Piib PRzed kRajowym zjazdem - Polska Izba Inżynierów Budownictwa

Polacy słyną z pasji...Etiuda opus 10 nr 12 – RewolucyjnaFryderyk Chopin (1810-1849)Najwybitniejszy polski kompozytororaz czołowy przedstawiciel okresuromantyzmu na świecie. Inspiracjeczerpał z polskiej muzyki ludowej.Twórca ponad 230 utworów.Komponował od 7 roku życia;w wieku 8 lat rozpoczął występyestradowe.Szalunki to nasza pasjaPartner firmywww.palisander.com.plw Polsce

spis treściTEMAT MIESIĄCA32TRZEBA PRZERWAĆ CIĄGSTANOWIENIA SZKODLIWEGO PRAWAUstawa – Prawo budowlane oraz ustawa o samorządach zawodowych architektów, inżynierówbudownictwa oraz urbanistów nie spełniają oczekiwań środowiska. PIIB podejmuje działania w celuzmiany tej sytuacji, o szczegółach mówi − Andrzej Roch Dobrucki − wiceprezes PIIB, a równocześnieszef Komisji Prawno-Regulaminowej.Skład osobowy organów PIIB 8Sprawozdania z działalności krajowychorganów PIIB (skróty):Krajowej Rady PIIBKrajowej Komisji Kwalifikacyjnej 9Krajowego Sądu DyscyplinarnegoKrajowego RzecznikaOdpowiedzialności ZawodowejTrzeba przerwać ciąg stanowieniaszkodliwego prawa32Wywiad Barbary Mikulicz-Traczykz Andrzejem DobruckimCzy tak musi być? Kongres BudownictwaKrystyna Wiśniewska 35Zjazdy izb okręgowych 38Listy do redakcjiOdpowiadają: Anna Macińska, Andrzej Warwas, 44Władysław KorzeniewskiJeszcze raz kierownik budowy 50Walka podjazdowa przy opracowywaniuofert przetargowych 51Tak się buduje w USA53Joanna PrzęczekCeny ścianek działowych58 w budownictwie mieszkaniowymRenata Niemczyk, Elżbieta WittUmowa o kierowanie budową61 domu jednorodzinnegoMirosław Basiak64 KalendariumAneta Malan-WijataNormalizacja i normy67Janusz OpiłkaJęzyk angielski: Describing people69Aneta KaprońMosty Lutosławskiego71Sławomir Karaś, Halina MandeckaRozdzielnice w budynkach mieszkalnych78Edward MusiałBudowa wysokiej kultury86Barbara KlemRemonty i wzmacnianie stalowych92 zbiorników na paliwa płynne − cz. IIIJerzy ZiółkoOD REDAKCJILato zaczyna się Krajowym Zjazdem PIIB, a bieżący numer – sprawozdaniami poszczególnych organów Izby. Jakkolwiek nieraz nużącewydaje się czytanie tego rodzaju dokumentów, to zachęcam Państwa do tej lektury. Bo przecież nic o nas bez nas, a zatem dobrzemieć świadomość faktów, można wtedy swobodnie dyskutować o ich interpretacji.Koniec z obskurnymi tablicami licznikowymi w budynkach mieszkalnych – po raz pierwszy piszemy w „IB” o rozdzielnicach mieszkaniowych.Dowiecie się Państwo ponadto, jak po odbyciu praktyki młoda pani inżynier ocenia procedury obowiązujące w budownictwiew Stanach Zjednoczonych.Barbara Mikulicz-Traczykredaktor naczelna4INŻYNIER BUDOWNICTWA

44Listy do redakcjiW tym numerze:■ Czy jeśli budynki mieszkalne o powierzchni zabudowypowyżej 2000 m 2 są grupą segmentów oddzielonychod siebie dylatacją to konieczne jest wykonywaniedwa razy do roku kontroli m.in. instalacjigazowej i wentylacyjnej?■ Problemy prawidłowości oceny ofert dokonanejprzez zamawiającego i podjętej decyzji o ich odrzuceniuoraz poprawności sformułowania przez zamawiającegowarunków udziału w postępowaniu przetargowym.■ Wyjaśnienie pojęcia „szerokości elewacji frontowej”.Anna MacińskaAndrzej WarwasWładysław Korzeniewski61Umowa o kierowanie budowądomu jednorodzinnegoNapodstawie swoich doświadczeń, zainspirowanyartykułem autorstwa inż. Gilberta Okulicz-Kozaryna„Kierownik budowy – formalność czy odpowiedzialność?”(„IB”nr3/2008) autor opracował wzórumowy o kierowanie budową domu jednorodzinnego. Autor odnosi siętakże do częstego problemu „ubezwłasnowolnienia” kierownika budowyprzez inwestora.Mirosław Basiak78Rozdzielnicew budynkach mieszkalnychOd kilkunastu lat instaluje się w polskich mieszkaniachnowocześnie wyposażone rozdzielnice modułowe. Sąna rynku rozdzielnice wielu producentów, o różnejwielkości wyrażonej liczbą modułów.Kolejny czekający nas krok to zintegrowane instalacje, w tym rozdzielnice,obejmujące obwody elektroenergetyczne i różnorodne obwodydo przesyłu informacji.Edward Musiał

samorząd zawodowySkład krajowych organów Polskiej IzbyInżynierów Budownictwa w II kadencji (2006–2010)Krajowa RadaPrezydium:Prezes:Zbigniew GrabowskiWiceprezes:Andrzej Roch DobruckiWiceprezes:Zbysław KałkowskiWiceprezes:Wojciech RadomskiWiceprezes:Stefan WójcikSekretarz:Janusz RymszaZastępca sekretarza: Piotr KorczakSkarbnik:Andrzej JaworskiZastępca skarbnika: Renata StaszakCzłonek Prezydium: Joanna GierobaCzłonek Prezydium: Tadeusz OlichwerCzłonkowie:Ewa BarcickaTadeusz BieńkowskiZdzisław BinerowskiStefan CzarnieckiRyszard DobrowolskiDanuta GawęckaLeszek GryczkoMarian JanturaJerzy JasieńkoJerzy KersteZbigniew KledyńskiJózef KluskaKsawery KrassowskiMarian KrzysztofiakJózef KrzyżanowskiZbigniew MatuszykCzesław MiedziałowskiZbigniew MituraAndrzej MyśliwiecAndrzej Bohdan NowakowskiWiesław OlechnowiczMieczysław OłtarzewskiAdam RakZygmunt RawickiJan SkawińskiJerzy StrońskiKazimierz ŚlusarczykRyszard TrykoskoHenryk WawrzyniakStanisław ZielińskiKrajowa Komisja RewizyjnaPrzewodnicząca:Krystyna Korniak-FigaWiceprzewodniczący: Wojciech JędraszakSekretarz:Urszula KallikCzłonkowie:Tadeusz GałązkaGrzegorz KokocińskiJanusz KomorowskiAndrzej PieniążekPaweł PiotrowiakBarbara SkorysKrajowa Komisja KwalifikacyjnaPrzewodniczący:Kazimierz SzulborskiWiceprzewodniczący: Piotr KoczwaraWiceprzewodniczący: Marian PłacheckiSekretarz:Janusz KrasnowskiCzłonkowie Prezydium:Wojciech PłazaGrażyna StarońBronisław WosiekCzłonkowie:Jan BoryczkaElżbieta DaszkiewiczAndrzej GałkiewiczLeszek GanowiczKarol Marek JurkowskiMieczysław KrólSzczepan MikurendaLech MrowickiZdzisław SoszkowskiEdward WoźniakKrajowy Sąd DyscyplinarnyPrzewodniczący:Aleksander NowakWiceprzewodniczący: Gilbert Okulicz-KozarynSekretarz:Roma RybiańskaCzłonkowie:Mieczysław DomińczakJacek KołodziejMichał ŁapińskiTadeusz ŁukaBarbara MalecMaria Mleczko-KrólZenon PaniczDorota PrzybyłaTomasz SiwowskiJózef SzostakAndrzej TaborBarbara Twardosz-MichniewskaJacek ZawadzkiEwa ZielińskaKrajowi Rzecznicy Odpowiedzialności ZawodowejAgnieszka JońcaWaldemar SzleperAndrzej BratkowskiJadwiga GałachJarosław KroplewskiAndrzej Adamski8INŻYNIER BUDOWNICTWA

samorząd zawodowytów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, preferujących zawód architektaw Polsce. Dzięki poparciu posłów z Komisji Infrastruktury poprawkido ustawy zostały przyjęte zgodnie z naszym postulatem o równości zawodówarchitektów, inżynierów budownictwa i urbanistów w Polsce.Podział według płci11,13%Współpraca z organizacjami zagranicznymiPodobnie jak w latach ubiegłych współpraca z zagranicznymi organizacjamii instytucjami była realizowana w trzech obszarach:■ odpowiadającym współpracy ogólnoeuropejskiej;■ odpowiadającym europejskiej współpracy regionalnej;■ odpowiadającym dwustronnej współpracy międzynarodowej.Znaczącym wydarzeniem było przyjęcie przez ECEC „Kodeksu etycznego...”,który ma obowiązywać inżynierów budownictwa wszystkichkrajów członkowskich Unii Europejskiej. Przy opracowaniu „Kodeksu…”znaczący był udział PIIB.W ramach Grupy Wyszehradzkiej istotne stało się podjęcie prac nadujednoliceniem programów studiów wyższych, m.in. opierając się nanaszych opracowaniach minimów programowych.Dalej dążymy do ujednolicenia wymaganych przepisów w sprawiewzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych.Struktura organizacyjnaW 2008 r. w strukturze Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa znajdowałosię 16 okręgowych izb, których obszar działania w pełni pokrywałsię z podziałem administracyjnym kraju.W dwunastu okręgowych izbach działało 46 placówek terenowych,którym okręgowe rady nadały różne nazwy i kompetencje. Sieć placówekoraz stworzone możliwości załatwiania spraw członkowskichw pełni zabezpieczają potrzeby i wymagania członków Izby.Liczba członków – statystykaLiczba członków Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, zarejestrowanychw 16 okręgowych izbach, na dzień 31 grudnia 2008 r. wynosiła 109 529.Zestawienie liczby członków – podział branżowyBranża Liczba Udział %Budownictwo ogólne (BO) 60429 55,17%Instalacje sanitarne (IS) 20252 18,49%Instalacje elektryczne (IE) 15948 14,56%Budownictwo drogowe (BD) 7030 6,42%Budownictwo wodno-melioracyjne (WM) 2468 2,25%Budownictwo kolejowe (BK) 1378 1,26%Budownictwo mostowe (BM) 1188 1,08%Budownictwo telekomunikacyjne (BT) 819 0,75%Budownictwo wyburzeniowe (BW) 17 0,02%Ogółem: 109 529 100,00%Liczba członków w podziale na okręgi16758123589923 9528 90946958 67315667 5619 5447 53034085 3495 3372 2653 2538MazowieckaŚląskaMałopolskaDolnośląskaWielkopolskaPomorskaŁódzkaKujawsko-PomorskaLubelskaPodkarpackaZachodniopomorskaWarmińsko-MazurskaŚwiętokrzyskaPodlaskaLubuskaOpolska88,87%Kobiety MężczyźniPodział według wieku309803632831825352801036311625113351252012834137761262118553483455942poniżej 36 36-45 46-55 56-65 powyżej 65 latMężczyźni Kobiety RazemInformatyzacjaMając na uwadze rolę, jaką odgrywa w dzisiejszym społeczeństwieproces informatyzacji, Krajowe Biuro Polskiej Izby Inżynierów Budownictwaprowadzi i rozwija szereg projektów informatycznych mającychna celu podnoszenie jakości różnych form obsługi członków samorząduzawodowego. Prowadzone prace zostały skoncentrowanew następujących obszarach:■ systemie ewidencji członków,■ witrynie internetowej,■ Biuletynie Informacji Publicznej.System ewidencji członkówSystem informatyczny Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa BUD-INFO jest zintegrowanym systemem obsługi członków. Na dzień dzisiejszypozwala on na przetwarzanie danych członków w zakresie:■ danych osobowych,■ uprawnień budowlanych,■ wpłat członkowskich,■ ubezpieczeń,■ korespondencji,■ zawieszeń i skreśleń,■ szkoleń.Dzięki zastosowaniu sprawdzonych rozwiązań informatycznych możliwajest elastyczna rozbudowa systemu na zasadzie modernizacjiistniejących elementów, jak również dodawaniu nowych modułówfunkcjonalnych, spełniając tym samym rosnące wymagania członkówPIIB oraz pracowników Krajowego Biura i okręgowych izb.Spełniając wymóg ustawowy prowadzenia rejestrów osób, którymIzba nadała uprawnienia budowlane, w roku 2008 został dołączonydo systemu BUDINFO dodatkowy moduł o nazwie Rejestr UprawnieńBudowlanych (RUB), rozszerzając i przejmując tym samym zadaniawcześniej realizowane przez oddzielną aplikację bazodanową (RejestrPIIB). Moduł Rejestru Uprawnień Budowlanych został podzielony nakilka obszarów funkcjonalnych spełniających następujące funkcje:■ tytułowego rejestru uprawnień budowlanych wydanych przezokręgowe komisje kwalifikacyjne,INŻYNIER BUDOWNICTWA10

samorząd zawodowy■ rejestru nadanych tytułów rzeczoznawcy budowlanego,■ rejestru kar nałożonych przez sądy dyscyplinarne,■ rejestru tzw. cudzoziemców – osób, które pozytywnie przeszły procesuznawania kwalifikacji zawodowych.Dodatkowo moduł RUB został wzbogacony o możliwość digitalizacjipapierowych archiwów kartotek osobowych, przygotowując tym samymIzbę do odchodzenia od archiwów papierowych w obszarach,w których nie ma takiego wymogu. Dodatkową korzyścią z takiegorozwiązania jest szybki dostęp do przetrzymywanych przez Izbęzasobów.Witryna internetowa PIIBWraz z powołaniem do życia samorządu zawodowego inżynierówbudownictwa została uruchomiona witryna internetowa Polskiej IzbyInżynierów Budownictwa – www.piib.org.pl.Strona internetowa Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa zawieraszereg pogrupowanych tematycznie informacji dotyczących bieżącychprac Krajowej Rady PIIB oraz pozostałych organów Izby, m.in.: posegregowanechronologicznie uchwały poszczególnych organów Izby.Jako medium informacyjne stanowi ważny łącznik w przekazywaniuinformacji członkom zrzeszonym w Izbie, a także osobom interesującymsię budownictwem.Stale dużym zainteresowaniem odwiedzających witrynę www.piib.org.pl cieszy się serwis aktów prawnych związanych z budownictwem.Dzięki współpracy z kancelarią prawną mec. Krzysztofa Zającaserwis ten jest na bieżąco monitorowany i aktualizowany zgodnie zezmieniającym się ustawodawstwem.Należy również zwrócić uwagę, że na stronie znajduje się oddzielnakategoria „Linki”, w której można odnaleźć najbardziej przydaneodnośniki do innych stron związanych z budownictwem, a także organizacji,które mogą zaoferować członkom samorządu dodatkoweusługi niezbędne przy wykonywaniu prac budowlanych.Na witrynie został również zamieszczony serwis poświęcony wydawnictwuPolskiej Izby Inżynierów Budownictwa, jakim jest czasopismo„Inżynier Budownictwa”. W serwisie zostały umieszczone wszystkiepełne wydania tego czasopisma, w formacie umożliwiającym przeglądaniewprost ze strony internetowej. Serwis skierowany jest zarównodo członków Izby, jaki i osób interesujących się tematyką budownictwa,ale niebędących jej członkami.Wydawnictwo „Inżynier Budownictwa”Obecny merytoryczny kształt pisma „Inżynier Budownictwa” jest wynikiemczteroletniej współpracy redakcji z czytelnikami – członkamiPolskiej Izby Inżynierów Budownictwa, oraz z powołaną przy piśmie11-osobową Radą Programową. Priorytetem przy doborze materiałówdo publikacji pozostaje ich przydatność dla inżyniera w jego pracyzawodowej.Bardzo uważnie dobierani są autorzy publikacji. Dzięki bardzo dobrejocenie merytorycznej pisma coraz więcej pojawia się nazwiskz „najwyższej półki”. Rada Programowa miesięcznika na posiedzeniuw październiku 2008 r. pozytywnie oceniła pismo, zwracając uwagęna jego wysoki poziom.Od marca br. pismo zmieniło szatę graficzną i ten fakt jest równieżodpowiedzią na postulat czytelników, którzy prosili o zachowanie treści,ale podanie jej w nieco luźniejszej formie. Stąd nowy leyout towięcej ilustracji, kolorów, nowa czcionka i więcej światła.Finansowe założenia na rok 2008 zostały zrealizowane. Zaplanowanowydanie 11 zeszytów „Inżyniera Budownictwa” w objętości 80 stronkażdy (łącznie 880 stron) i w nakładzie 107 000 egz. oraz wydanie„Katalogu Inżyniera – Budownictwo ogólne” w objętości około 500stron i nakładzie 30 000 egz. i „Katalogu Inżyniera – Inżynieria środowiska”w objętości 250 stron i nakładzie 15 000 egz.Przyjęto zakup każdego egzemplarza „Inżyniera Budownictwa” przezPIIB za 1,40 zł netto, natomiast katalogi dla członków Izby miały zostaćprzekazane nieodpłatnie. Zgodnie z założeniami Wydawnictwo PIIBSp. z o.o.miało uczestniczyć w kosztach wysyłki „Inżyniera Budownictwa”w wysokości 1,00 zł netto. Planowany zysk brutto na koniec roku– 407 000 zł, a po korekcie – 422 000 zł, został osiągnięty. Zysk w znacznymstopniu osiągnięto dzięki inicjatywie wydawania katalogów.Łączna liczba stron numerów miesięcznika wydanych w roku 2008wyniosła 936, a nakład przekroczył 114 000 egz. Katalog „Budownictwoogólne” ukazał się w objętości ponad 500 stron, a „Inżynieriaśrodowiska” w objętości 272 stron. Obydwa katalogi ukazały sięw planowanym nakładzie. Cały nakład katalogów został rozesłanyczłonkom Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa łącznie z „InżynieremBudownictwa”.Biuletyn Informacji Publicznej – BIPBiuletyn Informacji Publicznej, znajdujący się pod adresem www.bip.piib.org.pl, został stworzony w celu powszechnego udostępniania informacjipublicznej w postaci elektronicznej. Biuletyn ten składa sięz odnośników do witryn www, na których Krajowe Biuro PIIB i okręgoweizby inżynierów budownictwa udostępniają informacje publicznewymagane przez polskie prawo.Zakres informacji udostępnionej na stronach BIP zawiera m.in.: statusprawny, organizację, przedmiot działania i kompetencje, organyi osoby sprawujące funkcje i ich kompetencje, majątek, zasady funkcjonowaniapodmiotów, tryb działania władz i ich jednostek organizacyjnych.Serwis BIP jest na bieżąco aktualizowany, co umożliwia członkom samorząduzawodowego przejrzysty wgląd w bieżące prace Izby.Zwiększył się również udział Wydawnictwa w kosztach wysyłki „InżynieraBudownictwa” (4 ostatnie miesiące – 1,40 zł netto za egz.), cooznacza, że zamiast zakładanego w budżecie udziału Wydawnictwaw kosztach dystrybucji na poziomie 1 175 000 zł, Wydawnictwo poniosłokoszty 1 390 000 zł.„Katalog Inżyniera” w roku 2008 umocnił swoja pozycję, o czymświadczy coraz większa liczba zamówień na tę publikację, jak równieżstopniowe poszerzanie jej tematyki – w roku 2009 część „Inżynieriasanitarna” zostanie poszerzona o branżę elektryczną, a nazwazmieni się na „Katalog Inżyniera – Instalacje”. Cały nakład został rozesłanybezpłatnie członkom Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa– w pierwszej kolejności osobom, które go zamówiły, resztę rozdysponowanolosowo, biorąc pod uwagę, do których branż adresowanyjest dany tom katalogu.czerwiec 09 [63]11

samorząd zawodowyW roku 2008 dalej rozbudowywano i modernizowano witryny internetoweWydawnictwa. Na stronie www.inzynierbudownictwa.plpojawiło się więcej materiałów multimedialnych – więcej zdjęć, filmywideo. Zawartość serwisu www.kataloginzyniera.pl została poszerzonao część instalacyjną, wdrożono też więcej możliwości filtrowaniai zawężania wyników wyszukiwania.członków Prezydium Krajowej Rady PIIB. Opracowano m.in.: „Propozycjekreowania wizerunku Izby w 2008 roku” oraz procedurę postępowaniaw medialnych sytuacjach kryzysowych dla Krajowej RadyPIIB i jej biura.11 października 2008 r. w Serocku pod Warszawą przeprowadzonokilkugodzinne szkolenie pt. „Podstawowe uwarunkowania skutecznejkomunikacji za pośrednictwem mediów” dla kierowników i pracownikówbiur izb okręgowych. Jego uczestnicy otrzymali ponadto materiałyszkoleniowe dotyczące współpracy z mediami i podstaw prawnychreagowania na nierzetelne publikacje prasowe. Podobną prezentacjęprzeprowadzono w grudniu 2008 r. dla członków Krajowej Rady.Działania public relations w 2008 r.Działania zewnętrzne w roku 2008 skoncentrowane były na trzechpodstawowych celach uwzględnionych w strategii przyjętej do realizacjiprzez Krajową Radę PIIB:■ budowanie pozytywnego wizerunku Izby,■ wzmocnienie opiniotwórczej roli samorządu zawodowego inżynierówbudownictwa,■ budowanie prestiżu zawodu inżyniera budownictwa w społeczeństwie.Prowadzono je w trzech obszarach:1) badania opinii publicznej,2) doradczo-szkoleniowym,3) informacyjnym.Działania public relations w obszarze badań opinii publicznejW dniach 7–12 lutego 2008 r. instytut badawczy Pentor przeprowadził,na zlecenie Izby, badanie dotyczące wizerunku zawodu inżynierabudownictwa na tle innych zawodów zaufania publicznego. Badaniezrealizowano:■ metodą bezpośrednich wywiadów, wspomaganych komputerowo,w ramach wielotematycznego sondażu typu „omnibus”,■ na reprezentatywnej próbie ludności Polski w wieku 15 lat i powyżej,■ łącznie przeprowadzono 1070 wywiadów.Uzyskane wyniki wskazały na istnienie następujących zjawisk istotnychdla dalszych działań public relations PIIB:■ małej wiedzy na temat inżynierów budownictwa jako zawoduzaufania publicznego – tylko 3% respondentów wymieniało tenzawód spontanicznie,■ relatywnie rzadko – na tle najlepiej pod tym względem ocenianychzawodów prawniczych i medycznych – uznawano inżyniera budownictwaza zawód, któremu słusznie przyznano status zaufaniapublicznego (48% ankietowanych),■ 41% badanych obdarzało zawód inżyniera budownictwa wysokimzaufaniem.Raport z badań przedstawiono VII Zjazdowi Sprawozdawczemu, władzomkrajowym PIIB oraz opublikowano na łamach „Inżyniera Budownictwa”i stronie internetowej Izby. Ponadto otrzymali go takżeparlamentarzyści z sejmowej Komisji Infrastruktury, przedstawicieleadministracji publicznej (Ministerstwo Infrastruktury, GUNB) i media.Działania public relations w obszarze doradczo--szkoleniowymDziałania w tym obszarze sprowadzały się przede wszystkim do przygotowywaniaanaliz, stanowisk i projektów wystąpień publicznych dlaDziałania public relations w obszarze informacyjnymTen typ działań doradcy ds. komunikacji społecznej PIIB polegałprzede wszystkim na:■ stałych i regularnych kontaktach z dziennikarzami,■ regularnym zamieszczaniu komunikatów prasowych z najważniejszychwydarzeń z działalności Izby na stronie internetowej PIIB orazw mediach zewnętrznych,■ organizowaniu spotkań prasowych dla członków PrezydiumKrajowej Rady.Indywidualne, comiesięczne spotkania z dziennikarzami m.in.: „Rzeczpospolitej”,„Gazety Prawnej”, „Gazety Wyborczej”, „Pulsu Biznesu”,TVN 24 i TV Biznes dotyczyły prezentacji stanowisk Izby w kluczowychdla niej kwestiach. Ich efektem były liczne publikacje na łamach prasyi wywiady z członkami Prezydium Krajowej Rady PIIB. Szczególnieowocne było spotkanie prof. Z. Grabowskiego – prezesa PIIB – z RobertemLidke – redaktorem naczelnym „Gazety Prawnej”. Jego efektem jestczęste publikowanie stanowisk i opinii PIIB na łamach tej gazety.W grudniu 2008 r. podczas spotkania prezesa Izby z Moniką Mizielińską– prezesem zarządu „Media-Trend” – podjęto próbę stałej współpracyPIIB w organizowaniu debat publicznych z udziałem przedstawicielirządu, parlamentu, samorządów zawodowych i przedsiębiorstw,poświęconych ważnym zagadnieniom z obszaru budownictwa.W zakładce „rzecznik prasowy” na stronie internetowej PIIB regularniezamieszczane są komunikaty prasowe z najważniejszych wydarzeńz działalności Izby. Wszystkie komunikaty i inne materiały prasowerozsyłane są do kilkudziesięciu dziennikarzy z prasy branżowej, codziennejoraz radia i telewizji. Licząca kilkadziesiąt nazwisk baza danychdziennikarzy jest stale powiększana.W kwietniu 2008 r. odbyło się spotkanie prasowe prezesa i sekretarzaPIIB z dziennika rza mi „Rzeczpospolitej”, „Pulsu Biznesu” i „Muratora”.W listopadzie 2008 r. Andrzej Dobrucki – wiceprezes PIIB – wraz z m.in.Olgierdem Dziekońskim – wiceministrem infrastruktury, uczestniczyłw debacie publicznej nt. świadectw energetycznych, zorganizowanejprzez „Media-Trend”, przy udziale doradcy ds. komunikacji społecznejPIIB. Efektem obu wydarzeń były liczne publikacje w prasie codziennej,branżowej i branżowych portalach internetowych.Posiedzenia Krajowej Rady i Prezydium KR w 2008 r.W roku 2008 odbyło się 10 posiedzeń Prezydium Krajowej Rady oraz7 posiedzeń Krajowej Rady. W ww. okresie Krajowa Rada podjęła19 uchwał, których pełna treść znajduje się na stronie internetowejIzby, w zakładce „uchwały”.Sprawozdanie Komisji Prawno-RegulaminowejPodstawę prawną funkcjonowania Komisji stanowią następująceuchwały Krajowej Rady PIIB: uchwała nr 8/R/03 Krajowej Rady PIIBINŻYNIER BUDOWNICTWA12

samorząd zawodowyz dnia 19 marca 2003 r. w sprawie powołania Komisji Statutowo--Regulaminowej; uchwała nr 25/R/03 z dnia 10.09.2003 r. w sprawieprzekształcenia Komisji Statutowo-Regulaminowej w Komisję Prawno--Regulaminową oraz uchwała nr 21/R/04 Krajowej Rady PIIB z dnia15.12.2004 r. w sprawie zmiany zasad funkcjonowania Komisji Prawno-Regulaminowej.W 2008 r. w skład Komisji wchodzili przedstawiciele wszystkich 16okręgowych izb inżynierów budownictwa. Pracami Komisji w okresiesprawozdawczym kierował Andrzej Roch Dobrucki – wiceprezes KrajowejRady PIIB.W okresie sprawozdawczym Komisja Prawno-Regulaminowa w swoichpracach położyła główny nacisk na omówienie i wypracowaniestanowiska wobec tak ważnych kwestii, jak:■ regulaminy organów statutowych Izby, zasady gospodarki finansowejoraz Statut Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa,■ potrzeba nowelizacji ustawy – Prawo budowlane i rozporządzeńz nią związanych, zgodnie ze zgłoszonymi przez członków Izby, naokręgowych zjazdach sprawozdawczych oraz VII Krajowym ZjeździeSprawozdawczym PIIB, wnioskami dotyczącymi tej materii,■ ustawa o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwaoraz urbanistów,■ projekty innych ustaw i rozporządzeń, przedłożonych do konsultacjispołecznych przez organy rządowe i komisje sejmowe, którezawierały istotne dla naszego środowiska zawodowego regulacje.W odniesieniu do regulaminów organów statutowych Izby oraz StatutuPIIB, po omówieniu wniosków zgłoszonych przez poszczególneOIIB, Komisja wypracowała szereg wniosków w odniesieniu do regulaminuKrajowej Rady PIIB, okręgowych rad, Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej,Krajowego Sądu Dyscyplinarnego, Krajowego RzecznikaOdpowiedzialności Zawodowej i okręgowych rzeczników. Odnośniedo propozycji dotyczących zmian w Statucie, szczególnie w odniesieniudo kadencyjności, Komisja nie osiągnęła consensusu w tej materiii wystąpiła z wnioskiem, żeby propozycje tej zmiany w Statucie rozstrzygnąłKrajowy Zjazd Sprawozdawczy.Zasadniczym impulsem dla Komisji do zajęcia się problematyką związanąz ustawą – Prawo budowlane były zgłoszone przez członkówIzby, w oparciu o uzyskane przez nich doświadczenia stosowania naco dzień przepisów tej ustawy, wnioski i postulaty na okręgowychzjazdach sprawozdawczych i Krajowym Zjeździe SprawozdawczymPIIB, wskazujące na potrzebę zmian w ustawie – Prawo budowlane.Kanwą do przeprowadzenia szerokiej konsultacji w przedmiotowejsprawie był przedłożony przez Ministerstwo Infrastruktury projektz dnia 17.06.2008 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane, ustawyo planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórychinnych ustaw. Konsultacja była przeprowadzona w dwóchetapach. Pierwszy, na szczeblu okręgowych izb inżynierów budownictwa,przez działające przy nich zespoły prawno-regulaminowe,zakończony został wypracowaniem stanowiska do poszczególnychzapisów projektu oraz zapisów ustawy Pb, które nie znalazły sięw projekcie, a które zdaniem członków naszej Izby powinny byćzmienione lub wprowadzone do ustawy Pb. Drugi etap to przedłożenietego stanowiska na posiedzeniach Komisji Prawno-Regulaminowejprzez przedstawicieli okręgowych izb, którzy są członkamiKomisji. Po merytorycznej dyskusji podejmowano decyzje, które zezgłoszonych wniosków i propozycji znajdą się w ostatecznym stanowiskuKomisji Prawno-Regulaminowej. Wspomnieć również należy,że przedstawiciele naszego samorządu zawodowego, w tym członkowieKomisji Prawno-Regulaminowej, zgłaszali uwagi do danegoprojektu na spotkaniach konsultacyjnych z udziałem podsekretarzastanu w Ministerstwie Infrastruktury Olgierda Dziekońskiego, którebyły organizowane w drugiej połowie lipca 2008 r. we wszystkichwojewództwach.Efektem prac Komisji było opracowanie, w formie tabelarycznej, 99uwag do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane,ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórychinnych ustaw (projekt z dnia 17.06.2008 r.) oraz 43 uwagdo zapisów aktualnej ustawy – Prawo budowlane (Dz.U. z 2006 r.Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.). Tabele z uwagami i propozycjamizostały przekazane do Ministerstwa Infrastruktury w dniu 14 sierpnia2008 r. Opublikowane również zostały (w dniu 18.08.2008 r.) na stronieinternetowej Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa. Przekazanieuwag do MI poprzedziło, przekazane w dniu 21.07.2008 r. do podsekretarzastanu w Ministerstwie Infrastruktury Olgierda Dziekońskiego,wstępne stanowisko w odniesieniu do przedłożonego projektu zmianw ustawie Pb. Natomiast w piśmie z dnia 12.08.2008 r., skierowanymdo ww. podsekretarza stanu, PIIB przedłożyła propozycje odnośnie dokoniecznych zmian w ustawie – Prawo budowlane. W piśmie z dnia17.09.2008 r., skierowanym do ministra infrastruktury Cezarego Grabarczyka,PIIB odniosła się do tak ważnej dla członków naszej Izbysprawy, jaką jest audyt energetyczny, w tym sporządzanie świadectwcharakterystyki energetycznej budynku. Należy również zaznaczyć, żew najistotniejszych sprawach wniesione zostały do Ministra Infrastrukturyoraz do sejmowej Komisji Infrastruktury własne propozycje Izby,dotyczące wprowadzenia do ustawy – Prawo budowlane koniecznychi oczekiwanych przez nasze środowisko zmian.W ramach współdziałania z Komisją Wnioskową przedmiotem pracKomisji Prawno-Regulaminowej były również pozostałe wnioski przyjęteprzez VII Krajowy Zjazd.W odniesieniu do ustawy o samorządach zawodowych architektów,inżynierów budownictwa oraz urbanistów Komisja Prawno-Regulaminowaw pełni popierała działania władz naszej Izby na rzecz umacnianiaidei samorządności zawodowej oraz budowania prestiżu inżynierabudownictwa jako zawodu zaufania publicznego. Tym samym wyrażałasprzeciw wobec podejmowanych prób ograniczenia (lub zniesienia)samorządności zawodowej inżynierów budownictwa.Przedmiotem prac Komisji Prawno-Regulaminowej w okresie sprawozdawczymbyło również zaopiniowanie przedłożonych do konsultacjispołecznych projektów innych ustaw i rozporządzeń, m.in.:■ na początku 2008 r. wypracowanie stanowiska wobec projektuustawy (z dnia 11.12.2007 r.) o zmianie ustawy o samorządachzawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów;■ odniesienie się Komisji do opinii GKUA (z dnia 17.12.2007 r.)w sprawie celowości wznowienia prac legislacyjnych nad projektemustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniuprzestrzennym;■ odniesienie się Komisji do przedłożonego przez GKUA projektuustawy o zmianie ustawy Pb, ustawy o planowaniu i zagospodarowaniuprzestrzennym oraz innych ustaw wraz z uzasadnieniem;■ omówienie i przyjęcie stanowiska PIIB wobec projektu (z dnia10.01.2008 r.) ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne,ochrony środowiska oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniuprzestrzennym;■ odniesienie się Komisji do projektu Ministra Infrastruktury o uchyleniuustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o gwarancji zapłaty za robotybudowlane;czerwiec 09 [63]13

samorząd zawodowy■ odniesienie się do projektu ITB i wypracowanie uwag odnośnie doprzepisów dotyczących warunków technicznych, jakim powinnyodpowiadać budynki i ich usytuowanie;■ odniesienie się do projektu ustawy o zmianie ustawy o wyrobachbudowlanych oraz ustawy o systemie oceny zgodności;■ odniesienie się do projektu ustawy o koncesji na roboty budowlanelub usługi wraz z projektem aktu wykonawczego;■ odniesienie się do projektów kolejnych rozporządzeń MinistraInfrastruktury w sprawie metodologii obliczania charakterystykienergetycznej budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynkustanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobusporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej;■ zaopiniowanie rządowego projektu nowelizacji zakresu i formyprojektu budowlanego oraz rządowego projektu nowelizacji warunkówtechnicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ichusytuowanie;■ odniesienie się i zgłoszenie uwag do procedowanego przez komisjesejmowe: Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej orazInfrastruktury, komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy –Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1048).W roku 2008 tematyka prac zespołów działających przy okręgowychizbach inżynierów budownictwa była skorelowana z podejmowanymipracami przez Komisję Prawno-Regulaminową PIIB, szczególnie w zakresiezebrania opinii środowiskowych, a następnie wypracowaniastanowiska w odniesieniu do przedkładanych przez organy rządowelub komisje sejmowe, do konsultacji społecznych, projektów ustawi rozporządzeń. Dotyczyło to również przedkładanych do zaopiniowaniaregulaminów organów statutowych Izby, zasad gospodarkifinansowej, Statutu PIIB oraz wniosków zgłoszonych na okręgowychzjazdach sprawozdawczych i VII Krajowym Zjeździe SprawozdawczymPIIB.Duże zaangażowanie i aktywność zespoły wykazały przy przeprowadzeniukonsultacji środowiskowych i wypracowaniu uwag do projektuustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane, ustawy o planowaniui zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustawz dnia 17 czerwca 2008 r.Stanowisko i wnioski zespołów, w wymienionych wyżej przedmiotowychsprawach, były przesyłane drogą elektroniczną lub przedstawianebezpośrednio na posiedzeniach Komisji Prawno-RegulaminowejPIIB przez reprezentantów okręgowych izb, biorących udział w pracachKomisji.Sprawozdanie Komisji WnioskowejPowołana uchwałą Krajowej Rady Polskiej Izby Inżynierów Budownictwanr 8/R/08 z dnia 10 września 2008 r. Komisja Wnioskowa rozpoczęłaswą działalność po VII Zjeździe i kontynuuje ją do chwili obecnej.Doświadczenia, o które komisja, jako Komisja Uchwał i Wniosków,została wzbogacona w poprzednich latach, pozwoliły zarówno wnioskodawcom,jak i Komisji Wnioskowej pracować sprawniej.W skład Komisji Wnioskowej weszli przedstawiciele wszystkich izbokręgowych. Zebranie wniosków, ich posegregowanie oraz ujęcietabelaryczne było pracą bardzo żmudną i czasochłonną. Po zakończeniuprac przygotowawczych wszystkie wnioski rozesłano do załatwieniado organów PIIB.Do Komisji Wnioskowej podczas VII Zjazdu PIIB wpłynęło łącznie 99wniosków (74 wnioski przekazane ze zjazdów okręgowych i 25 wnioskówzgłoszonych przez delegatów podczas VII Zjazdu PIIB):■ 16 wniosków w głosowaniu VII Krajowy Zjazd nie akceptował,■ 4 wnioski zostały wycofane przez wnioskodawców,■ 10 wniosków, które dotyczyły statutu i regulaminów, zostało załatwionychuchwałami przyjmującymi zmiany w statucie i regulaminach,■ 15 wniosków zostało skierowanych przez Krajowy Zjazd do KrajowejKomisji Kwalifikacyjnej,■ 5 wniosków zostało skierowanych przez Krajowy Zjazd do KomisjiPrawno-Regulaminowej,■ 36 wniosków zostało skierowanych przez Krajowy Zjazd do rozpatrzeniaprzez Krajową Radę,■ 12 wniosków, dotyczących uprawnień techników i inżynierówI stopnia, głosowano po zagregowaniu i skierowano do KrajowejRady,■ 1 wniosek skierowano do Wydawnictwa PIIB „Inżynier Budownictwa”.Komisja Wnioskowa przekazała do właściwych organów Izby zestawywniosków w celu ich rozpatrzenia. Zdecydowaną większość odpowiedzi,dotyczących realizacji wniosków, Komisja otrzymała do grudnia2008 r. Informacja o stanie realizacji wniosków skierowanych do KRPIIB została przyjęta w formie uchwały nr 6/R/09 z dnia 28 stycznia2009 r., po czym została rozesłana do poszczególnych okręgóww celu zapoznania się z nią wnioskodawców.Z posiedzenia Komisji Uchwał i Wniosków w dniu 21 czerwca2008 r., na VII Krajowym Zjeździe PIIB, sporządzono sprawozdanie.Komisja Wnioskowa po VII Zjeździe odbyła ponadto jedno posiedzeniew dniu 16 grudnia 2008 r., na którym przekazano informacjedotyczące realizacji wniosków, a także odpowiedzi kierowanych downioskodawców.Podsumowując działalność KW w okresie od VII Zjazdu do połowymarca 2009 r., należy stwierdzić, że w stosunku do lat poprzednichpoprawiła się komunikacja Komisji Wnioskowej z poszczególnymiizbami okręgowymi oraz z wnioskodawcami. Forma działania przyjętadla Komisji Wnioskowej ograniczyła możliwości jej działania, niewpłynęła jednak na jakość jej pracy.Doświadczenia z lat poprzednich pozwoliły na posortowanie wniosków,przekazanie do realizacji poszczególnym organom Izby orazmonitoring ich realizacji. Podejmowano skuteczne działania zmierzającedo uzyskania maksymalnie precyzyjnych informacji o stanierealizacji wniosków. Do końca lutego 2009 r. wszyscy wnioskodawcyotrzymali informacje o stanie ich realizacji.Większość wniosków, wymagających działań legislacyjnych, pilotowanychjest przez Komisję Prawno-Regulaminową. Procedura ich realizacjijest jednak długotrwała, niejednokrotnie wieloletnia. Stąd teżwynika konieczność informowania o kolejnych etapach ich realizacjiczłonków Krajowej Rady, przez przewodniczącego Komisji Prawno--Regulaminowej, co regularnie w formie pisemnej informacji jestczynione.Wnioski realizowane (w trakcie realizacji) należy monitorować w najbliższymokresie międzyzjazdowym.Współpraca z komisjami sejmowymi i senackimiPrzedstawiciele PIIB aktywnie uczestniczyli w posiedzeniach sejmowychkomisji: Infrastruktury, Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej,Przyjazne Państwo oraz posiedzeniach stałych i nadzwyczajnychpodkomisji:■ stałej ds. budownictwa oraz gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej,INŻYNIER BUDOWNICTWA14

samorząd zawodowy■ stałej ds. transportu drogowego i drogownictwa,■ stałej ds. transportu kolejowego, łączności i nowoczesnych technikinformacyjnych,■ nadzwyczajnej do rozpatrzenia komisyjnego projektu ustawyo zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennymoraz niektórych innych ustaw.Współpracowano również z biurem Marszałka Sejmu, opiniując różnepropozycje aktów prawnych z obszaru budownictwa i gospodarkiprzestrzennej oraz nawiązano współpracę z senacką Komisją GospodarkiNarodowej, głównie w zakresie opiniowania zmian w ustawiedotyczącej samorządu zawodowego inżynierów budownictwa.Komisja Infrastruktury oraz stałe podkomisje odbyły posiedzenia wyjazdowew siedzibie Izby. W trakcie tych spotkań omówiono zasadydalszej współpracy oraz przybliżono posłom rezultaty działań PIIB.Pozwoliło to na zajęcie przez Komisję Infrastruktury stanowiska przeciwnegodo propozycji Komisji Przyjazne Państwo, zmierzającej dolikwidacji m.in. samorządu zawodowego inżynierów budownictwa.Członkowie Krajowej Rady przedstawili ponadto swoje stanowiskow sprawach procedowanych aktów legislacyjnych z całego obszarubudownictwa, nie ukrywając dezaprobaty dla zgłaszanych propozycjizmian w prawie, jak np. likwidacja samorządu zawodowego, zmianw Prawie budowlanym według projektu poselskiego, certyfikatówenergetycznych.Niestety nie wszystkie propozycje PIIB zostały przyjęte, co będzie wymagałodalszych starań, aby w przygotowywanym rządowym projekciezmian ustawy dotyczących Prawa budowlanego uwzględnionopostulaty Izby.Izba zabiega ponadto o uznanie budownictwa jako działu gospodarkinarodowej, którego rozwój w znacznym stopniu ograniczy skutkiświatowego kryzysu.Zauważalnym działaniem Izby były także liczne protesty jej członków,skierowane do Marszałka Sejmu i posłów, w sprawie propozycji likwidacjisamorządu zawodowego.Współpraca z organami administracji państwowejPolska Izba Inżynierów Budownictwa przejęła od administracji państwowejszereg obowiązków, a jednocześnie z racji zapisów ustawowychma prawo uczestniczyć w procedurze konsultacji społecznychpodczas opracowywania różnych aktów prawnych. Z tego względuwskazana jest ścisła współpraca PIIB i organów administracji państwowej,a najściślejszy charakter ma współpraca z MinisterstwemInfrastruktury i Głównym Urzędem Nadzoru Budowlanego oraz z MinisterstwemNauki i Szkolnictwa Wyższego.Tak jak w latach ubiegłych współpraca ta dotyczyła przede wszystkimlegislacji w obszarze spraw związanych z wykonywaniem zawoduinżyniera budownictwa oraz spraw istotnych dla przebiegu procesubudowlanego, w tym także standardów nauczania w procesie dwustopniowegokształcenia przyszłych inżynierów budownictwa, w kontekściewymagań stawianych inżynierom mającym uprawnienia doprojektowania lub tzw. uprawnienia wykonawcze do pełnienia samodzielnejfunkcji technicznej w budownictwie.Największe znaczenie, jak się wydaje, miała dyskusja toczona w sprawiezmiany zapisów ustawy o samorządach zawodowych architektów,inżynierów budownictwa oraz urbanistów, a dotycząca uznawaniaw Unii Europejskiej kwalifikacji zawodowych. W wyniku stanowczejpostawy przedstawicieli PIIB zapisy o uznawaniu kwalifikacji dotycząw takim samym stopniu wszystkich trzech samorządów: architektów,inżynierów budownictwa i urbanistów, mimoże samorząd architektówjednoznacznie domagał się zapisów o uznawalności kwalifikacjijedynie architektów. Dyskusje na ten temat toczyły się zarówno w Sejmiepodczas posiedzeń komisji, na spotkaniach z przedstawicielamiIzby Architektów, jak i na łamach prasy. Ostatecznie możemy byćdumni z wywalczonego zapisu, który gwarantuje jednakowe traktowanieprzedstawicieli wszystkich trzech samorządów zawodowychdziałających w obszarze budownictwa.Z zagadnieniem omówionym wyżej jest także związana dyskusja natemat zasad i systemu nauczania osób pracujących w obszarze budownictwa,w tym roli i miejsca techników budownictwa, ponieważznacząca liczebność tej grupy zawodowej jest wyznacznikiem ichważnej pozycji w procesie budowlanym. Jednak ze względu na postanowieniaDeklaracji Bolońskiej, przewidującej dwustopniowe nauczanie(stopień I dający tytuł inżyniera i następujący po nim stopieńII dający tytuł magistra lub doktora), wykształcenie techników niepredysponuje ich do pełnienia zawodu zaufania publicznego, jakimjest inżynier budownictwa. Zatem zgodnie z toczącą się dyskusjąnależy wskazać w polskich przepisach kategorie robót i budów, dowykonywania których powinni być uprawnieni technicy budownictwa,bez potrzeby uzyskiwania uprawnień budowlanych w obecnymich kształcie. Takie zapisy z pewnością ułatwią prowadzenie procesubudowlanego i zaspokoją oczekiwania techników, w szczególnościludzi młodych, o krótkiej praktyce zawodowej, ponieważ problemnie dotyczy techników zrzeszonych w Izbie, którzy mają uprawnieniai nie mogą być ich pozbawieni. Takie stanowisko zostało zaprezentowanem.in. w Kielcach, podczas konferencji „Kadra inżynierskabudownictwa wobec EURO 2012”, towarzyszącej Finałowi OgólnopolskiegoMundialu Budowlanych – Mistrzostwa Polski w PiłceNożnej Firm Budowlanych, nad którym Polska Izba Inżynierów Budownictwasprawowała patronat branżowy. W konferencji udziałwzięli m.in. podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury OlgierdDziekoński oraz posłowie na Sejm RP: Andrzej Biernat, AdrianFurgalski i Janusz Piechociński.Dzięki dobrej współpracy między członkami komisji działającychw Sejmie w obszarze infrastruktury wypracowano szereg posunięćkorzystnych dla inżynierów budownictwa. Między innymi uzupełnionozapisy ustawy – Prawo budowlane o dopuszczenie do możliwościwykonywania świadectwa oceny energetycznej budynku także inżynierówbudownictwa, wobec wcześniejszej propozycji zapisu ustawowegodopuszczającego do wykonywania takich świadectw osoby posiadającetytuł magistra dowolnej specjalności i ukończony stosownykurs doszkalający.Sporo trudu włożono w wykazanie, że stwierdzenia zawarte w inicjatywieustawodawczej Komisji Przyjazne Państwo posła JanuszaPalikota są całkowicie błędne i niezgodne ze stanem rzeczywistym.PIIB prezentowała swoje stanowisko w tej sprawie zarówno posłom,jak i w prasie. Przekonanie opinii publicznej do obiektywnej ocenynaszego samorządu jest równie ważne z samooceną członków Izby.Ponieważ niniejsze sprawozdanie na VIII Krajowy Zjazd PIIB ukazujepełen zakres działań Izby, tutaj zacytujemy jedynie fragment kończącyjeden z artykułów prasowych, wykazujących znaczenie i potrzebę istnieniasamorządu inżynierów budownictwa:Zniesienie obligatoryjnej przynależności do samorządu skutkuje likwidacjąjego publicznoprawnych kompetencji i koniecznością przejęciaich przez państwo. Stwierdzenie zawarte w uzasadnieniu, że kosztygenerowane przez proponowaną regulację (…) można ocenić jakogeneralnie niewysokie – prawdopodobnie nawet w stanie docelowymnie istnieje konieczność zatrudnienia na stałe w urzędach wojewódz-czerwiec 09 [63]15

