przekraczanie zakresu uprawnień - Polska Izba Inżynierów ...

technologie
danych. Napięcie zasilania na skrętce
(TP) magistrali EIB wynosi 24 V DC.
Napięcie zasilania komponentów wynosi
230 V. Są cztery rodzaje mediów
komunikacyjnych:
■ TP (skrętka utp) medium komunikacyjne
z szybkością transmisji 9600
bit/s.
■ PL (PLC) medium komunikacyjne po
liniach energetycznych. Prędkość
transmisyjna do 1200 bit/s.
■ RF (transmisja radiowa) transmisja na
częstotliwości f = 868 MHz o maksymalnej
mocy promieniowania
P = 25 mW przy prędkości transmisji
16,384 kbit/s. Transmisja jedno- lub
dwukierunkowa.
■ IP (Ethernet). Użycie sieci LAN do trasowania
trasy lub tunelu telegramu
KNX.
Skrętka (TP) na magistrale poddana
jest również odpowiednim restrykcjom
bezpieczeństwa. Poza parametrami
transmisyjnymi spełnia również wymagania
odnośnie do próby palności:
■ PN-EN 50265-2-1,
■ IEC 60332-1,
■ PN-89/E-04160/55.
Sterowanie systemem EIB jest zdecentralizowane
dzięki zastosowaniu
tzw. logiki rozmytej. Logika ta polega
na tym, że każdy element systemu
jest w pełni autonomiczny. Element
taki może pracować w systemie samodzielnie
jako „wyspa”, co jest
ważne w przypadku uszkodzeń innych
modułów wchodzących w skład
systemu. Ma to istotne znaczenie
w czasie awarii zasilania, przerwania
magistrali danych czy uszkodzenia
jednego z urządzeń wchodzących
w skład systemu. Każdy taki układ
np. po awarii zasilania umie sam się
„podnieść”, nie czekając na sygnały
z centralnego panelu sterowania. Do
wizualizacji i kontaktu z użytkownikiem
używa się panelu kontrolnosterującego.
Są jeszcze używane inne systemy,
niekoniecznie w standardzie EIB,
ale np. w standardzie BMS. System
BMS zawiera już jednostkę centralną
w postaci komputera PC włączonego
do sieci i specjalistycznego oprogramowania.
Ta jednostka jest integralną
częścią systemu sterowania
i nadzoru. Ewentualna różnica, jaka
byłaby między jednostką centralną
a panelem operatora stosowanym
w sieci EIB, jest taka, że z poziomu
panelu operatora programuje się
wszystkie funkcje poszczególnych
komponentów z widoczną wizualizacją
ich pracy. Panel ten po zakończeniu
programowania nie bierze
już udziału w zarządzaniu systemem.
Z kolei jednostka centralna
to komputer PC lub inny sterownik,
który włączony do sieci pełni funkcje
Master, zbiera wszystkie alarmy
systemu, kontroluje jego prace i podejmuje
w swoim algorytmie decyzje
na temat sterowania i zarządzania
wszystkimi urządzeniami. BMS decyduje
również o arbitrażu dwóch lub
więcej jednakowo pod względem
priorytetów sygnałów odebranych
w tym samym czasie.
Budynek nie musi mieć na wyposażeniu
systemu EIB czy BMS, aby postrzegany
był jako budynek inteligentny.
Wymagane jest, aby całe sterowanie
i zadawanie funkcji przez użytkownika
było dokonywane z jednego miejsca,
czyli np. z panelu operatora, oraz
aby budynek był wyposażony w odpowiednie
urządzenia wykonawcze.
W droższych rozwiązaniach łączy się
ze sobą poszczególne autonomiczne
systemy.
Każdy taki system jest wysoko specjalizowanym
układem, którego wytworzenie
poprzedzone było licznymi
badaniami, obliczeniami i poddawane
rygorystycznym testom. Wszystko odbywać
się musi zgodnie z obowiązującymi
normami. Na przykład systemy
bezpieczeństwa oraz przeciwpożarowy
z uwagi na złożoność konstrukcji
i pełnione funkcje powinny być ustawione
przez osoby znające się na
ochronie przeciwpożarowej oraz ustawiane
jednorazowo do kolejnej zmiany
ewentualnej konfiguracji systemu. System
przeciwpożarowy powinien mieć
dużą autonomię pracy i może mieć
najwyższy priorytet działania w całym
systemie. Współpracują one również
z systemem spryskiwaczy, wentylacji
i klimatyzacji oraz z systemem oddymiania.
W chwili pożaru kontrolę nad
systemem zasilania budynku powinien
przejąć moduł przeciwpożarowy. Sterowałby
odpowiednimi obwodami
zasilającymi, odłączając zasilanie ze
strefy objętej pożarem.
Wszystkie systemy charakterystyczne
dla inteligentnego budynku stosuje
się również w Polsce, najczęściej
w budynkach użyteczności publicznej,
takich jak biurowce czy centra
handlowe. Czy stać przeciętnego Polaka
na wprowadzenie tych systemów
w domu mieszkalnym? Chyba jeszcze
nie te czasy. Można się pokusić jednak
o rozwiązania alternatywne, które nie
kosztują tak wiele, a spełniają wymogi
bezpieczeństwa.
W Polsce są już firmy, które tworzą
systemy inteligentnego domu.
Przykładem jest firma APA z Gliwic
i utworzony przez tę firmę system
o nazwie Visionsystem. Protokół komunikacyjny,
jaki jest stosowany przez
tę firmę i nie tylko nią, to protokół
przejęty ze strefy automatyki przemysłowej
Modbus (ten protokół komunikacyjny
służy do komunikacji z programowalnymi
kontrolerami), specyfikacja
jego jest dobrze opisana w internecie.
Innym przykładem jest również polska
firma F&F – producent podzespołów
wchodzących w skład automatyki domowej
i przemysłowej.
Biorąc pod uwagę specyfikę polskiego
rynku budowlanego, zasobność
portfela inwestora, jak również rodzaj
budynku, w którym miałaby
być dokonana inwestycja z instalacją
80
INŻYNIER BUDOWNICTWA