie dawała wyraz, charakteryzując<br />
i podsumowując dorobek śląskoznawczych badań historycznojęzykowych.<br />
Niezwykle pozytywnie oceniała badania nad funkcyjno-stylistycznym<br />
zróżnicowaniem polszczyzny śląskiej, które<br />
rozpoczęto w połowie lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku.<br />
Widziała też potrzebę uwzględnienia kryteriów komunikacyjnych<br />
i socjolingwistycznych w interpretacji materiału. W pracach<br />
wskazuje, że zróżnicowanie o charakterze społecznym (odmienne<br />
słownictwo, składnia, różny udział dialektyzmów) uwidacznia<br />
się już w materiałach siedemnastowiecznych. Na wyraźne<br />
odmienności społeczne wskazują źródła nowsze, głównie<br />
dwudziestowieczne. Przyjrzyjmy się bliżej proponowanym<br />
ujęciom, ponieważ nie straciły one na aktualności.<br />
Na specyfikę śląskoznawczych badań historycznojęzykowych<br />
wpływa — zdaniem Aliny Kowalskiej — nie tylko pograniczny<br />
charakter regionu, ale też stan źródeł. Na objętej<br />
badaniami przestrzeni chronologicznej — niemal pięćset lat<br />
historii regionu — nie mamy ciągłości źródeł. W materiałach<br />
starszych pojawiają się luki obejmujące spore odstępy czasowe,<br />
a poszczególne etapy rozwojowe nie zawsze udokumentowane<br />
są wystarczającą ilością i jakością materiału. Zmusza to<br />
33
Change language