samorząd zawodowykich (…) osób zaangażowanych w pracach orzekania w sprawach odpowiedzialnościzawodowej, można włożyć między bajki.Koszty takiego przedsięwzięcia będą bardzo wysokie. Koszty powołaniaIzby były wysokie, ale ponieśli je członkowie samorządu.Koszty ponownego przejęcia przez państwo obowiązków pełnionychobecnie przez Izbę będą z pewnością dużo większe, a liczbaniezbędnych etatów może być porównywalna z liczbą ponad 1000osób pracujących społecznie w 16 izbach okręgowych: w komisjachkwalifikacyjnych, w sądach dyscyplinarnych i jako rzecznicyodpowiedzialności zawodowej. Ich trudu nie wolno zmarnować,posługując się niczym nieuzasadnioną opinią, że przymus przynależnoścido izb (…) jest zbędnym obciążeniem, niewnoszącymwartości dodanej.Współpraca ze stowarzyszeniamii samorządami zawodowymiPolska Izba Inżynierów Budownictwa ściśle współpracuje ze stowarzyszeniaminaukowo-technicznymi i samorządami zawodowymi działającymiw obszarze budownictwa. Ważne jest jednak zaakcentowanieponadbranżowego charakteru Izby. Członkowie władz i organów,zarówno na szczeblu okręgowym, jak i krajowym, mają obowiązekdbania o interes nie tylko przedstawicieli branży, z której się wywodzą,ale przede wszystkim o wspólne dobro wszystkich członków Izby – dlapoprawy kondycji całego budownictwa i uznania obywateli naszegokraju. Z tego też względu członkowie działający we wszystkich organachIzby reprezentują wszystkie branże, które brały udział w tworzeniunaszego samorządu, a także branże, które zostały wyodrębnionew terminie późniejszym.Kontakty przedstawicieli okręgowych rad i Krajowej Rady z zarządamistowarzyszeń naukowo-technicznych są jednym z zasadniczych działańsamorządu inżynierskiego.Istotną codzienną płaszczyzną współpracy Izby i stowarzyszeń naukowo-technicznychjest współdziałanie w obszarze podnoszenia kwalifikacjizawodowych naszych członków. Stowarzyszenia albo pomagająIzbie, albo wyręczają Izbę w organizacji szkoleń, w typowaniu tematykiwykładów i wskazywaniu najlepszych wykładowców. Wielu przedstawicieliróżnych branż, a jednocześnie członków PIIB, zasiada w radachprogramowych czasopism naukowo-technicznych, biuletynówizbowych, w tym i „Inżyniera Budownictwa”. Izba i stowarzyszenianaukowo-techniczne współuczestniczą w organizacji różnego rodzajukonferencji, sympozjów i bardzo popularnych wśród członków Izbywarsztatów projektanta. Wspólne działania sprzyjają integracji całegośrodowiska i coraz ściślejszej współpracy poszczególnych branż.Trudniejszym problemem jest współpraca między samorządami zawodowymi– samorządem architektów, urbanistów i naszym. Wieloletniawspółpraca przybrała formę Porozumienia Urbanistów, Architektówi Inżynierów Budownictwa (tzw. Porozumienia B-8), w skład któregowchodzą: Izba Urbanistów, Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej,Polska Izba Inżynierów Budownictwa, Towarzystwo UrbanistówPolskich, Stowarzyszenie Architektów Polskich, Polski Związek Inżynierówi Techników Budownictwa, Izba Projektowania Budowlanegoi Izba Gospodarcza Projektowania Architektonicznego. Zespół ten,choć nie posiada formalnego umocowania, pracuje nad formułowaniemwspólnych opinii na temat tworzonych lub nowelizowanych aktówprawych dla administracji państwowej.Spotkania Porozumienia B-8 są płaszczyzną, na której istnieje możliwośćprowadzenia dyskusji z pozostałymi samorządami, także natematy drażliwe. W ubiegłym roku problemem nabrzmiałym i budzącymwiele emocji były zabiegi Polskiej Izby Inżynierów Budownictwao zagwarantowanie w ustawie o samorządach zawodowych takichsamych praw do uznawania kwalifikacji zawodowych dla architektów,inżynierów budownictwa i urbanistów. Dążenia samorządu architektówdo nadania członkom ich samorządu wyjątkowych uprawnieńzakończyły się fiaskiem, zatem nic dziwnego, że nowego drażliwegocharakteru nabrały dyskusje na temat pozycji architektów i inżynierówbudownictwa w procesie inwestycyjnym. PIIB musiała odpierać zarzutyna temat zbyt niskiego poziomu wykształcenia członków naszejIzby i wykazywać znaczenie odpowiedzialności inżynierów budownictwaza bezpieczeństwo budowli. To pewnie nie koniec dyskusji na tentemat, ale wszyscy powoli oswajają się z pojęciem zawodu zaufaniapublicznego i z tym, że zawód architekta, urbanisty i inżyniera budownictwajest właśnie tego typu zawodem.Polska Izba Inżynierów Budownictwa brała udział w formułowaniu poglądówśrodowiska na wydarzenia w kraju – m.in. wypracowano wspólnestanowisko 16 samorządów zawodowych dotyczące zawodów zaufaniapublicznego w związku z inicjatywą posła Palikota, dotyczącązmiany przepisów w funkcjonowaniu samorządów zawodowych.Współpraca z uczelniamii instytutami naukowo-technicznymiWspółpraca PIIB z uczelniami i instytutami jest prowadzona systematyczniew ramach szkoleń oraz codziennych kontaktów zawodowych.Korzysta z niej także Krajowa Komisja Kwalifikacyjna oraz komisjekwalifikacyjne działające w izbach okręgowych. Widoczne jest takżezaangażowanie PIIB we współorganizowanie konferencji, seminariówi innych form spotkań naukowo-technicznych.Kontynuowane jest zainteresowanie PIIB systemem i programamistudiów na wydziałach budowlanych polskich wyższych uczelnitechnicznych. Chodzi tu głównie o zgodność kierunków kształceniaze specjalnościami objętymi uprawnieniami budowlanymi. KrajowaRada PIIB jest w związku z tym zwykle reprezentowana na corocznychogólnopolskich spotkaniach dziekanów wydziałów budowlanych krajowychpolitechnik. Oprócz tego PIIB czynnie włączyła się w przygotowanieLV Konferencji Naukowej KILiW PAN i KN PZITB (20–25 września2009 r.), której część problemowa to „Kształcenie kadr technicznychdla budownictwa”. Prezes PIIB – prof. Zbigniew Grabowski – jestczłonkiem Komitetu Naukowego, czuwającego nad merytorycznymprzygotowaniem tej części konferencji.PIIB bierze też systematyczny i czynny udział w przygotowywaniu konferencjinaukowo-technicznych o zasięgu ogólnopolskim. W 2008 r.była, tradycyjnie już, reprezentowana na LIV Konferencji Krynickiej(16–21 września 2008 r.). Ponadto XXIV Konferencja Naukowo-techniczna„Awarie budowlane” (Międzyzdroje, 26–29 maja 2009 r.)będzie się odbywać przy udziale PIIB, między innymi w formie patronatuhonorowego jej prezesa.PIIB również jest zaangażowana – mniej lub bardziej instytucjonalnie– w przygotowanie szeregu tzw. branżowych konferencji i seminariównaukowo-technicznych, zarówno o zasięgu ogólnopolskim, jaki lokalnym. Tytułem przykładu wymienić można konferencję na tematrzeczoznawstwa budowlanego, organizowaną we współpracy z InstytutemTechniki Budowlanej.Współpraca z zagranicznymi organizacjamii instytucjamiW okresie od zakończenia VII Krajowego Zjazdu współpraca PIIBz zagranicznymi organizacjami i instytucjami była intensywnie kon-INŻYNIER BUDOWNICTWA16

samorząd zawodowytynuowana. Realizowano ją konsekwentnie w trzech zasadniczychobszarach, a mianowicie: w obszarze odpowiadającym współpracyogólnoeuropejskiej, w obszarze odpowiadającym europejskiej współpracyregionalnej oraz w obszarze odpowiadającym dwustronnejwspółpracy międzynarodowej. O formach i zakresie współpracy ogółczłonków Izby był systematycznie informowany na łamach miesięcznika„Inżynier Budownictwa” .Międzynarodowa współpraca ogólnoeuropejska PIIB związana byłagłównie z działaniami podejmowanymi w ramach Europejskiej RadyIzb Inżynierskich (ang. European Council of Engineers Chambers –ECEC). Na dorocznym walnym zgromadzeniu ECEC w Hamburgu Grecjazostała przyjęta jako 13 kraj członkowski tej organizacji. Czynionesą obecnie starania o akces następnych państw europejskich, zwłaszczaskandynawskich oraz bałtyckich (Litwy, Łotwy i Estonii). Świadczyto o rosnącym znaczeniu ECEC w Europie.Delegacja PIIB w dwuosobowym składzie: prezes Krajowej Rady, prof.Zbigniew Grabowski, oraz wiceprezes, prof. Wojciech Radomski, wzięłaudział w V Ogólnym Zgromadzeniu ECEC w Hamburgu w dniu3 października 2008 r. Dzień wcześniej odbyło się zebranie ZarząduECEC, w którym uczestniczyła także strona polska. Przedstawiciel PIIB,prof. Wojciech Radomski, wraz z przedstawicielem Węgier, GáboremSzöllössym, zostali ponownie wybrani na audytorów, kontrolującychdziałalność finansową ECEC.Podczas V zgromadzenia Ogólnego ECEC przyjęty został „Kodeksetyczny” (pełna nazwa angielska „Code od Conduct for Engineersin Europe”), mający obowiązywać inżynierów budownictwa wszystkichkrajów członkowskich Unii Europejskiej, zwłaszcza zaś krajówczłonkowskich ECEC. Dokument ten został przygotowany przez specjalnągrupę roboczą Zarządu ECEC, która korzystała z kodeksu etykiobowiązującego członków PIIB. Postanowiono, aby wszystkie krajenależące do ECEC rozpowszechniły kodeks wśród członków swoichizb inżynierskich, także udostępniając go na stronach internetowych.Ponadto krajowe izby zostały zobowiązane do poinformowania o tymkodeksie narodowych przedstawicieli do Parlamentu Europejskiegooraz odpowiednie władze państwowe.Podczas V Zgromadzenia Ogólnego ECEC poinformowano o nowej(z czerwca 2008 r.) inicjatywie Komisji Europejskiej, polegającejna promowaniu drobnej i średniej przedsiębiorczości, ponieważodgrywa ona dużą rolę społeczną i gospodarczą, a częstoulega konkurencji ze strony dużych firm. Przygotowywany jestobecnie ważny akt prawny dotyczący tej problematyki – PrawoMałego Biznesu (ang. Small Business Act). Ponieważ wielu inżynieróww Europie, w tym także w naszym kraju, prowadzi swądziałalność zawodową w ramach małych przedsiębiorstw, ważnąsprawą jest zagwarantowanie swobody ich rozwoju w warunkachsilnej konkurencji. Postanowiono, że w ramach ECEC zostanie powołanaspecjalna grupa robocza ds. Prawa Małego Biznesu, abywyartykułować w nim interesy inżynierów budownictwa. W dniu24 stycznia 2009 r. odbyło się w Wiedniu pierwsze zebraniewspomnianej grupy roboczej. Na przewodniczącego został wybranyGábor Szöllössy z Węgier. Stałym delegatem PIIB w tej grupiejest Włodzimierz Szymczak z Mazowieckiej Okręgowej IzbyInżynierów Budownictwa. Bieżące prace odbywają się za pośrednictwempoczty elektronicznej. Następne spotkanie planowanejest w Wiedniu 9 maja 2009 r.Prof. Wojciech Radomski, przewodniczący grupy roboczej ECEC, zajmującejsię relacją miedzy jakością usług inżynierskich i ich wynagradzaniemw krajach członkowskich ECEC, złożył podczas V ZgromadzeniaOgólnego kolejny raport, stwierdzając nikłe zainteresowanie tąproblematyką – wszystkie dotychczasowe opracowania na ten tematwykonał sam. Były one wysoko ocenione przez prezydenta ECEC, MirkoOreškoviča, który jako inicjator powstania tej grupy roboczej nadalwykazuje duże zainteresowanie przedmiotem jej działania. Swójudział w pracach grupy zapowiedzieli Bułgarzy, uznając, że tematten jest bardzo ważny w działalności inżynierów w obszarze europejskim.Postanowiono, że kraje członkowskie ECEC złożą na piśmieswoje stanowisko, co do celowości kontynuacji działania ww. grupy.Podczas V Zgromadzenia Ogólnego ECEC delegacja polska otrzymałazapewnienie poparcia ze strony tej organizacji w sprawie utrzymaniasamorządu inżynierów budownictwa w Polsce wobec zauważalneju nas tendencji, w pewnych kręgach politycznych, do zlikwidowaniasamorządów zawodowych. Ze sprawą tą wiąże się stosowanie nazwyzawodu „architekt”, która powinna być stosowana w pełnym znaczeniuodpowiadającym dyrektywie Parlamentu Europejskiego i RadyEuropy z 2005 r.Na zaproszenie PIIB następne zebranie Zarządu ECEC odbędzie sięw Krakowie 28 marca 2009 r. Podobnie do lat poprzednich przedstawicielewładz ECEC zostali także zaproszeni do udziału w VIII ZjeździePIIB w Warszawie.PIIB pozostaje w stałym kontakcie z władzami ECEC, które nabieżąco przekazują wszelkie akty prawne, mające bezpośrednizwiązek lub mogące mieć wpływ na działalność inżynierów budownictwaw Europie w warunkach obowiązywania dyrektywyo swobodzie przepływu usług, także technicznych, w krajachUE. Poza dyrektywami UE do aktów takich należą na przykładpostanowienia Europejskiej Rady Wolnych Zawodów (ang. TheEuropean Council of the Liberal Professions – CEPLIS). Kontaktyz ECEC umożliwiają szybką orientację w kierunkach zachodzącychw Europie zmian i zajmowanie przez PIIB własnego stanowiskaw sprawach ważnych dla środowiska polskich inżynierówbudownictwa.Europejska współpraca regionalna była w okresie sprawozdawczymrozwijana przez PIIB przede wszystkim w ramach krajów GrupyWyszehradzkiej (Grupy V-4), którą tworzą Polska, Czechy, Słowacjai Węgry. Przedstawiciele organizacji inżynierskich i samorządowych(izb) wymienionych krajów od wielu już lat spotykają się corocznie.W okresie sprawozdawczym spotkanie takie odbyło się w dniach9–11 października 2008 r. w Szeged na Węgrzech i było połączonez konferencją nt. „Miasto i jego rzeka – zagrożenia i możliwości”.W spotkaniu w Szeged uczestniczyła delegacja polska w składzie:wiceprezesi Krajowej Rady PIIB, mgr inż. Zbysław Kałkowski i mgrinż. Stefan Wójcik, oraz delegaci z ramienia PZITB, a także reprezentującyrównież PIIB mgr inż. Leszek Ganowicz i dr inż. ZygmuntRawicki.W czasie wymienionej wyżej konferencji dwa referaty zostały przygotowaneprzez uczestników z Polski: Zbigniewa Kota z MałopolskiejOkręgowej Izby Inżynierów Budownictwa pt. „Kraków i jego rzeka”oraz Stefana Wójcika ze Śląskiej OIIB pt. „Katastrofalna powódźw 1997 roku – Racibórz, Opole, Wrocław”.W trakcie rozmów, w których uczestniczyły tylko oficjalne delegacjekrajów Grupy V-4, omówiono bieżące prace legislacyjne w budownictwieoraz problemy, przed którymi stoją środowiska inżynierskiew krajach tej Grupy. Ponadto poruszono sprawy kształcenia na wyższychuczelniach, zmierzającego do ujednolicenia programu studióww celu ułatwienia starań absolwentów o uprawnienia budowlane.Wszystkie delegacje prezentowały też swoje działania dotyczące pro-czerwiec 09 [63]17

samorząd zawodowypagowania zasad etyki zawodowej inżynierów budownictwa, ujednoliconychw państwach UE.Strona polska poruszyła też sprawę potrzeby stosowania nazwy zawodu„architekt” w rozumieniu odpowiadającym znaczeniu w starychkrajach UE, a więc obejmującego także inżynierów na przykładprojektujących konstrukcje. Ma to związek z aktami prawnymi ParlamentuEuropejskiego i Rady Europy.Następne spotkanie inżynierskich organizacji samorządowych i zawodowychpaństw Grupy V-4 odbędzie się w 2009 r. w Karlovych Varachw Czechach.Międzynarodowa współpraca dwustronna w okresie od zakończeniaVII Krajowego Zjazdu PIIB dotyczyła głównie kontaktów z inżynierskimiorganizacjami amerykańskimi i brytyjskimi i była kontynuacjądziałań podjętych w latach poprzednich.Uzgodniony został nowy tekst dwustronnego porozumienia międzyPIIB i ASCE (American Society of Civil Engineers) w związku z wygaśnięciemterminu ważności poprzedniej umowy. Kontynuowana jest wzajemnawymiana informacji oraz zaproszeń na konferencje i spotkaniaorganizacyjne między PIIB i ASCE. Bezpośrednich spotkań delegacjiobu wymienionych organizacji inżynierskich w okresie sprawozdawczymnie było.PIIB interweniowała także w przypadku nieprawidłowości w realizacjiumów z organizacjami brytyjskimi: ICE (Institution of Civil Engineer)i CIOB (The Chartered Institute of Building). Kilka takich nieprawidłowościzostało zasygnalizowanych przez polskich inżynierów pracującychw Wielkiej Brytanii. Nieprawidłowości te udało się na ogółpozytywnie wyjaśnić.Do dwustronnej współpracy PIIB ze stroną amerykańską zaliczyć możnazaangażowanie Izby w nadanie mostowi przez Wisłę w Fordonieimienia Rudolfa Modrzejewskiego. Prezes PIIB, prof. Zbigniew Grabowski,był w Komitecie Honorowym uroczystości, a mgr inż. AndrzejMyśliwiec, przewodniczący Kujawsko-Pomorskiej OIIB, wchodziłw skład Komitetu Organizacyjnego. W uroczystym nadaniu mostowiimienia Rudolfa Modrzejewskiego w dniu 15 maja 2008 r. uczestniczyłaliczna grupa profesorów amerykańskich oraz przedstawicieleRady Polskich Inżynierów w Ameryce Północnej (Council of Polish Engineersin North America).Podsumowując współpracę PIIB z zagranicznymi organizacjamii instytucjami, stwierdzić trzeba, że wysoka pozycja naszej Izby naarenie międzynarodowej jest ugruntowana. Jest ona docenianai spotyka się z uznaniem. Główne zadanie PIIB w tej sferze działalnościpolega przede wszystkim na tym, aby polscy inżynierowiebudownictwa mieli te same prawa co inżynierowie innych państweuropejskich, a także aby mieli ułatwiony dostęp do różnych formpodnoszenia własnych kwalifikacji przez kontakt z ośrodkami i zawodowymiorganizacjami zagranicznymi oraz udział w prowadzonychprzez nie szkoleniach. W obecnych warunkach, zwłaszczaeuropejskich, międzynarodowa współpraca PIIB jest więc nie tylkosprawą prestiżu, ale przede wszystkim ma konkretny wymiar praktycznydla środowiska polskich inżynierów budownictwa w krajui poza nim.Szkody zgłoszone w 2008 r.:a) szkody zgłoszone – 190 szkód, w tym:■ 190 szkód – TU ALLIANZ POLSKA SA.b) szkody wypłacone – 52 szkody – TU ALLIANZ POLSKA SA,c) szkody odmówione – 54 szkody – TU ALLIANZ POLSKA SA,Głównymi przyczynami decyzji odmownych zakładu ubezpieczeńbyły: brak odpowiedzialności ubezpieczonego z tytułupełnienia samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie(np. brak winy, zaniedbania); szkody nie powstałe przy wykonywaniusamodzielnej funkcji technicznej w budownictwie;szkody związane z odpowiedzialnością cywilną z tytułu prowadzonejdziałalności gospodarczej; szkody wynikłe z czynnościwykonywanych przez członka Izby przed dniem 01.01.2003 r.;nieprzedłożenie lub wycofanie roszczeń przez poszkodowanego;brak udokumentowania poniesionej szkody przez poszkodowanego.d) szkody w toku likwidacji – 78 szkód, w tym:■ 78 szkód – TU ALLIANZ POLSKA SA,e) rezygnacja – 6 szkód – TU ALLIANZ POLSKA SA,f) kwota wypłaconych odszkodowań – 1 685 537,43 PLN,g) wartość zgłoszonych roszczeń – 13 530 337,48 PLN.Szkody zgłoszone w latach 2005–2007,a wypłacone w 2008 r.:a) liczba szkód – 47,b) kwota wypłaconych odszkodowań – 1 671 099,98 PLN.Łączna kwota odszkodowań wypłaconych w 2008 r.– 3 356 637,41 PLN.Liczba szkód zgłoszonych w 2008 r. w podziale na izby okręgowe23222217151312111088 87 761MAZS L KWK PDOŚŁ ODPOMK UPWAMPDLL UBZ APPDKMAPOPLL B SS WKLiczba zgłoszonych szkód w latach 2003–2008Ubezpieczenie OC członków IzbyNa przestrzeni 2008 r. nie uległy zmianom warunki ubezpieczeniaobowiązkowego członków Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa.Uległa natomiast zmianie suma ubezpieczenia, która ze względu naobniżenie się kursu euro zmniejszyła się i zgodnie z tabelą nr 1/A/NBP/2008 wynosiła 179 875 PLN.18INŻYNIER BUDOWNICTWA

samorząd zawodowyUbezpieczenie OC nadwyżkowe w 2008 r.Liczba ubezpieczeń na sumę:100 000 euro – 84 zawarte umowy,200 000 euro – 102 zawarte umowy,300 000 euro – 86 zawartych umów,400 000 euro – 23 zawarte umowy,500 000 euro – 54 zawarte umowy.Łącznie zawarto 349 umów nadwyżkowego ubezpieczenia OC inżynierówbudownictwa (w TU Allianz SA).Ubezpieczenie obowiązkowe OC architekta (będącego członkiemPIIB) – 30 umów.Ubezpieczenie OC działalności gospodarczej (pracownieprojektowe, firmy budowlane i instalacyjne) – 255 umów(w PZU SA).Podnoszenie kwalifikacji zawodowych członkówsamorząduW ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowycharchitektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów znajduje sięmiędzy innymi następujący zapis:Art. 8. Do zadań samorządów zawodowych należy w szczególności: (…)8) współdziałanie w doskonaleniu kwalifikacji zawodowych architektów,inżynierów budownictwa lub urbanistów.Ustawodawca, uznając znaczenie ustawicznego podnoszeniakwalifikacji, w szczególności w zawodach określanych mianemzawodów zaufania publicznego, na samorząd zawodowy nałożyłobowiązek wspomagania inżynierów budownictwa w ich staraniacho podnoszenie swoich kwalifikacji i uzupełnianie wiedzy fachowej.Polska Izba Inżynierów Budownictwa wypracowała szeregform działania, które umożliwiają realizację wspomnianego wyżejobowiązku ustawowego. Najpopularniejszymi w minionym rokubyły: popularyzacja czytelnictwa branżowej prasy naukowo-technicznej,ułatwienie dostępu do Polskich Norm, szkolenie członkóworganów PIIB, organizacja szkoleń branżowych, dofinansowaniei udział członków w konferencjach naukowo-technicznych, zakupkalendarzy z wkładką o tematyce budowlanej, organizowaniewycieczek technicznych, wspieranie kursów doskonalenia językaangielskiego.W niniejszym sprawozdaniu skoncentrowano się na udziale członkówokręgowych izb w szkoleniach i konferencjach naukowo-technicznychoraz na ramach organizacyjnych, jakie powinny obowiązywać w okręgowychizbach, aby pod hasłem „szkolenia” we wszystkich izbach rozumianoto samo i stosowano jednolite zasady dofinansowywania szkoleń.Szkolenia dla członków Izby są organizowane na szczeblu okręgowychizb. Realizacja tego zadania jest w poszczególnych izbachrozwiązywana indywidualnie, stosownie do potrzeb i możliwościkażdej z izb. Uznano jednak, że w celu poprawnej oceny zakresuszkoleń we wszystkich okręgowych izbach należy stosować możliwiejednolite podejście do form i zasad szkolenia. Z tego względuzostały zorganizowane szkolenia dla członków zespołów zajmującychsię szkoleniami w poszczególnych izbach (29–31 maja2008 r. w Jedlni-Letnisko k. Radomia i 13–15 listopada 2008 r.w Ustroniu).W wyniku wysłuchanych wykładów i wymiany doświadczeń zespołyds. szkoleń wypracowały następujące wnioski i postulaty:■ Czytelnictwo prasy naukowo-technicznej jest istotną formą podnoszeniakwalifikacji członków PIIB, realizowaną stosownie domożliwości finansowych okręgowych izb. Są możliwe trzy sposobywspierania prenumeraty czasopism naukowo-technicznych: prenumeratanieodpłatna zamawiana w ramach składki członkowskiej;prenumerata z częściową dopłatą wnoszoną przez członków Izby;rezygnacja z dopłaty wnoszonej przez Izbę w ramach składki członkowskiej.■ Wskazana jest aktualizacja zakresu prenumeraty stosownie do wynikówankietyzacji zamówień prowadzonej okresowo wśród członkówIzby.■ Należy promować Izbę, przekazując archiwalne egzemplarze czasopismnaukowo-technicznych do bibliotek lub czytelni w szkołachśrednich i wyższych.■ Ustalono następujące formy szkoleń (przyjęto, że podstawową jednostkąszkolenia jest godzina lekcyjna h = 45 min):– konferencja wielodniowa – co najmniej 14 h szkolenia w formieprelekcji;– konferencja jednodniowa – co najmniej 7 h szkolenia w formieprelekcji;– warsztaty (szkolenie warsztatowe) – co najmniej 7 h szkoleniaw formie prelekcji i ćwiczeń praktycznych;– seminarium – co najmniej 5 h szkolenia w formie prelekcji;– wykład – co najmniej 3 h szkolenia w formie prelekcji.■ Wskazane jest opracowanie zasad dofinansowywania imprez szkoleniowych,stosownie do form szkolenia. Należy opracować zasadyokreślające warunki udziału w konferencjach. Zasady dofinansowywaniaszkoleń powinny zawierać zastrzeżenie, że dofinansowaniejest udzielane do wyczerpania funduszy preliminowanych na tencel w budżecie okręgowej izby.■ We wszystkich okręgach druki dotyczące szkoleń powinny mieć,w miarę możliwości, jednolitą formę. Opracowano wzorzec projektuzaświadczenia uczestnictwa w szkoleniu i wzorzec projektuankiety uczestnika szkolenia.Najpowszechniejszą formą wspierania samokształcenia członkówIzby jest współorganizowanie przez okręgowe izby: szkoleń, wykładówi różnego rodzaju krótkich seminariów oraz wspieraniefinansowe konferencji naukowo-technicznych. Coraz częściej szkoleniamają charakter wykładu łączonego z pokazem lub wycieczkątechniczną.Udział członków w szkoleniach oraz w konferencjach w poszczególnychokręgowych izbach przedstawia się bardzo różnie. Ocena statystycznadowodzi jednak, że w roku 2008 ponad 35% członków PIIBuczestniczyło w jakiejś formie szkoleń, a statystyczne zaangażowaniew podnoszenie swoich kwalifikacji – to średnio około 2 godzin szkoleniowychprzypadających na 1 osobę.W porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosła zarówno ogólna liczbaosób, które uczestniczyły w szkoleniu (z 28 594 osób w 2007 r. do33 075 osób w 2008 r.), jak i liczba określająca procentowy udziałczłonków Izby w szkoleniach (z 27,1% do 32,6% przeszkolonychczłonków PIIB).Wzrosła także liczba osób, które uczestniczyły w konferencjach(z 2069 osób w 2007 r. do 2598 osób w 2008 r.). I chociaż statystyczniew konferencjach uczestniczyło zaledwie 2,4% członków PIIB, tow 2008 r. nastąpiło zwiększenie udziału o 20% w stosunku do rokupoprzedniego.Należy mieć nadzieję, że ta tendencja będzie się utrzymywać, choćz wielu izb płyną sygnały, że zainteresowanie szkoleniami ze stronyczłonków Izby jest mniejsze niż odnotowywano to w latach ubiegłych.czerwiec 09 [63]19

samorząd zawodowyWydaje się jednak, że nowe wyzwania stawiane przed inżynieramibudownictwa, w tym przygotowania do Euro 2012 oraz do ocenyenergetycznej budynków, zmobilizują zarówno członków, jak i okręgoweizby do podejmowania trudu podnoszenia kwalifikacji zawodowychna różnego rodzaju szkoleniach organizowanych przy naszymizbowym współudziale.Sprawozdanie finansowe i realizacja budżetuSprawozdanie finansowe obejmuje okres od 1.01.2008 do31.12.2008 r. Badanie sprawozdania finansowego PIIB za 2008 r.zlecono firmie audytorskiej „Euro-in i Partnerzy” Sp. z o.o. z siedzibąw Warszawie, ul. Targowa 22.Informacje o bilansie i rachunku zysków i stratBilans po stronie aktywów i pasywów zamyka się kwotą15 845 174,98 zł1. Aktywa obejmują:-- aktywa trwałe 3 708 962,89 złw tym: wartości niematerialne i prawne 14 961,76 złśrodki trwałe368 317,93 złnależności długoterminowe225 053,76 złinwestycje długoterminowe 3 100 629,44 zł-- aktywa obrotowe 12 136 212,09 złw tym: zapasy19 880,00 złnależności krótkoterminowe 837 701,13 złinwestycje krótkoterminowe 11 236 723,51 złrozliczenia międzyokresowe41 907,45 zł2. Pasywa obejmują:-- fundusz statutowy 5 923 984,08 zł-- wynik finansowy 2008 r. (dodatni) 1 496 882,06 zł-- zobowiązania 8 424 308,84 złw tym: krótkoterminowe5 835 268,84 złw tym: środki z tytułu OCdo przekazania ubezpieczycielowi 5 128 916,21 złskładki członkowskie dotyczące 2009 r. 2 589 040,00 zł3. Rachunek zysków i strat:-- przychody wyniosły 10 947 808,68 złw tym: składki członkowskie6 551 895,00 złrzeczoznawcy i cudzoziemcy86 600,00 złzwroty kosztów wysyłki wrzutek od OIIB 446 360,45 złzwrot kosztów wydania „IB” od OIIB 1 063 296,90 złzwroty kosztów kolportażu „IB”, wysyłki wrzutekod Wydawnictwa PIIB i innych 1 545 537,25 złzwrot kosztów druku opłat19 519,50 złzwrot kosztów konferencji i noclegów 10 098,04 złprzychody z tytułu obsługiubezpieczenia Allianz 361 857,98 złwynajem pomieszczeń, zwrot kosztówenergii i telefonów109 626,71 złinne przychody46 212,53 złpozostałe przychody operacyjne 34 432,21 złprzychody finansowe672 372,11 zł-- koszty wyniosły 9 443 498,62 złw tym: działalności statutowej 3 367 055,60 złdziałalności pozostałej3 168 569,31 złogólne2 904 477,36 złpozostałe koszty3 396,35 zł4. W roku 2008 osiągnięto wynik finansowy dodatni w wysokości1 496 882,06 zł, który proponuje się przeznaczyć na zwiększeniefunduszu statutowego PIIB.Informacje o realizacji budżetu za 2008 r.VI Krajowy Zjazd uchwalił budżet w wysokości 6 860 000 zł.Krajowa Rada PIIB w dniu 17.12.2008 r. uchwałą 19/R/08 dokonałakorekty budżetu na rok 2008. Ogólna kwota preliminowanych wydatków6 860 000 zł nie uległa zmianie.Realizację budżetu przedstawiono w tabeli poniżej.Lp. Wpływy Plan zł Wykonanie zł %1 Składki członkowskie 6 000 000,00 6 551 895,00 109,20%2 Odsetki otrzymane 400 000,00 632 627,66 158,16%34Opłaty za rzeczoznawcówi cudzoziemcówOpłata za obsługęubezpieczenia Allianz100 000,00 86 600,00 86,60%360 000,00 361 847,98 100,52%razem 6 860 000,00 7 632 980,64 111,27%Lp. Wydatki – koszty Plan zł Wykonanie zł %1234567891011121314Czynsze i utrzymaniebiuraWyposażenie biura,serwis urządzeńUsługi pocztowe,telekom., bankowe,inneMateriały biurowe,prasa, książki itp.Płace, ryczałty,ekwiwalentyDelegacje i kosztytransportuKoszty zakupu „IB”ponoszone przez KRKoszty kolportażui masowejkorespondencjiKoszt zjazdusprawozdawczegoKoszty szkoleńi konferencjiKoszty obsługiprawnej i ekspertyzKoszty promocji,materiały prasoweKoszty współpracyz zagranicąNagrody fundowaneprzez PIIB500 000,00 469 503,53 93,90%370 000,00 335 745,20 90,74%300 000,00 299 871,17 99,96%280 000,00 240 514,36 85,90%2 130 000,00 2 123 490,23 99,69%420 000,00 406 894,40 96,88%790 000,00 785 564,19 99,44%680 000,00 475 684,98 69,95%250 000,00 247 737,47 99,09%380 000,00 354 562,85 93,31%520 000,00 482 514,22 92,79%120 000,00 101 003,32 84,17%60 000,00 50 449,52 84,08%60 000,00 27 841,59 46,40%Razem 6 860 000,00 6 401 377,03 93,31%Wpływy z tytułu składek członkowskich były wyższe, niż preliminowanow budżecie uchwalonym na VI Zjeździe PIIB, o 551 895,00 zł i wyniosły6 551 895,00 zł, przy planowanych 6 000 000,00 zł.Odsetki otrzymane wyniosły 632 627,66 zł i były wyższe od zaplanowanycho 232 627,66 zł.Wpływy z opłat (rzeczoznawcy i cudzoziemcy) były niższe od zaplanowanychi wyniosły 86 600,00 zł, przy planowanych 100 000,00 zł.Wydatki ogółem były nieco niższe niż planowano i wyniosły6 401 377,03 zł, tj. 93,31%, przy planowanych 6 860 000,00 zł.W żadnej pozycji budżetu po stronie wydatków nie nastąpiło jegoprzekroczenie.20INŻYNIER BUDOWNICTWA

samorząd zawodowySprawozdanie Krajowej Komisji Kwalifikacyjnejza rok 2008 (skrót)Niniejsze sprawozdanie z działalności Krajowej Komisji KwalifikacyjnejPolskiej Izby Inżynierów Budownictwa w roku 2008 przedkładane jestdelegatom VIII Krajowego Zjazdu Sprawozdawczego PIIB odbywającegosię w Warszawie w dniach 19–20 czerwca 2009 r.Działalność Krajowej Komisji KwalifikacyjnejPracami KKK kieruje prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski.Funkcję sekretarza, odpowiedzialnego m.in. za poprawny przebiegsesji egzaminacyjnych, pełni inż. Janusz Krasnowski.Realizację zadań, zgodnie ze statutowym zakresem działania Komisji,powierzano zespołom specjalistycznym, wyłanianym spośród członkówKomisji. Przewodniczący KKK w roku 2008 powołał 141 zespołów.Adekwatnie do kompetencji merytorycznych członków zespołówrozpatrywano następujące sprawy:■ wnioski o tytuł rzeczoznawcy budowlanego,■ odwołania od decyzji OKK w trybie nadawania uprawnień,■ zażalenia na postanowienia wydawane przez OKK w sprawie wyjaśnianiatreści decyzji o uprawnieniach budowlanych.Ponadto powoływano zespoły niezbędne do rozwiązywania zadańbieżących, takich jak weryfikacja zestawów testowych na potrzebysesji egzaminacyjnych czy realizacja wniosków zgłoszonych do KKKprzez VII Krajowy Zjazd PIIB.Bardzo poważne i odpowiedzialne zadanie – wypracowanie stanowiskaKKK PIIB w sprawie standardów programów studiów wyższych nawybranych kierunkach kształcenia – powierzono zespołowi specjalistówwyłonionych spośród członków KKK i OKK.Posiedzenia Krajowej Komisji KwalifikacyjnejZgodnie z przyjętym harmonogramem w 2008 r. odbyło się 7 protokołowanychposiedzeń plenarnych Komisji przy 88,2% frekwencji. PrzewodniczącyOKK 3-krotnie uczestniczyli w posiedzeniach plenarnychKKK. Prezydium KKK spotkało się 6-krotnie przy 93% frekwencji.Merytorycznymi tematami posiedzeń były m.in. następujące zagadnienia:■ podejmowanie uchwał oraz przyjmowanie stanowisk KKK,■ opracowanie szczegółowego harmonogramu przeprowadzenia XIoraz XII sesji egzaminacyjnej, zatwierdzenie zbioru obowiązującychprzepisów według aktualnego stanu prawnego i aktualizacja bazyCZPE, opracowanie raportów o wynikach sesji, przyjęcie sprawozdańczłonków KKK z wizytacji przebiegu sesji w OKK, przyjęciezałożeń przeprowadzania egzaminów na uprawnienia budowlanew roku 2009,■ analiza orzeczeń sądowych dotyczących rozstrzygnięć KKK i OKK,■ omówienie aktualnych problemów prawnych w działalności KKK,■ analiza programów kształcenia, opracowanie standardów nauczaniana kierunkach odpowiadających 9 specjalnościom uprawnieńbudowlanych nadawanych przez PIIB (minima programowe),■ informacje ze zjazdu dziekanów wydziałów budownictwa wyższychuczelni publicznych, współorganizowanego przez KKK w siedzibiePIIB 21.XI.2008 r., poświęconego problematyce standardów kształceniana wyższych uczelniach technicznych na kierunkach odpowiadającychspecjalnościom nadawanych uprawnień budowlanych,■ prace nad realizacją wniosków zgłoszonych na VI oraz VII ZjeździeSprawozdawczym PIIB skierowanych do KKK, przygotowania doVII Krajowego Zjazdu Sprawozdawczego PIIB,■ analiza aktualnych problemów nadawania tytułu rzeczoznawcybudowlanego – praktyka i znaczący dorobek zawodowy, zakresrzeczoznawstwa budowlanego, opracowanie wytycznych KKK dlaprzewodniczących OKK,■ omówienie materiałów do publikacji w „Inżynierze Budownictwa”.Ogółem rozpatrzono 94 tematy. W okresie sprawozdawczym KKKpodjęła 9 uchwał, 7 stanowisk oraz sporządziła jedną wytyczną dlaOKK.Publikacje■ W miesięczniku „Builder”W ramach współpracy z organami centralnymi przewodniczący KKKPIIB – prof. Kazimierz Szulborski – na łamach miesięcznika „Builder”skierował do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego – mgr.Roberta Dziwińskiego, trzy pytania dotyczące warunków zaliczaniapraktyki zawodowej, rozszerzania uprawnień budowlanych orazuprawnień do sporządzania charakterystyki energetycznej budynku.Odpowiedzi opublikował „Builder” w nr. 11/2008 r. Poruszona problematykaspotkała się z szerokim zainteresowaniem w środowisku.■ W miesięczniku „Inżynier Budownictwa”W ciągu roku 2008 w miesięczniku „Inżynier Budownictwa” ukazałosię 14 artykułów prasowych – wywiadów, informacji, odpowiedzina listy czytelników. Autorami publikacji byli: przewodniczącyKKK – prof. Kazimierz Szulborski, członkowie KKK – mgr inż. JanBoryczka i mgr inż. Piotr Koczwara, oraz dr Joanna Smarż z biuraKrajowej Rady PIIB.W miesięczniku zamieszczono ponadto sprawozdanie z działalnościKKK na VII Krajowy Zjazd Sprawozdawczy PIIB.Sprawozdanie z przeprowadzonych sesjiegzaminacyjnych na uprawnienia budowlanePrzygotowanie pytań egzaminacyjnychDoświadczenia KKK zdobyte w latach ubiegłych pozwalają skutecznieoptymalizować procedury egzaminacyjne. W dalszym ciągu realizowanajest zasada przeprowadzania egzaminów testowych równocześniewe wszystkich okręgach. Zestawy pytań testowych, generowanez bazy pytań, weryfikowane są przed każdą sesją egzaminacyjnąprzez zespół specjalistów złożony z członków KKK, którzy imiennieodpowiadają za ich jakość. Po każdej sesji egzaminacyjnej dokonujesię analizy efektów egzaminu pisemnego, co pozwala eliminowaćewentualne błędy oraz optymalizować bazę Centralnego ZestawuPytań Egzaminacyjnych (CZPE).Największym problemem jest ciągła nowelizacja prawa w obszarzebranży budowlanej (od roku 1994 w Prawie budowlanym wprowadzonookoło 50 nowelizacji). Zbiór przepisów, których znajomość jestniezbędna do prawidłowego przeprowadzenia egzaminu na uprawnieniabudowlane, wymaga aktualizacji na potrzeby każdej kolejnej sesjiegzaminacyjnej. Zmiany te zawsze wymuszają modyfikacje CZPE.Równocześnie nadal znacząca jest liczba zdających osób, którew myśl przepisów przejściowych zachowały swe prawa do uzyskiwaniauprawnień budowlanych na uprzednio obowiązujących zasadach.Powoduje to konieczność utrzymywania archiwalnych zbiorówprzepisów oraz starych zasobów pytań, z których przygotowuje sięczerwiec 09 [63]21

