ė - Śląska Biblioteka Cyfrowa
ė - Śląska Biblioteka Cyfrowa
ė - Śląska Biblioteka Cyfrowa
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Jedną z metod śledzenia ewolucji języka jest zestawianie<br />
form w tych samych, choć chronologicznie różnych tekstach.<br />
Taka procedura jest możliwa przy porównywaniu tłumaczeń,<br />
szczególnie Biblii, mającej na gruncie polszczyzny kilka przekładów.<br />
I właśnie taką metodą posłużyła się Alina Kowalska,<br />
badając rozwój polskiego imperatiwu 6 . Aby zilustrować ścieranie<br />
się dwóch przeciwstawnych tendencji do upraszczania i zarazem<br />
kontrastowania elementów języka, zestawia rozkaźniki<br />
w czterech najstarszych translacjach Psałterza Dawida, zatem:<br />
Psałterza floriańskiego, Psałterza puławskiego, Psałterza krakowskiego<br />
i Psałterza Wróbla.<br />
Ukształtowany przez Alinę Kowalską warsztat naukowy,<br />
perfekcyjnie obiektywizujący sądy, wymagał olbrzymiego nakładu<br />
pracy. To zapewne było przyczyną zawężania pola badawczego<br />
przy jednoczesnym ostrym zakreślaniu granic. Profesor<br />
wolała zająć się skromnym wycinkiem języka, to dawało bowiem<br />
szansę na maksymalne zgłębienie zagadnienia. Lubiła<br />
punktem wyjścia czynić formę, bo to kryterium najbardziej precyzyjne.<br />
Przykładem mogą być dwa obszerne artykuły, które<br />
nazwać można „monografiami” końcówek — jeden dotyczy narzędnikowego<br />
-im, drugi polskiego nowotworu -ej w odmianie<br />
rzeczowników żeńskich. Oba oparte są na wielkiej, starannie<br />
dobranej bazie materiałowej (w wykazie źródeł znajduje się po<br />
60 pozycji!). W obu czytelnik znajdzie bogaty materiał, skontrastowany<br />
ze współfunkcjonującymi środkami fleksyjnymi, dodatkowo<br />
zobrazowany w tabelach, dzięki czemu można uchwycić<br />
przebieg procesu w układzie chronologicznym i terytorialnym.<br />
Do najważniejszych osiągnięć z zakresu fleksji historycznej<br />
należy zaliczyć książkę, która była podstawą przewodu habilitacyjnego<br />
Aliny Kowalskiej: Ewolucja analitycznych form<br />
czasownikowych z imiesłowem na „-ł” w języku polskim. Zakres<br />
podjętego problemu jest bardzo szeroki, bo przecież na prasłowiańskim<br />
imiesłowie z przyrostkiem -ł- zbudowana jest większość<br />
form polskiego czasownika, zatem: czas przeszły, czas zaprzeszły,<br />
tryb przypuszczający, czas przeszły trybu przypuszcza-<br />
6<br />
Artykuł: Z historii polskiego imperatiwu.<br />
26
Change language