19.01.2015 Views

Book 1a Swa Maa Ed 1a 2013 - Empuaan

Book 1a Swa Maa Ed 1a 2013 - Empuaan

Book 1a Swa Maa Ed 1a 2013 - Empuaan

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

VVU na ukimwi<br />

Ukimwi ni ugonjwa hatari ya ngono. Inasabibishwa na virusi viitwavyo<br />

VVU. VVU inamaana ya ‘virusi vya ukimwi’ (VVU). Virusi hivi hudhuru<br />

mwili polepole na baadaye mwili hushindwa kupambana na magonjwa<br />

mengine. Mwishoni mtu anaweza kufa kwa ajili ya magonjwa<br />

yanayosababbishwa na VVU.<br />

Mtu akiambukizwa anaweza kuchukuwa muda mrefu bila kuelewa<br />

kwamba VVU ipo kwenye mwili wake. VVU ipo kwenye shahawa,<br />

majimaji ukeni, damu na maziwa ya mama aliyeambukizwa. Huwezi<br />

kuelewa kuwa mtu ana VVU mwilini kwa kuangalia kwa macho tu. Njia<br />

pekee ya kuelewa kuwa mtu ameshaambukizwa VVU ni kupima damu<br />

kwenye kliniki au hospitalini.<br />

Ukimwi inamaana kwamba ‘upungufu wa kinga mwilini’. Ukimwi ni<br />

matokeo ya mwisho wa mwili kushindwa kukinga magonjwa. Wa<strong>Maa</strong>sai<br />

hutumia jina ‘biitia’ kama ukimwi. Ni vizuri zaidi kutumia jina ukimwi<br />

kwani bittia ni jina la zamani lakini ukimwi ni ugonjwa mpya (ukimwi<br />

imegundukika 1981).<br />

Kwa sababu watu wengi hawajui kwamba wameshaambukizwa, au wenzi<br />

wao wameambukizwa, hawaendi kupima na hawajikingi wao wenyewe<br />

wala kuwakinga wenzao. Ina maana kwamba mtu anaweza kuambukiza<br />

watu wengi kabla dalili yake kuonekana.<br />

Hakuna tiba wala chanjo ya VVU. Mtu aliye na VVU, virusi vitakaa<br />

mwilini maishani. Siku hizi kuna madawa (ARVs) hospitalini yanayoweza<br />

kupunguza makali ya VVU mwilini na kusaidia kuongeza muda kutoka<br />

kuambukizwa VVU hadi kuwa na dalili ya kuumwa. Lakini madawa haya<br />

hayatibu VVU moja kwa moja. Ni muhimu kukumbuka kuwa VVU ni<br />

virusi hatari sana na inasabibisha matatizo makubwa.<br />

7 KISWAHILI

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!