samorząd zawodowyodpowiednie zestawy testów. Stan taki prowadzi do nadmiernegoskomplikowania procedur egzaminacyjnych oraz trybu nadawaniauprawnień. Dla przykładu na potrzeby XII jesiennej sesji egzaminacyjnejkonieczne było przygotowanie zestawów testowych dla 5 przedziałówczasowych.W celu zapoznania kandydatów, przygotowujących się do egzaminu,z charakterem i zakresem pytań KKK zamieszcza na stronie internetowejPIIB zaktualizowane wykazy obowiązujących aktów prawnych,zaopatrzone w odnośniki do poszczególnych specjalności oraz przykładowepytania testowe.Sprawozdanie z sesji wiosennej i jesiennej 2008 r.W 2008 r. odbyły się dwie sesje egzaminacyjne: XI sesja (od 16 maja)oraz XII sesja (od 28 listopada).Egzaminy, podobnie jak w minionych latach, przeprowadzane byłydla 9 specjalności z uwzględnieniem rodzaju i zakresu uprawnień.Łącznie KKK przygotowała 170 rodzajów zestawów testowych napotrzeby XI wiosennej sesji egzaminacyjnej oraz 154 rodzaje zestawówtestowych na XII sesję jesienną. Testy zawierały 30–90 pytań,generowanych losowo z bazy CZPE przez wyspecjalizowany programkomputerowy.W 2008 r. do okręgowych komisji kwalifikacyjnych zgłosiły się łącznie4564 osoby z wnioskami o nadanie uprawnień budowlanych. Doegzaminów testowych we wszystkich izbach okręgowych przystąpiło4328 osób oraz 233 osoby do poprawkowego egzaminu ustnego.Średnia zdawalność, liczona łącznie dla dwóch sesji egzaminacyjnychw skali kraju, po uwzględnieniu ustnego egzaminu poprawkowego,ukształtowała się na poziomie ~ 84,5%. Na uwagę zasługuje fakt, żeosoby zdające jedynie poprawkowy egzamin ustny zazwyczaj uzyskiwałyocenę pozytywną.W roku 2008, w rezultacie przeprowadzonych egzaminów, branżabudowlana w Polsce pozyskała 3867 osób uprawnionych do pełnieniasamodzielnych funkcji technicznych. Poczynając od roku 2003,samorząd zawodowy inżynierów budownictwa wydał łącznie 19 390decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych.Można przyjąć z pewnym przybliżeniem, że od roku 2003, w wynikuprzeprowadzanych egzaminów na uprawnienia budowlane,Polska Izba Inżynierów Budownictwa powiększyła swoje szeregio około 18 500 nowych członków (liczba ta jest mniejsza od liczbywydanych decyzji, ponieważ część osób rozszerzała posiadaneuprawnienia).Rozkład pozytywnych wyników dwóch sesji egzaminacyjnych przeprowadzonychw poszczególnych izbach okręgowych dla 9 specjalnościbudowlanych prezentują poniższe wykresy.5004504003503002502001501005003191742799716438845383362175143DOS KUP LUB LBS ŁOD MAP MAZ OPL PDK PDL POM SLK SWK WAM WKP ZAPLiczba osób, które w roku 2008 pomyślnie zdały egzaminy w poszczególnych izbachokręgowych399124177331199180016001400120010008006004002000211770521187437846A K-B D M E S W T K146 38A – architektoniczna, K-B – konstrukcyjno-budowlana, D – drogowa,M – mostowa, E – instalacje elektryczne, S – instalacje sanitarne,W – wyburzeniowa, T – telekomunikacyjna, K – kolejowaLiczba osób, które pomyślnie zdały egzaminy w roku 2008 w poszczególnych specjalnościachKrajowa Komisja Kwalifikacyjna składa wszystkim okręgowym komisjomkwalifikacyjnym gratulacje i podziękowania za sprawne przeprowadzenieegzaminów na uprawnienia budowlane.Nadawanie tytułu rzeczoznawcy budowlanegoNadawanie tytułu rzeczoznawcy budowlanego należy do kompetencjiKrajowej Komisji Kwalifikacyjnej, która w trybie art. 15 ust. 1 Prawabudowlanego, po wstępnym zaopiniowaniu wniosku przez okręgowąkomisję kwalifikacyjną, wydaje decyzję o nadaniu lub odmowienadania tytułu rzeczoznawcy budowlanego osobom posiadającymuprawnienia budowlane.W wyniku nowelizacji Prawa budowlanego dokonanej przepisamiustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlaneoraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 163, poz. 1364),która weszła w życie 26 września 2005 r., ustawodawca wprowadziłmożliwość uzyskania tytułu rzeczoznawcy budowlanego przez osobynieposiadające uprawnień budowlanych, ale posiadające szczególnąwiedzę i doświadczenie w zakresie nieobjętym uprawnieniami budowlanymi(art. 15 ust. 3 Prawa budowlanego).Zadaniem najtrudniejszym przy rozpatrywaniu wniosków kandydatówna rzeczoznawcę budowlanego jest kwalifikacja wymaganego ustawą,udokumentowanego, znaczącego dorobku praktycznego (twórczychosiągnięć zawodowych), co najmniej dziesięcioletniej praktykizawodowej oraz określenie zakresu specjalności rzeczoznawstwa napodstawie uprawnień budowlanych kandydata, praktyki zawodoweji znaczącego dorobku praktycznego.Na podstawie rozpatrywanych wniosków o nadanie tytułu rzeczoznawcybudowlanego członkowie składów orzekających KKK wielokrotniezgłaszali potrzebę zawężenia – uszczegółowienia (dookreślenia),w protokołach postępowania kwalifikacyjnego specjalistycznychzespołów kwalifikacyjnych OKK, zapisów dotyczących określenia zakresurzeczoznawstwa budowlanego.Omówieniu tych zadań poświęcono wspólne posiedzenie KKK PIIBi przewodniczących OKK OIIB. Efektem wymiany opinii i dyskusji były„Wytyczne KKK z dnia 10 marca 2008 r. dla przewodniczących OKKw sprawie kwalifikowania wniosków o nadanie tytułu rzeczoznawcybudowlanego na szczeblu komisji okręgowych”, zawierające praktyczne,robocze wskazówki z zaleceniem ich stosowania w codziennejpraktyce orzeczniczej.Praktycznie na każdym posiedzeniu KKK były analizowane sprawynadawania tytułu rzeczoznawcy budowlanego. Odnotowywanosystematyczną poprawę przygotowywanych przez kandydatów dokumentóworaz postęp w ujednolicaniu (chociaż w skali całego kra-INŻYNIER BUDOWNICTWA22

samorząd zawodowyju w sposób zróżnicowany) trybu nadawania tytułu rzeczoznawcybudowlanego. Krajowa Komisja Kwalifikacyjna, pomimo widocznejpoprawy, uznała swoje wytyczne z 10 marca 2008 r. za przydatnei zamierza nadal rygorystycznie ich przestrzegać w roku 2009. Wypracowanew 2008 r. zasady postępowania zwiększają udział i odpowiedzialnośćOKK w całym postępowaniu kwalifikacyjnym nadawaniatytułu rzeczoznawcy budowlanego, a także – co jest bardzo istotne– ujednolicają te działania na szczeblu OKK w skali całego kraju.W 2008 r. do Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej PIIB wpłynęło łącznie69 wniosków o nadanie tytułu rzeczoznawcy budowlanego, w tym57 złożonych po raz pierwszy. Warto zwrócić uwagę, że 5 izb okręgowych(lubuska, lubelska, podkarpacka, opolska oraz zachodniopomorska)nie odnotowało żadnego kandydata na rzeczoznawcę budowlanego.KKK w 2008 r. rozpatrzyła łącznie 60 spraw, w tym: w 48 przypadkachwydała decyzje, w 2 przypadkach wnioski zamknięto bez rozpatrzenia,w 1 przypadku wydano postanowienie KKK, oddalając wniosek,w 2 przypadkach zwrócono się do wnioskodawcy o uzupełnienie dokumentacji,w 6 przypadkach dokumentację wnioskodawcy przekazanodo OKK celem jej uzupełnienia i ponownego zaopiniowania wniosku,w 1 przypadku sprawa wpłynęła bezpośrednio do KKK i dlategoprzekazano ją do rozpatrzenia właściwej OKK.Krajowa Komisja Kwalifikacyjna w 2008 r. wydała 48 decyzji – w tym41 decyzji pozytywnych o nadaniu tytułu i 7 decyzji negatywnycho odmowie nadania tytułu rzeczoznawcy. Główny Urząd Nadzoru Budowlanegowpisał 41 rzeczoznawców na listę Centralnego RejestruRzeczoznawców Budowlanych.Pozytywne rozstrzygnięcia w poszczególnych izbach okręgowych zilustrowanona wykresie poniżej.777666544332222111Krajowa Komisja Kwalifikacyjna w 2008 r. nie nadała tytułu rzeczoznawcybudowlanego w specjalności architektonicznej, kolejowej,wyburzeniowej i telekomunikacyjnej.W toku załatwiania jest 9 spraw, w tym 1 po wyroku WojewódzkiegoSądu Administracyjnego w Warszawie.Podsumowując, należy podkreślić, iż wnioski załatwiane są na bieżąco,terminowo i bez zbędnej zwłoki. Wszystkie decyzje KKK sąna bieżąco wpisywane do Centralnego Rejestru Rzeczoznawców Budowlanych,co świadczy o dobrej współpracy KKK PIIB z GłównymUrzędem Nadzoru Budowlanego.OdwołaniaOdwołania od decyzji wydawanych przez OKKKrajowa Komisja Kwalifikacyjna, jako organ II instancji w sprawachnadawania uprawnień, rozpatruje odwołania osób ubiegających sięo uprawnienia budowlane od decyzji organów I instancji, czyli okręgowychkomisji kwalifikacyjnych.W 2008 r. do KKK wpłynęło łącznie 108 spraw odwoławczych,w tym 7 rozpatrywano ponownie. Głównym powodem składanychodwołań były decyzje OKK odmawiające prawa przystąpienia doegzaminu (68 odwołań w trybie kwalifikacyjnym) bądź decyzje odmawiającenadania uprawnień z powodu niezdania egzaminu (22odwołania w trybie egzaminacyjnym) lub decyzje kwestionowanez powodu przyznanego zakresu uprawnień (7 odwołań w sprawiezmiany treści decyzji o uprawnieniach). Ponadto wniesiono 11odwołań, które nie dotyczyły bezpośrednio procedur nadawaniauprawnień budowlanych – wnoszono o stwierdzenie nieważnościdecyzji KKK odmawiającej przyznania tytułu rzeczoznawcy budowlanego,zmianę treści decyzji o uprawnieniach uzyskanych wcześniejz powodu zmiany danych osobowych lub postulowanego rozszerzeniazakresu uprawnień.Na wykresie poniżej zaprezentowano udział poszczególnych kategoriiodwołań wniesionych do KKK w roku 2008.680DOS KUP MAP MAZ PDL POM SLK SWK WAM WKP ZAPIZBY OKRĘGOWE11 722Tytuły rzeczoznawcy budowlanego nadane w poszczególnych izbach okręgowychw roku 2008Tytuły rzeczoznawcy budowlanego otrzymali inżynierowie reprezentującytylko 11 izb okręgowych.Proporcjonalny udział poszczególnych specjalności nadanych tytułówrzeczoznawcy budowlanego przedstawia poniższy wykres.428IE K-b D IS MTytuły rzeczoznawcy budowlanego nadane w 2008 r. w poszczególnych specjalnościach126TRYB KWALIFIKACYJNY TRYB EGZAMINACYJNY TREŚĆ DECYZJI INNEOdwołania wniesione do KKK w 2008 r.Krajowa Komisja Kwalifikacyjna sprawuje nadzór nad przebiegiemegzaminów i wydawaniem decyzji o nadaniu uprawnieńbudowlanych w skali kraju. Szczególnie bacznie obserwuje zatemodwołania, które dotyczą trybu nadawania uprawnień. Jak pokazujepowyższy wykres, najbardziej znaczący jest udział odwołańdotyczących etapu kwalifikacji wniosków o uprawnienia budowlane.Najczęstszym powodem ich odrzucenia przez OKK są niestetyproblemy z zaliczeniem praktyki zawodowej, która w większościspraw wniesionych nadzorowana była przez osoby nieposiadająceodpowiednich, wymaganych przez ustawodawcę uprawnieńbudowlanych. Ilościowo sytuację tę w poszczególnych okręgachprzedstawiono na wykresie.czerwiec 09 [63]23

samorząd zawodowyLICZBA SPRAW201816141210864201613131041905 53103 3DOS KUP LBS LUB ŁOD MAP MAZ OPL PDK PDL POM SLK SWK WAM WKP ZAP20IZBA OKRĘGOWAOdwołania wniesione do KKK w 2008 r. w trybie nadawania uprawnień budowlanychw poszczególnych izbach okręgowychKKK rozpatrzyła w roku 2008 łącznie 108 spraw. W tej grupie znalazłysię 33 sprawy z przeniesienia z roku 2007 oraz 75 spraw bieżących. 33odwołania wniesione w roku 2008 są w trakcie rozpatrywania. Wydanedecyzje odnosiły się do następujących obszarów działalności KKK:■ 97 odwołań dotyczyło trybu nadawania uprawnień budowlanych,■ 11 odwołań dotyczyło innej problematyki – stwierdzenia nieważnościdecyzji o odmowie nadania tytułu rzeczoznawcy (2 sprawy)lub zmiany treści decyzji o uprawnieniach budowlanych wcześniejwydanych, np. zmiany nazwiska lub posiadanego wykształceniabądź zmiany zakresu uprawnień (9 spraw).Na wykresie przedstawiono proporcje (wyrażone w %) rozpatrywanych przezKrajową Komisję Kwalifikacyjną spraw – odwołań od decyzji OKK w trybienadawania uprawnień budowlanych – łącznie dla 97 przypadków.21%73%6%treść decyzji tryb egzaminacyjny tryb kwalifikacyjny21%Specyfika odwołań w trybie nadawania uprawnień budowlanychrozpatrzonych w 2008 r.W trybie rozpatrzonych kwalifikacyjnym, w 2008 czyli r. na etapie dopuszczenia do egzaminu, KrajowaKomisja Kwalifikacyjna rozstrzygnęła 71 odwołań. Utrzymano decy-W trybie kwalifikacyjnym, czyli na etapie dopuszczenia do egzaminu, KrajowaKomisja Kwalifikacyjna rozstrzygnęła 71 odwołań. Utrzymano decyzję organuzję I organu instancji w I instancji 56 przypadkach w 56 i uchylono przypadkach w 15 sprawach, i uchylono przy w czym 15 w sprawach, 4 przypadkach przyarbitralnie dopuszczono odwołujące się osoby do egzaminu. Tryb egzaminacyjnyczym kwestionowano w 4 przypadkach w 20 sprawach arbitralnie – utrzymano dopuszczono decyzję okręgowych odwołujące komisji się 14-krotnie, osoby dow 6 sprawach wątpliwości rozstrzygnięto na korzyść osób wnoszących odwołanie.egzaminu. KKK rozpatrzyła Tryb egzaminacyjny również 6 spraw, kwestionowano w których pojawiły w się 20 żądania sprawach zmiany – treści utrzymanoOKK decyzję uchylono, okręgowych a w 4 sprawach komisji rozstrzygnięto 14-krotnie, arbitralnie w 6 sprawach zakres wydanych wątpliwości przezdecyzji przyznanych uprawnień budowlanych. W tym zakresie wszystkie decyzjeorgan I instancji decyzji o uprawnieniach budowlanych.rozstrzygnięto na korzyść osób wnoszących odwołanie. KKK rozpatrzyła73%6%treść decyzji tryb egzaminacyjny tryb kwalifikacyjnySpecyfika odwołań w trybie nadawania uprawnień budowlanychSzczegółową analizę podjętych rozstrzygnięć zilustrowano na wykresie.14566tryb kwalif.-utrzymane tryb kwalif.-uchylone treść decyzji-uchylonetryb egzaminów-uchylonetryb egzaminów-utrzymaneRozkład decyzji Rozkład wydanych decyzji wydanych przez KKK przez w trybie KKK nadawania w trybie uprawnień nadawania budowlanychuprawnieńw 2008 r. budowlanych w 2008 r.615również 6 spraw, w których pojawiły się żądania zmiany treści decyzjiprzyznanych uprawnień budowlanych. W tym zakresie wszystkie decyzjeOKK uchylono, a w 4 sprawach rozstrzygnięto arbitralnie zakres wydanychprzez organ I instancji decyzji o uprawnieniach budowlanych.Szczegółową analizę podjętych rozstrzygnięć zilustrowano na wykresie.Analiza powyższych danych prowadzi do wniosku, iż główną przeszkodąw uzyskaniu uprawnień budowlanych jest odbycie i zaliczenie praktykizawodowej zgodnie z wymogami obowiązujących regulacji prawnych.W celu zilustrowania skali kwestionowanych decyzji OKK przez osobyaplikujące do uprawnień budowlanych należy powyższe dane skonfrontowaćz liczbą wszystkich rozpatrywanych wniosków o nadanieuprawnień budowlanych w poszczególnych izbach. Otóż w skali krajuśrednio tylko ok. 2,1% rozpatrywanych spraw jest kwestionowanychprzez osoby aplikujące w okręgowych komisjach kwalifikacyjnych douprawnień budowlanych.Te pozytywne rezultaty świadczą jednoznacznie o wysokiej jakościpracy tych komisji.Wyniki porównawcze zaprezentowano na wykresie poniżej.IZBY OKRĘGOWEZAPWKPWAMSWKSLKPOMPDLPDKOPLMAZMAPLUBLODLBSKUPDOS2342321341452119131720714719203531513303905034205384413620 100 200 300 400 500 600101623410LICZBA WNIOSKÓW I ODWOŁAŃUdział wniesionych odwołań od decyzji OKK w skali wszystkich rozpatrywanychwniosków o nadanie uprawnień budowlanychPostanowienia wydawane na podstawie art. 113 § 2 k.p.a.Zgodnie z art. 113 § 2 k.p.a. organ, który wydał decyzję, wyjaśnia w drodzepostanowienia na żądanie organu egzekucyjnego lub strony wątpliwościco do treści decyzji. Wyjaśnienie wątpliwości co do treści decyzjikonieczne jest wówczas, gdy decyzja jest niejednoznaczna lub dotkniętazawiłością utrudniającą ustalenie sensu rozstrzygnięcia sprawy.Polska Izba Inżynierów Budownictwa, będąc następcą prawnym organówadministracji państwowej w przedmiocie nadawania uprawnieńbudowlanych, została upoważniona do wydawania postanowieńw odniesieniu do uprawnień wydanych zarówno przez swoje organy,jak i organy uprawnione poprzednio.Prawomocne postanowienia wydane w powyższym trybie stanowiąintegralną część decyzji o nadaniu uprawnień lub stwierdzeniuprzygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcjitechnicznych w budownictwie i są wiążące dla wszystkich organóworzekających w sprawach indywidualnych. Organem uprawnionymdo dokonywania wyjaśnień w I instancji jest właściwa miejscowo ko-19KK002 Strona 9 z 16924INŻYNIER BUDOWNICTWA

samorząd zawodowymisja kwalifikacyjna okręgowej izby inżynierów budownictwa. Natomiastzażalenia na przedmiotowe postanowienia rozpatruje KrajowaKomisja Kwalifikacyjna PIIB, jako organ II instancji.Należy również podkreślić, że KKK, sprawując nadzór nad działalnościąokręgowych komisji kwalifikacyjnych oraz dbając o ujednolicaniestanowisk w sprawach wyjaśniania wątpliwości odnośnie dotreści decyzji, kontroluje wszystkie postanowienia wydawane w trybieart. 113 § 2 k.p.a. przez organy I instancji.Punktem odniesienia w postępowaniu prowadzonym na podstawieart. 113 § 2 k.p.a. jest wyłącznie treść decyzji, co do której strona zgłaszawątpliwości, i treść wniosku strony. Wyjaśnienie wątpliwości co do treścidecyzji nie polega na interpretacji gramatycznej, logicznej czy celowościowej,lecz jedynie na objaśnieniu, jak organ wydający decyzję rozumiałjej sens. Dokonując wyjaśnienia treści decyzji, organ nie może wyjść pozatreść dokonanego rozstrzygnięcia, gdyż przez wyjaśnienie treści decyzjiorgan nie może doprowadzić do nowego rozstrzygnięcia sprawy ani teżgo uzupełniać. Wypowiadanie się w ramach postanowienia wyjaśniającegodecyzję w kwestiach, które nie były tą decyzją rozstrzygane, prowadzido zmiany przedmiotowej tożsamości sprawy i de facto treści decyzjiprzez nowe określenie jej zakresu, co jest niedopuszczalne.Natomiast członkowie Izby żądają zazwyczaj wyjaśnienia decyzjiw kwestiach, które nie były tą decyzją rozstrzygane. Wnioski takie wykraczajązatem poza treść decyzji, na podstawie której wnioskodawcywykonują samodzielne funkcje techniczne, a tym samym nie mogąbyć rozpatrzone w trybie art. 113 § 2 k.p.a.Wyznaczone przepisem art. 113 § 2 k.p.a. pole działania organu jestograniczone bowiem wyłącznie do wyjaśnienia stronie zgłaszanych wątpliwościco do użytych w decyzji wyrażeń, niejasnych sformułowań bądźzastosowanych skrótów utrudniających ustalenie sensu rozstrzygnięcia.Natomiast wątpliwości interpretacyjne przepisów prawa powinny byćwyjaśniane w drodze właściwej wykładni, która nie może obejmowaćtreści decyzji niebudzącej wątpliwości. W takich przypadkach organmoże wyłącznie w formie zwykłej korespondencji zinterpretowaćobecnie obowiązujące przepisy prawa i przedstawić swoje stanowiskoco do zakresu uprawnień.W 2008 r. okręgowe komisje kwalifikacyjne, na podstawie art. 113 § 2k.p.a., wydały łącznie 383 postanowienia, z czego na 65 postanowieńczłonkowie Izby złożyli zażalenie do Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej.W sumie Krajowa Komisja Kwalifikacyjna w 2008 r. rozpatrzyła 72zażalenia – w tym 13 spraw z 2007 r. – oraz 1 wniosek o stwierdzenienieważności postanowienia wydanego przez OKK. Do rozpatrzeniaw 2009 r. zostało jeszcze 5 spraw z 2008 r. Szczegółową sytuacjęw poszczególnych okręgach oraz ilustrację podjętych przez KKK rozstrzygnięćzaprezentowano na wykresach.LICZBA SPRAW1818161412121098855622 23243120000DOS LUB SWK ZAPKUP LBS ŁOD MAP MAZ OPL PDK PDL POM SLK WAM WKPIZBA48%UTRZYMANO UCHYLONO INNERozstrzygnięcia podjęte przez KKK w wyniku spraw zażaleniowych rozpatrzonychw 2008 r.Część spraw rozpatrywanych przez KKK znalazła swój finał w wojewódzkimsądzie administracyjnym. Na 72 postanowienia wydaneprzez KKK w II instancji do WSA złożono łącznie 24 skargi, z czego15 skarg dotyczyło spraw z 2008 r., natomiast 9 skarg dotyczyłospraw z 2007 r.W 2008 r. sąd rozpatrzył 22 sprawy – w 14 przypadkach podzielonostanowisko KKK i sąd oddalił skargi, natomiast w 8 sprawach sąd uchyliłpostanowienia KKK. Do rozpatrzenia w 2009 r. pozostały 2 sprawy.Z powyższego wynika, iż w większości spraw sąd podzielił stanowiskozajęte przez Krajową Komisję Kwalifikacyjną, uznając, że rozstrzygnięcieprzez nią podjęte jest prawidłowe.Skargi na decyzje KKK rozpatrywaneprzez sądy administracyjneOd decyzji i postanowień wydanych przez KKK przysługuje prawo złożeniaskargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego.W 2008 r. WSA rozpatrywał 53 skargi na rozstrzygnięcia KKK, w tym6 wniesionych w 2007 r. Wśród rozpatrywanych spraw:■ 24 skargi dotyczyły postanowień wydanych w trybie art. 113 § 2 k.p.a.,■ 24 skargi dotyczyły decyzji o nadaniu bądź odmowie nadaniauprawnień budowlanych,■ 3 skargi dotyczyły odmowy nadania tytułu rzeczoznawcy budowlanego,■ 2 skargi wniesiono na rozstrzygnięcie w sprawie uznania kwalifikacjizawodowych cudzoziemców.W 2008 r. zakończyły się 43 sprawy rozpatrywane przed WSA. W 29sprawach sąd utrzymał w mocy rozstrzygnięcia przyjęte przez KKK,oddalając złożone skargi. Natomiast w 14 przypadkach sąd uchyliłrozstrzygnięcia KKK, kierując sprawy do ponownego rozpatrzenia.Pozostałe 10 spraw oczekuje na rozstrzygnięcie przez WSA.W 2008 r. w 13 przypadkach skargi trafiły do Naczelnego Sądu Administracyjnego,który rozstrzygnął 10 spraw, a pozostałe 3 oczekują narozstrzygnięcie w 2009 r.Zestawienie spraw sądowych WSA w 2008 r.StanUznawaniekwalifikacjiRzeczoznawstwoPostanowienia44%8%DecyzjeLiczbaW toku 1 – 2 7 10Oddalone – – 14 15 29Uchylone 2 2 8 2 14Łącznie 3 2 24 24 53Zestawienie spraw sądowych WSA i NSA w 2008 r.WSA 2008 r. NSA 2008 r. ŁącznieWygrane 29 6 35Przegrane 14 4 18W toku 10 3 13Łącznie 53 13 66Liczba zażaleń na postanowienia poszczególnych okręgowych izb inżynierów budownictwarozpatrzonych w 2008 r.W 2008 r. sąd, kwestionując rozstrzygnięcia Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej,ograniczył pole działania KKK w trybie art. 113 § 2 k.p.a.czerwiec 09 [63]25

samorząd zawodowyWątpliwości interpretacyjne przepisów prawa powinny być wyjaśnianewyłącznie w formie zwykłej korespondencji, gdzie organ przedstawiaswoje stanowisko co do zakresu uprawnień.Przy wyjaśnianiu treści decyzji musi być uwzględniony stan faktycznyi prawny sprawy z dnia jej wydania, a wyjaśniane kwestie nie mogąnależeć do problematyki objętej ewentualnymi roszczeniami strony,kreującymi osobną sprawę administracyjną.Analiza programów studiów wyższych na kierunkachkształcenia upoważniających do ubiegania sięo uprawnienia budowlaneUwagi wstępneObowiązek opiniowania programów studiów przez PIIB wynikaz ustawy o samorządach zawodowych w budownictwie (art. 8 pkt 7).Ponadto nadawanie uprawnień budowlanych należy do głównych zadańIzby. W procesie tym dokonywana jest kwalifikacja wykształceniaopartego na odpowiednim programie studiów. Stąd wynika potrzebadokonywania oceny programów studiów osób ubiegających się o samodzielnefunkcje techniczne w budownictwie.W roku 2008 prowadzone były zasadnicze prace nad propozycjamiprogramów studiów we wszystkich specjalnościach, w których nadawanesą uprawnienia budowlane. Prace te prowadzone były przez9-osobowy zespół wykonawczy, w skład którego wchodzili członkowieKKK i OKK. Koordynatorem generalnym był prof. Kazimierz Szulborski,koordynatorem merytorycznym programów – prof. Mieczysław Król.Obecnie w szkolnictwie wyższym zachodzą zmiany w procedurachkształcenia. Efekty kształcenia w rozumieniu procesu bolońskiegozawierają się w tym, co absolwent ma wiedzieć i rozumieć, jakie mamieć praktyczne umiejętności oraz jakie ma osobiste i zawodowe predyspozycje.Miernikiem poziomu kształcenia stają się punkty kredytoweECTS (European Credit Transfer System).Współcześnie poziom kształcenia ma się kończyć określeniem następującychkwalifikacji absolwenta:■■ jaką posiada wiedzę,■■ jakie posiada lub nabył umiejętności,■■ jakie nabył kompetencje osobiste i zawodowe.Programy studiów kształtowane są samodzielnie przez wyższe uczelniei ich jednostki naukowo-dydaktyczne (wydziały) z zachowaniemwymagań określonych w standardach nauczania ustalonych przezMinisterstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.Współcześnie w wyniku realizacji dyrektyw unijnych i zasad DeklaracjiBolońskiej wprowadzono na uczelniach wyższych system dwustopniowegokształcenia: stopień I – inżynierski, i stopień II – magisterski.Kształcenie kadr inżynierskich dla potrzeb budownictwa prowadzonejest przez różnorodne uczelnie wyższe (publiczne i niepubliczne), tj.politechniki, uniwersytety, wyższe szkoły zawodowe, wyższe szkoływojskowe i akademie rolnicze.Analiza programów studiówKKK PIIB przeprowadziła szczegółową analizę standardów nauczania wybranychuczelni, które nadesłały swoje programy. Bardzo szczegółowodokonano analizy programów studiów na kierunku budownictwo, mającna uwadze wymagania zawarte w Prawie budowlanym, warunkachtechnicznych w budownictwie i obowiązki wynikające z rozporządzeniaw sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.W wyniku dokonanej analizy programów studiów można stwierdzićm.in., że:■ systematycznie prowadzona jest redukcja podstawowych przedmiotówkierunkowych i zawodowych (redukcja tzw. tygodniowejsiatki godzin),■ w niewystarczającym stopniu uwzględnione jest fundamentowaniei wykopy głębokie, w tym współczesne technologie realizacji garażypodziemnych,■ nie w pełni uwzględniona jest problematyka elementów i konstrukcjizespolonych,■ brak zagadnień bezpieczeństwa pożarowego oraz zagrożenia ludzi,■ niewystarczająco omawiane są problemy związane z procesemwytwarzania elementów konstrukcji, kontroli jakości i zagadnieńtechnologicznych,■ zbyt mało uwzględnia się problematykę oceny technicznej i kontrolitechnicznej utrzymywania obiektów i napraw konstrukcji budowlanych.Ponadto w zawężonym zakresie omawiane są zagadnienia termorenowacji,budownictwa energooszczędnego, bezpieczeństwa i higienypracy w budownictwie.W analizowanych programach uczelnianych wystąpiło aż 39 specjalnościzawodowych.Propozycje KKK dotyczące standardów nauczania na studiachinżynierskich i magisterskichW wyniku przeprowadzonych analiz KKK opracowała propozycjestandardów kształcenia na studiach inżynierskich i magisterskich, którespełniają wymagania programowe kształcenia osób ubiegającychsię o uprawnienia budowlane do pełnienia samodzielnych funkcjitechnicznych w budownictwie.Propozycje KKK prowadzą do spełnienia postulatów zgodności programówstudiów z wymaganiami stawianymi osobom aplikującymdo uprawnień budowlanych. Szczegółowe propozycje programukształcenia w specjalnościach nadawanych uprawnień zostały podanew Raporcie KKK z 30 grudnia 2008 r., który poddany zostaniezatwierdzeniu przez Krajową Radę PIIB w roku 2009.Krajowa Komisja Kwalifikacyjna kieruje szczególne podziękowania do przewodniczącychOKK i specjalistów, którzy włączyli się do prac Komisji.Odpowiedzi na zapytaniaSamorząd zawodowy, realizując zadania określone w ustawie, polegającemiędzy innymi na współdziałaniu z organami administracjirządowej, jest uprawniony do opiniowania aktów normatywnych dotyczącychbudownictwa. Reprezentuje i ochrania interesy zawodoweswoich członków.Pytania kierowane do KKK w 2008 r. obejmowały bardzo obszernąproblematykę.W sprawach świadectw energetycznych budynków członkowie samorząduzawodowego przedkładali opinie dotyczące celowości wprowadzeniaustawowych uprawnień do sporządzania świadectw dla osóbz tytułem przykładowo magistra historii po zaliczeniu kursu trwającegołącznie 50 godzin. KKK udzielała wyjaśnień treści zapisów Prawabudowlanego dotyczących upoważnienia do sporządzania świadectwenergetycznych przez osoby z tytułem magistra inżyniera posiadającestosowne uprawnienia budowlane. Ustawodawca nie wymaga odtych osób przynależności do właściwej izby samorządu zawodowego.W odpowiedzi na pytania KKK przedkładała członkom PIIB informacjeo działaniach podejmowanych przez Izbę na rzecz stworzenia możliwościsporządzania świadectw energetycznych przez uprawnionychinżynierów po studiach zawodowych (bez tytułu magistra).INŻYNIER BUDOWNICTWA26

samorząd zawodowyPytania kierowane do KKK dotyczyły opinii w sprawie zakresu uprawnieńbudowlanych wydanych przed rokiem 1994 w dostosowaniudo treści aktualnych przepisów prawa. Dotyczyło to głównie osóbze średnim wykształceniem technicznym, które uzyskały uprawnieniabudowlane na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra GospodarkiTerenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r.w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie(Dz.U. Nr 8, poz. 46 z późn. zm.) – przepisy jak wyżej obowiązywałydo 12 kwietnia 1994 r.Wiele pytań dotyczyło prawnie dopuszczalnych form zatrudnieniaprzy odbywaniu praktyki zawodowej wymaganej do uzyskania uprawnieńbudowlanych. Przykładowo chodziło o sprawy zaliczania okresuzatrudnienia w organach nadzoru budowlanego, dziennego czasupracy na budowie, procedur i treści zapisów w książce praktyk.Zakres pytań, obok spraw systemowych, wymagał również szczegółowychodpowiedzi, na przykład dotyczących uprawnień budowlanychwymaganych przy projektowaniu instalacji uzdatniania wody w baseniekąpielowym i w fontannach ogrodowych.Ogółem w formie pisemnej w roku 2008 KKK w odpowiedzi na pytaniai wnioski przedstawiła 506 informacji i opinii.Ponadto pracownicy biura KKK udzielali informacji i odpowiadali napytania w zakresie spraw przedstawionych wyżej w formie telefonicznej,średnio dziennie ponad 10 informacji telefonicznych.Współpraca KKK i OKKPrzyjęto zasadę, że dwa razy w roku, około 3 tygodni przed każdąsesją egzaminacyjną, organizowane jest spotkanie przewodniczącychOKK połączone z posiedzeniem plenarnym Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej.W roku 2008 spotkania takie odbyły się 7 marca 2008 r.w Szczyrku (dając okazję uczestniczenia w XXIII Ogólnopolskiej Konferencji„Warsztat Pracy Projektanta Konstrukcji” – 2008) oraz 4 listopada2008 r. w Warszawie.W trakcie tych spotkań prowadzone było szkolenie, wymienianodoświadczenia uzyskane w terenie, jak również uwagi dotycząceusprawnienia i ujednolicenia procesu nadawania uprawnień budowlanychoraz wstępnego kwalifikowania wniosków w sprawie nadawaniatytułu rzeczoznawcy budowlanego w poszczególnych izbachokręgowych.W ramach nadzoru w trakcie sesji egzaminacyjnych w 2008 r. członkowieKrajowej Komisji Kwalifikacyjnej kontynuowali wizytację przebieguegzaminów w OKK. Zdobyte doświadczenia i uwagi służą doskonaleniuprocesu przeprowadzania kolejnych sesji egzaminacyjnych.Krajowa Rada PIIB uchwałą nr 18/R/08 z 19.11.2008 r. ustanowiłarotę ślubowania, dotyczącą przestrzegania zasad etyki zawodowej,którą składają inżynierowie otrzymujący uprawnienia budowlane.Warto podkreślić fakt, iż wiele izb okręgowych wdrożyło uroczystąformę wręczania decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych osobom,które pomyślnie zdały egzamin.Zdaniem KKK w okręgowych komisjach kwalifikacyjnych pracuje kadraspecjalistów dobrze przygotowanych do przeprowadzania egzaminówna uprawnienia budowlane, co bezpośrednio przejawia sięw przebiegu kolejnych sesji egzaminacyjnych i pomyślnych wynikachosób zdających.Sprawozdanie Krajowego Sądu Dyscyplinarnegoza rok 2008 (skrót)Podczas VII Krajowego Zjazdu Sprawozdawczego Polskiej Izby InżynierówBudownictwa, który odbył się w dniach 21–22.06.2008 r., niezostał zmieniony skład Krajowego Sądu Dyscyplinarnego.W 2008 r. KSD zbierał się dwa razy na posiedzeniach wyjazdowychw dniach 31.05.2008 r. w Serocku oraz 15.11.2008 r. w Spale, prezydiumKSD zebrało się raz w dniu 31.05.2008 r. w Serocku. Członkowie KSD spotkalisię z przewodniczącymi OSD raz w dniu 14.11.2008 r. w Spale.W minionym roku przewodniczący KSD powołał dwa składy orzekające(3-osobowe), które orzekały jako sąd I instancji, dwadzieścia trzyskłady orzekające (5-osobowe) oraz dwa składy orzekające (3-osobowe)na rozprawę sądu I instancji. Ogółem odbyło się 25 posiedzeńskładów orzekających KSD oraz 2 rozprawy w sądzie I instancji.Członkowie KSD w roku 2008, poza uczestniczeniem w składach sędziowskichi orzekaniem, zajmowali się wieloma problemami związanymiz dążeniem do jednolitego sposobu orzecznictwa OSD oraz analiząpostępowań z zakresu odpowiedzialności zawodowej i dyscyplinarnejKSD i OSD, biorąc udział w warsztatach organizowanych przez KSDi rodzime OSD. W okresie sprawozdawczym odbyły się 2 szkolenia:30–31 maja 2008 r. w Serocku i 14–15 listopada 2008 r. w Spale, połączonez warsztatami dla członków KSD i KROZ oraz przewodniczącychokręgowych sądów dyscyplinarnych i okręgowych rzeczników odpowiedzialnościzawodowej, których przedmiotem były „Warsztaty nabazie dotychczasowych spraw wpływających do sądów dyscyplinarnychi rzeczników odpowiedzialności zawodowej”. Przedmiotem warsztatówbyło pogłębianie znajomości zagadnień prawnych oraz doskonalenieuczestników w zakresie rozpatrywania spraw na bazie rzeczywistychtematów, które wpływają do rzeczników i sądów dyscyplinarnych.Z poprzedniego okresu sprawozdawczego KSD do rozpatrzeniaw 2008 r. weszło 11 spraw, w tym:■ 10 spraw z 2007 r.■ 1 sprawa z 2005 r.W 2008 r. do KSD wpłynęło 9 skarg i wniosków, dotyczących następującychOIIB:■ Podkarpacka – 1,■ Lubuska – 6,■ Zachodniopomorska – 1,■ Kujawsko-Pomorska – 1.KSD wydał 8 następujących (ostatecznych) rozstrzygnięć dotyczącychskarg i wniosków, które wpłynęły do KSD w 2008 r.:■ wyznaczenie OSD innej okręgowej izby do rozpatrzenia sprawy– 6 spraw,■ wyłączenie przewodniczącego OSD z prowadzenia sprawy– 1 sprawa,■ pismo do przewodniczącego OSD OIIB – 1 sprawa.Na rok 2009 przeszła 1 sprawa.W 2008 r. do KSD jako sądu I instancji nie wpłynęła żadna sprawa.Liczba spraw20151050Liczba spraw, które wpłynęły do KSDw latach 2006–200814 16 14931 10 02006 2007 2008Lata010 11KSD I instancjazawodowaKSD I instancjadyscyplinarnaKSD II instancjazawodowaKSD II instancjadyscyplinarnaczerwiec 09 [63]27

samorząd zawodowyDo KSD jako sądu II instancji wpłynęło 21 spraw, w tym z odpowiedzialności:■ zawodowej – 10,■ dyscyplinarnej – 11.Sprawy te dotyczyły członków z następujących OIIB:■ Zachodniopomorskiej – 6 (w tym 2 sprawy dotyczyłyczłonków Lubuskiej OIIB),■ Lubelskiej – 2,■ Łódzkiej – 2,■ Małopolskiej – 2,■ Mazowieckiej – 2,■ Pomorskiej – 2,■ Dolnośląskiej – 1,■ Kujawsko-Pomorskiej – 1,■ Podkarpackiej – 1,■ Warmińsko-Mazurskiej – 1,■ Wielkopolskiej – 1.W 2008 r. KSD wydał 20 następujących (ostatecznych) rozstrzygnięć spraww postępowaniu odwoławczym (14 spraw z 2008 r. i 6 z 2007 r.):■ utrzymano w mocy zaskarżoną decyzję – 7 spraw,■ uchylono i przekazano do ponownego rozpatrzenia – 2 sprawy,■ pozostawiono zażalenie bez rozpoznania – 5 spraw,■ stwierdzono uchybienie terminu do wniesienia odwołania – 1 sprawa,■ uchylono i orzeczono karę upomnienia – 1 sprawa,■ uchylono i umorzono – 4 sprawy.Na rok 2009 przeszło 7 spraw z 2008 r., 4 sprawy z 2007 r. i 1 sprawaz 2005 r.Najczęstsze wykroczenia z odpowiedzialności zawodowej, podobnie jakw poprzednich okresach sprawozdawczych, to:1) niedbałe wykonywanie obowiązków z tytułu pełnienia samodzielnejfunkcji technicznej w budownictwie,2) wykonywanie zakresu robót budowlanych niezgodnie z wydanymidecyzjami pozwolenia na budowę oraz prowadzenie pracw zakresie wykraczającym poza posiadane uprawnienia budowlane,3) nieznajomość ustawy – Prawo budowlane i obowiązków nałożonychna uczestników procesu budowlanego przy wykonywaniusamodzielnych funkcji technicznych,4) brak rzetelności w opracowywaniu opinii eksperckich.Najczęstsze wykroczenia z odpowiedzialności dyscyplinarnej to naruszeniezasad etyki zawodowej oraz próby oszustwa i wyłudzeniawynagrodzenia za niewykonaną pracę.Od orzeczeń KSD w roku sprawozdawczym wpłynęło 1 odwołaniedo WSA. Skarga obwinionego została odrzucona.W roku 2008 sądy administracyjne rozpatrzyły 3 odwołania z lat poprzednich,we wszystkich sprawach WSA skargę oddalił.Na dzień 31.12.2008 r. w WSA znajdowała się w toku 1 sprawa z 2007 r.W NSA w toku były 2 sprawy – jedna z 2005 r. i jedna z 2007 r.Krajowy Sąd Dyscyplinarny, jako organ nadzoru nad okręgowymisądami dyscyplinarnymi, otrzymał od nich sprawozdania z ich działalnościza rok 2008. Sprawozdania dotyczyły między innymi sprawz działalności organizacyjnej oraz regulaminowej okręgowych sądówdyscyplinarnych.Liczba spraw, które wpłynęły do okręgowych sądów dyscyplinarnychw roku 2008, wyniosła 166, z czego:■ w trybie odpowiedzialności zawodowej – 127 spraw,■ w trybie odpowiedzialności dyscyplinarnej – 39 spraw,■ w tym zatarcie kary – 8 spraw.Wartość765432101 1Liczba spraw z OSD, które wpłynęły do KSD w 2008 r.202 2 20Z roku 2008 oraz z lat poprzednich na rok 2009 przeszło 69 spraw.W wyniku postanowień okręgowe sądy dyscyplinarne:■ w 72* sprawach ukarały winnych,■ w 46* sprawach umorzyły postępowania,■ w 15* sprawach uniewinniły obwinionych od zarzucanych im czynów,■ w toku pozostało 69* spraw,■ 12 spraw zawieszonych*,■ w 8 sprawach – zatarcie kary*,■ 12 spraw przekazanych do innego OSD,■ w 11 sprawach – zwrot do OROZ*,■ 1 sprawę pozostawiono bez rozstrzygnięcia, gdyż został wycofanywniosek o ukaranie.* z rozstrzygnięć ostatecznychNajwięcej wszczętych postępowań w 2008 r. było:■ w Izbie Zachodniopomorskiej – 25,■ w Izbie Małopolskiej – 25,■ w Izbie Podkarpackiej – 20,■ w Izbie Mazowieckiej – 14,■ w Izbie Śląskiej – 12,■ w Izbie Lubelskiej – 12,■ w Izbie Pomorskiej – 11.Najmniej wszczętych postępowań było:■ w Izbie Świętokrzyskiej – 1,■ w Izbie Podlaskiej – 1,■ w Izbie Opolskiej – 2.W dniu 28 listopada 2008 r. została przeprowadzona przez sekretarzKSD PIIB kontrola dokumentów sądowych i korespondencji sekretariatuKSD PIIB. Stwierdzono poprawność prowadzenia sekretariatu KSDpod względem prowadzenia dokumentacji sądowej, korespondencjioraz utrzymania, kompletowania i przechowywania dokumentów.W ramach nadzoru KSD nad OSD zostały przeprowadzone kontroledziałania w trzech okręgowych sądach dyscyplinarnych przez zespołykontrolne członków KSD:■ OSD Podlaskiej OIIB,■ OSD Wielkopolskiej OIIB,■ OSD Śląskiej OIIB.W kontrolowanych OSD nie stwierdzono nieprawidłowości w ichdziałaniach. Kontrole pozytywnie oceniły prace OSD od strony formalnoprawneji merytorycznej prowadzonych postępowań. Ogólnywniosek dotyczący kontrolowanych w tej kadencji OSD dotyczyłpolepszenia warunków zapewniających odpowiednie zabezpiecze-1020 01 1DOŚ KUP LUB LBS ŁOD MAP MAZ OPL PDK PDL POM SLK SWK WAM WKP ZAPSprawy z odpowiedzialności zawodowej i dyscyplinarnej, którewpłynęły do wszystkich OSD w latach 2006 - 200815010050010311522 271272006 2007 2008odpowiedzialność zawodowa39odpowiedzialność dyscyplinarna6OIIBINŻYNIER BUDOWNICTWA28

samorząd zawodowynie przechowywania akt ze względu na ochronę zbiorów zgodniez ustawą o ochronie danych osobowych.W ramach kontynuacji z ubiegłego roku procesu legislacyjnego ustawdotyczących bezpośrednio członków PIIB, pełniących funkcję biegłychsądowych, w styczniu 2008 r. zakończyła prace działająca w ramachprogramu Unii Europejskiej „Wsparcie polskiego systemu prawnego”dotyczącego biegłych sądowych grupa ekspertów z MinisterstwaSprawiedliwości Austrii i Polski. W wielobranżowym zespole biegłychsądowych brał udział, reprezentując PIIB, członek KSD – mgr inż. MichałŁapiński.Na spotkaniu w Ministerstwie Sprawiedliwości w Warszawie z udziałemprezesów sądów okręgowych zostały zaprezentowane wyniki prac grupyekspertów, które zawarto w opracowaniu pt. „Wsparcie polskiegosystemu sprawiedliwości – biegły sądowy. Analiza porównawcza systemówprawnych austriackiego, brytyjskiego, francuskiego, hiszpańskiegoi polskiego”. Opracowanie to zostanie omówione na najbliższymspotkaniu warsztatowym członków KSD i KROZ w roku 2009.WartośćWartość30201080604020005 6Struktura spraw rozpatrywanych przez OSDw 2008 r.7246200815Liczba wszczętych postępowań w okręgowych sądachdyscyplinarnych w 2008 r.129 102514202 16911 121ukaranoumorzonouniewinnionow toku7 6DOŚ KUP LUB LBS ŁOD MAP MAZ OPL PDK PDL POM SLK SWK WAM WKP ZAPOIIB25Sprawozdanie Krajowego RzecznikaOdpowiedzialności Zawodowej za rok 2008 (skrót)Sprawy organizacyjneKrajowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej działał w 2008 r.w niezmienionym 6-osobowym składzie.Obsługę organizacyjno-administracyjną zapewniał sekretariat KROZw ramach Biura Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa w osobie paniDoroty Tofil.W 2008 r. odbyło się 5 spotkań organu Krajowego Rzecznika OdpowiedzialnościZawodowej w następujących terminach:■ 3.01.2008 r. – Warszawa,■ 30–31.05.2008 r. – Serock z OROZ,■ 1.10.2008 r. – Warszawa,■ 14–15.11.2008 r. – Spała z OROZ,■ 3.12.2008 r. – Warszawa z zastępcą GINB.Na spotkaniach tych rozwiązywano problemy organizacyjne KrajowegoRzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, dokonywano przydziałuspraw poszczególnym rzecznikom, rozliczano terminowość załatwieniapostępowań oraz konsultowano aspekty techniczne i prawnepodejmowanych decyzji czy postanowień.W związku ze spotkaniem w dniu 3 grudnia 2008 r. z zastępcą GINB– ministrem Pawłem Ziemskim – KROZ zawnioskował o zorganizowaniewspólnego szkolenia w I etapie – Krajowego Rzecznika i okręgowychrzeczników koordynatorów, w II etapie – okręgowych rzecznikówkoordynatorów z powiatowymi inspektorami nadzoru budowlanego,w celu dopracowania współpracy między sobą. Szkolenie ma na celuustalenie zasad kooperacji z PINB w sprawach z zakresu odpowiedzialnościzawodowej, zgodnie z art. 97 Prawa budowlanego.Zespół w ramach spotkań prowadził też konsultacje z przedstawicielamiKancelarii Prawnej mec. Jolanty Szewczyk, która obsługuje organw ramach pomocy prawnej.Członkowie zespołu KROZ pełnili dyżury w siedzibie Izby. Ogólna liczbadyżurów wyniosła 55.W ramach nadzoru nad działalnością okręgowych rzeczników odpowiedzialnościzawodowej członkowie zespołu KROZ wizytowaliprzydzielone okręgi, względnie konsultowali poszczególne sprawytelefonicznie.Krajowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej uczestniczył w posiedzeniachKrajowej Rady PIIB i w posiedzeniach Prezydium Krajowej Rady PIIB.SzkoleniaKrajowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej, wspólnie z KrajowymSądem Dyscyplinarnym, zorganizował w 2008 r. dwukrotniedwudniowe szkolenia dla członków obydwu organów.Pierwsze szkolenie odbyło się w dniach 30–31 maja 2008 r. w Serocku dlaczłonków władz krajowych oraz okręgowych rzeczników odpowiedzialnościzawodowej i przewodniczących okręgowych sądów dyscyplinarnych.Drugie szkolenie odbyło się w dniach 14–15 listopada 2008 r. w Spale,również dla członków władz krajowych oraz okręgowych rzecznikówodpowiedzialności zawodowej i przewodniczących okręgowychsądów dyscyplinarnych.Szkolenia od strony merytorycznej prowadzili mec. Jolanta Szewczyki mec. Krzysztof Zając w formie wykładów oraz warsztatów, zwracającuwagę na popełnione błędy w trakcie postępowań, szczególnie złąkwalifikację rodzaju odpowiedzialności.W czasie warsztatów dużo czasu poświęcono technice przeprowadzeniapostępowania dowodowego.Szkolenia przeprowadzono również w niektórych izbach okręgowychdla wszystkich członków okręgowego rzecznika odpowiedzialnościzawodowej i okręgowego sądu dyscyplinarnego.Można przyjąć stwierdzenie, że w okręgach, w których były przeprowadzoneszkolenia, poziom i jakość postępowań wyjaśniających, prowadzonychspraw przez rzeczników był wyższy niż w okręgach, gdzienie prowadzono takich szkoleń.Działalność okręgowych rzecznikówodpowiedzialności zawodowejDo okręgowych rzeczników odpowiedzialności zawodowej w 2008 r.wpłynęło 454 spraw, w tym:■ 313 dotyczyło odpowiedzialności zawodowej,■ 79 dotyczyło odpowiedzialności dyscyplinarnej,■ 62 były poza kompetencją Izby.czerwiec 09 [63]29

samorząd zawodowyNajwięcej spraw wpłynęło do Izby Mazowieckiej – 64.Najmniej spraw wpłynęło do Izby Świętokrzyskiej – 2.70605040302010039DOŚKUP22 20Liczba spraw, które wpłynęły do OROZ w okresiesprawozdawczym15 154664LUBLBSŁODMAPMAZOPL12201852472PDKPDLPOMSLKSWKWAM112942WKPZAPW 308 sprawach wszczęto postępowanie, w 35 nie wszczęto postępowania.116 spraw umorzono, 85 przekazano do okręgowych sądów dyscyplinarnych,36 do Krajowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej.149 spraw było w toku na dzień 31.12.2008 r.Skargi, które wpłynęły do OROZ, dotyczyły przede wszystkim:a) w sprawach odpowiedzialności zawodowej:■ przekroczenia zakresu posiadanych uprawnień budowlanych;■ nierzetelnego wypełnienia obowiązków, głównie przez kierownikówbudów oraz inspektorów nadzoru inwestorskiego, nieprawidłowegoprowadzenia dokumentacji budowy przez kierownikabudowy i inspektora budowy;■ uchylania się projektantów od obowiązku pełnienia nadzoruautorskiego;■ poświadczenia nieprawdy (oświadczenie kierownika budowyo zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanymi warunkami pozwolenia na budowę);b) w sprawach odpowiedzialności dyscyplinarnej:■ nieetycznego postępowania rzeczoznawców przy opracowywaniuopinii i ekspertyz oraz występującego tu zjawiska tendencyjności;■ fałszowania dokumentów stwierdzających nadanie uprawnieńbudowlanych oraz zaświadczeń przynależności do Izby.Należy podkreślić, że w okręgach rzecznicy odpowiedzialności zawodowejpełnili dyżury, co ułatwiało kontakt z członkami izb i niewątpliwieprzyczyniło się do zmniejszenia liczby wszczętych postępowań.W postępowaniach wyjaśniających, prowadzonych przez okręgowychrzeczników, liczba umorzonych spraw z tytułu odpowiedzialności zawodoweji dyscyplinarnej w stosunku do roku poprzedniego zmniejszyła się.Liczba spraw140120100806040200Liczba spraw umorzonych przez OROZ w latach2006–20081071321162006 2007 2008LataGłówną przyczyną umorzenia spraw:z odpowiedzialności zawodowej jest:■ niespełnianie przesłanek z art. 95 Prawa budowlanego;■ przedawnienie:–– w art. 100 Prawa budowlanego m.in. jest zapis blokującywszczęcie postępowania po upływie 6 miesięcy od dnia powzięciaprzez organy nadzoru budowlanego wiadomości o popełnieniuczynu powodującego tę odpowiedzialność,–– zbyt późne powiadomienie rzecznika o naruszeniu przepisówprzez członka Izby, w sytuacji kiedy sprawa była znana w inspektoracienadzoru budowlanego, uniemożliwia przeprowadzeniepostępowania;z odpowiedzialności dyscyplinarnej jest:■ brak podstaw do sporządzenia wniosku o wszczęcie postępowaniaprzed sądem dyscyplinarnym I instancji;■ przedawnienie:–– art. 52 ust. 1 ustawy o samorządach:• pkt 1: upływ 3 miesięcy od dnia powzięcia przez okręgowegorzecznika odpowiedzialności zawodowej lub KrajowegoRzecznika Odpowiedzialności Zawodowej wiadomości o popełnieniuprzewinienia,• pkt 2: upływ 3 lat od chwili popełnienia przewinienia.Działalność Krajowego RzecznikaOdpowiedzialności ZawodowejZ poprzedniego okresu sprawozdawczego KROZ do rozpatrzeniaw 2008 r. weszło 10 spraw:■ 7 z 2007 r. dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej;■ 3 z 2007 r. dotyczące odpowiedzialności zawodowej.W roku 2008 r. do KROZ wpłynęło:■ 40 spraw, które zakwalifikowano jako skargi i wnioski, w tym z odpowiedzialności:–– zawodowej – 19,–– dyscyplinarnej – 20,–– w 1 sprawie nie wszczęto postępowania przez OROZ;■ 36 spraw, które zakwalifikowano jako postępowanie wyjaśniające,w tym z odpowiedzialności:–– zawodowej – 14,–– dyscyplinarnej – 22.Liczba spraw50403020100Liczba spraw (zakwalifikowanych jako postępowaniewyjaśniające), które wpłynęły do KROZ w latach2006–200834262439142006 2007 2008Lata22odpowiedzialnośćzawodowaodpowiedzialnośćdyscyplinarnaW ramach wymienionych spraw (postępowanie wyjaśniające orazskargi i wnioski) wpłynęło:■ 9 odwołań od decyzji OROZ;■ 22 zażalenia na postanowienia OROZ;■ 13 skarg na działalność organów Izby;■ 28 wniosków;■ 4 sprawy rozpatrywane przez KROZ w I instancji (dotyczyły oneczłonków organów Krajowej Izby i izb okręgowych).W 2008 r. KROZ wydał następujące (ostateczne) rozstrzygnięcia spraw,które wpłynęły do KROZ w roku 2008 i w latach poprzednich. Zakończono64 sprawy z roku 2008 i 10 spraw z roku 2007 – razem 74.W wyniku przeprowadzonych postępowań:■ w 10 sprawach umorzono postępowanie – główną przyczyną30INŻYNIER BUDOWNICTWA

samorząd zawodowyumorzeń było to, iż odwołanie zostało wniesione przez osobęniebędącą stroną w rozumieniu art. 28 k.p.a. (w tym dwie z roku2007);■ w 18 sprawach utrzymano w mocy wydaną decyzję, względniepostanowienie – główną przyczyną było to, iż orzekanie w sprawacho czyny określone w art. 91 pkt 2 ustawy – Prawo budowlanenastępuje w trybie prawnokarnym, a nie w postępowaniu dyscyplinarnym,prowadzonym na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwaoraz urbanistów. Zgodnie z art. 45 ust. 2 ustawy z dnia15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów,inżynierów budownictwa oraz urbanistów od odpowiedzialnościdyscyplinarnej wyłączone są czyny podlegające odpowiedzialnościzawodowej, określone w art. 95 ustawy – Prawo budowlane, orazczyny podlegające odpowiedzialności porządkowej zgodnie z przepisamikodeksu pracy (w tym trzy z roku 2007);■ 4 sprawy uchylono i przekazano do ponownego rozpatrzenia przezOROZ – główną przyczyną był brak przesłanek, które mogłybyprzesądzić o zasadności stawianych zarzutów (w tym jedna z roku2007);■ w 1 sprawie stwierdzono uchybienie terminu do wniesienia odwołania;■ w 1 sprawie odmówiono wszczęcia postępowania;■ 1 sprawę połączoną ze sprawą ze skarg i wniosków;■ w 1 sprawie (z roku 2007) stwierdzono nieważność postanowienia;■ 7 spraw było w toku na dzień 31.12.2008 r.W wyniku skarg i wniosków rozstrzygnięto następująco:■ w 5 sprawach przedłużono postępowanie wyjaśniające w sprawachz odpowiedzialności dyscyplinarnej;■ w 5 sprawach przyjęto do wiadomości, iż termin do przeprowadzeniapostępowania wyjaśniającego ulegnie przedawnieniuw sprawach z odpowiedzialności zawodowej;■ w 8 sprawach zawiadomiono o odmownym załatwieniu skargi wniosków (w tym jedna z roku 2007);■ w 4 sprawach wyłączono OROZ i przekazano do rozpatrzenia przezinnego OROZ – główną przyczyną było to, iż zachodziły okoliczności,które dawały podstawę do zastosowania w przedmiotowychsprawach instytucji wyłączenia okręgowego rzecznika. ZdaniemKrajowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej zachowaniebezstronności wobec okoliczności i faktów, jakie miały miejscew przedmiotowych sprawach, było niemożliwe;■ 1 sprawę uchylono i przekazano do ponownego rozpatrzenia przezOROZ;■ 6 spraw przekazano zgodnie z właściwością do innego organu(w tym jedna z roku 2007);■ w 8 sprawach nie wydano postanowienia – sprawa zakończonapismem;■ w 1 sprawie (z roku 2007) pozostawiono wniosek bez rozpoznania;■ 5 spraw było w toku na dzień 31.12.2008 r.Podsumowanie■ Do Krajowego Rzecznika wpłynęło (z zakresu postępowania wyjaśniającego)27 spraw mniej niż w 2007 r., co stanowi ok. 40%. Oprócztego wpłynęło 40 spraw zakwalifikowanych jako skargi i wnioski.■ Do okręgowych rzeczników wpłynęło o 59 spraw mniej, co stanowiok. 12%.■ Krajowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej stoi na stanowisku,że w każdej izbie okręgowej powinny być obowiązkowoprzeprowadzone szkolenia dla członków zespołów OROZ i OSD,minimum raz w roku z udziałem radców prawnych.■ W każdym okręgu powinny być prowadzone dyżury OROZ, co ułatwiakontakt z członkami izb i przyczynia się do zmniejszenia liczbywszczętych postępowań.■ Ustalono wzajemną współpracę z GINB w celu wypracowania stanowiskamającego na celu uniknięcie okresu przedawnienia sprawz tytułu odpowiedzialności zawodowej, zwłaszcza spraw mającychszeroki oddźwięk społeczny – wspólne szkolenia z PINB.■ Z uwagi na niewłaściwe prowadzenie postępowań wyjaśniającychw OROZ należy ujednolicić orzecznictwo poprzez organizowanieszkoleń wraz z radcami prawnymi obsługującymi organ rzecznika.Krajowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej PIIB składa podziękowaniaza współpracę w minionym roku 2008 Prezesowi KrajowejRady PIIB i jej członkom, a także wszystkim Krajowym i OkręgowymRzecznikom Odpowiedzialności Zawodowej, obsłudze prawnej orazpracownikom biura PIIB obsługującym Krajowego Rzecznika OdpowiedzialnościZawodowej.czerwiec 09 [63]31

samorząd zawodowyTrzeba przerwać ciągstanowienia szkodliwego prawa– stwierdza Andrzej Dobrucki, wiceprezes PIIB,w rozmowie z Barbarą Mikulicz-Traczyk, redaktor naczelną „IB”.Nie jest dobrze z naszym prawem – myślę o regulacjachwyznaczających – może trzeba powiedzieć ograniczających– działalność zawodową inżynierów budownictwa,co PIIB na to?– Dwie najważniejsze dla nas ustawy – Prawo budowlane orazustawa o samorządach zawodowych architektów, inżynierówbudownictwa oraz urbanistów faktycznie nie spełniają oczekiwańśrodowiska. Dali temu wyraz delegaci na przeprowadzonychw 2008 r. okręgowych zjazdach sprawozdawczych orazKrajowym Zjeździe PIIB w czerwcu 2008 r. Zgłoszono szereguwag i wniosków dotyczących tej materii. Najważniejsze to:■ wprowadzenie zapisu, który da prawo inżynierom, nieposiadającymtytułu magistra, ale posiadającym tytuł inżynierai odpowiednie uprawnienia budowlane, do sporządzaniaświadectw charakterystyki energetycznej budynku;■ umożliwienie inżynierom, po ukończeniu odpowiednichstudiów wyższych zawodowych i mających odpowiednieuprawnienia, zdobycie uprawnień do kierowania robotamibudowlanymi bez ograniczeń;■ umożliwienie technikom budowlanym (z maturą) zdobycieprawa do uzyskania ograniczonych uprawnień budowlanychw wykonawstwie dla obiektów nieskomplikowanych;■ ustalenie zakresu praw i obowiązków rzeczoznawcy budowlanego;■ wprowadzenie definicji „ocena techniczna” i „ekspertyzatechniczna”.■ wprowadzenie kategoryzacji obiektów budowlanych, copozwoli na różnicowanie uprawnień zarówno w projektowaniu,jak też wykonawstwie;■ wprowadzenie specjalności hydrotechnicznej i wodnomelioracyjnej;■ zmiana zapisu z „nadania (nadawania) uprawnień budowlanych”na zapis „uznania (uznawania) kwalifikacji”.Wnioski zjazdowe – to wydaje się być trochę mało…– Tak, ale gdy wszystkie te postulaty znajdują potwierdzeniew wynikach przeprowadzonej w naszym środowisku zawodowymogólnopolskiej konsultacji rządowego projektu zmianyustawy (z 17 czerwca 2008 r.), wtedy jest to już całkiem dużo.Te konsultacje prowadzone były przy dużym osobistym zaangażowaniuministra Olgierda Dziekońskiego, który wielokrotnierozmawiał z nami i zgadzał się z naszym stanowiskiem.Naszym, czyli Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa?– Tak, to nasz samorząd podjął niezbędne działania, żebypełne wyniki tych konsultacji wraz z uzasadnieniem zostałyprzekazane do ministra infrastruktury oraz sejmowej KomisjiInfrastruktury. Opracowane w formie tabelarycznej szczegółoweuwagi, zarówno do projektu ustawy (z 17 czerwca2008 r.) o zmianie ustawy – Prawo budowlane, ustawy o planowaniui zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórychinnych ustaw (99 uwag), jak również uwagi do zapisów aktualnejustawy – Prawo budowlane, do których nie wprowadzonopropozycji zmian, a które zdaniem członków PIIBpowinny być wprowadzone (43 uwagi), 14 sierpnia 2008 r.zostały przekazane do Ministerstwa Infrastruktury. W piśmiez 12 sierpnia 2008 r., wcześniej skierowanym na ręce ministraOlgierda Dziekońskiego, PIIB przedstawiła propozycje odnośniekoniecznych zmian w Prawie budowlanym.Jedną z ważniejszych kwestii jest sprawa osób uprawnionychdo sporządzania świadectw energetycznych.– W kolejnym wystąpieniu z 17 września 2008 r., skierowanymdo ministra infrastruktury Cezarego Grabarczyka, PIIBodniosła się do tego problemu. Nasza Izba kategoryczniestwierdziła, że obowiązujące w tej sprawie przepisy są nieodpowiedzialnei sprzeczne z art. 10 unijnej dyrektywy. Polskajest zobowiązana do przyjęcia takiej formuły prawnej, abyświadectwo było wykonywane przez wykwalifikowanych ekspertów.Podstawą są tu studia zawodowe na kierunku architektura,budownictwo, inżynieria środowiska, elektrotechnikalub kierunkach pokrewnych. Nie jest możliwe uzyskanie stosownejwiedzy po odbyciu jedynie kursu. Cele dyrektywy niezostaną osiągnięte, jeżeli nałożone nią obowiązki wykonywaćbędą osoby nieposiadające rzeczywistej wiedzy i przygotowaniazawodowego.32INŻYNIER BUDOWNICTWA

samorząd zawodowyFot. K. Wiśniewska13 maja br., Kongres Budownictwa. O lewej: Andrzej Dobrucki, Zbigniew Grabowski, Wiesław OlechnowiczSama negacja to trochę mało…Obecnie projekt tej ustawy jest procedowany w Komisji Infrastruktury.Izba nasza poprzez wystąpienia na piśmie do– Zgadzam się i dlatego PIIB wniosła zarówno do ministrainfrastruktury, jak i sejmowej Komisji Infrastruktury własne przewodniczącego komisji oraz posłów (pismo z 8 kwietniapropozycje zapisów dotyczące wprowadzenia do ustawy 2009 r. do Zbigniewa Rynasiewicza oraz pismo z 7 maja 2009 r.– Prawo budowlane koniecznych i oczekiwanych przez nasze do posła Wiesława Szczepańskiego), a także bezpośredniudział w posiedzeniach tej komisji uzasadnia potrzebęśrodowisko zawodowe zmian. Najważniejsze propozycje dotyczyłyart. 5 ust. 8 pkt 2 i 4, aby wprowadzić zapis:wprowadzenia zgłoszonych wcześniej, oczekiwanych przez■ W punkcie 2: ukończyła co najmniej studia wyższe w rozumieniuprzepisów o szkolnictwie wyższym na kierunku: wnosi, aby w art. 5 ww. projektu skreślić cały ustęp 3, bo-nas, zmian w przywołanej wyżej ustawie. Ponadto Izbaarchitektura, budownictwo, inżynieria środowiska, elektrotechnikalub pokrewne.ców osoba sporządzająca świadectwo charakterystyki enerwiemniezrozumiałe jest, dlaczego zdaniem projektodaw-■ W punkcie 4: posiada uprawnienia budowlane bez ograniczeńdo projektowania albo kierowania robotami budow-stanowiącego samodzielną całość techniczno-użytkową niegetycznej budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynkulanymi w specjalności architektonicznej, konstrukcyjnobudowlanejlub instalacyjnej i jest członkiem samorządu którego wybudowano ten budynek (…); być wykonawcąmoże: być uczestnikiem procesu budowlanego, w wynikuzawodowego albo odbyła szkolenie i złożyła z wynikiem robót budowlanych wykonanych w tym budynku (…); byćpozytywnym egzamin przed ministrem właściwym do spraw właścicielem lub zarządcą (…); mieć powiązań kapitałowychbudownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. (…) itd. Przecież sporządzanie świadectwa energetycznego,zwłaszcza dla nowych budynków, które zostały zaprojektowanei wykonane przez osoby sprawujące samodzielneI jak sprawy się potoczyły dalej?– Postulaty naszej Izby zostały tylko częściowo uwzględnione w rządowymprojekcie z 5 stycznia 2009 r. ustawy o zmianie ustawy – zaufania publicznego, powinno być nierozerwalnie związa-funkcje techniczne w budownictwie, reprezentujące zawódPrawo budowlane oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami. ne z procesem budowlanym.Art. 5 ust. 8 pkt 2 otrzymał w projekcie brzmienie w punkcie2: ukończyła, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym,co najmniej: a) studia magisterskie albo b) studia inży-sporządzania świadectw, postulowali Państwo?Co jeszcze, poza kwestią związaną z uprawnionymi donierskie na kierunku: architektura, budownictwo, inżynieria – Najważniejsze inne propozycje naszej Izby odnośnie do pożądanychzmian w ustawie – Prawo budowlane środowiska, energetyka lub pokrewnych.to:czerwiec 09 [63]33

samorząd zawodowy■ w art. 14 ust. 3 pkt 3, żeby otrzymał brzmienie:3) do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń:a) ukończenie inżynierskich studiów, w rozumieniu przepisówo szkolnictwie wyższym na kierunku odpowiednimdla danej specjalności,b) odbycia dwuletniej praktyki na budowie;■ w art. 14 ust. 3 pkt 4, żeby otrzymał brzmienie:4) do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonymzakresie:a) ukończenie inżynierskich studiów w rozumieniu przepisówo szkolnictwie wyższym na kierunku pokrewnym dladanej specjalności,b) odbycia trzyletniej praktyki na budowie.Ta propozycja PIIB została w całości uwzględniona. W rządowymprojekcie z 30 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Prawobudowlane, ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennymoraz niektórych innych ustaw – art. 14 ust. 3 pkt 3i pkt 4 otrzymał w całości brzmienie zaproponowane przezPIIB. Została również przyjęta propozycja uzupełnienia art. 3ustawy – Prawo budowlane o definicje „ocena techniczna”i „ekspertyza techniczna”. W art. 15 ust. 3 został skreślony,czyli niemożliwe jest nadanie tytułu rzeczoznawcy osobie nieposiadającejuprawnień budowlanych. Uwzględniony zostałpostulat, żeby do wniosku o rejestrację zamierzonej inwestycjidołączać 3, a nie 4 egzemplarze projektu budowlanego. Niezależnieod tego uwzględniono również kilka istotnych, zgłoszonychprzez Izbę, uwag porządkowych.Czyli sporo zostało załatwione?– Niestety nie, bowiem ww. projekt rządowy z 30 grudnia 2008 r.o zmianie ustawy – Prawo budowlane, ustawy o planowaniu i zagospodarowaniuprzestrzennym oraz niektórych innych ustaw został16 stycznia 2009 r. skierowany do rozpatrzenia przez KomitetRady Ministrów i tam pozostał… Nigdy nie wpłynął do Sejmu RP.W takim razie, co zostało uchwalone 23 kwietnia tegoroku?– Przyjęty i uchwalony został przez Sejm w tym dniu, powcześniejszym rozpatrzeniu poprawek Senatu, zupełnie innydokument, a mianowicie projekt ustawy o zmianie ustawy– Prawo budowlane, zgłoszony z inicjatywy poselskiej KomisjiPrzyjazne Państwo – tzw. projekt Palikota. Ta obowiązującaobecnie regulacja nie uwzględnia żadnego z wniosków i postulatówzgłoszonych przez nasze środowisko zawodowe.Zrozumiałe zatem są krytyczne opinie formułowane przez wielunaszych członków, notabene również przez członków KomisjiPrawno-Regulaminowej PIIB reprezentujących Okręgowe Izby InżynierówBudownictwa, wobec tego, co stało się w 2008 r. w odniesieniudo konsultowanego projektu rządowego Prawa budowlanego.Cały bowiem wysiłek zarówno Komisji, jak i wielu członkównaszej Izby, zaangażowanych w przeprowadzenie konsultacji, wypracowanieuwag i postulatów, poszedł ich zdaniem na marne.Ale przecież nie można spasować?– Naturalnie, że nie. Mimo że projekt tej ustawy nie był przedłożonydo konsultacji, Porozumienie Urbanistów, Architektówi Inżynierów Budownictwa, które skupia dziesięć największychzawodowych organizacji, wystąpiło do Marszałka Sejmu RP (16marca 2009 r.) z apelem o spowodowanie odrzucenia poprawekustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innychustaw, zawartych w uchwale Senatu RP z 5 marca br., któreewidentnie osłabią kontrolę budowlaną, ograniczą możliwośćkontroli procesów inwestycyjnych przez właściwe organa orazułatwią samowole budowlane i szkodliwe rozpraszanie zabudowy.Naszym zdaniem, wbrew argumentom wnioskodawców, tezmiany prawa nie tylko pogorszą stan naszych miast, lecz równieżutrudnią inwestowanie. Apel ten pozostał bez echa.Powtórzę – spasować nie można.– A ja powtórzę – oczywiście nie. Mandat społeczny, który posiadamy,obliguje nas do podejmowania dalszych dostępnych działańi wykorzystywania wszelkich możliwych środków, aby obecny ciągstanowienia szkodliwego prawa przerwać, mając nadzieję, że władzenaszego kraju podejmą trud kompleksowego uporządkowaniasfery gospodarki przestrzennej, budownictwa i architektury.Skupiliśmy się na Prawie budowlanym, a przecież w obszarzedrugiej, równie istotniej dla inżynierów, ustawyteż sporo się dzieje.– Odnosząc się do ustawy o samorządach zawodowych architektów,inżynierów budownictwa oraz urbanistów, nasza Izba,opowiadając się za umacnianiem idei samorządności zawodowejoraz budowaniem prestiżu inżyniera budownictwa jako zawoduzaufania publicznego, wyrażała w roku 2008 i wyraża dzisiajsprzeciw wobec podejmowanych prób ograniczenia (lub zniesienia)samorządności zawodowej inżynierów budownictwa.Wyrazem tego między innymi było stanowisko Krajowej RadyPIIB wobec sejmowego komisyjnego projektu ustawy o zmianieustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o samorządach zawodowycharchitektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów,34INŻYNIER BUDOWNICTWA

samorząd zawodowyktóre zostało przekazane do Kancelarii Sejmu RP 28 lipca 2008 r.W stanowisku PIIB został wyrażony pogląd, że w przedłożonymkształcie projekt ten nie nadaje się do dalszych prac legislacyjnych.7 stycznia 2009 r. zostało opublikowane stanowisko PIIBw sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji RP,przygotowanego przez grupę posłów z klubu parlamentarnegoPrawo i Sprawiedliwość. Oponujemy szczególnie w odniesieniudo propozycji zmiany art. 17 ust. 1, która to zmiana ma na celuwyeliminowanie wpływu samorządu zawodowego na dostępdo zawodu osób, które pragną go wykonywać, a tym samymograniczenie lub zniesienie aktualnych ustawowych kompetencjisamorządów zawodowych. Krytyczne stanowisko nasza Izbazajęła również wobec wniosku Rzecznika Praw Obywatelskichz 12 stycznia 2009 r., skierowanego do Trybunału Konstytucyjnego,dotyczącego stwierdzenia niezgodności ustaw regulującychfunkcjonowanie samorządów zawodowych, i podjęła działaniazmierzające do jego oddalenia.Dziękuję za rozmowę.Skomentuj naForumwww.inzynierbudownictwa.pl/forum5Czy tak musi być? − pytali, opisując stan polskiego budownictwamieszkaniowego, uczestnicy posiedzenia StałegoPrzedstawicielstwa Kongresu Budownictwa, które odbyło się13 maja w Sali Kolumnowej Sejmu.Stałe Przedstawicielstwo skupia 22 największe polskie organizacjepozarządowe budownictwa. Patronat nad obradamitegorocznego Kongresuobjął wicemarszałek Sejmu JerzySzmajdziński. Na wstępie obradmarszałek Szmajdziński podkreślił,że posiedzenie odbywa sięw sytuacji, gdy „nie ma dobrejpogody dla budownictwa”. Obradyprowadził przewodniczącyKongresu Roman Nowicki,a w prezydium Kongresu zasiadałm.in. prof. Zbigniew Grabowski− prezes Krajowej Rady PIIB.Roman Nowicki stwierdził, że rząd niezauważa, że budownictwo mieszkanioweto potężny rynek, o który− szczególnie w czasach kryzysu− warto dbać.Referaty wygłosili m.in.: Olgierd Dziekoński − podsekretarzstanu w Ministerstwie Infrastruktury, dwaj wiceprzewodniczącysejmowej Komisji Infrastruktury − posłowie JanuszPiechociński i Wiesław Szczepański, Kazimierz Kirejczyk − prezesREAS, Adam Kowalewski − przewodniczący RN FundacjiRozwoju Demokracji Lokalnej, Sławomir Najnigier − wiceministerbudownictwa w latach 1992–1993.Olgierd Dziekoński skupił się na właściwej polityce miejskiej:niezbędne są zmiany w przepisach kształtujących procesy zagospodarowaniaprzestrzennego. Miasta nie powinny „rozlewaćsię” na obszary rolne, potrzebne są działania na rzeczwłaściwego transportu w miastach oraz minimalizacji zużyciaenergii w gospodarce komunalnej i w budynkach.W referatach oraz dyskusjach wskazywano na złą sytuacjęFot. K. Wiśniewskaczerwiec 09 [63]35

samorząd zawodowypolskiego budownictwa mieszkaniowego. Polska jest naostatnim miejscu w Europie, jeśli chodzi o liczbę mieszkań na1000 mieszkańców (ok. 340 mieszkań, podczas gdy np. weFrancji − ok. 500). Tylko co trzeci Polak mieszka w warunkachodpowiadających warunkom mieszkaniowym w Europie Zachodniej.Wprawdzie rok 2008 przyniósł najlepszy od 20 latwynik pod względem liczby oddawanych mieszkań i domów,ale wynikało to z wysokiej liczby budów rozpoczynanychw latach 2006–2007, przy czym zdecydowana większośćnowych mieszkań powstała w wielkich miastach. Nastąpiłjednak drastyczny spadek w zakresie udzielania kredytówi osłabił koniunkturę w budownictwie, toteż, choć wedługstatystyk nadal wiele mieszkań jest oddawanych do użytku,to nowe inwestycje nie są rozpoczynane.Zakup mieszkania jest poza sferą możliwości finansowychbardzo wielu Polaków, a budownictwo komunalne i socjalnerozwija się wyjątkowo powoli.Andrzej Bratkowski, minister budownictwa w latach1992–1993, stwierdził w dyskusji, że ludzie o niższych dochodachpowinni mieć szerszy dostęp do mieszkań socjalnychi komunalnych. Rozwiązanie problemu mieszkaniowego nieoznacza, że każda rodzina ma mieszkać w lokalu będącymjej własnością, w całej Europie rzeczą naturalną jest wynajmowaniemieszkań czynszowych. Brak środków na remontyi modernizacje starszych domów wynika m.in. z nieprzemyślanychułatwień, które umożliwiły nabycie mieszkań osobomniezamożnym, które nie mają środków na właściwe utrzymanieswoich domów (np. we wspólnotach mieszkaniowych).Również pani Aleksandra Kurzyk z Polskiej Federacji OrganizacjiZarządców i Administratorów Nieruchomości zwracałauwagę na konieczność wspierania remontów starszych zasobówmieszkaniowych.Zdaniem Adama Kowalewskiego odpowiedź na pytanie zadanew tytule konferencji jest następująca: uporządkowaćprawo, zreformować instytucje publiczne, ustanowić i realizowaćpolitykę przestrzenną, urbanizacyjną i mieszkaniową.W opinii ekspertów Kongresu, ze względu na spadek popytuna mieszkania i wstrzymywanie nowych inwestycji, powinnazostać zmieniona polityka mieszkaniowa państwa, koniecznejest przygotowanie programu rozwoju budownictwa w postaciodrębnej ustawy.Na zakończenie szef Kongresu zadał kilka retorycznych pytań:■ Czy problem braku mieszkań może być rozwiązany bez zaangażowaniaPaństwa?■ Czy miliony mieszkań, które trzeba w naszym kraju wybudowaćw najbliższych latach, mogą powstać tylkoz oszczędności przyszłych ich lokatorów?■ W co mają być inwestowane oszczędności gospodarstw domowychw Polsce, które obecnie osiągnęły już 700 mld zł?Więcej na www.kongresbudownictwa.pl.Krystyna Wiśniewskaz ostatniej chwiliSądy i rzecznicy sądobrze przygotowaniJesteśmy gotowi na przyjęcie większejliczby spraw, wynikających z przyjętejprzez Sejm 23 kwietnia br. nowelizacjiPrawa budowlanego. Zwiększa ona bowiemnie tylko uprawnienia inżynierówbudownictwa, wykonujących samodzielnefunkcje techniczne, ale także obowiązki.Półroczną vacatio legis powinniśmywykorzystać na dostosowanie orzecznictwaIzby do nowych regulacji prawnych– uważa Aleksander Nowak, przewodniczącyKrajowego Sądu Dyscyplinarnego.Był to jeden z zasadniczych tematówszkolenia przewodniczących okręgowychsądów dyscyplinarnych i rzeczników odpowiedzialnościzawodowej, które odbyłosię w Jadwisinie k. Serocka w dniach15–16 maja br., z udziałem prawnikówz kancelarii prawnych doradzających PIIB.Obecny na otwarciu spotkania prof.Zbigniew Grabowski, prezes PIIB, przedstawiłjego uczestnikom aktualny stanprac nad zmianami w Prawie Budowlanymi ustawach towarzyszących. Nowawersja „konstytucji budowlanej” w znaczącymzakresie zwiększa uprawnieniai obowiązki inżynierów budownictwa jakouczestników procesu inwestycyjnego.Możemy w związku z tym spodziewać sięznaczącego wzrostu spraw kierowanych dorzeczników odpowiedzialności zawodoweji rozpatrywanych przez sądy dyscyplinarne.Dlatego powinniśmy dobrze się przygotowaćdo nowych wyzwań, m.in. poprzez lepsząwspółpracę z urzędami nadzoru budowlanegooraz podnoszenie kwalifikacji rzeczników odpowiedzialnościzawodowej i sędziów sądówdyscyplinarnych – stwierdził prezes PIIB.W zrzeszającej ok. 110 tys. członkówPIIB rzecznicy odpowiedzialności zawodowej,funkcjonujący we wszystkich 16izbach okręgowych, pełnią podobną rolęjak prokuratorzy w powszechnym wymiarzesprawiedliwości. Pracę rzecznikówkoordynuje Agnieszka Jońca – KrajowyRzecznik Odpowiedzialności Zawodowej.Okręgowe sądy dyscyplinarne, orzekającew sprawach odpowiedzialności zawodoweji etycznej członków PIIB, są organempierwszej instancji, od których orzeczeństrony sporów mogą odwoływać siędo Krajowego Sądu Dyscyplinarnego.Antoni Styrczula36INŻYNIER BUDOWNICTWA

samorząd zawodowyczerwiec 09 [63]37

samorząd zawodowyZJAZD ŚLĄSKIEJ OIIBOd lewej: przewodniczący Rady ŚlOIIB Stefan Czarniecki, wicewojewoda śląski Adam Matusiewicz,Piotr Szatkowski, Janusz Kozula, Marek Karnowski, Jerzy Kocyga, prezydent Katowic Piotr UszokVIII Zjazd Sprawozdawczy Śląskiej OkręgowejIzby Inżynierów Budownictwa obradował18 kwietnia br. w sali konferencyjnejBiura Centrum w Katowicach.Zjazd otworzył przewodniczący RadyŚlOIIB Stefan Czarniecki. Chwilą ciszyuczczono pamięć zmarłych członkówŚlOIIB. Zaproszenie na Zjazd przyjęli:poseł do Parlamentu EuropejskiegoGenowefa Grabowska, prezydent KatowicPiotr Uszok, wicewojewoda śląskiAdam Matusiewicz, Wojewódzki InspektorNadzoru Budowlanego MałgorzataMazur, dyrektor Wydziału InwestycjiUrzędu Wojewódzkiego GrażynaKamińska, przedstawiciele izb architektówi urbanistów, stowarzyszeń naukowychoraz Śląskiego Forum Budownictwa.Polską Izbę Inżynierów Budownictwareprezentowali wiceprezes Stefan Wójcikoraz skarbnik Andrzej Jaworski.Wybrano jednomyślnie Prezydiumw składzie: przewodniczący RomanKarwowski, wiceprzewodniczący FranciszekBuszka i Grzegorz Gowarzewski,sekretarz Urszula Kallik, zastępca sekretarzaBarbara Twardosz-Michniewska.Miłym akcentem była dekoracja przezwicewojewodę śląskiego i prezydentaKatowic honorowymi odznakami osóbwyróżniających się w pracy dla regionuśląskiego oraz Izby. Otrzymali je:Piotr Szatkowski, Janusz Kozula, MarekKarnowski i Jerzy Kocyga.Zaproszeni goście podkreślali dobre relacjeŚlOIIB z władzami lokalnymi i potrzebędalszej współpracy oraz zwracaliuwagę na ważną rolę samorządu przyustanawianiu przepisów prawnych, dotyczącychbranży budowlanej.Delegaci wybrali komisje: Mandatową,Wyborczą Uchwał i Wniosków oraz zatwierdziliRegulamin obrad Zjazdu. KomisjaMandatowa ogłosiła prawomocnośćobrad przy prawie 70-procentowejfrekwencji, wynikającej z obecności 150spośród 207 czynnych delegatów.Stefan Czarniecki zapoznał delegatówz działalnością Rady w okresiesprawozdawczym. Po wysłuchaniusprawozdania finansowego za 2008 r.oraz sprawozdań przewodniczącychposzczególnych organów ŚlOIIB i informacjio realizacji wniosków z zeszłorocznegozjazdu, delegaci przyjęli18 uchwał, dotyczących przyjęcia poszczególnychsprawozdań, udzieleniaabsolutorium Radzie ŚlOIIB i przyjęciabudżetu na 2009 r.Zjazd stał się okazją do podsumowania7-letniej już działalności ŚlOIIB.Za jedno z najistotniejszych osiągnięćuznano skuteczny system samokształceniaczłonków, którzy mają możliwośćudziału w konferencjach, seminariachszkoleniowych i wykładach, finansowanychczęściowo lub w całości ześrodków Izby. Istnieje możliwość nieodpłatnegokorzystania w siedzibieIzby w Katowicach i w punktach informacyjnychw regionie ze zbioru norm,a przez stronę internetową – z serwisubudowlanego.Ważnym nurtem działalności Izby jestprowadzenie przez OKK postępowańkwalifikacyjnych w sprawie nadawaniauprawnień budowlanych oraz tytułurzeczoznawcy budowlanego. W 2008 r.egzaminy na uprawnienia budowlanezaliczyło 399 osób, z których większośćzasiliła szeregi ponad 12-tysięcznej jużrzeszy członków ŚlOIIB.W ramach współpracy z izbami spozagranic Polski, z myślą o inżynierach pragnącychpodjąć pracę w naszym kraju,Komisja do Spraw Współpracy z Zagranicąwydała poradnik z przydatnymiinformacjami.Komisja Uchwał i Wniosków rozpatrzyła12 wniosków. 7 wniosków zostanie przesłanychdo rozpatrzenia przez VIII KrajowyZjazd, jeden – przez Radę ŚlOIIB, a 4 uznanoza bezzasadne lub nieaktualne.Za rok odbędzie się IX Zjazd Sprawozdawczo-Wyborczy,który wyłoni nowewładze ŚlOIIB na III kadencję.Maria Świerczyńskaredaktor „Informatora” ŚlOIIBFot. Zbigniew Dzienyński38INŻYNIER BUDOWNICTWA

samorząd zawodowyZJAZD OPOLSKIEJ OIIB18 kwietnia br. przy ponad 67% frekwencji,pod przewodnictwem Marii Mleczko--Król obradował VIII Zjazd SprawozdawczyOpolskiej Okręgowej Izby InżynierówBudownictwa.Obrady zainaugurował wykład prof.B. Rymszy i dr J. Rymszy pt. „O tworzeniuspójnego systemu aktów prawnychi przepisów technicznych w drogownictwie”.Prelegenci dokonali analizy aktówprawnych funkcjonujących w infrastrukturzedrogowej oraz wskazali na niezbędnezmiany w celu dostosowania ich do aktualnegopoziomu techniki w budownictwiedrogowym. Jednak największym zainteresowaniemwśród delegatów cieszyła sięprezentacja dotycząca renowacji minaretuprzy Katedrze w Kamieńcu Podolskim.Delegaci w formie uchwał zatwierdzilisprawozdania za rok 2008 OkręgowejRady, Sądu Dyscyplinarnego, RzecznikaOdpowiedzialności Zawodowej, KomisjiKwalifikacyjnej i Komisji Rewizyjnej.Udzielili absolutorium Radzie Izby i zatwierdzilisprawozdanie z wykonaniabudżetu za rok 2008 oraz przyjęli nowybudżet na rok 2009. Podjęto takżeuchwałę o zakupie lokalu na siedzibęIzby, przeznaczając na to środki zaoszczędzonew poprzednich latach.Następnie sekretarzPIIB Janusz Rymszaw imieniu prezesaPIIB wręczył ZłotąOdznakę HonorowąPIIB TadeuszowiTarczyńskiemu orazSrebrne – JanuszowiKurzycy i HenrykowiMilewskiemu.Przyjęto także programdziałań na bieżącyrok, w tym najważniejsze: kontynuacjębezpłatnych szkoleń dla członkówIzby zgodnie z tematyką ustaloną na podstawiewpływających wniosków, wspomaganiedziałalności wydawniczej własneji stowarzyszeń naukowo-technicznych,ułatwianie dostępu do norm i informacjitechniczno-prawnych, zapewnienie dostępudo „serwisu budowlanego”, promowanienowych form szkoleniowychdla członków Izby, podjęcie współpracyz wydziałami wyższych uczelni regionu,kształcących w specjalnościach objętychuprawnieniami budowlanymi, w zakresiewypracowania optymalnych programówstudiów i dokształcania inżynierów budownictwa.Wśród gości Zjazdu byli obecni dyrektorWydziału Infrastruktury i Geodezji UrzęduWojewódzkiego Marek Świetlik, któryw imieniu Wojewody Opolskiego przedstawiłproblematykę zamian procedurrealizacji inwestycji w aspekcie nowegoprawa budowlanego i prawa ochronyśrodowiska.Dyrektor Elektrowni Opole, w którejsali konferencyjnej odbywał się Zjazd,omówił plan jej rozbudowy o dwa blokienergetyczne.W dyskusji delegaci zwracali uwagę naaktualne problemy nurtujące środowisko,a szczególnie wskazywali barieryi problemy utrudniające proces budowlany.Przykładem może być koniecznośćprzedkładania oryginalnych zaświadczeńo przynależności do samorząduzawodowego w postępowaniachadministracyjnych, prowadzonychw spra wach budowlanych. Uznano, żewymagania te nie korespondują z obowiązującązasadą maksymalnego ułatwianiaobywatelowi czy też instytucjomprocedury administracyjnej w sprawachbudowlanych, stąd delegaci domagalisię przywrócenia uprzedniej procedury.Zgłoszono wniosek, aby sprawę tę rozwiązałWojewódzki Inspektor NadzoruBudowlanego przy mediacji WojewodyOpolskiego.Janusz Rymsza przedstawił działaniakrajowych organów Izby w zakresieumacniania roli naszego samorząduw aspekcie wystąpienia Rzecznika PrawObywatelskich do Trybunału Konstytucyjnego.Po zakończeniu Zjazdu delegaci mieli okazjędo zwiedzenia obiektów ElektrowniOpole.dr inż. Adam Rakprzewodniczący Rady Opolskiej OIIBFot. Jan Broniewiczczerwiec 09 [63]39

samorząd zawodowyZJAZD PODKARPACKIEJ OIIBVIII Zjazd Sprawozdawczy PodkarpackiejOkręgowej Izby InżynierówBudownictwa odbył się w Rzeszowie18 kwietnia br. Wzięło w nim udział82 z ogólnej liczby 120 delegatów (frekwencja– 68,3%).Zjazd otworzył przewodniczący RadyPDK OIIB dr inż. Jerzy Kerste. Następnie,tradycyjnie już, minutą ciszy uczczonopamięć siedemnastu zmarłych od poprzedniegozjazdu członków Izby.Delegaci jednomyślnie zaakceptowalikandydaturę Ryszarda Pabiana na przewodniczącegoZjazdu, a następnie wybralipozostałych członków prezydium:zastępcę przewodniczącego AndrzejaOstrowskiego oraz sekretarza LeszkaKaczmarczyka.Po zatwierdzeniu porządku obrad,przyjęciu regulaminu Zjazdu, wystąpieniachgości i wyborze komisji regulaminowych,przedstawiono sprawozdaniaposzczególnych organów Izby.Wszystkie zostały przyjęte przez delegatóww postaci formalnych uchwał.Zjazd udzielił też absolutorium RadziePDK OIIB za rok 2008.Omawiając program działania PDK OIIBw 2009 r. Jerzy Kerste poruszył następującetematy:■ ustanowienie nagrody PDK OIIB dlawyróżniających się członków Izby,■ przygotowanie zebrań w okręgachwyborczych,■ zacieśnienie współpracy z władzamiwojewództwa podkarpackiego orazorganizacjami technicznymi,■ propagowanie idei organizowaniapraktyk i staży zawodowych w przedsiębiorstwach,których właścicielamilub pracownikami są członkowieIzby,■ organizowanie razem z PolitechnikąRzeszowską oraz organizacjaminaukowo-technicznymi konferencjii konkursów, np. na najlepsze pracedyplomowe, budowęroku itp.DodatkowoL. Kaczmarczykpoinformowało powstaniu Radyds. BezpieczeństwaPracy w Budownictwiejakoorganu konsultacyjno-doradczegoprzy OkręgowymInspektorze Pracy w Rzeszowie. Pomożeona rozwinąć współpracę na rzeczzmniejszenia rosnącej liczby wypadkóww budownictwie.W dalszej kolejności dyskutowano wniosekdotyczący ewentualnego zakupu siedzibydla PDK OIIB, a także propozycję rozpoczęciaprowadzenia przez Izbę działalności gospodarczej.Ciekawym wnioskiem przyjętymprzez Zjazd była propozycja ZbigniewaChrobaka, aby poprzez uzgodnienia naszczeblu centralnym dać możliwość kolegomz różnych izb brania udziału w szkoleniachizby okręgowej, na której terenieaktualnie przebywają realizując kontrakt.Zjazd uchwalił program działania narok 2009, a także zasady gospodarkifinansowej i budżet.Po sprawozdaniu Komisji Uchwałi Wniosków oraz podjęciu stosownejuchwały w sprawie przyjęcia zgłoszonychwniosków przewodniczący Zjazdupodziękował wszystkim zebranymi zamknął obrady.Leszek Kaczmarczyksekretarz Rady Podkarpackiej OIIBFot. Piotr Woliński40INŻYNIER BUDOWNICTWA

samorząd zawodowyczerwiec 09 [63]41

samorząd zawodowyZJAZDWARMIŃSKO-MAZURSKIEJ OIIB17 kwietnia br. w gmachu Biblioteki UniwersyteckiejUniwersytetu Warmińsko--Mazurskiego w Olsztynie odbył się VIIIZjazd Sprawozdawczy Warmińsko-MazurskiejOkręgowej Izby Inżynierów Budownictwa.Wzięło w nim udział 124 delegatów(64,25% ogółu uprawnionych).Zaproszono też ok. 60 przedstawicieliwładz zaprzyjaźnionych organizacji.Zjazd otworzył przewodniczący OkręgowejRady Zdzisław Binerowski, którypowitał zaproszonych gości, m.in.: prezesaPIIB prof. Zbigniewa Grabowskiego,wiceprezydenta Miasta Olsztyna HalinęZaborowską-Boruch, przedstawicieli: MarszałkaWojewództwa Warmińsko-Mazurskiego,Wojewody Warmińsko-Mazurskiego,Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiegow Olsztynie, organów administracji rządoweji samorządowej z terenu województwaoraz pozostałych zaprzyjaźnionychz Izbą organów, organizacji, stowarzyszeń,szkół i in.Goście opowiadali o podejmowanychprzedsięwzięciach, prowadzonych narzecz poprawy infrastruktury województwa,oraz podkreślali znaczenie lobbinguw sferze ustawodawczej poprzez parlamentarnedziałania PIIB.Prezes Hanza Brokers Tomasz Stupnowiczzapowiedział stworzenie nowego produktudla członków PIIB pod nazwą InżynierProfit i poprosił delegatów o wnoszeniekonstruktywnych podpowiedzi na tentemat.Prof. Zbigniew Grabowski oraz ZdzisławBinerowski w asyście przewodniczącegoZjazdu Janusza Nowaka wręczyli SrebrneOdznaki Honorowe PIIB zasłużonym działaczomW-MOIIB.Podpisano też list intencyjny w sprawiezawarcia porozumienia o współpracyW-MOIIB z Instytutem PolitechnicznymPaństwowej Wyższej Szkoły Zawodowejw Elblągu. Wręczono nagrody i listy gratulacyjnelaureatom konkursu na najlepsząpracę dyplomową oraz wytypowanymprzez dyrekcje szkół najlepszym uczniomśrednich szkół technicznych za przejawianieponadprogramowych inicjatyw.Sprawozdania z działalności poszczególnychorganów W-MOIIB przedstawili ichprzewodniczący, a sekretarz Rady IzbyKrzysztof Prymas zreferował zakres wykonaniawniosków VII Zjazdu oraz przedstawiłprogram działania Izby na okres odmaja 2009 r. do kwietnia 2010 r. Sprawozdaniazostały przyjęte większością głosów.Zatwierdzono także sprawozdanie finansoweza 2008 r. oraz budżet na 2009 r.Delegaci dyskutowali problematykę promocjizawodu inżyniera budownictwaw kontekście działań już rozpoczętychprzez samorząd inżynierów budownictwaw Saksonii. W związku z tym podjętouchwałę w sprawie wniosku do ZjazduKrajowego o zapoczątkowanie kampaniipt. „Nic nie dzieje się bez inżyniera”.Zjazd podjął też uchwałę w sprawie wnioskudo realizacji przez KR PIIB: zobowiązaćKrajową Komisję Kwalifikacyjną dowyjaśnienia pojęć „typowe” oraz „o powszechnieznanych rozwiązaniach konstrukcyjnychi schematach technicznych”,występujących we wszystkich specjalnościachuprawnień budowlanych.Więcej informacji: www.wam.piib.org.pl.inż. Grzegorz KarpaFot. Jacek Kowalski42INŻYNIER BUDOWNICTWA

eklamasamorząd zawodowyczerwiec 09 [63]43

listy do redakcjiOdpowiada Anna Macińska − dyrektor Departamentu Prawno-OrganizacyjnegoGłównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.Czy wystarczy jedna kontrola w roku?Zgodnie z art. 62 ust. 1 pkt 3 ustawy – Prawo budowlanenależy przeprowadzić okresową kontrolę (potocznieprzeglądy) w zakresie, o którym mowa ust. 1 pkt 1 lit.a), b) i c), co najmniej dwa razy w roku (do 31 maja orazdo 30 listopada) budynków o powierzchni zabudowypowżej 2000 m 2 .Konsekwencją tego zapisu jest nakaz wykonywania dwarazy do roku w budynkach mieszkalnych kontroli międzyinnymi w zakresie instalacji gazowej i wentylacyjneji ponoszenia przez mieszkańców znacznych kosztów.Czy muszą je ponosić?Budynki mieszkalne wielorodzinne składają się z elementównośnych o stosunkowo małych rozpiętościach(stropy, płyty dachowe) i tym samym są „odporniejsze”na rozprzestrzenianie się katastrofy budowlanej, pozatym praca przestrzenna takich budynków zapobiegaskutecznie rozprzestrzenianiu się katastrofy, np. spowodowanejwybuchem gazu w pojedynczym mieszkaniu.Jednak najważniejszym argumentem przemawiającymza niewykonywaniem kontroli dwukrotnie w roku jestto, że budynki mieszkalne o powierzchni zabudowy powyżej2000 m 2 są w rzeczywistości grupą oddzielnychbudynków (segmentów) oddzielonych od siebie dylatacjąprzebiegającą od dachu po fundament. Dzisiaj,w świetle na początku wspomnianego przepisu, jestwykonywana kontrola raz do roku budynku mieszkalnego16-piętrowego z instalacją gazową, a w budynku3-piętrowym dwa razy do roku, bo jest grupą segmentówo powierzchni zabudowy powyżej 2000 m 2 . Wydajesię nam, że nie taka była intencja ustawodawcy po katastrofiebudowlanej w Katowicach. Stąd pytanie:Czy prawidłowa byłaby interpretacja art. 62 ust. 1 pkt3 ustawy – Prawo budowlane o nieprzeprowadzaniudrugiej kontroli budynku mieszkalnego o powierzchnizabudowy powyżej 2000 m 2 składającego się z oddzielonychdylatacją od siebie segmentów, których powierzchniazabudowy jest mniejsza niż 2000 m 2 .W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 10 maja 2007 r.o zmianie ustawy – Prawo budowlane (Pb) oraz niektórych innychustaw (Dz.U. Nr 99, poz. 665), zgodnie z art. 62 Pb, nawłaścicieli lub zarządców obiektów budowlanych zostały nałożonedodatkowe obowiązki w zakresie kontroli okresowychobiektów. Zgodnie z nowymi regulacjami, na podstawie art. 62ust. 1 pkt 3 Pb, ustawodawca nałożył obowiązek przeprowadzaniaco najmniej dwukrotnych w ciągu roku obowiązkowychokresowych kontroli stanu technicznego – przed i po okresiezimowym – w stosunku do dwóch rodzajów obiektów. Obowiązkiemtym zostały objęte budynki, które posiadają określonąpowierzchnię zabudowy (przekraczającą 2000 m²), oraz inneobiekty budowlane posiadające dach o wskazanej w przepisiepowierzchni (przekraczającej 1000 m²). Obowiązkowa okresowakontrola budynków zależy zatem od powierzchni ich zabudowy.Natomiast pozostałe obiekty budowlane (poza budynkami)kontroluje się ze względu na powierzchnię dachu. Jeżelipowierzchnia zabudowy budynku jest mniejsza niż 2000 m²– budynek ten nie podlega okresowej kontroli, o której mowaw art. 62 ust. 1 pkt 3 Pb.Natomiast zarówno powierzchnia zabudowy budynku,jak i powierzchnia dachu, określona w ww. przepisie,odnosi się do samodzielnego konstrukcyjnie całegoobiektu budowlanego, oddzielonego od innego obiektuprzerwą dylatacyjną, począwszy od fundamentu dodachu. W stosunku do każdego tak rozumianego obiektubudowlanego należy rozważać zasadność przeprowadzaniaodrębnej okresowej kontroli.Jednak ostateczna kwalifikacja, czy w konkretnym przypadkumamy do czynienia z samodzielnym konstrukcyjnie budynkiem,czy z zespołem przylegających do siebie odrębnych budynków,nie należy do kompetencji GUNB. Ocena rodzajuobiektu budowlanego (w odniesieniu do obowiązkuprzeprowadzenia okresowych kontroli) należy do obowiązkówwłaściwego organu nadzoru budowlanego,który na podstawie pełnej znajomości stanu faktycznego, np.dokumentacji budynku, jest kompetentny do zajęcia stanowiskaw tym zakresie.Niniejsza odpowiedź nie stanowi wykładni prawa i nie jest wiążącadla organów administracji publicznej orzekających w sprawach indywidualnych.44INŻYNIER BUDOWNICTWA

listy do redakcjiOdpowiada inż. Andrzej Warwas − specjalista w zakresie kosztorysowaniai rozliczania robót budowlanych oraz zamówień publicznych.O udzielenie zamówienia publicznegoJestem wspólnikiem spółki cywilnej i zajmuję się m.in.przygotowywaniem dokumentacji przetargowej.Sprawa 1Do SIWZ na „wykonanie ścieżek rowerowych” zamawiającydołączył załącznik „Doświadczenie zawodowe”, w którymjako przedmiot zamówienia uściślił – „wykonanie ścieżkirowerowej w mb”. Oferent w swojej działalności nie wykonywałtak sprecyzowanego zakresu robót, ale wykonywał„chodniki z kostki polbruk” z taką samą technologiąrobót jak dla „ścieżek rowerowych”, co zostało wykazanew załączniku do oferty wraz z dokumentami potwierdzającymi,że roboty zostały wykonane należycie.Czy w tym przypadku nie jest to naruszenie art. 22 pkt 2ustawy – Prawa zamówień publicznych (Pzp) ze stronyzamawiającego? Nadmieniam również, że jedynym kryteriumwyboru oferty wg SIWZ była cena. Oferta zostałaodrzucona przez zamawiającego z uzasadnieniem, żenie spełnia warunków SIWZ, ponieważ nie wykazanowykonywanych „ścieżek”, lecz wykazano wykonywane„chodniki”.Czy jest to zgodne z art. 91 pkt 2 Pzp ze strony zamawiającego?Sprawa 2Ogłoszono przetarg ograniczony i do wniosku o dopuszczeniedo udziału w przetargu znów dołączono załącznik„Doświadczenie zawodowe”, w którym jako przedmiotzamówienia zamawiający uściślił „wykonanie drogiwraz z chodnikami”. Oferent w swojej działalności taksprecyzowanego zakresu robót nie wykonywał. Wykonywałnatomiast parkingi dla samochodów ciężarowychi osobowych z drogami dojazdowymi do parkingów,z obowiązującą technologią jak dla „dróg”, co zostałouwidocznione w załączniku do Wniosku.Wniosek o dopuszczenie do udziału w przetargu zostałodrzucony, bo nie wykazano „dróg wraz z chodnikami”,lecz wykazano „parkingi”, „chodniki” jako oddzielnepozycje w załączniku „Doświadczenie zawodowe” wrazz dokumentami potwierdzającymi, że roboty zostały wykonanenależycie.Czy nie jest to naruszenie art. 22 pkt 2 Pzp ze stronyzamawiającego?Czy w obu przypadkach oferent ma prawo skorzystaniaz art. 180 pkt 1 Pzp?Przedstawione przykłady i opisane w nich problemy dotyczązagadnień związanych z określaniem warunków udziałuw postępowaniu, oceną spełnienia tych warunków i w konsekwencjidecyzją zamawiającego o wykluczeniu wykonawcyi odrzuceniu jego oferty.Dlatego należy je rozpatrywać w kontekście dwóch podstawowychzagadnień:■ prawidłowości dokonanej przez zamawiającego ocenyofert i podjętej decyzji o ich odrzuceniu,■ prawidłowości sformułowania przez zamawiającego warunkówudziału w postępowaniu.Zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy z 29 stycznia2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Pzp) zamawiającyopisuje w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia(SIWZ) warunki udziału w postępowaniu, sposób dokonywaniaoceny spełniania tych warunków oraz zamieszczawykaz oświadczeń lub dokumentów, jakie mają dostarczyćwykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunkówudziału w postępowaniu.W art. 22 ust. 1 ustawy zostały ustalone ogólne przesłanki,które powinni spełniać wykonawcy ubiegający się o udzieleniezamówienia publicznego, w tym wymóg posiadania niezbędnejwiedzy i doświadczenia oraz dysponowania potencjałemtechnicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia.Sprecyzowanie warunków w odniesieniu do konkretnegozamówienia należy do kompetencji i obowiązków zamawiającego,w ramach wyżej wspomnianych punktów SIWZ, przyczym musi być przestrzegana zasada, aby sposób określeniawarunków nie utrudniał uczciwej konkurencji.Zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z 19maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich możeżądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumentymogą być składane (Dz.U. Nr 87, poz. 605 z późn.zm.), w celu potwierdzenia opisanego przez zamawiającegowarunku posiadania przez wykonawcę niezbędnej wiedzyi doświadczenia zamawiający może żądać przedłożenia przezwykonawcę wykazu wykonanych robót budowlanych w okresieostatnich pięciu lat przed dniem wszczęcia postępowaniaczerwiec 09 [63]45

listy do redakcjio udzielenie zamówienia, a jeżeli okres prowadzenia działalnościjest krótszy – w tym okresie, odpowiadających swoimrodzajem i wartością robotom budowlanym stanowiącymprzedmiot zamówienia, z podaniem ich wartości oraz datyi miejsca wykonania oraz załączeniem dokumentów potwierdzających,że roboty te zostały wykonane należycie.Na podstawie wyżej opisanych regulacji zamawiający w SIWZ wramach określenia warunków udziału w postępowaniu wymagająod wykonawców posiadania doświadczenia zawodowego,którego potwierdzeniem jest wykonanie robót odpowiadającychswoim rodzajem i wartością przedmiotowi zamówienia.Zamawiający zgodnie z treścią zapytania sprecyzował wSIWZ, że robotami budowlanymi odpowiadającymi swoimrodzajem przedmiotowi zamówienia jest w pierwszym przypadku„wykonanie ścieżek rowerowych”, a w drugim „wykonaniedrogi wraz z chodnikami”.Przy takim określeniu wymaganego doświadczenia, tj. wskazaniukonkretnych rodzajów obiektów budowlanych (ścieżki rowerowei droga wraz z chodnikami), stosowaną zasadą, potwierdzonąw orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, jest, że zamawiający,dokonując badania i oceny ofert zgodnie z postanowieniamiSIWZ, sprawdza wykonanie przez wykonawcę dokładnie wskazanychrobót – ścieżek rowerowych lub drogi wraz z chodnikami.W opisanej sytuacji zamawiający jest zobowiązany uznaćza roboty potwierdzające posiadane przez wykonawcędoświadczenie wyłącznie roboty polegające na wykonaniuodpowiednio ścieżek rowerowych oraz drogi z chodnikami,zwłaszcza że zgodnie z Polską Klasyfikacją ObiektówBudowlanych (PKOB), a także Wspólnym SłownikiemZamówień (CPV) rozróżnia się tego rodzaju obiekty.Wyciąg z PKOB2112 Ulice i drogi pozostałe Klasa obejmuje: Drogi na obszarachmiejskich i zamiejskich, w tym: skrzyżowania, węzłykomunikacyjne i parkingi, np.: drogi, ulice, aleje, ronda,drogi gruntowe, drogi boczne, drogi dojazdowe, drogiwiejskie i leśne, ścieżki dla pieszych, ścieżki rowerowe,ścieżki do jazdy konnej, drogi i strefy dla pieszych, wraz z:Instalacjami do oświetlenia dróg i sygnalizacji, nasypami,rowami, słupkami bezpieczeństwa, pod drogami i urządzeniamiodwadniającymi drogi.Wyciąg z CPV45233161-5 Roboty budowlane w zakresie ścieżek pieszych45233162-2 Roboty budowlane w zakresie ścieżek rowerowych45233222-1 Roboty budowlane w zakresie układania chodnikówi asfaltowania.Ponieważ w SIWZ zamawiający nie dopuścił innych rodzajówobiektów i robót przy ocenie doświadczenia wykonawcy,brak jest podstaw do uznania chodników zamiast ścieżekrowerowych oraz parkingów zamiast dróg, nawet gdy odpowiadająpod względem technicznym, technologicznym iorganizacyjnym robotom wskazanym w SIWZ.Biorąc powyższe pod uwagę, uzasadnione jest wykluczeniewykonawcy, który nie spełnia określonych wSIWZ warunków udziału w postępowaniu (na podstawieart. 24 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp) i odrzucenie jegooferty (na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp).Odrębnym zagadnieniem jest natomiast to, czy w sposóbprawidłowy, zgodny z art. 22 ust. 2 Pzp, zamawiający sformułowałw SIWZ warunki udziału w postępowaniu, w tymprzede wszystkim wymagania dotyczące wykazania doświadczeniaw wykonaniu robót odpowiadających rodzajem robotombudowlanym stanowiącym przedmiot zamówienia.Dla wyjaśnienia tej kwestii właściwe jest przywołanie fragmentujednego z wyroków Krajowej Izby Odwoławczej (wyrokz dnia 23 lipca 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 702/08), wktórym stwierdzono m.in., że:Zamawiający ma prawo wymagać wykazania się wykonaniemrobót m.in. „odpowiadających rodzajem robotom budowlanymstanowiącym przedmiot zamówienia”. Użyte w tym kontekścieprzez ustawodawcę słowo „rodzaj” nie pokrywa się znaczeniowoz pojęciami wskazanymi przez Odwołującego (którymi posługujesię Prawo budowlane i Polska Klasyfikacja Działalności).Zamawiający ma nie tylko prawo, ale i obowiązek takokreślić warunki udziału, aby do udziału w postępowaniudopuścić tylko takich wykonawców, którzy majądoświadczenie w realizacji robót podobnych do przedmiotuzamówienia. Wymagania Zamawiającego muszą byćadekwatne do przedmiotu zamówienia – ani zbyt wysokie(utrudni to uczciwą konkurencję), ani zbyt niskie (przez selekcjęprzeszliby wykonawcy niezdolni do realizacji zamówienia).Zamawiający w sposobie określenia warunków udziału w postępowaniunie jest związany przepisami ustaw szczegółowych(Prawa budowlanego czy innych), może nawet używać językapotocznego – przy zastrzeżeniu jednak, że warunek zostanieopisany w sposób czytelny, tj. jasny i jednoznacznie zrozumiałydla uczestników postępowania.Biorąc powyższe pod uwagę, w przypadku opisanych w pytaniupostępowań można uznać, iż zamawiający zbyt rygorystycznieokreślił wymagania dotyczące doświadczenia wykonawcóww realizacji robót budowlanych.46INŻYNIER BUDOWNICTWA

listy do redakcjiBrak jest uzasadnienia do ograniczenia zakresu robót odpowiadającychswoim rodzajem robotom objętym przedmiotem zamówieniawyłącznie do „ścieżki rowerowej” w pierwszym przypadkuoraz do „drogi wraz z chodnikami” w drugim przypadku.Dla sprawdzenia doświadczenia wykonawców, potwierdzającegoich zdolność do wykonania przedmiotu zamówienia,celowe i zgodne z regulacjami ustawy Pzp i rozporządzeniaPrezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawierodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający odwykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą byćskładane, jest wskazanie zbliżonych rodzajów obiektówo konstrukcji i technologii wykonania odpowiadającychprzedmiotowi zamówienia.Znaczenie ma bowiem dla ww. potrzeb nie sama nazwaobiektu (ścieżka rowerowa, droga z chodnikiem), ale ichcharakterystyka techniczna.Dlatego też wykonawcy ubiegający się o zamówienie, którzynie mogą wykazać się wykonaniem obiektów o ściśle określonejnazwie, ale wykonywali roboty budowlane o bardzozbliżonych parametrach technicznych, konstrukcji, technologiii organizacji robót, mogą zgodnie z przepisami ustawyPzp wystąpić do zamawiającego o wyjaśnienie treści SIWZw części dotyczącej warunków udziału w postępowaniu lubzłożyć protest.W podsumowaniu opinii dotyczącej przedstawionych w pytaniachproblemów należy podkreślić, że w przypadku naruszeniaprzez zamawiającego przepisów art. 22 ust. 2 ustawy– Prawo zamówień publicznych przez ustalenie w SIWZ warunkówudziału w postępowaniu i zasad oceny ich spełnieniaw sposób utrudniający uczciwą konkurencję, wykonawcama „prawo skorzystania z art. 180 pkt 1 ustawy”.Protest może dotyczyć jednak postanowień SIWZ,a nie, jak podnoszono w pytaniach, czynności zamawiającegopolegającej na odrzuceniu oferty wykonawcy.Odpowiada mgr inż. Władysław KorzeniewskiCo to jest „szerokość elewacji frontowej”?W nawiązaniu do art. 61 ust. 7 pkt 3 ustawy z dnia 27marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym(Dz.U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) zwracamsię z prośbą o wyjaśnienie zasad przyjmowania szerokościelewacji frontowej budynku. Bardzo proszę o dokonaniewyjaśnień w oparciu o załączony rysunek domujednorodzinnego (czy szerokość elewacji frontowej wynosi10,7 m czy 11,7 m).Jednocześnie proszę o podanie fachowej definicji szerokościelewacji frontowej i podanie, gdzie jest opublikowana.ustala treść decyzji o ustaleniu inwestycji celu publicznego.Jednak w art. 54 nie mówi się w ogóle o ustalaniu szerokościelewacji frontowej ani innych gabarytów obiektówbudowlanych.2. W art. 61 ust. 6 ustawa zawiera delegację dla ministrawłaściwego ds. budownictwa, gospodarki przestrzennejList dotyczy jednego z trudniejszych problemów związanychz bardzo szeroko stosowanym postępowaniem administracyjnymw sprawie wydania przez organ gminy, na podstawieart. 59 powołanej ustawy, decyzji o ustaleniu warunków zabudowydziałki budowlanej położonej na obszarze nieobjętymobowiązującym planem miejscowym.Wyjaśnienie stanu prawnego1. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennymnie określa enumeratywnie treści decyzji o warunkach zabudowy,ale powołuje się w art. 64 ust. 1 na art. 54, któryRys. 1 | Zasada mierzenia długości elewacji frontowej budynkuzryzalitowanego, wskazująca, że mierzy się ją tak samojakdługość elewacji płaskiej (jednoliniowej), czyli jako odległośćmiędzy skrajnymi krawędziami budynku:L – długość elewacji, Rb – ryzality boczne, Rc – ryzalit centralny.Należy rozumieć, że przedstawiona na rysunku długośćelewacji (frontowej) budynku odpowiada pojęciu szerokościelewacji frontowej wg przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r.o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.czerwiec 09 [63]47

listy do redakcjii mieszkalnictwa do określenia, w drodze rozporządzenia,sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowyi zagospodarowania terenu w przypadku braku planumiejscowego. Natomiast w art. 61 ust. 7 wyszczególniasię, jakie wymagania powinny zostać określone w tym rozporządzeniui wymienia się w pkt 3 również „szerokośćelewacji frontowej”.3. W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia2002 r. w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczącychnowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadkubraku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego(Dz.U. Nr 164, poz. 1588) została sformułowanaw § 2 pkt 5 definicja „frontu działki”, określająca, że należyprzez to rozumieć część działki budowlanej, która przylegado drogi, z której odbywa się główny wjazd lub wejście nadziałkę. Nie została natomiast ustalona definicja prawna„szerokoć elewacji frontowej”, czyli uznano to za pojęciepowszechnie zrozumiałe i niewymagające definiowaniaw akcie prawnym.a)4. W sprawie sposobu ustalania szerokości elewacji frontowejmożna powołać jedynie następujący przepis rozporządzenia:§ 6.1. Szerokość elewacji frontowej, znajdującej sięod strony frontu działki, wyznacza się dla nowej zabudowyna podstawie średniej szerokości elewacjifrontowych istniejącej zabudowy na działkachw obszarze analizowanym, z tolerancją do 20%.2. Dopuszcza się wyznaczenie innej szerokości elewacjifrontowej, jeżeli wynika to z analizy, o której mowaw § 3 ust. 1.5. Powołanie w § 6 ust. 2 na analizę, o której mowa w § 3 ust.1, wymaga wyjaśnienia, ponieważ przepis ten określa, że:§ 3. 1. W celu ustalenia wymagań dla nowej zabudowyi zagospodarowania terenu właściwy organ wyznacza wokółdziałki budowlanej, której dotyczy wniosek o ustaleniewarunków zabudowy, obszar analizowany i przeprowadzana nim analizę funkcji oraz cech zabudowy i zagospodarowaniaterenu w zakresie warunków, o których mowaw art. 61 ust. 1–5 ustawy.Warunek dotyczący szerokości elewacji frontowej nie zostałwymieniony enumeratywnie w art. 61 ust. 1–5, ale trzebarozumieć, że wymiar ten jest jednym z wymiarów określającychgabaryty obiektu budowlanego, które wymagająich ustalenia w decyzji o warunkach zabudowy, zgodniez art. 61 ust. 1 pkt 1.b)Rys. 2 | Przykłady charakterystycznych form zabudowy pierzei ulicznych:zabudowa zwarta, np. kamienic czynszowych lub budynkówszeregowych, w której długość (szerokość) elewacji frontowejodpowiada szerokości frontu działki budowlanej;zabudowa analogiczna do bliźniaczej, w której długość(szerokość) elewacji frontowej budynku usytuowanego przygranicy z sąsiednią działką budowlaną jest mniejsza odszerokości frontu działki budowlane:Bi – budynek istniejący, Bp – budynek projektowany, Lr – liniarozgraniczająca od ulicy, Lz – linia zabudowy, Sd – szerokośćdziałki, Gd – granica działki (boczna), Sef – szerokośćelewacji frontowej.Ocena trafności regulacji prawnychW przedstawionych przepisach prawnych można zauważyćpewną nieścisłość semantyczną zastosowanego terminu„szerokość elewacji frontowej”, która utrudnia w niektórychprzypadkach właściwe rozumienie odnośnego warunku zamieszczonegow decyzji o warunkach zabudowy, a nadewszystko jego właściwe zinterpretowanie, jako wskaźnikaokreślającego pośrednio sposób kształtowania zabudowypierzei ulic i placów. Tymczasem powołane akty prawne niewymagają takiego określenia w decyzji o warunkach zabudowy.W związku z tymi nieścisłościami przepisów prawnych należywyjaśnić następujące okoliczności:1. Każda z podstawowych elewacji obiektu budowlanego(frontowa, tylna i boczne) ma odpowiedni wymiar długości(L, rys. 1) i wysokości (H, rys. 3). Zastosowanew ustawie pojęcie „szerokość elewacji frontowej” możnatłumaczyć przeniesieniem z języka potocznego i przyjętegotakże w normatywach urbanistycznych stosowanych do koń-48INŻYNIER BUDOWNICTWA

listy do redakcjia)b)c)Rys. 3 | Zasady określania gabarytów elewacji frontowejbudynków: w zabudowie zwartej lub bliźniaczej z dachamikalenicowymi, w zabudowie wolno stojącej (punktowej)z dachami namiotowymi, w zabudowie zwartej z dachamipogrążonymi i elewacjami attykowymi:A – kąt nachylenia dachu określany w decyzji o warunkachzabudowy, He – wysokość elewacji, Hgp – wysokość gabarytupionowego budynku, Pa – poziom krawędzi attyki, Pg– poziom gzymsu głównego lub krawędzi okapu, Pk – poziomkalenicy, Pzp – poziom punktów zbiegu połaci dachowych,Pt – poziom terenu w zasadzie określany przed głównymwejściem do budynku.ca lat 80. XX w. i nadal w praktyce urbanistycznej, wymiaru„szerokości działki budowlanej”, którą to nazwą określasię długość granicy działki budowlanej od ulicy lub placu.Zastosowana w powołanym wyżej rozporządzeniu wykonawczymdefinicja pojęcia frontu działki, określająca, żenależy przez to rozumieć część działki budowlanej, któraprzylega do drogi, z której odbywa się główny wjazd lubwejście na działkę, potwierdza to rozumowanie i wyjaśniapośrednio sens zastosowanego w ustawie pojęcia „szerokośćelewacji frontowej”, chociaż może czasem nasuwaćtrudności interpretacyjne w szczególnych przypadkachukształtowania układu ulic i pożądanego sposobu zabudowyich pierzei (rys. 2).2. Z określonej w decyzji o warunkach zabudowy szerokości,czyli długości elewacji frontowej, nie można wyprowadzićwniosku co do sposobu zabudowy działki budowlanejod strony ulicy lub placu, poza jednym przypadkiem, gdywymiar szerokości (długości) elewacji frontowej będzieodpowiadał ściśle wymiarowi szerokości frontu działki odstrony danej ulicy lub placu. Oznacza to bowiem, że przydanej ulicy ma być zastosowana zabudowa zwarta (rys. 2).W przypadku działki o nierównoległych granicach bocznychdługość elewacji frontowej wymagałaby jednak geodezyjnegookreślenia wymiaru długości elewacji frontowejw linii zabudowy, jeżeli nie pokrywa się ona z linią rozgraniczającą.3. W razie ustalenia w decyzji o warunkach zabudowy szerokości(długości) elewacji frontowej mniejszej od szerokościfrontu działki budowlanej mogą powstawać dużo większewątpliwości co do sposobu pożądanej zabudowy, ponieważmożna domniemywać, że dopuszcza się zabudowęwolno stojącą albo usytuowanie budynku bezpośrednioprzy jednej z bocznych granic, jak np. w przypadku zabudowybliźniaczej lub analogicznej (rys. 2a). Będzie tozależało od różnicy między faktyczną szerokością działkiw linii zabudowy a koniecznością zachowania wymaganychw danym wypadku odległości od granicy z sąsiedniądziałką budowlaną lub od innego budynku.4. Przedstawione wyżej przypadki wskazują, że ustaleniew decyzji o warunkach zabudowy szerokości (długości)działki budowlanej nie wystarcza dla zapewnienia pożądanegosposobu ukształtowania zabudowy pierzei ulicy zewzględów gospodarczych, ekologicznych, konserwatorskichi kompozycyjnych oraz wymaganego ze względówprawno-technicznych. Do osiągnięcia tego celu byłoby niezbędnejednoznaczne ustalenie w decyzji o warunkach zabudowysposobu ukształtowania zabudowy pierzei ulicznejprzez określenie, czy ma być ona zabudową zwartą, wolnostojącą czy też bliźniacza lub analogiczna do bliźniaczej.5. Należy zauważyć, że określony w ustawie zakres ustaleńw decyzji o warunkach zabudowy działki budowlanejw wypadku braku planu miejscowego, także z ich uzupełnieniemprzez jednoznaczne wskazanie sposobu ukształtowaniazabudowy od strony frontowej granicy działki (rys.3), nie rozwiązuje ważnych problemów urbanistyczno--architektonicznych, a w konsekwencji także prawno-technicznychw odniesieniu do większych działek budowlanychprzeznaczonych pod zabudowę wieloobiektową o różnymprzeznaczeniu. Świadczy to o konieczności odpowiedniejrekonstrukcji przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniuprzestrzennym.czerwiec 09 [63]49

moim zdaniemJeszcze raz kierownik budowyCzytając tyle o etyce zawodowej inżyniera, o autorytecie i odpowiedzialnościzawodowej inżyniera, o podkreślaniu prestiżu zawoduzaufania publicznego, jakim promuje się zawód inżyniera,a szczególnie o nowej tradycji ślubowania składanego przezotrzymujących uprawnienia zawodowe inżynierów, odnoszęnieodparte wrażenie, że albo ktoś w coś tu gra, albo błądzimy.Młodość mam już za sobą i z perspektywy widzę, że Prawo budowlanei jego nowelizacje z pewnością nie są dziełem ludzi młodych,lecz raczej tych, którzy mają już sporo czasu... albo którymna czymś zależy. Z uwagą przeczytałem ustawę – Prawo budowlanez dnia 7 lipca 1994 r. wraz z ciekawym komentarzem autorstwaRoberta Dziwińskiego i Pawła Ziemskiego, którzy piszą, że:uczestnikiem procesu budowlanego, na którym spoczywanajwięcej obowiązków, a tym samym pełniącym kluczowąrolę w wykonaniu robót budowlanych, jest kierownikbudowy. Idąc za tą myślą, zestawiłem i porównałem liczby spisanychpraw i obowiązków uczestników procesu budowlanego,wymienionych w art. 17 Prawa budowlanego, i tak:■ ■ inwestor ma 5 podstawowych obowiązków (art. 18ust. 1 pkt 1, 2, 3, 4, 5);■ ■ projektant ma 7 podstawowych obowiązków (art. 20 ust. 1pkt 1, 1a, 1b, 2, 3, 3a, 4a, 4b) oraz 2 prawa (art. 21 pkt 1, 2a, 2b);■ ■ inspektor nadzoru ma 4 podstawowe obowiązki (art. 25pkt 1, 2, 3, 4) oraz 2 prawa (art. 26 pkt 1, 2);■ ■ kierownik budowy ma 13 podstawowych obowiązków(art. 22 pkt 1, 2, 3, 3a, 3b, 3c, 3d, 4, 5, 6, 7, 8, 9) oraz 2 „prawa”(art. 23 pkt 1 i 2), które jednak mają charakter obowiązków.Ponadto kierownik budowy jest 11-krotnie zobowiązany(art. 21a ust. 1), (art. 41 ust. 4 pkt 1), (art. 42 ust. 2 pkt 1),(art. 42 ust. 2 pkt 2), (art. 42 ust. 2 pkt 3), (art. 46), (art. 75ust. 1 pkt 1), (art. 75 ust. 1 pkt 2), (art. 75 ust. 1 pkt 3),(art. 57 ust. 1 pkt 2a), (art. 57 ust. 1 pkt 2b) i musi spełniaćpolecenia i żądania (art. 26 pkt. 1), (art. 26 pkt. 2) oraz byćobecny podczas czynności kontrolnych (art. 81a ust. 2).Artykuł 22, a szczególnie jego pkt 3, pokazuje, jak stale przybywaobowiązków kierownikowi budowy i jak ustawodawcaoplata go coraz to bardziej szczegółowymi odpowiedzialnościami,z których nie sposób się wywiązać (art. 22 pkt 3d).Bardzo konkretnie rolę kierownika budowy opisują autorzykomentarza do Prawa budowlanego. (…)Gdy już na dobre powróciła prywatna własność i gospodarkarynkowa, a roboty budowlane wykonywane są przez krajowei unijne prywatne przedsiębiorstwa czy spółki, zniknęło pojęcie„wykonawca robót budowlanych”. I to wtedy, gdy Prawozamówień publicznych szczegółowo określa sposób wyłanianiawykonawców robót, gdy Unia Europejska warunkuje udzieleniepomocy finansowej od prawidłowego przeprowadzeniaprzetargów i zawierania umów (kontraktów) według wzorcaopracowanego przez FIDIC, w którym Zamawiający zawieraumowę z Wykonawcą, a nie z kierownikiem budowy,a do czuwania nad prawidłowością realizacji kontraktu polecazatrudnić niezależnego Inżyniera (Inżyniera kontraktu). (…)Dlaczego Prawo budowlane nie zna pojęcia Wykonawcyani Inżyniera? Dlaczego właśnie temu jednemu kierownikowibudowy przypisuje tyle podstawowych obowiązkówi czyni go osobiście za wszystko odpowiedzialnymjakby to ON właśnie był wykonawcą robót na budowie. (…)W jaki sposób kierownik budowy może się ustrzec przedwymienionymi wyżej zagrożeniami?W ww. komentarzu czytamy m.in.: Przede wszystkim należyciewykonywać swoje obowiązki i w przypadku jakichkolwiekproblemów z inwestorem, który nie kwapi się do wypełnianiaswoich obowiązków, lub z wykonawcą, który również lekceważyswoje obowiązki wobec pracowników, rezygnowaćz kierowania taką budową. Należy pamiętać, że wszelkienieprawidłowości (...) mogą stanowić podstawę ukarania goz tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie, a tujedną z kar jest zakaz wykonywania samodzielnych funkcjitechnicznych w budownictwie na okres nawet 5 lat.Czy którykolwiek z aktywnych kierowników budowy byłby ażtak pozbawiony instynktu samozachowawczego, aby wymyślaćlub głosować za takim Prawem budowlanym? Oczywistejest, że obecne brzmienie Prawa budowlanego jest jaknajbardziej na rękę przedsiębiorcom budowlanym i inwestorom,gdyż lwia część odpowiedzialności za skutki ich samowolii chciwości spada na kierowników budów, pełniącychsamodzielne (hi, hi!) funkcje techniczne w budownictwie.Zatem jeśli wszyscy nie błądzimy, to zapewne ci, co mają sporoczasu... na obmyślanie kolejnych nowelizacji Prawa budowlanego,wiedzą dobrze, komu na czym zależy.W.K.Całość listu Czytelnika na www.inzynierbudownictwa.pl50INŻYNIER BUDOWNICTWA

INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ01-673 Warszawa, ul. Podleśna 61, telefon: (22) 56-94-301, fax: (22) 834-18-01, e-mail: imgw@imgw.plKONTO: Bank Zachodni WBK S.A. XIV Oddział w Warszawie 54 1090 1014 0000 0000 0301 4206Regon: 000080507, NIP: 525-000-88-09moim zdaniemWalkapodjazdowaPracuję w przedsiębiorstwie budowlanym od kilkunastulat, również przy opracowywaniu ofert przetargowychna roboty budowlane. Wiele było w tymczasie „ciekawych” przepisów, choćby na przykładpunktowanie terminu płatności faktur w ocenie ofert.„W przeddzień” wprowadzenia przepisu o płatnościza roboty budowlane w terminie maksymalnie30-dniowym jeden z oferentów podaje termin 999 dnii wygrywa, choć jest droższy od najtańszego oferentadużo ponad milion. Ale to było. A teraz? Na ostatnimprzetargu organizowanym przez jedną z okolicznychgmin podano cenę inwestorską w wysokości powyżej1 300 000, a jedna z obecnych miejscowych firm podałacenę powyżej 700 000 (co prawda pozostałe cenybyły niewiele wyższe). Można by sądzić, że źle skalkulowanocenę inwestorską. Albo powróciły zwyczaje„zatrudniania” pracowników bez umów, niepłaceniapodwykonawcom czy hurtowniom choćby tej ostatniejfaktury.W każdym przedsiębiorstwie budowlanym pracują członkowieIzby Inżynierów. Czy musimy we własnym gronieakceptować nieprawidłowe reguły gry? Czy nie możemy,pełniąc w końcu funkcje ważne społecznie, szanowaći promować właściwe standardy zachowaniai działania?Dlaczego coraz częściej zamawiający traktują podanie obmiarówprzyszłym oferentom za niekonieczne? Przecieżmuszą je mieć, bo jak inaczej oszacowaliby wartość inwestycji.Myślę, że wskaźnikowe szacowanie nie jest stosowanew takich przypadkach. Tak więc najczęściej dużopracy wymaga od uczciwego oferenta rzetelne określeniewartości inwestycji. A na przetargu pojawia się oferent,który inwestycję wykona za niewiele ponad połowę określonejprzez zamawiającego ceny i zostaje przez tego zamawiającegowybrany! Mogę spróbować określić przyczyny takiego stanu:■ zamawiający świadomie przeszacowuje inwestycję, a możejeszcze właściwy oferent o tym wie,■ wykonawcy z góry zakładają zastosowanie materiałówo niższej jakości (może mają na to ciche przyzwolenie),■ wykonawcy z góry zakładają, że nie zatrudnią pracownikówna żadne umowy (praca na czarno, a umowy in blancow biurku kierownika),■ wykonawcy zatrudnią podwykonawców, którym zawszemożna znaleźć usterki i nie dopłacić, a może i nie zapłacićw ogóle.Wiem, że im dłuższe pismo, tym gorzej się je czyta. To nie jestwszystko, o czym można wspomnieć w tym szerokim temaciezamówień publicznych. Myślę, że wątpliwości, które określiłampowyżej, można w prosty sposób ukrócić. Czy nikt nie ma takiejwoli, abyśmy nie musieli, zamiast uczciwej konkurencji, prowadzićwalki podjazdowej na cwaniaka?U.W.INSTYTUT METEOROLOGIII GOSPODARKI WODNEJ w WARSZAWIEzatrudniHYDROTECHNIKAWymagania:• Wykształcenie wyższe kierunkowe,• Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej,• Umiejętność pracy z komputerem,• Prawo jazdy kat. B,• Umiejętność pracy samodzielnej i pracy w zespole.Zakres obowiązków:• Interpretacja badań i pomiarów wykonywanych dla budowli piętrzących,• Wykonywanie ocen stanu technicznego i stanu bezpieczeństwabudowli piętrzących,• Programowanie i nadzorowanie badań i pomiarów filtracjidla budowli ziemnych,• Udział w przeglądach budowli piętrzących i innych pracach terenowych.Preferowane osoby z doświadczeniem hydrotechnicznym.Miejsce pracy: Warszawa lub siedziby Oddziałów IMGW.Zainteresowane osoby prosimy o przesłanie CV ze zdjęciemi listu motywacyjnego na adres:Instytut Meteorologii i Gospodarki WodnejOśrodek Komunikacji Społecznej,Marketingu i Współpracy z Zagranicą,ul. Podleśna 61, 01-673 Warszawalub pocztą e-mail: praca@imgw.plProsimy o umieszczenie w dokumentach stosownej klauzuli o ochronie danych osobowych.Oferty jej nie zawierające nie będą rozpatrywane. Uprzejmie informujemy, że skontaktujemy sięwyłącznie z wybranymi kandydatami.

artykuł sponsorowanyHydroizolacja pomieszczeńwilgotnych i mokrychw budownictwie mieszkaniowymPostęp technologiczny, jak również coraz wyższe wymagania jakościowe i technologiczne wymuszająstosowanie coraz lepszych, skuteczniejszych i trwalszych materiałów izolacyjnych, zarównow budownictwie przemysłowym, jak i mieszkaniowym, i to niezależnie od miejsca wbudowania.W budownictwie mieszkaniowym i użyteczności publicznej najbardziejnarażone na kontakt z wodą i wilgocią są pomieszczeniatakie jak łazienki, ubikacje, prysznice, pralnie, suszarnie, myjnieitp., gdzie powierzchnie ścian i podłóg najczęściej zabezpieczanesą okładzinami ceramicznymi. Jednak sama okładzina nie stanowiskutecznej izolacji przeciwwilgociowej i przeciwwodnej.Do tej pory najczęściej stosowano tradycyjne metody izolowania pomieszczeńmokrych, polegające na ułożeniu na betonowym podłożudwóch warstw papy na lepiku, wykonaniu na niej wylewki o grubościok. 3 cm i położeniu okładziny ceramicznej. Są one jednakże praco-i czasochłonne, a ich skuteczność bywała wątpliwa, szczególniew tzw. miejscach krytycznych, takich jak kratki wpustowe, przejściarur kanalizacyjnych, dylatacje itp. Takie właśnie rozwiązania skutkujądzisiaj licznymi przeciekami, zaciekami wokół kratek ściekowych, odspajaniemsię płytek, zaciekami w narożach ścian pod sufitem itp.,stwarzającymi warunki do rozwoju grzybów pleśniowych.Stosowane obecnie nowoczesne materiały pozwalają na ułożenieokładzin ceramicznych bezpośrednio na warstwie hydroizolacji,pozwalającej zatrzymać wilgoć na poziomie spodu płytki i uniemożliwiającjej penetrację w głąb podłoża. Inną ważną zaletą tegorozwiązania jest fakt, że cienkowarstwowe powłoki izolacyjne niewymagają wykonania warstwy dociskowej, nie pojawia się więcproblem konieczności podniesienia podłogi o kilka centymetrów,co może być bardzo istotne w przypadku remontów i modernizacji.Do wykonania uszczelnienia podpłytowego stosuje się:■ SUPERFLEX 1 – bezrozpuszczalnikową masę, składającą się z wodnejdyspersji tworzyw sztucznych (polimerów). Jest łatwa w stosowaniu,nie oddziałuje negatywnie na człowieka i środowisko orazdaje gwarancję pełnego zabezpieczenia przeciwwilgociowegoi powierzchniowego uszczelnienia. Charakteryzuje się dobrą przyczepnościądo różnego rodzaju podłoży (beton, tynk cementowo--wapienny, płyty g-k, jastrychy cementowe i anhydrytowe itp.) orazznaczną elastycznością. Można bezpośrednio na niej układać płytkiceramiczne. Wiąże poprzez odparowanie wody (wyschnięcie).■ SUPERFLEX D1 – elastyczną mikrozaprawę uszczelniającą (szlam),w skład której wchodzi cement, wyselekcjonowane kruszywo mineralneoraz specyficzne dodatki (polimery, związki hydrofoboweitp.), zapewniające m.in. znaczną elastyczność zaprawy po związaniu.Dodatkową zaletą mikrozaprawy jest możliwość aplikowaniana wilgotne podłoża. Wiąże poprzez hydratację cementu.Rozwiązania technologiczno-materiałowe marki WeberDeitermann to nie tylko produkty hydroizolacyjne, to także taśmyi kształtki uszczelniające, zaprawy klejące i spoinujące(np. Deitermann KM Flex Plus, Cerinol Flex) oraz elastyczne masydo wypełnień dylatacji (np. Plastikol FDN). W połączeniu z materiałamido naprawy i przygotowania podłoża pozwalają na kompleksowezrealizowanie robót związanych z hydroizolacją orazwykańczaniem pomieszczeń wilgotnych i mokrych.Istotną sprawą jest odpowiednie wykonanie i wypełnienie szczelindylatacyjnych strefowych oraz obwodowych. Ciągłość izolacjizapewniają specjalne taśmy i kształtki, których krawędzie wtapiasię pomiędzy dwie warstwy masy SUPERFLEX 1 lub szlamuSUPERFLEX D1. Środek taśmy należy ukształtować w literę U.Po ułożeniu płytek szczeliny dylatacyjne wypełnia się uszczelniaczamisilikonowymi, np. Plastikol FDN. Jest to silikon z grupy tzw.sanitarnych, o podwyższonej odporności na grzyby pleśniowei wilgoć. Przejścia rur instalacyjnych oraz wpusty uszczelnia siędodatkowo za pomocą systemowych kołnierzy (manszet).mgr inż. Maciej RokielSaint-Gobain Construction Products PolskaWeber Deitermann – Biuro we Wrocławiuul. Mydlana 7, 51-502 Wrocławtel.: 071 372 85 75, fax: 071 372 82 30www.deitermann.pl, e-mail: info@deitermann.plinfolinia: 0801 162 94852INŻYNIER BUDOWNICTWA

moim zdaniemTak się buduje w USAStany Zjednoczone Ameryki zadziwiają pięknem natury, osiągnięciami nauki, kultury, sztuki, a mnie− młodą inżynier budownictwa – zaskoczyły rozmachem, odmiennością i uproszczeniem proceduradministracyjnych dotyczących wznoszenia i remontowania obiektów budowlanych.Fot. 1 | Panorama Chicago,fot. WikipediaChicago podzielone jest układem równoległychi prostopadłych ulic przeciętychkilkoma głównymi arteriamikomunikacyjnymi. Dzięki temu poruszaniesię po mieście jest w miarę proste,a dodatkowym ułatwieniem jestoznaczenie ulic, których nazwy są kolejnymiparzystymi bądź nieparzystymiliczbami, w zależności od usytuowaniaw stosunku do kierunków świata. Takiukład komunikacyjny stosowany jesttakże poza centrum. Siatka ulic pomagapodzielić aglomerację na dzielnice,które są jak małe miasta, odrębnie rządzone,pobierające różnej wysokościpodatki, inwestujące w inny sposóbw infrastrukturę oświatową, kulturalną,sportową itp. Dzielnice mieszkalnena peryferiach miastazabudowane domkami jednorodzinnymicharakteryzująsię brakiempłotów, zadbanymitrawnikamii urozmaiconą architekturą. Każdydom ma inny kształt, wykonany jestz innego materiału i w innej kolorystyce,ale mimo dużej różnorodnościcałość jest spójna i harmonijna.Praktyka zawodowa umożliwiła mizapoznanie się z procesami budowlano-inwestycyjnymi,technologiamioraz materiałami stosowanymi główniew budownictwie jednorodzinnym. Dowiedziałamsię, że w każdym stanie,a nawet w każdej dzielnicy obowiązujeodrębne prawo budowlane.Ogólne przepisy stosowane w USAsą zunifikowane, a te szczegółowe sąokreślane przez poszczególne miasta/dzielnice, np. instalacja hydraulicznaw jednej dzielnicywykonanamoże być tylkoz rurek mie-dzianych, podczas gdy w innej– wyłącznie z plastikowych.Inwestor, chcąc wybudować na swojejdziałce domek jednorodzinny, zobowiązanyjest do sporządzenia projektu.Rzuty poszczególnych kondygnacji, rysunkielewacji i detali są jedynymi koniecznymielementami dokumentacji.Żadne obliczenia nie są wymagane.Następny krok inwestora to dostarczenieplanów do odpowiedniego urzędu,który po zapoznaniu się z projektemi wniesieniu niezbędnych poprawekwydaje pozwolenie na budowę. Okresoczekiwania zależy od sytuacji na rynkunieruchomości, w czasach boomu budowlanegona decyzję inwestor czekałnawet do pół roku, natomiast obecnie,w czasie kryzysu, może uzyskać zgodęw ciągu dwóch tygodni. Każde pozwoleniewiąże się z wydatkiem kilku lubnawet kilkunastu tysięcy dolarów (określonyprocent przewidywanej wartościdomu) i wydawane jest na określonyczas. W przypadku nierozpoczęciarobót budowlanych przed upły-

technologiewem wyznaczonego terminu pozwoleniewygasa.Przy projektowaniu domów należy braćpod uwagę wiele przepisów dotyczącychwarunków zabudowy. Powierzchniazabudowy uzależniona jest od powierzchnidziałki łącznie z podjazdamii nie może przekraczać 40 procent.Należy pamiętać o zachowaniu prawidłowychodległości budynku od granicydziałki i ograniczeniach dotyczącychwysokości budynku, nachylenia dachuoraz usytuowania kalenicy, a także dostosowanialinii zabudowy do istniejącychjuż domów. Niektóre dzielnicepowołują specjalne komisje, które zajmująsię weryfikacją projektowanychdomów pod względem ich dopasowaniado istniejącego stylu zabudowy nadanym obszarze. Oceniają kształt, kolori materiał, z którego planowane jestwykonanie domu, i w razie niezgodnościz obowiązującym stylem nakazująwprowadzenie zmian.Osoba odpowiedzialna za całokształtprocesu budowlanego, którą jest inwestorlub powołany przez niego generalnywykonawca, nie musi mieć jakichkolwiekuprawnień budowlanych. Zadaniem jejjest m.in.: ubezpieczenie budowy, zaangażowaniepodwykonawców oraz wzywanie,po zakończeniu każdego etapubudowy, inspektora (przedstawicielaurzędu), który sprawdza prawidłowośćwykonanych robót. Po przeprowadzonejkontroli sporządza on pismo, którezałącza do dokumentacji znajdującej sięw urzędzie, a kopię zostawia na budowie.Po zakończeniu prac budowlanychnastępuje końcowa kontrola i pozytywnajej ocena jest równoznaczna z uzyskaniempozwolenia na użytkowanie. Zazgodny ze sztuką budowlaną przebiegbudowy odpowiadają: inspektor orazpodwykonawcy. Wszyscy specjaliści (hydraulik,elektryk itp.) muszą posiadać licencjęi być wpisani na listę prowadzonąprzez odpowiedni wydział danej dzielnicy.Taki wpis czyni ich wiarygodnymi pracownikamii uprawnia do wykonywaniazadań na danym terenie.Domy jednorodzinne wykonywane sągłównie w technologii kanadyjskiej.Szkielet budynku stanowią normowoprzyjmowane drewniane słupy i rygleobite z obu stron płytami wiórowymii gipsowymi. W ścianach zewnętrznychprzestrzenie między nimi wypełnionesą termoizolacją, najczęściej wełną mineralną,natomiast w ścianach działowychnie stosuje się żadnego wypełnienia.Taka konstrukcja ścian umożliwiaschowanie w nich wszelkiego rodzajuprzewodów. Oprócz instalacji elektrycznejw ścianach i stropach znajdująsię także elementy instalacji grzewczo--nawiewowej. Są to prostokątne, metaloweNależy jednak zwrócić uwagę na koniecznośćuzyskania pozwolenia, taksamo jak w przypadku budowy domu.W USA zauważyć można zupełnie innepodejście do przygotowania domówwystawianych na sprzedaż. Nowo wybudowanydom musi być całkowiciewykończony, począwszy od podłógi ścian, poprzez wyposażenie kuchnii łazienek m.in. w kuchenki, lodówki,suszarki i pralki, skończywszy na żyrandolach.Domy z „drugiej ręki” opróczpodstawowego wyposażenia muszązachować wszystkie elementy przykręconelub przytwierdzone do ścian, jakkarnisze, kinkiety itp.Myślałam, że niechęć do budowaniapiwnic w domkach jednorodzinnychprzyszła do Polski z USA, ale myliłamsię. Zobaczyłam wiele zamieszkanychjuż domów, gdzie piwnice były oryginalnie,nowocześnie i gustownie zaprowadzającerury roz-ciepłe powietrze,które najczęściejschowane sąw stropie podogrzewaną kondygnacją,z wyjątkiemnajwyższejogrzewanejz sufitu. Warstwęzewnętrznąściany wykonujesię zazwyczajz kamienia,cegły elewacyjnejlub sidingu.Szkieletowa konstrukcjadomuznacznie ułatwiaprzeprowadzaniejakichkolwiek remontówi zmian. Fot. 2 | Wnętrze budowanego domuFot. J. Przęczek54INŻYNIER BUDOWNICTWA

technologieFot. J. PrzęczekFot. 3 | Trump International Hotel & Tower w Chicago – budowa najwyższych kondygnacjiaranżowane, wyposażone w doskonałysprzęt audiowizualny i sportowy (salekinowe, siłownie, parkiety do tańca,barki) i stanowiły dla mieszkańcówbardzo ważne miejsce rekreacji, wypoczynkui spotkań z przyjaciółmi.Niezmiernie cenne były dla mnie rozmowyz właścicielem firmy, w której odbywałampraktykę. Przede wszystkim zwracał onmoją uwagę na innowacyjne i ciekawerozwiązania w budownictwie kubaturowym,wielorodzinnym i jednorodzinnym,zarówno dotyczące zagadnień urbanistycznych,konstrukcyjnych, jak i architektonicznych.Na zakończenie chciałampodzielić się jeszcze jedną refleksją.W chicagowskim Down Town, którejest centrum biznesowym i kulturowymmiasta, króluje wysoka zabudowa,m.in. znajduje się tu budynek SearsTower mający 110 pięter i 443 m wysokości.Zadziwiające jest to, że w takgęstej zabudowie nieustająco powstająkolejne wysokościowce. Niekiedywiąże się to także z wyburzeniemistniejących już obiektów. Ciekawąinwestycją jest budynek DonaldaTrumpa (Trump International Hotel& Tower), który ma być jednymz najwyższych w mieście. Nie byłobyw nim nic aż tak nadzwyczajnego,gdyby nie fakt, iż niższe kondygnacjesą już wykończone i zamieszkane,podczas gdy górne partiebudynku jeszcze są w budowie.Ukazuje to niesamowitą sprawnośćoraz precyzyjną organizację procesubudowlanego realizowanego przezwysoko wyspecjalizowane kadry inżynierskie.Imponujące wyzwania,kreatywne rozwiązania jeszcze razutwierdziły mnie w przekonaniu, żewybrałam bardzo interesujący i mającyciekawą przyszłość zawód.inż. Joanna Przęczekstudentka Wydziału Nauk TechnicznychUniwersytetu Warmińsko-Mazurskiegow Olsztynieczerwiec 09 [63]55

na czasieSwisspor BIKUTOPPlacówka SzkoleniowaSystemów SterowaniaMaszyn – TOPCONGminy efektywneenergetycznieNowa na polskim rynku linia pap termozgrzewalnychobejmuje zarówno tepopularne – podkładowe i nawierzchniowe,np. BIKUTOP 250 (PYE PV250 S52H),jak i specjalistyczne, np. BIKUTOP SOLOFIRE RESIST oraz papę podkładową, któramoże być stosowana jako bariera antyradonowa(BIKUTOP podkładowa 200).Elektryczna zamiatarkaPrzy Ośrodku Centralnego Szkolenia Maszynistóww Mińsku Mazowieckim powstał pierwszyw Polsce punkt szkoleniowy operatorówmaszyn budowlanych, w którym kandydacido zawodu będą edukowani w zakresie prawidłowegowykorzystywania systemów sterowaniaw maszynach budowlanych i drogowych.Stało się to możliwe dzięki współpracyośrodka z firmą TPI Sp. z o.o., dystrybutoremsprzętu TOPCON w Polsce.Źródło: TPI Sp. z o.o.W „Konkursie na najbardziej efektywnąenergetycznie gminę w Polsce” zwyciężyły:Bielsko-Biała, Lubin i Kleczew. To już IIIedycja tego prestiżowego przedsięwzięcia,którego organizatorem jest Krajowa AgencjaPoszanowania Energii, a partnerem– Rockwool Polska.II etap budowyStadionu NarodowegoNowa profesjonalna zamiatarka KärcherKM 35/5 C pozwala na sprzątanie 3 razyszybsze niż przy pomocy miotły i szufelki.To niewielkie urządzenie z napędem bateryjnymi 5-litrowym zbiornikiem na śmiecidoskonale sprawdza się na niewielkich powierzchniach.Systemowe konstrukcjeHuty Pokój S.A.Rozwiązania systemowe hal obejmują konstrukcjewykonane z blachownic i/lub kratownic.Charakteryzują się one dowolnościąukładu przestrzennego oraz szybkościąi prostotą montażu (za pomocą połączeńśrubowych). Konstrukcje te mogą być wykorzystanedo budowy hal: magazynowych,przemysłowych, sportowych i rekreacyjnych.Podpisano umowę z wyłonionym w wynikuprzetargu wykonawcą ostatniego etapubudowy Stadionu Narodowego, którym jestkonsorcjum firm: ALPINE BAU DEUTSCH-LAND AG, ALPINE BAU GmbH, ALPINEConstruction Polska Sp. z o.o., HydrobudowaPolska SA i PBG S.A. Koszt inwestycjito 1,252 mld zł netto. Prace mają zostaćzakończone w maju 2011 r.Źródło: PAP, fot. materiały prasoweDomy dla cudzoziemcówMuzeum Sztuki Współczesnej we WrocławiuW 2012 r. w centrum Wrocławia ma działać muzeum autorstwa Nizio Design International.Inżynierowie z Buro Happold już rozpoczęli prace nad projektem konstrukcjii instalacji. Ma to być czarny budynek na planie kwadratu (50 x 50 m), którego górnekondygnacje przesunięte są według wewnętrznej osi. W ten sposób „skręcony” sześciantworzy abstrakcyjną figurę. Elewację stanowić będzie odsunięta od niego o prawie metrukośna krata, obłożona kamienną okładziną. Koszt budowy – ok. 160 mln zł.Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o nabywaniunieruchomości przez obywateli UE mogą oniod 1 maja nabywać w Polsce domy bez zezwolenia.Natomiast na zakup nieruchomościrolnych i leśnych bez dodatkowych pozwoleńi obwarowań muszą czekać jeszcze 7 lat.Źródło: PAP56INŻYNIER BUDOWNICTWA

na czasiePrzygotowania do Euro 2012Po sprawdzeniu przygotowań do Euro2012 NIK stwierdziła w raporcie, że jedyniebudowa stadionów przebiega zgodniez planami, natomiast jedna trzeciadróg ekspresowych i autostrad nie będziena czas oddana do użytku.Źródło: Rzeczpospolita 2,6%2,7%3,0%3,1%4,1%4,2%4,2%5,7%8,9%13,8%0% 3% 6% 9% 12% 15% IZOHAN szczelny tarasOKNOPLAST-Kraków……jest najbardziej rozpoznawalną marką okien wśród inwestorów indywidualnychw Polsce, jak pokazują wyniki badania „Bud Investor Track 2008”, przeprowadzonegoprzez ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku. Ranking wyłonił 10 najbardziej popularnychproducentów stolarki okiennej.Nowa dwuskładnikowa, mineralna mikrozaprawauszczelniająca do hydroizolacji tarasówi balkonów firmy IZOHAN. Jej zaletyto m.in.: możliwość aplikacji na wilgotnepodłoże, skrócony czas, po którym możnaprzyklejać okładzinę ceramiczną, elastyczność(mostkowanie pęknięć), odpornośćna promieniowanie UV, brak negatywnegowpływu na środowisko i zdrowie człowieka.Rozbudowa szpitalaw Kędzierzynie-KoźluKontrola wyrobówbudowlanych W 2008 r. nadzór budowlany na tereniekraju, podczas 1703 kontroli, sprawdził4791 wyrobów budowlanych wprowadzonychdo obrotu. Nieprawidłowości(np. niewłaściwe oznakowanie lub jegobrak, brak deklaracji zgodności i specyfikacjitechnicznej, niedokonanie właściwej ocenyzgodności) stwierdzono w przypadku 1382wyrobów (29% wszystkich kontrolowanychmateriałów).Źródło: GUNBStopień wodnywe WłocławkuPierwszy etap renowacji stopnia wodnegoobejmie m.in. poprawę stanu technicznegozapory, modernizację jazu, wałów oraz śluzyi będzie kosztował 152 mln zł. Zostaniezakończony w 2015 r. Remont całkowitystopnia pochłonie 3 mld zł.Scania P 360 i P 400 Euro 5Źródło: PAPApartamentowiec MarinaFirma Awbud Design & Build, jako lider konsorcjum,zakończyła budowę nowego trzykondygnacyjnegopawilonu o powierzchni5000 m 2 przy Szpitalu Zespolonym w Kędzierzynie-Koźlu.Mają tam mieścić się oddziały:wewnętrzny, ortopedyczny i neurologiczny.Wykonane zostały również: nowacentralna sterylizatornia i instalacje gazówmedycznych.Budownictwostabilizuje rynek pracyZatrudnienie w branży budowlanej wzrosłoo 12–15 tys. etatów w porównaniu doubiegłorocznego sezonu wiosenno-letniego,według danych GUS. Prognoza na IIkwartał 2009 r. zakłada wzrost o 18% i jestnajbardziej optymistyczną spośród 10 badanychprzez firmę Manpower branż.Firma Varitex buduje luksusowy apartamentowiecw kształcie statku na Julianowiew Łodzi. Zastosowano w nim m.in. systemyekologiczne, wpisujące się w projektrenaturyzacji pobliskiej rzeki Sokołówki.Mieści się tu 101 apartamentów (od 40do 140 m²). Atuty: grube ściany, pełniącefunkcję izolatora akustycznego, sauna, salefitness i zabaw dla dzieci, taras dla gości,nowoczesne systemy telekomunikacyjneoraz planowane udogodnienia rekreacyjnei sportowe.Nowe samochody ciężarowe Scania z seriiP są teraz dostępne z większymi, 13-litrowymisilnikami Euro 5 z techniką EGR. Bezżadnych ograniczeń rozwijany jest wysokimoment obrotowy – do 2100 Nm. EGRłączy ekonomikę paliwową z brakiem koniecznościstosowania dodatków chemicznych.Samochody te mają dodatkowo wolnąprzestrzeń w podwoziu, gdzie możnazamontować np. większy zbiornik paliwa.OpracowałaMagdalena BednarczykWIĘCEJ NAwww.inzynierbudownictwa.plczerwiec 09 [63]57

ekonomika w budownictwieCeny ścianek działowychPoniżej przedstawiamy analizę cen wykonaniaścianek działowych w budownictwiemieszkaniowym w latach 2004-2009.Z uwagi na różnorodność materiałów,z których można wykonywać ścianki wewnętrzne,do prezentacji wybrano takie,które cieszą się popularnością wśród inwestorówlub są oryginalne i mogą stanowićciekawy element dekoracyjny.Badania rynku pod kątem używanychdo budowy materiałów wskazują, żesą inwestorzy, którzy hołdują tradycyjnymściankom murowanym z ceramiki,wznoszonym może już niez pełnych cegieł, ale z dziurawek, kratówekczy nowoczesnych pustakówPOROTHERM. Te ostatnie zasługują naszczególną uwagę, ponieważ ściankimuruje się szybko, nie są tak ciężkie jakw przypadku ścianek z cegieł pełnych,a cena wykonania metra kwadratowegoo grubości 11,5 cm jest porównywalna,a nawet niższa niż przy użyciuwyrobów silikatowych.Ścianki z wyrobów wapienno-piaskowych,tzw. silikatów, mają równieżswoją liczną grupę zwolenników.Lp.Rodzaj ścianekdziałowychGrubośćścianki[cm]J.m.Koszt materiałuM+Kz[zł]KosztwykonaniaR+S+Kp+Z [zł]Cena[zł]I. CeramiczneNormatywnyczas wykonania[r-g]Normatywne zużyciemateriału podstawowegonazwa materiału ilość j.m.I.1 z cegieł pełnych 12 m 2 79,55 45,67 125,22 1,41 cegła pełna 25x12x6,5 cm 48,10 szt.I.2 z cegieł dziurawek 12 m 2 65,81 45,67 111,48 1,41 cegła dziurawka 25x12x6,5 cm 48,10 szt.I.3 z cegieł kratówek 12 m 2 59,29 32,62 91,91 1,01I.4I.5II.II.1II.2II.3II.4III.III.1z cegieł modularnychdrążonychz pustakówPOROTHERMz cegieł pełnych1NFz blokówdrążonych 3NFDz blokówdrążonych SILKAz blokówdrążonych SILIKATz płytek odmianyM500-7008,8 m 2 48,87 28,51 77,38 0,9011,5 m 2 56,67 26,20 82,87 0,87Wapienno-piaskowe (silikatowe)cegła kratówka K3 25x12x22cmcegła modularna drążona DZ –28,8x8,8x22 cmpustak POROTHERM11,5x49,8x23,8 cm16,90 szt.14,60 szt.8,14 szt.12 m 2 49,77 45,67 95,44 1,41 cegła 1NF 25x12x6,5 cm 48,10 szt.12 m 2 45,19 33,73 78,92 1,12 blok 3NFD 25x12x22 cm 16,90 szt.12 m 2 53,56 28,62 82,18 0,95 blok SILKA E 33,3x12x19,8 cm 14,70 szt.12 m 2 47,50 24,70 72,20 0,82 blok SILIKAT N 25x12x22 cm 17,40 szt.Z betonu komórkowego12 m 2 44,35 22,57 66,92 0,71płytki z betonu komórkowego59x24x12 cm7,18 szt.III.2 z bloczków YTONG 11,5 m 2 47,21 31,33 78,54 1,04 bloczki YTONG 60x20x11,5 cm 8,54 szt.III.3 z bloczków H+H 12 m 2 37,11 23,88 60,99 0,76 bloczki H+H 59x24x12 cm 7,00 szt.IV.IV.1z pustaków TermoOptirocZ keramzytobetonu11,5 m 2 44,34 24,66 69,00 0,73V. Gipsowe murowanepustaki Termo Optiroc11,5x24x50 cm8,33 szt.V.1 z płyt Multigips 8 m 2 55,91 53,41 109,32 1,28 płyty Multigips 66,6x50x8 cm 3,15 szt.VI.VI.1VI.2VII.z płyt gipsowo-kartonowych,na szkieleciemetalowym,z wypełnieniemwełną mineralnąz płyt gipsowo--włóknowych, naszkielecie metalowym,z wypełnieniemwełnąmineralnąGipsowe szkieletowe12,5 m 2 58,99 78,69 137,68 2,6012,5 m 2 89,41 71,93 161,34 2,27Z pustaków szklanychpłyta G-K 12,5 mm 2,06 m 2płyta z wełny mineralnej100 mm1,03 m 2płyta Fermacell 12,5 mm 2,08 m 2płyta z wełny mineralnej100 mm1,03 m 2VII.1 bezbarwnych 8 m 2 259,86 69,74 329,60 2,01 pustaki szklane 19x8x19 cm 25 szt.Tab. 1 | Struktura kosztów wykonania ścianek działowych w I kwartale 2009 r.58INŻYNIER BUDOWNICTWA

ekonomika w budownictwiePopularność zdobyły bloki drążoneSILKA i SILIKAT, które charakteryzują siędobrym wskaźnikiem izolacyjności akustycznej,wykonywane są z naturalnychsurowców, przy zachowaniu technologicznegoreżimu wymiarowego pozwalającegomurować na pióro i wpust.Normatywny czas wykonania metrakwadratowego ścianki o grubości 12 cmwynosi poniżej jednej godziny, a cenakształtuje się na poziomie 72–82 zł/m 2 .Jednymi z tańszych przegród są ściankiz betonu komórkowego (od 61 do 78,5zł/m 2 ). Bloczki z betonu komórkowego sąchętnie wykorzystywane do stawiania ścianekdziałowych ze względu na niewielkąmasę, duże wymiary (59x24x12 cm) i łatwośćprzycinania, co sprawia, że ściankiwznoszone są łatwo i szybko. Niestety,bloczki z betonu komórkowego mają teżmankamenty. Słabo tłumią dźwięki i natych ścianach mogą wystąpić trudnościz zawieszaniem cięższego wyposażeniaczy elementów dekoracyjnych.Korzystniejsze właściwości akustyczneoraz większą wytrzymałość mają ściankistawiane z bloczków keramzytobetonowych.Cena wykonania metra kwadratowegościanki jest atrakcyjna, w granicach69 zł, a normatywny czas wykonaniazaledwie 0,73 godziny. Są jednak cięższeniż z betonu komórkowego i wymagająpokrycia ich tradycyjnymi tynkami ce-Lp.KosztRodzaj tynkówwewnętrznych J.m. materiałuM+Kz [zł]KosztwykonaniaR+Kp+Z [zł]Cena[zł]Normatywny czaswykonania [r-g]I. Tynki cementowo-wapienneNormatywne zużycie materiału podstawowegonazwa materiału ilość j.m.I.1 zwykłe kat. III m 2 4,37 13,17 17,54 0,37 zaprawa cementowo-wapienna 0,026 m 3I.2II.II.1III.III.1IV.IV.1IV.2IV.3z suchych mieszanektynkarskich,jednowarstwowegrub. 10 mm,gładzonez gipsu tynkarskiego,jednowarstwowegrub. 10 mm,gładzonez płyt gipsowo--kartonowych grub.12,5 mmz gipsu szpachlowegoz mieszanki– gładź gipsowaz mieszanki– gładź wapiennam 2 6,79 17,62 24,41 0,51Tynki gipsowe wykonywane na mokrom 2 7,56 17,73 25,29 0,53Suche tynki gipsowem 2 13,98 18,72 32,70 0,61Gładzie tynkowesucha mieszanka tynkarskacementowo-wapiennagips tynkarski do mechanicznegonakładaniapłyty gipsowo-kartonowegrub. 12,5 mm14,85 kg10,30 kg1,03 m 2m 2 3,52 8,12 11,64 0,24 gips szpachlowy 3,30 kgm 2 4,74 8,12 12,86 0,24 mieszanka – gładź gipsowa 3,15 kgm 2 3,62 8,12 11,74 0,24 mieszanka – gładź wapienna 3,75 kgTab. 2 | Struktura kosztów wykonania tynków wewnętrznych w I kwartale 2009 r.Lp.Rodzaj ścianekdziałowychGrubośćścianki[cm]I. CeramiczneCenaWskaźniki zmiany cen – %J.m. ścianki złI kw. 2004 r. I kw. 2005 r. I kw. 2006 r. I kw. 2007 r. I kw. 2008 r. I kw. 2009 r.I.1 z cegieł dziurawek 12 m 2 59,08 100,15 100,00 117,05 151,73 106,08I.2 z cegieł kratówek 12 m 2 53,93 98,85 99,39 113,99 150,36 101,22I.3 z pustaków POROTHERM 11,5 m 2 45,58 105,92 97,12 122,37 135,76 106,38II.Wapienno-piaskowe (silikatowe)II.1 z bloków drążonych 3NFD 12 m 2 42,86 104,39 102,68 112,49 141,80 107,70II.2 z bloków drążonych SILKA 12 m 2 42,71 103,84 113,42 109,94 136,80 108,63III.Z betonu komórkowegoIII.1 z płytek odmiany M500-700 12 m 2 36,42 99,67 100,36 110,05 161,09 103,62III.2 z bloczków YTONG 11,5 m 2 52,65 102,47 100,59 105,33 128,81 106,67IV.Z keramzytobetonuIV.1 z pustaków Termo Optiroc 11,5 m 2 49,30 100,83 100,78 103,81 127,03 104,43V. Gipsowo szkieletoweV.1z płyt gipsowo-kartonowych,na szkielecie metalowym,z wypełnieniem wełną mineralnąTab. 3 | Wskaźniki zmiany cen w latach 2004–200912,5 m 2 79,98 107,30 105,51 108,70 127,39 109,80czerwiec 09 [63]59

ekonomika w budownictwiementowo-wapiennymi lub gipsowymi.Tam, gdzie oczekuje się od przegród lekkościoraz nietypowego kształtu, stosujesię ścianki z płyt gipsowo-kartonowychlub gipsowo-włóknowych na szkielecienp. metalowym z wypełnieniem wełnąmineralną. Cena wykonania takich ścianekjest już wysoka i kształtuje się napoziomie od 137 do 161 zł/m 2 .Porównywanie cen wykonania ścianekdziałowych i czasów normatywnychw zależności od rodzaju zastosowanegomateriału (tabela 1) nie jest miarodajne.Decydując się na wybór przegrody, należymieć jeszcze na względzie sposób wykończeniaścianki. Ścianki z płyt gipsowo-kartonowychwykonane zgodnie ze sztukąbudowlaną nie wymagają tynkowania,natomiast ścianki wymurowane przy użyciudokładnych bloczków silikatowych czyz betonu komórkowego można pokryćjedynie tynkiem cienkowarstwowym. Dowykończenia przegród z ceramiki lub z keramzytobetonu,z uwagi na nierównościwyrobów i spoin, należy już użyć tradycyjnychtynków, chyba że postać surowa jestzamierzoną formą wystroju wnętrza. Zastosowanietynków lub innych materiałówwykończeniowych powoduje, że niestetyrośnie cena wykonania ścianki, ale poprawiająsię znacznie parametry dotycząceakustyczności ścianki.Biorąc pod uwagę stopień gładkościwymurowanej ścianki, pożądanej jejizolacyjności akustycznej czy oczekiwanychefektów estetycznych, można zastosowaćróżne rodzaje wykończeń:■ tynki wykonywane na mokro z tradycyjnejzaprawy cementowo-wapiennej,z suchej mieszanki tynkarskiejlub z gipsu tynkarskiego,■ okładziny z płyt gipsowo-kartonowych,■ gładzie tynkowe – gipsowe, wapienne,cementowo-wapienne, cementowe,polimerowe.Posługując się danymi zawartymi w tabelach1 i 2, można samodzielnie ustalićcenę wykonania ścianki z oczekiwanymwykończeniem, np.:■ ścianka z pustaków POROTHERMpokryta obustronnie tynkiem cementowo-wapiennymkat. III – cena 1 m 2wynosi ok. 117,95 zł,■ ścianka z cegieł kratówek pokrytaobustronnie tynkiem cementowo--wapiennym kat. III – cena 1 m 2 wynosiok. 126,99 zł,■ ścianka z bloków SILKA pokrytaobustronnie gładzią gipsową – cena1 m 2 wynosi ok. 107,90 zł,■ ścianka z bloczków YTONG pokrytaobustronnie gładzią gipsową – cena1 m 2 wynosi ok. 104,26 zł.W tabeli 3 podano dane dotyczące cenwybranych rodzajów ścianek działowychw poszczególnych latach. W kolumnachpodano wartości procentowe zmian cenodnoszące się każdorazowo do I kwartałupoprzedniegoroku , któremu nadajesię wartość 100%. Największy wzrost cenodnotowano od I kwartału 2007 r. doI kwartału 2008 r. Dynamicznie zmieniałysię wówczas ceny ścianek wykonywanychzarówno z płytek z betonu komórkowego(ok. 61%), jak również z ceramiki(35,7−51,7%). W minionym rokuceny wybranych prezentowanych ścianekwzrosły średnio 1,2−9,8%. Wzrost tenstanowi jedynie 20% wzrostu notowanegow okresie wcześniejszym.Dane cenowe prezentowane w artykulepochodzą z badań rynku prowadzonychprzez firmę ORGBUD-SERWIS.mgr inż. Renata Niemczykmgr inż. Elżbieta Wittwww.orgbud.plPrezentujemy wyniki sondy zamieszczonejna www.inzynierbudownictwa.pl: Jaką ocenę wystawiłbyś w skali od 1 do 5 za przestrzeganie zasad bhp na polskich budowach?Ocena: 1 30 %Ocena: 2 30 %Ocena: 3 28,33%Ocena: 4 10 %Ocena: 5 1,67%Zachęcamy do wzięcia udziału w kolejnej sondzie na naszej stronie internetowej i odpowiedzenia na pytanie: Czy uważasz, że Trybunał Konstytucyjny powinien uznać za niezgodną z Konstytucją RPnowelizację Prawa budowlanego (przewidującą m.in. likwidację pozwolenia na budowę)?60INŻYNIER BUDOWNICTWA

moim zdaniemUmowa o kierowaniebudową domu jednorodzinnegoW „IB” nr 3/2008 ukazał się ciekawyartykuł autorstwa inż. GilbertaOkulicz-Kozaryna „Kierownik budowy– formalność czy odpowiedzialność?”,omawiający przykład niewłaściwegowykonywania, a dokładniej mówiącniewykonywania obowiązków przezkierownika budowy (KB) niewielkiegoobiektu. Jak wiadomo, kierowanie budowąmałych obiektów – są to główniedomy jednorodzinne – w sposób opisanyw tym artykule jest dość powszechne.Takie praktyki powinny być tępione przeznasz samorząd, co jednak nie jest proste.Często bowiem „ubezwłasnowolnieniem”kierownika budowyjest zainteresowany inwestor – jakw powołanym artykule – który z reguły:1. Sądzi, że w ten sposób obniży sobiekoszty budowy.2. Jest przeświadczony, że funkcja kierownikabudowy domu jednorodzinnegoto taki pic, wymagany przezprzepisy, a sprowadzający się dopodpisywania przez KB odpowiednichoświadczeń i do wypełnianiadziennika budowy pod dyktando inwestoraprzy kompletowaniu dokumentówdla urzędu po zakończeniubudowy. Do kierowania budową wystarczazaś w rzeczywistości inwestordo spółki z brygadzistą ekipy murarzy-betoniarzy.Ewentualnie drugimrozwiązaniem jest zlecenie budowydomku wynajętej firmie budowlanej,której właściciel co prawda nie posiadaodpowiednich uprawnień, alena budowie domów zna się znacznielepiej (zdaniem inwestora) od tych,którzy je posiadają – daje zaś inwe-Fot. K. WiśniewskaBudowa domu jednorodzinnego w Ochotnicystorowi „swojego” KB, z reguły figurantaprzez siebie opłacanego.3. Jest przekonany, że KB sugerującymu sporządzenie projektów wykonawczychdla branż oraz badań geotechnicznychposadowienia budynkuchce naciągnąć go na zbędne kosztyi prawdopodobnie jest w zmowiez osobami wykonującymi te projektyi badania. Jako dowód, że opracowaniate są całkowicie zbędne, podajefakt, że urząd wydający pozwoleniena budowę ich nie wymaga, a takżefakt, że sąsiad wybudował obok dombez zawracania sobie głowy i kieszenitakimi bzdurami.Oto kilka przykładów podejścia inwestorów,z jakimi autor zetknąłsię przy propozycjach objęcia kierownictwabudowy domu jednorodzinnego:■ Na pytanie, czy wykonane zostałybadania geotechniczne posadowienia,inwestor stwierdza, że urząd ichnie wymagał, więc są zbędne.■ Na sugestię, że potrzebny będzieprojekt wykonawczy branży elektrycznej,inwestor stwierdza, że wykonago sam, i nie będzie płacić żadnemuprojektantowi elektryki. Projekt tenutożsamia z ustaleniem usytuowaniagniazdek i włączników na ścianach.■ Inwestor jest brygadzistą budowlanym,który chce sam zbudować własnydomek. Twierdzi, że wystarczycałkowicie, gdy KB przyjedzie na jegobudowę dwa razy – raz na początkui drugi raz na końcu budowy.■ Inwestor stwierdza, że ma już wykonawcęswojego domku (prywatnamała firma budowlana, której właścicielnie ma uprawnień do kierowaniaczerwiec 09 [63]61

prawoINWESTOR:KIEROWNIK BUDOWY:UMOWA O KIEROWANIE BUDOWĄ DOMU JEDNORODZINNEGOzawarta w miejscowościdnia(uprawnienia bud. do kierowania robotami bud.PRZEDMIOT UMOWY: Kierowanie budową domu jednorodzinnegoSTRONY UMOWY: INWESTOR oraz KIEROWNIK BUDOWY (KB)(pozwolenie na budowę nr )w specjalności, członek OIIB nr )OGÓLNE WARUNKI UMOWY1.1. Inwestor przed rozpoczęciem budowy zapewni sporządzenie: projektów wykonawczych (tj. szczegółowych) we wszystkich potrzebnychbranżach, kosztorysu (ewentualnie przedmiaru robót ), a także wykonanie badań geotechnicznych podłoża budynku (w razie ich braku). Projektywykonawcze oraz badania geotechniczne mają być wykonane przez osoby uprawnione w danej branży budownictwa.1.2. Rozpoczęcie budowy (tj. prac przygotowawczych budowy) może nastąpić – zgodnie z odpowiednimi przepisami – po uzyskaniu przezInwestora klauzuli ostateczności decyzji o pozwoleniu na budowę, a następnie po minimum 7 dniach od daty zgłoszenia do właściwego urzęduzamiaru rozpoczęcia budowy.1.3. Budowa będzie realizowana etapowo przez wyspecjalizowanych Wykonawców, wynajmowanych przez Inwestora do wykonania poszczególnychrobót. Wynajęcie danego Wykonawcy i zawarcie z nim umowy przez Inwestora wymaga uprzedniej zgody KB. KB wstępnie oceniafachowość i zdolność Wykonawcy do wykonania danych prac, a także sprawdza projekt tej umowy pod względem zgodności z prawem budowlanym,ze słusznym interesem Inwestora oraz z niniejszą umową pomiędzy Inwestorem a KB. W razie wystąpienia w projekcie umowyustaleń naruszających powyższe, na żądanie KB treść umowy zostanie odpowiednio skorygowana. W umowie takiej muszą być zawarte klauzule:o zwierzchnictwie KB na budowie według punktu 1.4, o możliwości zerwania umowy przez Inwestora w przypadkach wymienionych w punkcie1.4, a także o zatrzymaniu części wynagrodzenia według punktu 1.5.1.4. KB na budowie – odnośnie do tej budowy – jest zwierzchnikiem wszystkich firm i osób na niej pracujących. W razie nieprawidłowego, niedbałegolub opieszałego wykonywania powierzonych prac, na żądanie KB Inwestor ma obowiązek zerwać umowę z nierzetelnym Wykonawcą.1.5. Końcowe rozliczenie Inwestora z Wykonawcami następować będzie po końcowym odbiorze ich robót. Inwestor zatrzyma 10–15% całejsumy umownej jako gwarancję naprawienia ewentualnych usterek mogących pojawić się w okresie gwarancyjnym. Zatrzymana kwota zostaniewypłacona Wykonawcy przez Inwestora po upływie okresu gwarancyjnego, tj. minimum 3 lata od daty odbioru wykonanych przez niego robót –pod warunkiem niepojawienia się usterek w tych robotach (ewentualnie z usterkami naprawionymi w tym okresie przez Wykonawcę).1.6. Zakupy materiałów budowlanych i urządzeń do budowy muszą być uprzednio uzgodnione z KB. Inwestor lub upoważniona przez niegoosoba ma obowiązek kupować tylko takie materiały i urządzenia, które zgodnie z przepisami są dopuszczone do stosowania w budownictwie– to jest posiadających tzw. deklarację zgodności względnie certyfikat zgodności (tj. zgodności z odpowiednimi wymaganiami) oraz znak CE lubB. Deklaracje te oraz faktury za zakupione materiały i urządzenia, których należy żądać od sprzedawcy, Inwestor będzie przechowywać u siebie.Nie wolno wbudowywać materiałów i urządzeń bez wiedzy i zgody KB. W razie stwierdzenia przez KB zakupu wyrobów niespełniających ww.wymagań Inwestor lub osoba dokonująca zakupu sprowadzi brakujące deklaracje lub dokona wymiany zakwestionowanych wyrobów na odpowiednie.1.7. Inwestor nie może wymagać od KB postępowania, które byłoby sprzeczne z przepisami prawa lub z zasadami wiedzy technicznej.OBOWIĄZKI KIEROWNIKA BUDOWY2.1. Obowiązki wymienione w ustawie – Prawo budowlane (m.in. prowadzenie dokumentacji budowy, pilnowanie poprawności wykonywaniarobót).2.2. Ocena kompletności i jakości dokumentacji projektowo-kosztorysowej.2.3. Omówienie z Wykonawcami sposobu wykonania danego etapu robót przed ich rozpoczęciem (wraz z przekazaniem im odpowiedniej dokumentacjiprojektowej), następnie okresowa kontrola tych robót, a po ich zakończeniu dokonanie odbioru przy udziale Inwestora.2.4. Uzgadnianie z Projektantami oraz z Inwestorem ewentualnych drobnych zmian w projekcie (tzw. zmiany nieistotne, niepowodujące koniecznościuzyskania nowego pozwolenia na budowę).2.5. Uzgadnianie z Inwestorem i ewentualnie z Wykonawcami rodzaju stosowanych materiałów i urządzeń.2.6. Kontrola zakupionych materiałów i urządzeń co do zgodności z wymaganiami projektu i przepisów.2.7. Przekazywanie Inwestorowi istotnych informacji dotyczących budowy i współdziałanie z nim dla dobra budowy.OBOWIĄZKI INWESTORA3.1. Wynajmowanie Wykonawców (wg ustaleń punktu 1.3) i finansowe rozliczanie się z nimi.3.2. Zakup potrzebnych materiałów i urządzeń, załatwienie ich transportu na budowę, rozładunku i ich właściwe przechowywanie (Inwestormoże to podzlecić np. Wykonawcom).3.3. Zabezpieczenie budowy przed kradzieżami i dewastacją.3.4. Niezlecanie wykonania robót bez wiedzy i zgody KB.3.5. Przekazywanie KB istotnych informacji dotyczących budowy i współdziałanie z nim dla dobra budowy.3.6. Załatwianie urzędowych spraw związanych z budową.3.7. Przybywanie na budowę w terminach uzgodnionych z KB – w celu dokonywania wspólnych ustaleń, odbiorów itp.3.8. Terminowe wypłacanie Kierownikowi Budowy uzgodnionego wynagrodzenia za kierowanie budową.wzór4. Umowa może być zerwana przez każdą ze stron w przypadku naruszenia postanowień umowy przez drugą stronę.5. Umowa została sporządzona i podpisana w 2 egzemplarzach – po 1 egz. dla każdej strony.INWESTORKIEROWNIK BUDOWY62INŻYNIER BUDOWNICTWA

prawobudową), natomiast potrzebny jestjeszcze KB. Nie potrafi odpowiedziećna pytanie, czy właściciel tej firmy mawykształcenie z zakresu budownictwa.Po wysłaniu mu przedstawionego tuprojektu umowy więcej się nie odzywa.■ Inwestor zgłasza się w celu uzyskaniapomocy w legalizacji budowy domku,który PUNB zakwalifikował jakosamowolę budowlaną. Inwestor wybudowałbowiem zupełnie inny dom(wg własnego pomysłu) niż ten, najaki uzyskał pozwolenie. Na pytanie,czy wiedział o tym jego KB, stwierdza,że nie miał KB, bo jak sądził,przy wykonywaniu budynku metodągospodarczą nie jest on potrzebny.Podobne podejście inwestorów zdarzasię też, gdy w pozwoleniu na budowęwiększego obiektu (np. hali) nałożonona inwestora obowiązek ustanowieniainspektora nadzoru inwestorskiego (INI),zaś inwestor ma dobrego i zaufanego(jak mu się zdaje) wykonawcę, z którymjuż współpracował. Inwestor zwykleoczekuje wówczas, że INI będzie figurantem,potrzebnym tylko dla formalnegowypełnienia nałożonego obowiązku.Oprócz dbania o wpisy i informacjew dzienniku budowy (o którym piszeinż. Okulicz-Kozaryn jako o skutecznymnarzędziu kierownika budowy) KBmoże w umowie z inwestorem – jeszczeprzed objęciem funkcji – postawić takiewymagania, które zapewnią mu nabudowie pozycję odpowiadającą jegoodpowiedzialności, a także zapobiegnąmarginalizacji. Warto przypomnieć, żeustawa – Prawo budowlane w art.22 narzuca na KB bardzo dużoobowiązków (ich lista wydłuża sięprzy kolejnych nowelizacjach ustawy),przy czym na wstępie art. 22nadmienia się, że są to tylko obowiązkipodstawowe. Natomiastw art. 23 wymienia się tylko dwaprawa KB – i są to prawa o marginesowymznaczeniu. Ponieważ dorealizacji obowiązków potrzebne sąodpowiednie prawa – to skoro nie maich zagwarantowanych w ustawie, powinienje kierownikowi zapewnić inwestorw umowie o kierowanie budową.Na podstawie swoich doświadczeńoraz wzmiankowanego artykułu autoropracował wzór takiej umowy, patrzstr. 62.Oczywiste jest natomiast, że jeśli mimozawarcia umowy inwestor łamie jej postanowienia,marginalizuje i pomija KB,to należy zrezygnować z pełnienia tejfunkcji z zachowaniem wszelkich urzędowychprocedur. W konkretnym przypadkumoże też być konieczne zawiadomieniePUNB o zaistniałej sytuacji,aby uniknąć własnej odpowiedzialnościprzy samowolnym naruszaniu warunkówpozwolenia na budowę przez inwestora(np. gdy inwestor samowolniepowiększa dom bez uzyskania zmianypozwolenia).Ostatnią kwestią jest wynagrodzenieKB, będące przedmiotem ustaleń pomiędzyinwestorem a KB. Autor jest zdania,że dla zapewnienia odpowiedniej jakościnadzoru i pozycji KB na budowie powinnoono być odniesione do wartościnakładów na budowę i wynosić – przyzałożeniu obszernego zakresu kierowaniai kontroli, związanemu z dużą ilościączasu i pracy, a określonemu we wzorzeumowy – netto od 4% do 5% tychnakładów, płatne transzami związanymiz zakończeniem etapów robót. Naprzykład przy koszcie budowy 400 tys.zł i czasie trwania budowy trzy lata byłobyto łącznie 16–20 tys. zł, zaś rocznie(przy założeniu równych nakładóww każdym roku) 5,3–6,7 tys. zł. Trzebaprzy tym pamiętać, że od tych kwotnetto, płaconych KB przez inwestora,KB musi zapłacić urzędowi skarbowemupodatek dochodowy (minimum 18%).KB ma też koszty własne, np. kosztyczęstych wyjazdów na budowę inwestora,a także musi płacić comiesięczneskładki na ZUS. Tak więc po odjęciupodatków i kosztów dla KB pozostaniejako czysty zarobek w najlepszym wypadkuok. 70% wymienionych kwot.Autor nie uważa, aby było to przesadnewynagrodzenie – może ono natomiastszokować osoby przyzwyczajone do dotychczasowychpraktyk w tym zakresie,które to właśnie praktyki doprowadziłydo deprecjacji zawodu i funkcji kierownikabudowy. Można tu przytoczyćprzykładową opinię inwestora domkujednorodzinnego, zamieszczoną bodajżew którymś czasopiśmie budowlanymw ramach dyskusji i opinii o KB inwestorówbudujących domy jednorodzinne:„Kierownik budowy? 500 na dzieńdobry i 500 na do widzenia”. Ani jedendyskutant nie był zdania, że KB był lubjest ważnym uczestnikiem ich budowy,któremu inwestor ufa i na nim główniepolega. Tym opiniom winni są sami kierownicybudów, zgadzający się na takietraktowanie przez inwestorów – kierowaniebudową staje się wówczas fikcjąi za fikcyjne jest wtedy uważane takżeprzez innych uczestników budowy.Proponowaną treść umowy opracowanoprzy założeniu, że prace będą wykonywaneprzez wynajmowane ekipy, wyspecjalizowanew konkretnym rodzajurobót. Zakłada się także, że wynagrodzenieKB będzie ustalone w oddzielnejumowie, ale nic nie stoi na przeszkodzie,żeby takie ustalenie tu włączyć.mgr inż. bud. Mirosław BasiakWzór umowy prosimy traktowaćjako sugestię Autora (red.)czerwiec 09 [63]63

prawoKalendariumKwiecień1.04.2009Weszło w życieRozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 marca 2009 r. w sprawie udzielenia dotacji celowych dla jednostek samorząduterytorialnego na przebudowę, budowę lub remonty dróg powiatowych i gminnych (Dz.U. Nr 53, poz. 435)Rozporządzenie określa szczegółowe warunki i tryb udzielania jednostkom samorządu terytorialnego dotacji celowej z budżetupaństwa na dofinansowanie zadań własnych w zakresie przebudowy, budowy lub remontów dróg powiatowychi gminnych. Wysokość dotacji na dofinansowanie wskazanych zadań własnych nie może przekroczyć 50% kosztów realizacjizadania. Warunkiem uzyskania dotacji jest ocena pisemnego wniosku o dofinansowanie wydatków związanych z realizacjązadań, dokonana przez komisję, powołaną w tym celu przez właściwego wojewodę, oraz umieszczenie wniosku naliście zakwalifikowanych wniosków. Oceniając wniosek, komisja bierze pod uwagę wpływ realizacji projektu zadania na poprawębezpieczeństwa ruchu drogowego, spójność drogi objętej wnioskiem z siecią dróg na obszarze województwa orazwspółpracę jednostek przy realizacji tego zadania. Decyzję o wysokości kwoty dotacji przyznanej jednostkom podejmujeminister właściwy do spraw administracji publicznej poprzez zatwierdzenie listy na podstawie oceny wniosków dokonanejprzez komisję. Udzielenie dotacji następuje na podstawie wniosku złożonego do właściwego wojewody i uwzględnionegona liście, zatwierdzonej przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej.7.04.2009Weszło w życieRozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z dnia 6 kwietnia 2009 r. w sprawie dofinansowania z budżetu państwazadań związanych z budową i remontami obiektów sportowych oraz rozwijaniem sportu (Dz.U. Nr 56, poz. 463)Rozporządzenie określa zakres zadań związanych z budową i remontami obiektów sportowych oraz rozwijaniemsportu, szczególnie wśród dzieci i młodzieży, a także sportu osób niepełnosprawnych, objętych dofinansowaniemz budżetu państwa, oraz sposób i tryb udzielania dotacji na te zadania. Jednostki samorząduterytorialnego mogą otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie zadań związanychz: budową i remontami obiektów sportowych, w tym budową kompleksów sportowych w ramach programu„Moje boisko – Orlik 2012” oraz rozwijaniem sportu, szczególnie wśród dzieci i młodzieży, a także sportu osóbniepełnosprawnych. Wniosek o przyznanie dotacji na dofinansowanie ww. zadań powinien zostać złożony ministrowiwłaściwemu do spraw kultury fizycznej i sportu przez jednostkę samorządu terytorialnego, w terminieodpowiednio do dnia 30 listopada roku poprzedzającego rok realizacji zadania albo do dnia 31 marca roku,w którym dotacja ma być udzielona. Wniosek, przed złożeniem Ministrowi, powinien zostać zaopiniowanyprzez właściwego terytorialnie marszałka województwa. Dotacja na dofinansowanie zadania jest udzielana napodstawie umowy o dofinansowanie zawieranej przez jednostkę samorządu terytorialnego z Ministrem.OgłoszonoRozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunkówtechnicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 56, poz. 461)Nowelizacja rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakimpowinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.), wynika przede wszystkim ze zmianzbioru Polskich Norm, przyjmującego normy europejskie, opracowywane głównie przez Europejski Komitet Normalizacji(CEN) i Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO). W związku z powyższym wprowadzono odpowiedniezmiany do tekstu przepisów rozporządzenia oraz załącznika nr 1 do rozporządzenia zwierającego identyfikację norm.Dokonano istotnych zmian w przepisach dotyczących bezpieczeństwa pożarowego, które mają umożliwić stosowaniew Polsce wyrobów budowlanych wprowadzanych legalnie do obrotu na jednolitym rynku europejskich i znakowanychCE. Załącznik nr 3 do rozporządzenia zawiera stosowane w rozporządzeniu określenia dotyczące palności i rozprzestrzenianiaognia oraz odpowiadające im europejskie klasy reakcji na ogień i klasy odporności dachów na ogień zewnętrzny.Zezwala to na jednoczesne stosowanie dwóch systemów klasyfikacji ogniowej wyrobów budowlanych i materiałówbudowlanych, tj. dotychczasowego krajowego oraz klasyfikacji europejskich. Istotna zmiana dotyczy także § 12 rozporządzeniaregulującego problematykę usytuowania budynku na działce. Między innymi dopuszczono sytuowaniebudynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednioprzy tej granicy, jeżeli wynika to z ustaleń planu miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniaterenu, określono warunki rozbudowy oraz nadbudowy istniejącego budynku, wzniesionego w odległości mniejszej niżwymagana dla budynków nowo wznoszonych, określono warunki sytuowania w stosunku do granicy działki budynkugospodarczego i garażu w zabudowie jednorodzinnej, dopuszczono usytuowanie budynku ścianą bez otworów okiennychlub drzwiowych bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną lub w odległości mniejszej niż 3 m, lecznie mniejszej niż 1,5 m na działce budowlanej o szerokości mniejszej niż 16 m, na nowo uregulowano kwestię dotyczącądopuszczalnych minimalnych odległości od granicy działki budowlanej takich elementów budynku, jak: okap, gzyms,balkon, rampa, taras, schody itp., a także sposób mierzenia tych odległości.Rozporządzenie wejdzie w życie z dniem 8 lipca 2009 r., z wyjątkiem § 1 pkt 33 rozporządzenia, który wszedłw życie z dniem 7 kwietnia 2009 r.64INŻYNIER BUDOWNICTWA

prawo16.04.2009Weszła w życieUstawa z dnia 12 lutego 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi(Dz.U. Nr 53, poz. 433)Nowelizacja dotyczy art. 73 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi(Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), który wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 lutego 2006 r., sygn. akt P13/05, został uznany za niezgodny z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie, w jakim ustanawiałsiedmiodniowy termin przechowywania pisma procesowego i nie wymagał ponawiania zawiadomienia adresatao złożeniu tego pisma. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 73 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymiw przypadku niemożności doręczenia pisma w sposób przewidziany we wcześniejszych artykułach dotyczącychdoręczeń pismo składa się na okres czternastu dni w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy. Zawiadomienie o pozostawieniupisma umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej, a gdy to nie jest możliwe, na drzwiach mieszkania adresatalub w miejscu wskazanym jako adres do doręczeń, na drzwiach biura lub innego pomieszczenia, w którym adresatwykonuje swoje czynności zawodowe, informując jednocześnie o możliwości odbioru pisma w terminie siedmiu dni, liczącod dnia pozostawienia zawiadomienia. W przypadku niepodjęcia pisma w powyższym terminie pozostawia się powtórnezawiadomienie o możliwości jego odbioru w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od dnia pierwszego zawiadomienia.Z upływem ostatniego dnia wskazanego wyżej czternasto dniowego okresu doręczenie uważa się za dokonane.17.04.2009Weszło w życieRozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 marca 2009 r. w sprawie trybu przekazywaniamienia wchodzącego w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w razie ustanowienia lub wygaśnięciatrwałego zarządu oraz trybu wnoszenia opłat (Dz.U. Nr 54, poz. 444)Rozporządzenie określa tryb przekazywania mienia wchodzącego w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w razieustanowienia lub wygaśnięcia trwałego zarządu oraz tryb wnoszenia opłat, w tym wymagania dotyczące wnioskuo przekazanie mienia w zarząd, zakres decyzji i umów o przekazaniu mienia w zarząd, a także zakres decyzji o wygaśnięciuzarządu. Przekazanie w zarząd mienia wchodzącego w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa może nastąpić nawniosek państwowej jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej lub jednostki organizacyjnej samorząduwojewództwa realizującej zadania związane z melioracjami wodnymi jako zadania z zakresu administracji rządowej, w zakresieniezbędnym do wykonywania tych zadań. Straciło moc dotychczas obowiązujące rozporządzenie Ministra Skarbuz dnia 11 sierpnia 1997 r. w sprawie trybu przekazywania mienia, wchodzącego w skład Zasobu Własności Rolnej SkarbuPaństwa, w razie ustanowienia lub wygaśnięcia zarządu oraz trybu ustalania i wnoszenia opłat (Dz.U. Nr 101, poz. 636).21.04.2009Weszło w życieRozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 marca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobui trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz.U. Nr 55, poz. 450)Rozporządzenie nowelizuje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybuprzeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz.U. Nr 207, poz. 2108), które torozporządzenie określa sposób i tryb przeprowadzania rokowań po drugim przetargu zakończonym wynikiemnegatywnym, na zbycie nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub własność jednostek samorząduterytorialnego. Nowelizacja ma na celu umożliwienie ministrowi właściwemu do spraw Skarbu Państwawykonywanie kompetencji przyznanych ustawą z dnia 15 października 2008 r. o zmianie ustawy o gospodarcenieruchomościami (Dz.U. Nr 220, poz. 1412) w zakresie zbywania niektórych nieruchomości Skarbu Państwa. Jeżeliprzetarg albo rokowania dotyczą nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, oraz nieruchomości ujętychw ewidencji, o której mowa w art. 60a ust. 2 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami – przetarg na zbycienieruchomości ogłasza, przeprowadza i organizuje minister właściwy do spraw Skarbu Państwa.30.04.2009OpublikowanoWyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 kwietnia 2009 r., sygn. akt SK 55/08, dotyczący rękojmi wiarypublicznej ksiąg wieczystych (Dz.U. Nr 65, poz. 552)Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 6 ust. 1 w związku z art. 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystychi hipotece jest zgodny z art. 21 ust. 1 i art. 64 ust. 1 i 3 konstytucji. Skarżący kwestionował konstytucyjność przepisówregulujących rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych oraz katalog wyjątków od niej. Zarzucił im, że nie wymieniająprzypadku nabycia własności nieruchomości od osoby, która nabyła tę nieruchomość na podstawie czynności prawnej(umowy) uznanej następnie za nieważną. Zdaniem Trybunału zasada rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych stanowiograniczenie ochrony prawnej własności. Może bowiem prowadzić do nabycia własności nieruchomości (lub innegoprawa ujawnionego w księdze) od nieuprawnionego, a równocześnie do wygaśnięcia prawa rzeczywiście (materialnie)uprawnionego, niewpisanego do księgi. Jest to jednak, jak stwierdził Trybunał, ograniczenie konieczne z uwagi napotrzebę ochrony bezpieczeństwa i pewności obrotu nieruchomościami, a także powiązane z istotą i funkcją ksiągwieczystych oraz całym systemem odnoszących się do nich rozwiązań materialno-prawnych i procesowych. Mechanizmten należy uznać za konstytucyjnie legitymowany potrzebą ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich, będącychw dobrej wierze i działających w zaufaniu do treści księgi wieczystej. Trybunał podkreślił także, że rzeczywiście (materialnie)uprawniony dysponuje odpowiednimi środkami procesowymi, których skutkiem może być wyłączenie działaniarękojmi albo dobrej wiary nabywcy, wymienionymi m.in. w art. 8, art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o księgach wieczystych i hipoteceoraz art. 755 par. 1 kodeksu postępowania cywilnego – przede wszystkim prawem żądania wpisania do księgiwieczystej nieruchomości ostrzeżenia o niezgodności treści księgi z rzeczywistym stanem prawnym.czerwiec 09 [63]65

prawoWeszło w życieRozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1 kwietnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie nadawaniauprawnień i licencji zawodowych w dziedzinie gospodarowania nieruchomościami (Dz.U. Nr 60, poz. 496)Rozporządzenie nowelizuje rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 15 lutego 2008 r. w sprawie nadawaniauprawnień i licencji zawodowych w dziedzinie gospodarowania nieruchomościami (Dz.U. Nr 31, poz. 189), któreokreśla szczegółowe zasady nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości, licencji zawodowychw zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomości lub zarządzania nieruchomościami. Wprowadzonezmiany doprecyzowują oraz uściślają obowiązujące przepisy. Uściślono rodzaj dokumentów składanych przez kandydatówubiegających się o odbycie praktyki zawodowej i wydanie dziennika praktyki zawodowej. Uproszczono zasadyprzeprowadzania części ustnej egzaminu dla kandydatów na rzeczoznawców majątkowych. Przywrócono zasadę dotyczącąuznawania części ustnej egzaminu jako zakończonej wynikiem pozytywny. Zasada ta polega na uznaniu, żeuzyskanie przez kandydata 60% punktów z ogólnej liczby punktów możliwych do uzyskania na postawione pytaniastanowi podstawę do uznania, że część ustna egzaminu zakończona została wynikiem pozytywnym.Maj6.05.2009Weszło w życie7.05.2009OgłoszonoRozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 kwietnia 2009 r. w sprawie wzoru wniosku o wpis do rejestruoraz wzoru wniosku o zmianę wpisu do rejestru (Dz.U. Nr 68, poz. 582)Rozporządzenie określa nowe wzory wniosków o wpis do rejestru oraz o zmianę wpisu do rejestru prowadzonego przezGłównego Inspektora Ochrony Środowiska, zgodnie ze zmianą przepisu art. 8 ust. 9 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytymsprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. Nr 180, poz. 1495 oraz z 2008 r. Nr 223, poz. 1464), stanowiącegopodstawę do wydania niniejszego rozporządzenia. Wnioski mogą być przekazywane w formie pisemnej lub w formiedokumentu elektronicznego opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym. Niniejsze rozporządzenie zastąpiłorozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 stycznia 2006 r. w sprawie wzoru wniosku o wpis do rejestru oraz wzoruwniosku o zmianę wpisu do rejestru, a także sposobu ich przekazywania (Dz.U. Nr 6, poz. 38).Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2009 r., sygn. akt III CZP 15/09Sąd Najwyższy stwierdził, że przepis art. 924 kodeksu postępowania cywilnego nie stanowi samodzielnej podstawywpisu w księdze wieczystej wzmianki o wszczęciu egzekucji.Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2009 r., sygn. akt III CZP 18/0.Sąd Najwyższy stwierdził, że dopuszczalny jest przelew wierzytelności o odszkodowanie za wydanie decyzjiadministracyjnej odmawiającej współwłaścicielowi gruntu warszawskiego ustanowienia wieczystej dzierżawylub prawa zabudowy, która uznana została za wydaną z naruszeniem prawa.18.05.2009 18 maja 2009 r. Prezydent RP skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucjąustawy z dnia 23 kwietnia o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw.21.05.2009Weszło w życie22.05.2009Weszło w życiePrezydent zarzucił, że ustawa uniemożliwia niektórym właścicielom nieruchomości strzeżenie prawa własności oraz odbieraim prawo do sądu. Z wnioskiem o rozważenie możliwości skierowania ustawy do TK zwrócił się do Prezydenta RP RzecznikPraw Obywatelskich uzasadniając, że „ustawa ta niesie szereg zagrożeń dla ochrony praw i wolności obywatelskichoraz zwalnia władze publiczne z obowiązku dbałości o te prawa i wolność, a także z obowiązku zapewnienia porządkupublicznego”.Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 kwietnia 2009 r. w sprawie upoważnienia Urzędu DozoruTechnicznego do uznawania kwalifikacji (Dz.U. Nr 68, poz. 579)Rozporządzenie określa upoważnienie Urzędu Dozoru Technicznego do uznawania, nabytych w państwach członkowskichUnii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu(EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych(obsługującego dźwigi, dźwignice, konserwatora dźwigów, a także innych wymienionych w rozporządzeniu) oraz podejmowanialub wykonywania niektórych działalności (wskazanych w rozporządzeniu) należących do działów gospodarka.Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o objęciu poręczeniami Skarbu Państwa spłaty niektórychkredytów mieszkaniowych (Dz.U. Nr 69, poz. 594)Nowelizacja dotyczy ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. o objęciu poręczeniami Skarbu Państwa spłaty niektórychkredytów mieszkaniowych (Dz.U. Nr 122, poz. 1310) i wprowadza możliwość zawierania przez Ministra, w imieniuSkarbu Państwa, ze spółdzielniami, będącymi dłużnikami Skarbu Państwa z tytułu wykonania poręczenia, umówodroczenia, rozłożenia na raty lub umorzenia całości lub części zadłużenia. Zawarcie takiej umowy odbywać siębędzie na wniosek dłużnika i będzie możliwe w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi,w szczególności możliwościami płatniczymi dłużnika oraz uzasadnionym interesem Skarbu Państwa.Ustawa weszła w życie 22 maja 2009 r.Aneta Malan-Wijata66INŻYNIER BUDOWNICTWA

normalizacja i normyNajnowsze opublikowane: Polskie Normy i poprawki z zakresu budownictwa(w okresie: od 17 kwietnia do 12 maja 2009 r.)Lp. Numer i tytuł normy, zmiany, poprawki Norma zastępowana Data publikacji KT*1PN-EN 14761+A1:2009Podłogi drewniane – Parkiet z drewna litego – Listewki do układania wąskimi PN-EN 14761+A1:2008 (oryg.) 2009-04-20 100i szerokimi płaszczyznami do podłoża oraz kostka brukowa2PN-EN 1991-1-1:2004/AC:2009Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje – Część 1-1: Oddziaływania ogólne– 2009-04-29 102– Ciężar objętościowy, ciężar własny, obciążenia użytkowe w budynkach3PN-EN 1991-1-3:2005/AC:2009Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje – Część 1-3: Oddziaływania ogólne– 2009-04-29 102– Obciążenie śniegiem4PN-EN 1991-1-5:2005/AC:2009Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje – Część 1-5: Oddziaływania ogólne– 2009-04-29 102– Oddziaływania termiczne5PN-EN 1991-3:2009Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje – Część 3: Oddziaływania wywołanePN-EN 1991-3:2006 (oryg.) 2009-04-17 102dźwignicami i maszynami6PN-EN 14600:2009Drzwi, bramy i otwieralne okna o właściwościach odporności ogniowej i/lub PN-EN 14600:2005 (oryg.) 2009-05-05 169dymoszczelności – Wymagania i klasyfikacja7PN-EN 1991-1-2:2006/AC:2009Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje – Część 1-2: Oddziaływania ogólne– 2009-04-29 180– Oddziaływania na konstrukcje w warunkach pożaru8PN-EN 15318:2009Projektowanie i zastosowanie płyt gipsowychPN-EN 15318:2007 (oryg.) 2009-04-29 1949PN-EN 13022-2:2009Szkło w budownictwie – Oszklenia ze szczeliwem konstrukcyjnym – Część 2: PN-EN 13022-2:2006 (oryg.) 2009-05-04 198Zasady montażu10PN-EN 1916:2005/AC:2009Rury i kształtki z betonu niezbrojonego, betonu zbrojonego włóknem– 2009-04-29 278stalowym i żelbetowe11PN-EN 1917:2004/AC:2009Studzienki włazowe i niewłazowe z betonu niezbrojonego, z betonu– 2009-04-29 278zbrojonego włóknem stalowym i żelbetowe12PN-EN 877:2004/AC:2009Rury i kształtki z żeliwa, złącza i elementy wyposażenia instalacji do odprowadzania– 2009-04-29 278wód z budynków – Wymagania, metody badań i zapewnienie jakości13PN-EN 15242:2009Wentylacja budynków – Metody obliczeniowedo wyznaczania strumieni objętości powietrzaPN-EN 15242:2007(oryg.) 2009-05-06 279w budynkach z uwzględnieniem infiltracji14PN-EN 15250:2009 **Akumulacyjne ogrzewacze pomieszczeń na paliwa stałe – Wymagania iPN-EN 15250:2007(oryg.) 2009-05-06 279metody badań* Numer komitetu technicznego.** Norma zharmonizowana z Dyrektywą 89/106/EWG Wyroby budowlane (ogłoszona w dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – OJ 2008/C321/01 z 16 grudnia 2008 r.).AC – poprawka europejska do normy (wynika z pomyłek niemerytorycznych popełnionych w trakcie wprowadzania Normy Europejskiej,zauważonych po jej opublikowaniu). Jest wprowadzana jako identyczna do zbioru Polskich Norm. Poprawka taka może być również włączona dotreści normy podczas jej tłumaczenia na język polski.Numer normy skonsolidowanej – norma, do której na etapie zatwierdzania w CEN włączono poprawkę A. Więcej na ten temat podano na stronieinternetowej PKN: www.pkn.pl Aktualności Zmiana numeracji PN wprowadzających EN skonsolidowaneNormy Europejskie z zakresu budownictwa uznane (w języku oryginału) za PolskieNormy (w okresie: od 17 kwietnia do 12 maja 2009 r.)Lp. Numer i tytuł normy, zmiany, poprawki Norma zastępowanaData ogłoszeniauznaniaKT*123PN-EN 1366-3:2009Badania odporności ogniowej instalacji użytkowych – Część 3: Uszczelnieniaprzejść instalacyjnych (oryg.)PN-EN ISO 15927-3:2009Cieplno-wilgotnościowe właściwości użytkowe budynków – Obliczanie i prezentacjadanych klimatycznych – Część 3: Obliczanie wskaźnika zacinającego deszczudla powierzchni pionowych z danych godzinowych wiatru i deszczu (oryg.)PN-EN 1463-1:2009Materiały do poziomego oznakowania dróg – Punktowe elementy odblaskowe– Część 1: Wymagania dotyczące charakterystyki nowego elementu (oryg.)PN-EN 1366-3:2006 1) 2009-04-22 180– 2009-04-22 179PN-EN 1463-1:2000PN-EN 1463-1:2000/A1:20052009-04-22 212czerwiec 09 [63]67

prawo normalizacja i normyPN-EN 409:20094 Konstrukcje drewniane – Metody badań – Określanie momentu uplastycznieniałączników trzpieniowych (oryg.)PN-EN 1380:20095 Konstrukcje drewniane – Metody badań – Nośność złączy na gwoździe, śruby,trzpienie i sworznie (oryg.)PN-EN 15228:20096 Drewno konstrukcyjne – Drewno konstrukcyjne zabezpieczone przed korozjąbiologiczną (oryg.)PN-EN 12354-5:2009Akustyka budowlana – Określanie właściwości akustycznych budynków na7podstawie właściwości elementów – Część 5: Poziomy hałasu pochodzące odwyposażenia technicznego (oryg.)PN-EN 12350-1:20098Badania mieszanki betonowej – Część 1: Pobieranie próbek (oryg.)PN-EN 12350-2:20099 Badania mieszanki betonowej – Część 2: Badanie konsystencji metodą opadustożka (oryg.)PN-EN 12350-3:200910 Badania mieszanki betonowej – Część 3: Badanie konsystencji metodą Vebe(oryg.)PN-EN 12350-4:200911 Badania mieszanki betonowej – Część 4: Badanie konsystencji metodą oznaczaniastopnia zagęszczalności (oryg.)PN-EN 12350-5:200912 Badania mieszanki betonowej – Część 5: Badanie konsystencji metodą stolikarozpływowego (oryg.)PN-EN 15655:200913 Rury, kształtki i wyposażenie z żeliwa sferoidalnego – Wewnętrzna powłokapoliuretanowa na rury i kształtki – Wymagania i metody badania (oryg.)* Numer komitetu technicznego.1) Norma ważna do 1 sierpnia 2009 r.2) Norma ważna do 1 listopada 2009 r.3) Norma ważna do 31 sierpnia 2009 r.PN-EN 409:1998 2) 2009-04-22 215PN-EN 1380:2000 2009-04-22 215– 2009-04-22 215– 2009-04-22 253PN-EN 12350-1:2001 3) 2009-04-29 274PN-EN 12350-2:2001 3) 2009-04-29 274PN-EN 12350-3:2001 3) 2009-04-29 274PN-EN 12350-4:2001 3) 2009-04-29 274PN-EN 12350-5:2001 3) 2009-04-29 274– 2009-04-22 278Janusz Opiłkadyrektor Zespołu BudownictwaPolski Komitet NormalizacyjnyILUMINACJA RONDA SZTUKIZnajdujące się w centrum Katowic Rondo Sztuki wyróżnia się oryginalną konstrukcją 14-metrowej kopuły przykrywającej budynek oraz nietypowąlokalizacją tuż nad przelotową trasą szybkiego ruchu. Znajdują się tu galerie organizujące koncerty, wystawy oraz kawiarnia.28 kwietnia br. firma Zdzienicki z Gliwic wykonała iluminację kopuły, wykorzystując ponad 100 reflektorów i opraw oświetleniowych Philips.Mimo zaawansowania technologicznego INŻYNIER instalacja BUDOWNICTWA jest energooszczędna.68Źródło: Philips

język angielskiDescribing peopleTact is the ability to describe others as they see themselves.Abraham LincolnPhrasal verbspick sb up – odebrać kogośput sb up – przenocowaćkogośput up with – tolerowaćtake it out on – wyżywać sięnaUseful phrasesfind a way out = find asolutionI reckon = I thinkno matter what – bezwzględu na wszystkoWhat does she look like? –Jak ona wygląda?when it comes to – jeślichodzi oGlossaryactually – tak naprawdęattach - załączaćbloke – gość, facetbonus - premiacareer – ścieżka zawodowa,praca, karieracheerful - wesołycurrent - aktualnydepend on – polegać nadevelopment – tu: wydarzeniaeither – też (w zd.przeczących)figures – dane liczbowefriendly – sympatyczny,przyjacielskigenerous - hojnyimpatient - niecierpliwyincredibly - niewiarygodnielazy - leniwymislay - zapodziaćonce – tu: jak jużpay-rise - podwyżkaproperly - odpowiedniorecognise - rozpoznawaćreliable - solidyrely on – polegać naselfish - samolubnysensible – sensowny, rozsądnysolution - rozwiązaniestubborn - upartyup-to-date – na bieżącoZad. 1 Przeczytaj poniższe opisy osób i do każdego opisu dopasujodpowiednie przymiotniki z ramkiimpatient, lazy, sensible, practical, ambitious, stubborn, reliable, cheerful,friendly, selfish, generous, punctualJamieMy boss, Jamie, is a person you can always depend on at the meetings – heis always on time and never forgets to prepare properly. He’s also up-todatewith the latest figures and developments. He’s very serious about hiscareer – imagine he started as an assistant accountant only two years ago!Jamie’s a nice bloke, really, although once he makes up his mind, he’s unlikelyto change it, no matter what!, , , ,EvaEva, the secretary, is a smiling girl, who likes jokes and good company.People like talking to her because they know she’ll listen to them and helpas much as she can. She is incredibly well-organised and, whatever thesituation, she can always find a way out. I reckon she’s never mislaid asingle piece of paper…, , , ,JaneJane is our managing director. She’s not very popular here, I’m afraid. She’salways getting angry when things go wrong and so she takes it out onwhoever’s around. She’s not a good team-player, either. She only thinks ofherself and tries to get all the credits without doing any work, actually. Onthe other hand, she’s quite fair when it comes to bonuses and pay-rises.We put up with her because the pay’s really good here., , , ,Zad. 2. Zadecyduj, czy podane zdania są prawdziwe (true), czynieprawdziwe (false)1) Jamie has been working for the company for many years.2) Jamie is well informed about the current situation in his department.3) Eva is very popular.4) You can’t rely on Eva to find a solution if you have a problem.5) Jane is good at cooperating with people.Zad. 3. Przykryj teksty w zadaniu 1. Postaraj się z pamięci opisaćkażdą osobę.Zad. 4. Które przymiotniki z zadania 1.a) można połączyć z przedrostkiem un-, tworząc w ten sposób ichprzeciwieństwo?czerwiec 09 [63]69

język angielskib) są przeciwieństwem następujących przymiotników: hard-working,thoughtless, sad, rude, mean, chaoticZad. 5. Wygląd zewnętrzny. Uzupełnij brakujące części wiadomoście-maila.Fot.: Kilnburn (Wikipedia)To: JolaFrom: JuanSubject: Mum at the airportHi JolaThanks for picking my mother up from the airport! I’m attaching herphoto – as you can see, she’s(całkiem przystojna) lady,(po sześćdziesiątce) now. There are some changes though,I haven’t got a current photo. So, this is what she looks like now.She’s changed her hair recently – it’s no longer(czarne i falujące), but she’s got(blond loki) now. Also(jej twarz wygląda trochę inaczej) –(nie nosiokularów) any longer. She’s also a bit(szczuplejsza) than inthe photo, and more(opalona) I think.She’ll be wearing a(długą, wzorzystą spódnicę), a(obcisłą bluzkę) and(skórzane sandały). Shemight have(luźny – workowaty sweter), if it’s cold.I hope you’ll recognise each other – it’s great you can put her up!Love,JuanAneta KaprońUlica w EdynburguKlucz do zadań:Zad. 1. Jamie: ambitious, stubborn, reliable, punctualEva: sensible, practical, cheerful, friendly,Jane: impatient,lazy, selfish, generous Zad. 2. 1F, 2T, 3T, 4F, 5F Zad. 4aunpractical (również: impractical), unambitious, unreliable,unfriendly, unselfish, unpunctual, unsmiling, unpopular,unfair Zad. 4b lazy, sensible, cheerful, friendly, generous,well-organised Zad. 5. a quite good-looking, in her sixties,black and wavy, blonde curls, her face looks a bit different,doesn’t wear glasses, slimmer, sun-tanned, patternedskirt, tight top, leather sandals, baggy jumper.Polskie Zrzeszenie Inżynierówi Techników SanitarnychOddział w KrakowieXII OgólnopolskaKonferencja Naukowo-Technicznaz cykluOCHRONA JAKOŚCII ZASOBÓW WÓDKrynica-Zdrój27-29 września 200970INŻYNIER BUDOWNICTWAZgłoszenia: biuro@pzits.krakow.plwww.pzits.krakow.pl

dawno, dawno temuMostyLutosławskiegoFot. S. KaraśArtykuł dotyczy dziedzictwatechnicznego, jakim są dwamosty zbudowane kolejnow 1908 r. na Kalinowszczyźniei 1909 r. na ul. Zamojskiejw Lublinie przez inż. MarianaLutosławskiego.Od kilku lat działa nieformalna grupa naciskuzwiązana z Politechniką Lubelską,miejscowym środowiskiem ZMRP orazkonserwatorami zabytków, starając siędoprowadzić do remontu mostów przyjednoczesnym kreowaniu wokół nich nowegootoczenia urbanistycznego.Mosty powstały w okresie początkówżelbetnictwa w technologii wynalezioneji stosowanej przez francuskiego inżynieraFrançois Hennebique’a. O technologiiHennebique’a można mówić w kontekściejego dwóch patentów: na pomostybelkowo-płytowe oparte na słupach orazna pale żelbetowe wbijane. Oba patentyzostały zastosowane w lubelskich mostach.Spośród innych mostów zbudowanychw tym systemie w Europie ocalałytylko te dwa lubelskie. Obie konstrukcjewykonano bardzo starannie.Żelbetowy most na Bystrzycy w ciąguul. Zamojskiej powstał w miejscu dawnegomostu (początkowo drewnianego),Fot. 1 | Widok na skorodowany spódpomostu mostu przy ul. ZamojskiejFot. 2 | Widok mostu po zakończeniu budowy, 1914-1918o czym świadczą przekazy historycznedotyczące ważnego średniowiecznegotraktu bychawskiego i uściługsko-zamojskiego,prowadzącego z Lublinaw kierunku południowym [2]. Faktwzniesienia nowego mostu w 1909 r.utrwalono na żeliwnej tabliczce: „Mostżelazno-betonowy systemu Hennebiquazbudowany przez inżyniera M. Lutosławskiego,Warszawa, Bohema 1”.Nowe rozwiązania inżynieryjne Lutosławskiegowzbogacały równie ciekaweelementy architektoniczne. Betonowebariery mostu zaprojektowane zostaływ stylu neogotyckim w formie ażurowychmaswerków zdobionych sterczynami.Na skrajnych przęsłach umieszczonodwie pary fial ze stylowymi latarniami.Autorem projektu, opartego na wzorcubalustrady z kościoła St. Severin w Paryżu,był architekt Jan Heurich „młodszy”.Nawierzchnię mostu stanowiła początkowodrewniana kostka dębowa, wymienionaw roku 1937 na wykładzinęceramiczną z klinkieru, fot. 4. W roku1985 most wyłączono z użytkowania,a wkrótce potem pojawiły się plany jegorozbiórki, co stało się sygnałem do podjęciadziałań prawnych w celu ochronytego unikalnego dzieła techniki.Osobnym tematemjest życiorysLutosławskiego[1], który w całości,włącznie z jegotragiczną śmiercią,odpowiada definicjiczłowieka pozytywizmu.Świetnie(1871–1918)Fot. 3 | MarianLutosławskiwykształcony na politechnikach w Rydzei Darmstadt wdrażał ówczesne nowinkitechniczne, jak uruchomienie silnika Dieslaw warszawskiej elektrowni, budowapierwszych w Polsce budynków żelbetowych,działania edukacyjne w formiewykładów w Szkole Mechaniczno-TechnicznejWawelberga i Rotwanda, wreszciebudowa mostów żelbetowych.Mimo zniszczeń i zaniedbań most mawciąż szansę na powrót do świetności.Zabytkową konstrukcję żelbetowąz pewnością uda się uratować, podobniejak elementy dekoracyjne balustrad, którewymagać będą częściowej rekonstrukcjina podstawie fotografii i uzupełnieńo zdeponowane w magazynach służbmiejskich sterczyny i latarnie. Żeliwnaplakietka autorska także jest starannieprzechowywana w Muzeum Historii MiastaLublina. Zachowane są dokumentacjeZbiory Archiwum WKZ w Lublinieczerwiec 09 [63]71

dawno, dawno temutechniczne zabezpieczenia mostu i projektyrekonstrukcji architektonicznegowystroju, które można wykorzystać przyaktualnych pracach projektowych.Na Politechnice Lubelskiej systematycznieprowadzono prace dyplomowez zakresu budownictwa i architektury.Archiwum miasta LublinW ten sposób powstały inwentaryzacjeuszkodzeń, rozpoznanie metodaminieniszczącymi jakości betonu i stalizbrojeniowej, a także koncepcje remontu.Podejmowano próby odtworzeniaprocesu projektowania mostówi porównania metodyki z obecnymi.Dalej istnieje wiele niewiadomych wynikającychgłównie z braku dokumen-Fot. 4 | Wymiana nawierzchni w 1937 r.tacji technicznej oryginalnej, a takżedzić na pewno, to fakt, że nie ułożonojącym remontom zwykłych mostów.dokumentacji prowadzonych do 1985właściwej izolacji przeciwwodnej.Remont w kategoriach odtworzeniar. doraźnych napraw i wzmocnień mo-Podstawą prawną do prac remontowychi zachowania zabytku stwarza okazjęstu. Jako przykład problemów możnajest ustawa o ochronie zabytków i opie-do sporządzenia pełnej dokumentacjipodać istniejącą jedynie w przekaziece nad zabytkami z 23 lipca 2003 r. [3],inwentaryzacyjnej, rozpoznania betonuustnym informację o wykonaniu w la-która odpowiada standardom między-pod względem fizycznym i chemicznym,tach 70. wzmocnienia płyty pomostunarodowym zawartym w dokumentachwreszcie, co najważniejsze, do zachowa-Fot. S. Karaśmostu przy ul. Zamojskiej. Nie jest znanagrubość płyty nadbetonu i jej zbrojenie,sposób jej łączenia z oryginalnąkonstrukcją. Jedyne co można stwier-Międzynarodowego Komitetu OchronyDziedzictwa Przemysłowego [4]. Wcześniejmówiło się o remoncie mostu przyul. Zamojskiej w zakresie odpowiada-nia tworzywa konstrukcji w maksymalnymdopuszczalnym zakresie. Remontobiektu zabytkowego to zupełnie innyrachunek kosztów, uwzględniającychzastosowanie nowoczesnej chemii budowlanej,zaangażowanie firmwyspecjalizowanych w zakresieodtworzenia betonuna podstawiereceptur przynaj-Fot. 5 | Widok mostu przy ul. Zamojskiej

Fot. S. Karaśpod uwagę aspekty utrzymania odrestaurowanejkonstrukcji. Na pewnozostanie zachowana forma użytkowaniamostu jako kładki dla pieszych. Tużobok biegnie wzdłuż Bystrzycy ścieżkarowerowa, a nieopodal jest zlokalizowanyzespół obiektów sportowych.Mając w pamięci działania, które doprowadziłydo odnowienia kładki Thulliegowe Lwowie, można mieć nadzieję, żecenne obiekty dziedzictwa technicznegoodpowiednio propagowane mają szansęna przetrwanie. Uratowanie zabytkowychmostów Lutosławskiego w Lublinie stajesię realne, choć jest to dopiero początekdziałań.Fot. 6 | Neogotycka prefabrykowana barieramostumniej zbliżonych do oryginalnych. Mimoże obiekt jest zabytkiem, to po przeprowadzeniuremontu wydaje się niezbędneprzeprowadzenie próbnego obciążenia,choćby po to, by sprawdzić, czy most manośność odpowiadającą wyznaczonejw próbnym obciążeniu przeprowadzonymprzez Lutosławskiego.Remont może być postrzegany poprzezpunkty widzenia budownictwa lub architektury.Lista oczekiwań architektówjest równie bogata i pokrótce obejmuje:odtworzenie neogotyckich ornamentówbarier, ponowne zamontowaniefiali lamp oświetleniowych, ułożenienawierzchni z kostki dębowej, a przedewszystkim utworzenie nowej przestrzeniurbanistycznej wokół mostu.Jak się wydaje, do dzisiaj nie powstałolepsze opracowanie od koncepcji sformułowanejw 1989 r. przez mgr. arch.Wojciecha Koziejowskiego [5], któryw swym projekcie po raz pierwszy zaproponowałodtworzenie mostu w jegooryginalnej formie. Należy również braćdr inż. Sławomir KaraśWydział Inżynierii Budowlanej i SanitarnejPolitechnika Lubelskadr arch. Halina MandeckaPolitechnika LubelskaWydział Inżynierii Budowlanej i SanitarnejPolitechnika Lubelskawojewódzki konserwator zabytkówPiśmiennictwo1. S. Karaś, L. Gazda, Inżynier MarianLutosławski i jego mosty w Lublinie,„Drogownictwo” nr 2/2004.2. Katalog architektury przemysłowejw Lublinie, tom I, cz. II, ZDH Mansarda,1995.3. Ustawa o ochronie zabytków i opiecenad zabytkami z dnia 23 lipca2003 r. (Dz.U. Nr 162, poz. 1568).4. S. Karaś, H. Mandecka, K. Kowieska,Mosty zabytkowe – szanse ochronyna przykładzie powiatu Biała Podlaskaw województwie lubelskim,„Drogownictwo” nr 11/2008.5. W. Koziejowski, Badania historycznei koncepcja architektoniczna rekonstrukcjiwystroju z wytycznymikonserwatorskimi. Lublin – most naBystrzycy, 1989.

katalog inżynieraNowaodsłonastronywww.kataloginzyniera.pl1.Strona internetowa www.kataloginzyniera.pl WydawnictwaPolskiej Izby Inżynierów Budownictwa to kompendium wiedzyna temat produktów budowlanych, instalacyjnych, sprzętui oprogramowania inżynierskiego. To także baza firm z branżyogólnobudowlanej, w tym producentów, dystrybutorów orazfirm wykonawczych. Baza zawiera ponad 11 000 produktów,podzielonych na branże, grupy i kategorie. Informacje przedstawionesą w formie kart technicznych, w których zawartesą szczegółowe parametry produktów oraz ich zdjęcia. Serwisdziała od grudnia 2007 r. Aktualnie w wyniku modernizacji zostałon znacznie rozbudowany.Nowa zakładkaFIRMYumożliwiaszybkiewyszukanieproducentów,dystrybutorówlub firmwykonawczych2.PODRĘCZNE MENU FIRMYumożliwia szybkie dotarciedo interesujących użytkownikainformacjiKluczową zmianą w serwisie jest dodanie nowej zakładkiFIRMY oraz usprawnienie systemu nawigacji, dziękiktórym strona zyskała na przejrzystości i czytelności.W zakładce FIRMY z łatwością znajdziemy producentów, dystrybutorówlub firmy wykonawcze z interesującej nas branży(ilustracja 1), a zastosowanie nowego mechanizmu w postaci„podręcznego menu firmy” (ilustracja 2) umożliwia szybkiedotarcie do interesujących użytkownika informacji. Menu pojawiasię na poziomie każdej karty technicznej produktu lub prezentacjifirmy. Informuje użytkownika o tym ile i jakie produkty,w jakich działach zamieściła dana firma. Funkcja umożliwia takżeprzemieszczanie się między tymi działami. Dzięki niej potencjalnyklient czy kontrahent może w pełni korzystać z oferty firm, którezamieściły produkty na stronie www.kataloginzyniera.pl.74INŻYNIER BUDOWNICTWA

katalog inżynieraNaszym celem jest dotarcie do jak najszerszego grona inżynieróworaz wszystkich zainteresowanych, umożliwienie imdokonania prostego i szybkiego wyboru produktu lub firmy,a także ułatwienie wysłania zapytania ofertowego. Dużymatutem strony jest zamieszczenie szczegółowych danych teleadresowych,dostępnych na poziomie każdej karty produktulub firmy. Wyszczególnienie numerów telefonów oraz adresówe-mail do działu handlowego i technicznego ułatwia nawiązaniekontaktu z ich reprezentantem. Daje to możliwośćzapoznania się z tą częścią oferty, która nas najbardziej interesuje,bez konieczności przemieszczania się w terenie.■ Kolejną bardzo przydatną funkcją jest możliwość wykonaniazestawienia kilku produktów z tej samej grupyi porównanie ich szczegółowych parametrów technicznych.Po kliknięciu w zakładkę „porównaj” otrzymamyzestawienie, które można dowolnie modyfikować, usuwająci dodając nowe produkty, a następnie je wydrukować(ilustracja 4).4.Porównywanie wybranychproduktówSerwis ma za zadanie skrócenie czasu poszukiwaniainformacji. Gwarantuje łatwe wykonanie pracy związanejz zestawieniem oraz wstępną analizą danychproduktów budowlanych.■ Produkty z danej kategorii można filtrować wg cech podpowiadanychw konkretnych polach wyboru. Każda grupama ustalone odpowiednie pola filtrujące, są to najważniejszeparametry liczbowe oraz kryteria dotyczącem.in. podziałów ze względu na rodzaj lub przeznaczenie.W serwisie znajduje się również mechanizm, który pozwalawyszukać produkty wg marki. Dzięki filtrom w bazie możnaodszukać produkt o konkretnych, poszukiwanych parametrach(ilustracja 3).3.Możliwość selekcji produktów wgparametrów oraz markiNaszym celem jest ciągła rozbudowa strony, dodawaniefunkcjonalności, które mogłyby ułatwić weryfikację rynku budowlanegooraz usprawnić kontakty między inżynierem i firmami.Priorytetem jest również poszerzanie bazy produktóworaz bieżąca aktualizacja danych.Marzena Sarniewiczz-ca redaktora naczelnego rocznikówKATALOG INŻYNIERAwww.kataloginzyniera.plczerwiec 09 [63]75

artykuł sponsorowanyDACHY PŁASKIE ROCKWOOL –PROFESJONALNE ROZWIĄZANIA IZOLACYJNEPRODUKTY I SERWIS NAJWYŻSZEJ JAKOŚCIKluczem do odpowiedniej izolacji dachów płaskich jest przede wszystkim wybórwysokiej jakości produktów. Równie ważne jest jednak właściwe ich zaprojektowaniei wykonanie, dlatego oferujemy Państwu serwis działu Doradztwa Technicznegofirmy Rockwool Polska. Jego pracownicy podzielą się profesjonalną wiedzą dotyczącąizolacji dachów płaskich na każdym etapie inwestycji i pomogą w wyborze najbardziejefektywnego rozwiązania.SKALNA WEŁNA MINERALNAIZOLACYJNOŚĆ TERMICZNA – skalna wełna mineralna ROCKWOOL produkowanajest przy użyciu najnowszych technologii z zachowaniem wszelkich norm ochronyśrodowiska naturalnego, z powszechnie dostępnych surowców oraz z wykorzystaniemmateriałów z recyklingu. Skalna wełna mineralna ROCKWOOL jest jednym z nielicznychproduktów w sektorze przemysłowym, która oszczędza wielokrotnie więcejenergii niż jest zużywane przy jej produkcji. Typowy produkt izolacyjny ROCKWOOLmoże przez 50 lat zaoszczędzić ponad 100 razy więcej energii pierwotnej niż energiizużytej podczas całego cyklu jego istnienia, tj. podczas produkcji, transportu, eksploatacji(kilkadziesiąt lat użytkowania budynku) oraz utylizacji.BEZPIECZEŃSTWO PRZECIWPOŻAROWE – wśród rozmaitych materiałów termoizolacyjnychpłyty dachowe ROCKWOOL są materiałem unikalnym. Potwierdzeniemtego faktu jest uzyskanie najwyższej klasy reakcji na ogień – A1. Przeprowadzonebadania odporności ogniowej stropodachów (REI, RE ) jednoznacznie potwierdzają,iż każde rozwiązanie z zastosowaniem płyt ze skalnej wełny mineralnej daje najlepszeefekty. Stosowanie skalnej wełny mineralnej zapewnia bezpieczeństwo każdego rodzajudachu płaskiego, niezależnie od użytego materiału pokryciowego. Przebadanerozwiązania z różnymi rodzajami hydroizolacji i blach trapezowych jednoznacznie potwierdzająznakomite właściwości przeciwogniowe skalnej wełny mineralnej. W pewnychprzypadkach nie ma konieczności wykonywania dodatkowych prac związanychze specjalnym uszczelnieniem, a co za tym idzie ponoszenia dodatkowych kosztów.Stosowanie płyt ROCKWOOL w każdym przypadku zapewnia całkowite bezpieczeństwoprzeciwpożarowe. Klasa reakcji na ogień A1 oznacza również, iż materiał nieuczestniczy w ewentualnym rozwoju pożaru.KOMFORT AKUSTYCZNY – skalna wełna mineralna ROCKWOOL dzięki swej włóknistejstrukturze, a jednocześnie odpowiedniej masie, posiada własności absorbującei wytłumiające fale dźwiękowe. Wyroby z niej produkowane są stosowane tam, gdziekonieczne jest wytłumienie hałasu urządzeń, a także w miejscach, w których mają byćzapewnione sprzyjające warunki do prowadzenia rozmów. Wśród rozwiązań dachowychROCKWOOL znajdują się między innymi izolacje akustyczne dachów hal produkcyjnych,lotnisk, kin i sal koncertowych.KOMPLEKSOWE ROZWIĄZANIA DLA DACHÓW PŁASKICHPodstawowy asortyment wyrobów dachowych ze skalnej wełny mineralnej Rockwoolto znane na rynku inwestycyjnym płyty MONROCK MAX i DACHROCK MAX. PłytyMONROCK MAX przeznaczone są na standardowe dachy, a DACHROCK MAXwarto stosować tam, gdzie przewiduje się częstsze oddziaływanie sił skupionych.Poza tradycyjnymi płytami ze skalnej wełny Rockwool produkowane są inne dachoweelementy o różnych kształtach i wymiarach lub całe ich zestawy, w tym: płytyDACHROCK SPS, które przeznaczone są do kształtowania spadku lub kontrspadkuna dachu płaskim o dowolnym nachyleniu. Gama płyt dachowych i akcesoriów takichjak: kliny dachowe, płyty kształtujące spadek, bloczki trapezowe, łączniki, kleje, foliaparaizolacyjna oraz możliwość nieodpłatnego wypożyczenia wózka Lift&Roller dotransportu wełny umożliwiają wykonanie każdego dachu, niezależnie od rodzaju materiałupokryciowego czy sposobu mocowania.MONROCK PRO – NOWOŚĆ W OFERCIE ROCKWOOL DLADACHÓW PŁASKICHWiedza naszych technologów i inżynierów oraz międzynarodowa współpraca w ramachGrupy Rockwool owocuje wprowadzaniem innowacyjnych rozwiązań izolacyjnychna polski rynek. Przykładem jest płyta MONROCK PRO. Unikalna kombinacjaparametrów cieplnych i mechanicznych płyt MONROCK PRO jest odpowiedzią narosnące wymagania dotyczące poprawy izolacyjności cieplnej przegród. Niski współczynnikprzenikania ciepła ( = 0,037 W/mK) pozwala na bardziej efektywne izolowaniedachów płaskich. Jednocześnie wysoka – 500 N – odporność na obciążeniapunktowe, np. chodzenie, pozwala na sprawniejsze wykonywanie prac i utrzymaniedachu w czasie jego eksploatacji.WSPARCIE NA WYCIĄGNIĘCIE RĘKISpecjalnie dla projektantów i architektów stworzyliśmy serwis www.projektanci.rockwool.pl,planując go w taki sposób, aby użyteczne informacje znajdowały się na wyciągnięcie ręki:• katalog rozwiązań i produktów,• programy kalkulacyjne służące do odpowiedniego doboru izolacji,• biblioteka rysunków technicznych,• dokumenty dopuszczające produkty do obrotu (aprobaty techniczne, deklaracjezgodności).Na życzenie klienta, po dostarczeniu przez niego niezbędnych danych, projektowanesą zestawy DACHROCK SPS (System Płyt Spadkowych) – płyty dachowe do kształtowaniaspadków, potrzebnych do odprowadzania wód opadowych w warstwie termoizolacji.Doradcy przygotowują szczegółowy projekt odwodnienia dachu płaskiego,obejmujący:• zestawienie płyt spadkowych DACHROCK SP i kontrspadkowych DACHROCK KSP,• kalkulację cenową,• plan ułożenia systemu płyt spadkowych na dachu.Pomocą w rozwiązaniu problemów technicznych, doborze optymalnych rozwiązańoraz dostosowaniu do oczekiwań projektanta i inwestora służą Państwu przedstawicieleRockwool Polska. Kontakt do przedstawiciela handlowego w danym regionieznajduje się na www.rockwool.pl.POLICZYMY ZA CIEBIEDokładne obliczenia parametrów potrzebnych przy projektowaniu dachów płaskichmogą Państwo wykonać wykorzystując przygotowane specjalnie dla Was programykalkulacyjne. Na ofertę doradczą Rockwool składa się obecnie siedem programówobliczeniowych, z których skorzystało już ponad 5 tysięcy osób odwiedzających stronęinternetową www.rockwool.pl. Poniżej prezentujemy te programy, które cieszą sięnajwiększą popularnością wśród profesjonalistów:• RockProfit służący do wyliczania optymalnej grubości izolacji termicznej przegródbudynku (ścian, dachów, podłóg) w oparciu o zdyskontowaną wartość netto inwestycjiNPV.• SoundPro, który służy do doboru rozwiązań ścian działowych zgodnie z wymaganiamidotyczącymi izolacyjności akustycznej, odporności ogniowej oraz izolacyjnościtermicznej.• Kalkulator U, używany do wyliczenia współczynnika U – podstawowego parametruoceniającego izolacyjność termiczną przegród budynku: ścian, dachów, podłógi posadzek (dawne Uk).• HeatRock pozwala w prosty sposób wyznaczyć grubość izolacji w technice grzewczej,chłodnictwie i instalacjach przemysłowych.• Kalkulator cieplno-wilgotnościowy służy do doboru układu warstw przegródw taki sposób, aby zapobiec powstawaniu kondensacji pary wodnej na powierzchniktórejś z warstw analizowanej przegrody oraz uniknąć rozwoju pleśni.

fesjonaliścidoceniają lepszeparametry.NOWOŚĆProfesjonalne ocieplenie dachów płaskich= 0,037 W/mKPL (5) = 500 Ndoświadczenie

technologieRozdzielnicew budynkach mieszkalnychPo roku 1990 dokonał się w Polsce znaczny postęp w wykonawstwie instalacji elektrycznych w budynkachmieszkalnych dzięki otwarciu krajowego rynku na sprzęt z importu oraz stopniowemu wprowadzaniunorm europejskich. Łatwo dostrzegalnym syndromem zmiany są rozdzielnice mieszkaniowe, którez obskurnych tablic licznikowych z paroma bezpiecznikami lub prymitywnymi wyłącznikami wkrętkowymiprzeistoczyły się w estetyczne i nowocześnie wyposażone rozdzielnice modułowe.Powierzchnia mieszkania A [m 2 ]Najmniejsza dopuszczalna liczba obwodówA ≤ 50 250 < A ≤ 75 375 < A ≤ 100 4100 < A ≤ 125 5A >125 6pływowych oraz od standardu jej wyposażeniaaparatowego. Normy i przepisyformułują w tym zakresie pewnewymagania minimalne, ale projektantmoże w porozumieniu z klientem przyjąćrozwiązania bogatsze i kosztowniejsze,zapewniające większy komfortużytkowania instalacji. Punktem odniesieniamogą być standardy obecnie respektowanew bogatszych krajach Unii,mające na względzie horyzont czasowyokoło 30 lat i jego implikacje techniczne,a także ekonomiczne i społeczne.Poza normalnym standardem instalacjielektrycznej, którego dotyczą normyi przepisy formułujące wymaganiaminimalne, stosuje się podwyższonystandard w apartamentach i luksusowychrezydencjach, w których żadenkoszt instalacji elektrycznych nie jestnadmierny, co zresztą u rodzimychnowobogackich prowadzi nieraz dorozwiązań absurdalnych – tyleż kosztownych,co mało funkcjonalnych. Niemalwe wszystkich krajach występujeTab. 1 | Najmniejsza dopuszczalna liczba obwodów oświetlenia i gniazd wtyczkowychogólnego przeznaczenia w mieszkaniu [4, 5]Rozdzielnica jest urządzeniem służącymdo rozdzielania energii elektrycznej, zawierającymaparaty zabezpieczeniowe,ochronne, łączeniowe, sterowniczei pomiarowe obwodów odpływowychwraz z połączeniami elektrycznymii mechanicznymi. Może też zawieraćstosowne wyposażenie aparatowe zasilającegoobwodu dopływowego, pozajego zaciskami przyłączowymi, którezawsze są niezbędne.Rozdzielnica ma obudowę o określonymstopniu ochrony IP (przed dostępemdo części niebezpiecznych i wnikaniemobcych ciał stałych oraz przedwnikaniem wody), z przodu otwartąbądź zaopatrzoną w drzwiczki. Przewodyi aparaty, znajdujące się przedrozliczeniowym pomiarem energii,trwale zamknięte i zaplombowane, powinnybyć dostępne tylko dla personeludostawcy energii; umieszcza się je pozamieszkaniami.Gabaryt rozdzielnicy i jej koszt zależąod liczby i obciążenia obwodów odteżwstydliwie przemilczany obniżonystandard mieszkań socjalnych.Obwód instalacji elektrycznej jest totaka jej część, która ma to samo najbliższepoprzedzające zabezpieczenie nadprądowe,reagujące w razie przetężenia(zwarcia bądź groźnego przeciążenia).Jeżeli zatem w rozdzielnicy mieszkaniowejwidać dziesięć wyłączników nadprądowychzabezpieczających zasilanąz niej instalację odbiorczą, to znaczy, żeta instalacja ma dziesięć obwodów (jestpodzielona na dziesięć obwodów). Niema znaczenia, ile jest w tej rozdzielnicywyłączników różnicowoprądowych bądźinnych aparatów. Ten rachunek mógłbyulec zmianie, gdyby z rozpatrywanejrozdzielnicy odchodziły jakieś obwodyodbiorcze zabezpieczone – zamiast wyłącznikiemnadprądowym – bezpiecznikiem(bezpiecznikami), czego zresztązabraniają obecne polskie przepisy [1].Zwiększenie liczby obwodów odbiorczychw mieszkaniu daje tę korzyść, żew razie przetężenia i zadziałania zabezpieczenianadprądowego zostaje wyłączonaspod napięcia mniejsza częśćinstalacji, mniej urządzeń odbiorczych.Całkowity black-out jest kłopotliwy dlaosób nieobeznanych z elektryką, zwłaszczadla osób starszych i niepełnosprawnych.Dlatego nawet w najmniejszychmieszkaniach wymaga się obecnie po-78INŻYNIER BUDOWNICTWA

technologieFot. 1 | Rozdzielnica mieszkaniowa w pełnizmontowana (2×12 modułów)– Moellerdzielenia instalacji mieszkaniowej na conajmniej dwa obwody, a w większychmieszkaniach – na odpowiednio większąliczbę obwodów. Podana w tabeli1 najmniejsza dopuszczalna ich liczbadotyczy obwodów oświetlenia i gniazdwtyczkowych ogólnego przeznaczenia.Do tej liczby należy dodać obwody zasilającepojedyncze odbiorniki o dużej mocyznamionowej (P n≥ 2 kW), jak kuchniaelektryczna, pralka, zmywarka czy ogrzewaczwody, choćby były przyłączane zapośrednictwem przypisanego im gniazdawtyczkowego, a nie na stałe.Nieporadnie sformułowany w polskichprzepisach [1] nakaz stosowaniawyłączników nadprądowychw obwodach odbiorczych, zamiastbezpieczników, jest słuszny w odniesieniudo instalacji mieszkaniowych obsługiwanychprzez osoby nieobeznanez elektryką. Po samoczynnym wyłączeniuobwodu i usunięciu bądź ustaniuprzyczyny tego zdarzenia wystarczydźwignią napędową wyłącznik na powrótzamknąć, co jest czynnością łatwąi w pełni bezpieczną. Unika się kłopotówz dostępem do przepalonej wkładkibezpiecznikowej, z przechowywaniemzapasu wkładek na wymianę i eliminujesię groźbę „naprawiania” wkładek, conieraz kończyło się pożarem, a szkodziteż ochronie od porażeń. Natomiastogólny nakaz stosowania wyłącznikównadprądowych w obwodach odbiorczych,sformułowany w § 183 ust. 1pkt 4 przepisów [1], jest bezzasadny,wręcz szkodliwy, jeżeli rozciągać go nainstalacje użytkowane w warunkachprzemysłowych. Nie ma takiego ogólnegozakazu w żadnym innym krajuświata.Europejska rozdzielnica mieszkaniowapowinna być przystosowana do prąduzwarciowego początkowego 6 kA. Zainstalowanew niej wyłączniki nadprądowepowinny mieć zatem zdolnośćwyłączania 6 kA i klasę ograniczaniacieplnych skutków zwarcia 3 (najwyższą).W ogromnej większości polskichmieszkań tak ostre warunki wprawdzienie występują, ale takie podejście nieoznacza dostrzegalnego podrożeniarozdzielnicy, a pozwala oderwać się odróżnorodnych i ewoluujących w czasiewarunków zasilania.Nieodzowne w rozdzielnicy mieszkaniowejsą też wyłączniki różnicowoprądowe.Ochroną przeciwporażeniowąuzupełniającą przed dotykiem bezpo-Fot. 2 | Płyta główna rozdzielnicy XboardBP 3-rzędowej, 72-modułowej (3x24)ze wspornikami szynowymi i aparatamiprzed wykonaniem połączeń– Moellerśrednim za pomocą wyłączników różnicowoprądowychwysokoczułych (I ∆n≤ 30 mA) powinny być objęte [2] obwodywchodzące do łazienki, do piwnicy,a także wszelkie obwody z gniazdamiwtyczkowymi o niedużym prądzie znamionowym(I n≤ 20 A). Jeden wyłącznikróżnicowoprądowy może chronić więcejniż jeden obwód instalacji, dzięki czemuw rozdzielnicy mieszkaniowej wyłącznikówróżnicowoprądowych jest mniej niżwyłączników nadprądowych. Rachunekten mogą zmieniać konstrukcje zespolone:wyłącznik różnicowoprądowyz wbudowanym członem nadprądowym.Z ograniczaniem liczby wyłącznikówróżnicowoprądowych nie należyprzesadzać, by upływ prądu w jednymobwodzie nie powodował wyłączeniazbyt wielu obwodów nieuszkodzonych.Sformułowane w § 183 ust. 1 pkt 5rozporządzenia [1] wymaganie selektywnościzabezpieczeń dotyczy bowiemwszelkich zabezpieczeń, nie tylko nadprądowych.Zawarte w § 183 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia[1] postanowienie, iż w instalacjachelektrycznych nale ży stosować (…)urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej,należy odczytywać roztropnie.Właściwsze byłoby ogólne wymaganiestosowania środków ochrony przeciwprzepięciowej(naturalnych i/lub sztucznych),bo urządzenia ochronne, w tymograniczniki przepięć, są nieodzownedopiero wtedy, kiedy występują określonenarażenia, a nie wystarczają naturalneśrodki ograniczania przepięć. Jest takwówczas, kiedy występuje co najmniejjedna z następujących okoliczności:1) instalacja elektryczna jest narażonana wnikanie prądu piorunowego(budynek ma piorunochroni/lub jest zasilany bezpośrednioz linii napowietrznej), co wymagaczerwiec 09 [63]79

technologieRys. 1 | Zabronione i wymaganeusytuowanie rozdzielnicymieszkaniowejku szynowym TH-35, bez użycia narzędzi,co ułatwia montaż i ewentualnąwymianę. Dzięki temu, że różne aparatymają identyczne położenie zaciskówprzyłączowych, standardowe połączeniamiędzy nimi można wykonywaćza pomocą gotowych izolowanychmostków łączeniowych (tzw. grzebieni),docinanych na potrzebną długość.Po wykonaniu połączeń zakłada sięmaskownicę zakrywającą połączeniamechaniczne i elektryczne (fot. 1). Widocznei dostępne pozostają tylko elementynapędowe i sygnalizacyjne aparatóworaz ich dane rozpoznawcze.Są na rynku rozdzielnice wielu producentów,o różnej wielkości wyrażonejliczbą modułów, np. nx18 modułówlub nx24 modułów (fot. 2), gdzie n jestliczbą rzędów aparatów. Rozdzielnicewnękowe, do instalowania we wnęcew ścianie i zlicowane z nią, pozwalająukryć skrzynkę elektryczną, która przecieżnie jest elementem wystroju wnętrza.Rozdzielnice naścienne bądźczęściowo zagłębione pozostają widoczne,ale są jedynym rozwiązaniem,jeżeli o wykonaniu głębokich wnękzapomniano na etapie projektowaniaalbo grubość ściany nie pozwala na nie.W wykonaniu bez drzwiczek rozdzielnicemają na ogół stopień ochrony IP 30,a z drzwiczkami – IP 40. Drzwiczki mogązainstalowania jak najbliżej złączainstalacji elektrycznej odgromników,czyli ograniczników przepięć klasy B,pierwszego stopnia ochrony,2) instalacja zasila urządzenia elektrycznewrażliwe na przepięcia, co uzasadnia zainstalowaniew rozdzielnicy mieszkaniowejograniczników przepięć – stosowniedo okoliczności – klasy C (D), czyli drugiego(trzeciego) stopnia ochrony.Niezależnie od tego już przy projektowaniubudynków powinny być respektowanenaturalne środki ochronyprzeciwprzepięciowej i szerzej – kompatybilnościelektromagnetycznej, szczegółowowyartykułowane w normach (PN-HD60364-4-443:2006, pkt 443.3, PN-IEC60364-4-444:2001, pkt 444.3). Wyraźnepostanowienia na ten temat, a co najmniejodsyłacze do wspomnianych norm,powinny się znaleźć w przepisach ogólnobudowlanych[1], bo dotyczą one równieżdziedzin (architektura, konstrukcjebudowlane, technika sanitarna), którychprzedstawiciele nie czują się obowiązanizaglądać do norm elektrycznych.Wszelkie aparaty niezbędne w rozdzielnicymieszkaniowej, wymienionewyżej i inne, są dostępne w wykonaniumodułowym; mają szerokość równąmodułowi (17,5 mm) lub jego wielokrotnościi podobny obrys zewnętrzny.W przeciętnym mieszkaniu wystarczarozdzielnica 18- lub 24-modułowa(fot. 1). Ustalając jej wielkość, liczbęmodułów niezbędnych przy montażunowej instalacji należy powiększyć conajmniej o 20% na ewentualne przyszłepotrzeby [4, 5]; na przykład w nowejrozdzielnicy 24-modułowej co najmniej4 moduły powinny na początkupozostać niewykorzystane.Podstawy aparatów są tak wyprofilowanei zaopatrzone w zatrzask, że łatwomocuje się je przez obrót na wspornicałkowiciemaskować wnętrze, a nawetobecność rozdzielnicy wnękowej; mogąteż być przezroczyste lub przejrzyste nacałej powierzchni albo na jej części. Zewzględu na ochronę przeciwporażeniowądodatkową (ochronę przy dotykupośrednim) rozróżnia się następującedwa wykonania rozdzielnic.Rozdzielnice klasy ochronności I,oznakowane symbolem uziemieniaw kółku, mają na zewnątrz części przewodzącedostępne przystosowane doobjęcia ochroną przez przyłączenieprzewodu ochronnego do galwaniczniepołączonego z nimi zacisku ochronnego.Skuteczność ochrony jest uwarunkowanaciągłością połączeń ochronnychw rozdzielnicy i ciągłością przewodówochronnych w instalacji oraz doboremzabezpieczenia obwodu gwarantującegospełnienie warunku samoczynnego wyłączaniazasilania w razie uszkodzenia izolacjidoziemnej. Tak się wykonuje przedewszystkim większe rozdzielnice piętrowei główne rozdzielnice budynku.Rozdzielnice klasy ochronności II,oznakowane dwoma współśrodkowymikwadratami o stosunku boków 2:1,mają obudowy izolacyjne wykonaneFot. 3 | Rozdzielnica piętrowa pomiarowa(u góry liczniki indukcyjne, u dołuliczniki elektroniczne przedpłatowe)– Apator80INŻYNIER BUDOWNICTWA

technologiez materiałów niepalnych i niehigroskopijnych,odporne na narażenia mechaniczne.Do metalowych wspornikówszynowych w ich wnętrzu nie wolnoprzyłączać przewodu ochronnego, bozmieniłoby to ich klasę ochronności naklasę I. W przypadku niedużych rozdzielnicmieszkaniowych jest to rozwiązaniesłusznie preferowane jako bardziejbezpieczne. Skuteczność ochrony niezależy bowiem od ciągłości przewodówochronnych ani od warunków zasilania.Właściwym miejscem usytuowania rozdzielnicymieszkaniowej jest przedpokójbądź hol. Dobrze ją umieścić w pobliżuśrodka ciężkości obciążeń elektrycznych,wyrażonych pobieraną mocą;bierze się pod uwagę przede wszystkimodbiorniki o dużej mocy, załączane nadłuższy czas. W większym mieszkaniupozwala to zaoszczędzić trochę miedziprzy montażu, a trochę traconej mocyi energii przez lata eksploatacji. To kryteriumlokalizacji rozdzielnicy na ogółschodzi na dalszy plan, a decydują innewzględy, użytkowe bądź estetyczne.Kto wybrałby dla rozdzielnicy ścianę oddzielającąprzedpokój od łazienki, powinienzawczasu sprawdzić, czy potrafiz pewnym marginesem bezpieczeństwaspełnić zaostrzone przez najnowsząnormę [3] wymagania określające najmniejsządopuszczalną odległość 5 cmod powierzchni ograniczających strefyochronne 0, 1 i 2 w łazience do oprzewodowaniaw jej ścianach.W tradycyjnym wykonaniu instalacjielektrycznej z rozdzielnicy mieszkaniowejodchodzi tyle przewodów o odpowiedniejliczbie żył, ile jest obwodów.Każdy z przewodów jest przyłączonydo zacisków wyjściowych zabezpieczenianadprądowego swego obwodu.Układ połączeń rozdzielnicy jestprosty i przejrzysty.Ze względów estetycznych obecnie naogół rezygnuje się z puszek rozgałęźnychw mieszkaniu, a połączenia dawniejw nich wykonywane przenosi siędo rozdzielnicy mieszkaniowej lub w jejpobliże; rozdzielnica pełni wtedy dodatkowofunkcję zbliżoną do centralnejpuszki rozgałęźnej (CPR). Do rozdzielnicysą doprowadzone co najmniej następująceprzewody wielożyłowe obwodówodbiorczych:■ jeden przewód od każdego promieniowegoobwodu gniazd wtyczkowychzasilanych przelotowo,■ dwa przewody od każdego pierścieniowegoobwodu gniazd wtyczkowychzasilanych przelotowo,■ jeden przewód od każdego odbiornikadużej mocy zasilanego z osobnegoobwodu,■ jeden przewód od każdego łącznika instalacyjnegoobwodu oświetleniowego,■ jeden przewód od każdego wypustuoświetleniowego.Nad uprzednio przedstawionymwyposażeniemaparatowym rozdzielnicyjest potrzebnaprzestrzeń montażowa,o wysokości co najmniejjednego modułu,na wspornik szynowyTH-35 z zaciskamiszeregowymi umożliwiającymiwykonanieniezbędnych połączeń,przede wszystkimw obwodach oświetleniowych.Wyżej,nad rozdzielnicą, jestpotrzebne miejsce nauporządkowane doprowadzenietak licznychprzewodów, byuniknąć przesadnej ichplątaniny we wnętrzu rozdzielnicy; najlepiejzarezerwować na to przestrzeńnad rozdzielnicą aż do sufitu.Środek rozdzielnicy mieszkaniowejpowinien znajdować się na wysokości1,1–1,85 m od podłogi [4, 5], w miejscuumożliwiającym łatwy dostęp w raziepotrzeby nagłego wyłączenia całejinstalacji, zamknięcia wyłącznika posamoczynnym otwarciu bądź okresowegosprawdzania stanu wyłącznikówróżnicowoprądowych. Rozdzielnica niepowinna być zastawiona meblami aniwieszakiem na wierzchnie okrycia. WeFrancji od początku roku 2007 wszelkiełączniki – również w rozdzielnicymieszkaniowej – instaluje się na wysokości0,9–1,3 m od podłogi, aby byłydostępne dla osób niepełnosprawnych.Spotykane w Polsce instalowanie rozdzielnicmieszkaniowych nad drzwiami(rys. 1) jest przejawem bezmyślnegoponiewierania osobami starszymi i niepełnosprawnymi.Rys. 2 | Dozwolone i niedopuszczalne usytuowanie rozdzielnicpiętrowych na klatce schodowejczerwiec 09 [63]81

technologiePo zmontowaniu rozdzielnicy poszczególneobwody opisuje się w sposóbniebudzący wątpliwości, np.: pralka,oświetlenie górne, gniazda kuchnia.Cechą rozpoznawczą każdego obwodujest jego wyłącznik nadprądowy,a zatem przy nim powinno się znaleźćodpowiednie oznaczenie na maskownicy,na przykład w postaci drukowanejnaklejki. Wyłącznik różnicowoprądowychroniący kilka obwodów powinienznajdować się tuż przy wyłącznikachnadprądowych tych obwodów. Niezależnieod opisu w rozdzielnicy klientpowinien otrzymać schemat i plan instalacjielektrycznej nowo budowanegomieszkania. Godne upowszechnieniajest postępowanie niektórych deweloperówprzekazujących klientowi zestawcyfrowych fotografii wszystkich ścianw stanie surowym, po ułożeniu wszelkichinstalacji, ale przed ich zakryciem(zatynkowaniem, wygładzeniem, umocowaniempłyt kartonowo-gipsowych).Przydaje się to przy późniejszych naprawach,pracach modernizacyjnych czychociażby przy wierceniu jakichkolwiekotworów w ścianie.Urządzenia rozliczeniowego pomiaruenergii elektrycznej już od dawnainstaluje się nie w mieszkaniach,lecz w rozdzielnicach piętrowychpomiarowych (fot. 3) albo centralnie,w pobliżu głównej rozdzielnicybudynku, co w Polsce jeszcze nie jestczęste. W pierwszym przypadku przezwszystkie kondygnacje przechodzitrójfazowa wewnętrzna linia zasilająca(WLZ) o przewodach izolowanychnieprzecinanych, do których w specjalnychzaciskach przyłącza się trójfazoweodgałęzienia do mieszkań (jednofazowew standardzie obniżonym). W budynkacho dużym poborze mocy wewnętrznychlinii zasilających może byćwięcej niż jedna bądź WLZ może byćprzewodem szynowym o dużym przekroju.Na wszystkich albo na wybranychkondygnacjach instaluje się wtedyrozdzielnice piętrowe pomiarowe,w których następuje rozdział energii domieszkań i jej pomiar. Każde odgałęzieniema zabezpieczenie nadprądowe,na przykład bezpieczniki gG 63 A działająceselektywnie z zabezpieczeniamiw rozdzielnicy mieszkaniowej. Dobrymrozwiązaniem jest wtedy rozłącznikbezpiecznikowy izolacyjny, który w stanieotwartym tworzy w obwodzie przerwęizolacyjną bezpieczną. Stosowniedo zasad taryfowych układ pomiarurozliczeniowego może obejmować,poza licznikiem energii elektrycznej,również zewnętrzne urządzenia sterujące;liczniki elektroniczne mają jezwykle wbudowane. Wyposażenie obsługująceposzczególnych odbiorcówpowinno być tak zgrupowane, opisanei przypisane do poszczególnych mieszkań,aby wyeliminować wątpliwościzarówno przy oglądaniu całej rozdzielnicypo otwarciu drzwiczek, jak i przyoglądaniu jej fragmentów przez ewentualnewzierniki.Rozdzielnice piętrowe instaluje się naklatkach schodowych bądź w korytarzach,najlepiej we wnękach, by niebyły przeszkodami w ciągach komunikacyjnych.Pełny dostęp do nich matylko personel wykwalifikowany zajmującysię najpierw ich montażem,a następnie – eksploatacją. W celachbezpieczeństwa i ułatwienia tych pracstawia się pewne wymagania odnośniedo usytuowania rozdzielnic. Powinnysię one w całości znajdować nadrówną podłogą, nie powinny wystawaćnad schody ani tym bardziej nadczeluść schodową (rys. 2). Wedługtechnicznych warunków przyłączaniaw różnych krajach Unii górna krawędźrozdzielnicy powinna znajdować sięna wysokości nie większej niż 1,5–2,0m nad podłogą, a dolna na wysokościnie mniejszej niż 0,50–0,80 m. W razieinstalowania w narożniku pomieszczeniaodległość krawędzi rozdzielnicy odściany bocznej powinna wynosić conajmniej 0,30 m. W kierunku prostopadłymdo powierzchni przedniej rozdzielnicy(np. powierzchni drzwiczek),na całej jej szerokości i wysokości, powinnapozostawać do dyspozycji przestrzeńmontażowa i przestrzeń obsługowao głębokości co najmniej 1,20 m(odległość do przeciwległej ściany lubinnej przeszkody).Wszystkie powyższe zalecenia i rozważaniadotyczą instalacji elektroenergetycznych,czyli instalacji dostarczającychdo mieszkań energię elektryczną.Oprócz tego do nowoczesnych mieszkańdoprowadza się różnorodne instalacjedo przekazywania informacji,a więc instalacje: domofonowe, przyzewowe,alarmowe, telefoniczne, radiofoniii telewizji kablowej, naziemneji/lub satelitarnej, internetowe, a w bliskiejprzyszłości – usług AVOD (ang. audiovideo on demand) i MOD (ang. musicon demand) oraz kolejne generacjeinstalacji informatycznych, które na raziesą w fazie koncepcji albo tylko fantazji.Z siecią przewodową połączenienastępuje przyłączem przewodowym(kablowym), a z siecią bezprzewodową– mostem Wi-Fi (ang. wireless fidelity).Bywają też w „mieszkaniach inteligentnych”instalacje sterownicze o rozproszonejinteligencji, których zasięg jestograniczony do jednego mieszkaniabądź jednego budynku.Na razie instalacje takie projektuje sięi wykonuje dość chaotycznie, doraźnie,bez koncepcji unifikacji i wizji rozwoju82INŻYNIER BUDOWNICTWA

w przyszłości. A przecież chodzi o dziedzinęo imponującym postępie technicznymi silnie rosnącym popycie. Wymaganiatechniczne dla takich instalacjisą zawarte w nieustannie nowelizowanychnormach przedmiotowych (EN,ETSI), natomiast w przepisach ogólnobudowlanych[1] są potrzebne takiewymagania i zalecenia, aby przy przekazywaniubudynku do użytkowanianie okazywało się, że ma on standardinstalacji do przekazywania informacjisprzed kilkunastu i więcej lat.Potrzebne są uregulowania wymuszającekompleksowe projektowanie i wykonawstwowszelkich instalacji elektrycznych.Nie w tym rzecz, by to robiłajedna osoba, lecz w tym, aby projektowaniei montaż były skoordynowane odkoncepcji projektowej do sprawdzeńodbiorczych. Chodzi o to, aby przy respektowaniuzasad kompatybilnościelektromagnetycznej wykorzystywać tesame trasy przewodowe i te same lokalizacjeurządzeń rozdzielczych, pozostawiającw nich rozsądną rezerwę miejscana dodatkowe przewody i dodatkoweaparaty. Przykładem takiego kompleksowegopodejścia jest obowiązująca odparu lat we francuskim budownictwiemieszkaniowym technologia GTL (franc.gaine technique logement), czyli systempionowych kanałów bądź listew instalacyjnycho dużym przekroju (np. 600x200mm) z nabudowanymi rozdzielnicamimieszkaniowymi zarówno energii elektrycznej,jak i wszelkich torów sygnałowych.Szczegóły wykonawcze zainteresowaniznajdą chociażby w katalogachfirmy Legrand, przedstawiających rozdzielnicenaścienne Ekinoxe montowanena kanale DLP oraz szafki multimedialneEkinoxe VDI.W krajach rozwiniętych narastają problemystarzejącego się społeczeństwa,w tym – wspierania choćby ograniczonego,ale jak najdłuższego samodzielnegofunkcjonowania ludzi starszychwe własnym domu, a nie w przytułku,choćby był on komfortowy i miał wyszukanąnazwę. Takie funkcjonowanieułatwiają nowoczesne instalacje elektroenergetycznewspomagane inteligentnymsterowaniem oraz instalacjeinformatyczne zapewniające stosowniedo potrzeb niezawodny kontaktze światem zewnętrznym, nadzór medycznyi nadzór socjalny oraz rozrywkęi kultywowanie zainteresowań.dr inż. Edward MusiałPrzepisy i normy1. Rozporządzenie Ministra Infrastrukturyz dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawiewarunków technicznych, jakim powinnyodpowiadać budynki i ich usytuowanie –Dz.U.: z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z 2003r. Nr 33, poz. 270, z 2004 r. Nr 109, poz.1156, z 2009 r Nr 56, poz. 9.2. PN-HD 60364-4-41:2007 Instalacjeelektryczne niskiego napięcia – Część4-41: Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa– Ochrona przeciwporażeniowa.3. PN-HD 60364-7-701:2007 Instalacjeelektryczne w obiektach budowlanych– Część 7-701: Wymaganiadotyczące specjalnych instalacji lublokalizacji – Pomieszczenia wyposażonew wannę lub natrysk.4. N SEP-E-002:2003 Instalacje elektrycznew obiektach budowlanych.Instalacje elektryczne w obiektachmieszkalnych. Podstawy planowania.Wytyczne wymiarowania i wyposażeniainstalacji.5. DIN 18015-2: 2004-08 Elektrische Anlagenin Wohngebäuden – Teil 2: Artund Umfang der Mindestausstattung.technologieZAREZERWUJTERMININŻYNIERIA 2009VII Międzynarodowa KonferencjaWystawa i Pokazy TechnologiiTermin: 16–18.06.2009Miejsce: Tomaszowice k. KrakowaKontakt: tel. +48 12 3511090-93e-mail: biuro@i-b.pl; www: www.i-b.plZachodnia KonferencjaPrzedsiębiorstw Wodociągówi Kanalizacji – VI edycjaTermin: 24–26.06.2009Miejsce: Gronów Lubuski k. ŁagowaKontakt: tel. 605053860, 660405688ITM − POLSKA, Targi nowoczesnychtechnologii dla przemysłuTermin: 16–19.06.2009Miejsce: PoznańNa targach m.in.:Nauka dla gospodarki 2009Prezentacja dorobku polskiejnauki stosowanejtel. +48 61 869 25 39e-mail: nauka@mpt.plWELDING 2009Salon Spawalnictwatel. +48 61 869 20 93e-mail: joanna.kucharska@mpt.plMACH-TOOLSalon Obrabiarek i Narzędzitel. +48 61 869 26 69e-mail: damian.jachnik @mpt.plOchrona obiektów budowlanychprzed wilgocią, korozją biologicznąi ogniem – X SympozjumTermin: 18–20.06.2009Miejsce: GdańskKontakt: tel. +48 71 344 80 12e-mail: biuro@psmb.wroclaw.plNowoczesność w ArchitekturzeII Międzynarodowa KonferencjaNaukowaTermin: 18–29.06.2009Miejsce: GliwiceKontakt: tel. +48 32 237 24 41e-mail: nowoczesnosc@polsl.plczerwiec 09 [63]83

artykuł sponsorowanyPorotherm Profi– system murowania na cienką spoinęCegła ceramiczna w ostatnich latachprzeszła ogromne przeobrażenie. Na skutekpotrzeby coraz to szybszego, łatwiejszegoi ekonomiczniejszego budowania,z prostej tradycyjnej cegły ewoluowaław nowoczesny, drążony pustak ceramiczny.Najnowocześniejsze cegły ceramicznemają znacznie większe wymiary, wysokistopień poryzacji czerepu ceramicznegoi tak dopasowaną geometrię, by maksymalniewyeliminować zużycie zaprawy.Kolejnym krokiem w modyfikacji ceramicznychelementów murowych była,wprowadzona przez firmę Wienerberger,Fot. 1 | Pustaki szlifowane Porotherm Profiobróbka mechaniczna wypalonego jużproduktu. W wyniku procesu szlifowania Porotherm Profi pozwala zwiększyć szybkośćprac murarskich, zmniejszyć ilośćpojawił się na polskim rynku nowy pustakceramiczny – Porotherm Profi. Podstawowąróżnicą w stosunku do klasycznych sprzętu na budowie, dzięki czemu muro-odpadów oraz znacznie ograniczyć ilośćpustaków Porotherm P+W jest jego wysokość249 mm, wykonanawanie stało się bardziej ekonomiczne.z dokładnością do ±1 mm,co pozwala na zastosowaniecienkiej spoiny o grubościok. 1 mm. Z pozoruniewielka modyfikacja pozwoliłana znaczne ograniczeniezużycia zaprawy(do ok. 80%), poprawęparametrów izolacyjnościtermicznej murów orazograniczenie wilgotnościtechnologicznej w murze.Dodatkowo zastosowanieszlifowanych pustakówFot. 2 | Narzędzia do murowaniaZe względu na bardzo cienką spoinę poziomąoraz niewielkie odchyłki wysokości pustakówkonieczne jest dokładne wyrównaniepodłoża pod pierwszą warstwę cegieł.Czynność tę można w stosunkowo prostyFot. 3 | Wyrównanie podłoża pod pierwsząwarstwę cegieł84INŻYNIER BUDOWNICTWA

artykuł sponsorowanysposób wykonać, wyrównując powierzchnięfundamentów zaprawą PorothermAM przy użyciu zestawu wyrównującego.Kolejne warstwy pustaków układane sąna zaprawie do cienkich spoin PorothermDM przy użyciu specjalnego wałka o odpowiedniejszerokości. Wszystkie niezbędnenarzędzia i zaprawy dostępne są w oferciefirmy, której podstawę stanowią pustaki domurowania zewnętrznych ścian nośnychbez docieplenia (Porotherm 44 Profi), zewnętrznychścian nośnych z dociepleniem(Porotherm 25 Profi oraz Porotherm 30Profi) oraz ścian wewnętrznych (Porotherm11.5 Profi oraz Porotherm 25 Profi).Konstruktorom i projektantom technologiacienkospoinowa nie przysparza dodatkowychproblemów. Wszystkie niezbędnedo projektowania parametry pustakówszlifowanych oraz ścian z nich zbudowanychdeklarowane są przez producentai można je znaleźć w broszurach oraz nastronie internetowej firmy Wienerberger.Projektowanie konstrukcyjne opiera sięna obecnie istniejących i ogólnie stosowanychnormach budowlanych, w tymrównież PN-B-03002:2007 „Konstrukcjemurowe – Projektowanie i obliczanie”.Ponadto produkcja ceramicznych pustakówszlifowanych opiera się na normieFot. 5 | Napełnianie wałka zaprawą docienkich spoinPN-EN 771-1 „Wymagania dotyczące elementówmurowych – Część 1: Elementymurowe ceramiczne”, tak więc system niewymaga dodatkowych aprobat technicznychi możliwe jest sygnowanie wyrobówznakiem CE. Dzięki temu nie ma żadnychprzeszkód w stosowaniu pustaków szlifowanychw Polsce.Porotherm Profi to rozwiązanie w naszymkraju jeszcze mało znane, któreznalazło już bardzo szerokie grono odbiorcóww Europie. Dla przykładu wartoprzytoczyć fakt, iż w Niemczech ok. 50%sprzedawanych pustaków ceramicz-Fot. 6 | Nanoszenie zaprawy za pomocąwałkanych to pustaki szlifowane. Pamiętać należy,że system ten to rewolucja w sposobiemurowania, a nie w samym elemenciemurowym. Jest to w dalszym ciągu tradycyjnyi naturalny pustak ceramiczny, któryzachował wszystkie zalety ceramiki. Możnawięc z pewnością powiedzieć, że budynkiwznoszone w systemie PorothermProfi charakteryzować się będą zdrowymmikroklimatem wewnątrz pomieszczeń,dobrymi parametrami izolacyjności termiczneji akustycznej, dobrą odpornościąogniową i dużą wytrzymałością.www.wienerberger.plFot. 4 | Układanie pierwszej warstwy cegiełFot. 7 | Układanie kolejnych warstw pustaków Porotherm Proficzerwiec 09 [63]85

TECHNOLOGIEFot. 1 | Wnętrze opery – widok na salę główną, scenę i podscenieBudowawysokiej kulturyZłotą Statuetką i tytułem Najlepszej Budowy Roku 2007 białostocki oddział PZITB uhonorował pierwszy etapbudowy Opery i Filharmonii Podlaskiej – Europejskiego Centrum Sztuki w Białymstoku oraz jej twórców.Współorganizatorem konkursu „Budowa Roku w Regionie Polski Płn.-Wsch.” jest też Podlaska OIIB.Blisko półtora roku trwała budowa stanu surowego gmachuOpery i Filharmonii Podlaskiej, w którym ma działać m.in.pierwsza po prawej stronie Wisły scena operowa w Polsce.Opera Podlaska została zaprojektowana przez prof. MarkaBudzyńskiego jako obiekt „zielony”, otoczony roślinnością,przyjazny środowisku naturalnemu. Zakłada się, że elewacjabędzie wykonana tak, by umożliwić pięcie się roślinności pościanach zewnętrznych. Według założeń w osiem lat po oddaniubudynku jego elewacja ma być zielona.Ideą architektów było przekształcenie funkcjonującego dotychczasw tym miejscu amfiteatru muzycznego w operę. Obiekt mapodkreślać atmosferę miejsca, łącząc sztukę ogrodu ze sztukąregulacji powstawania miasta. Kolumnada, amfiteatr oraz parkna dachach scalą park cmentarza żydowskiego oraz prawosławnegoi włączą w życie pobliskie uliczki Operową i Odeską.W pomieszczeniach planowane jest powiązanie rozwiązań wykorzystywanychw operze historycznej ze współczesną elastycznąwielofunkcyjnością. Zgodnie z decyzją inwestora obiekt i jegoprogram zostały dostosowane do systemu impresaryjnego.Większość magazynów i pracowni została usunięta przy założeniu,że będą one przyjeżdżać na określony występ. W budynkubędzie funkcjonowała scena główna z widownią, sale próborkiestry i chóru, kawiarnia i zaplecze towarzyszące, czyli kasy,szatnie, korytarze itp.Budowa opery w Białymstoku ma w zasadniczy sposób wpłynąćna rozwój kultury oraz zwiększyć dostępność do dóbr kulturyPodlasia i całego regionu północno-wschodniego Polski– mówi Kazimierz Lech Wasilewski, dyrektor biura inwestycjiUrzędu Marszałkowskiego w Białymstoku. – Opera ma być takżekulturalną „bramą wschodu” dla polskich artystów współpracującychz Litwinami, Rosjanami i Białorusinami, pozwalajączacieśniać i rozwijać związki kulturowe tego regionu Europy.INŻYNIER BUDOWNICTWA86

ciekawe realizacjeWnętrze opery ma pomieścić jednocześnie ponad 800 widzówi 320 pracowników. Powierzchnia użytkowa obiektuwynosi 9424 m², powierzchnia zabudowy – 6302 m², kubatura– 108 868 m³. Najwyższy punkt jest wyniesiony na32,22 m ponad poziom „0”, zaś maksymalne zagłębieniesięga 11,1 m poniżej poziomu „0”.Pierwszy etap inwestycji obejmował wykonanie stanu surowegootwartego budynku głównego oraz „pod klucz” amfiteatru– teatru letniego.Budynek jest podzielony dylatacjami na samodzielne podwzględem konstrukcyjnym części: budynek główny, budynekzaplecza, amfiteatr i schody wejściowe. Foyer ukształtowanow sposób umożliwiający funkcjonowanie jego jakocałodziennej przestrzeni wydarzeń artystycznych. Układkonstrukcyjny budynku głównego wygląda następująco:konstrukcję nośną dachu nad salą stanowią stalowe dźwigarykratowe, na których oparta jest żelbetowa płyta nośnadachu; stropy żelbetowe monolityczne mają postać płyt;cały obiekt posadowiony jest bezpośrednio na płytach fundamentowych,ławach i stopach; część podziemną stanowizamknięta skrzynia żelbetowa; sztywność przestrzennązapewnia układ „skrzynkowy” ścian wokół widowni i scenyoraz tarcze dachów i stropów, przenoszące obciążenia poziomena ściany usztywniające.Budowa opery to nie lada wyzwanie dla projektantów konstrukcji.Początkowo zadania tego podjęło się warszawskiebiuro, współpracujące z pracownią prof. Budzyńskiego, którewykonało projekt budowlany i przetargowy. Prace budowlanerozpoczęły się w czerwcu 2006 r. Po niespełna dwóchmiesiącach warszawskie biuro konstrukcyjne zrezygnowałoz kontynuowania prac projektowych. „Fanaberiom” – jak sięmówi żartobliwie w środowisku – architekta zdołali sprostaćInwestor: województwo podlaskie reprezentowaneprzez Zarząd Województwa PodlaskiegoProjekt: arch. Marek Budzyński wraz z zespołem,WarszawaKonstrukcje: Urszula Madejczyk, Jan KrzysztofGrochowski, Pracownia Projektowa JKG s.c., BiałystokGeneralny wykonawca I etapu:Warbud SA, WarszawaKierownik budowy: mgr inż. Jacek NosorowskiKierownicy robót: mgr inż. Anna Jakubowska,mgr inż. Maciej Sztachelski, mgr inż. Bogusław SujetaInżynierowie budowy: mgr inż. Marcin Krzykwa,mgr inż. Piotr FigarskiTechnik budowy: Jacek ŁupińskiInspektorzy nadzoru inwestorskiego:robót budowlanych – Ireneusz Domański,robót sanitarnych – Krzysztof Makarewicz,robót elektrycznych – Aleksander Demianiukbiałostoccy projektanci. Zaawansowaną budowę przejęław sierpniu Pracownia Projektowa JKG s.c.Wyzwania nie stanowił projekt opery pod względem statyczno-wytrzymałościowym,ale plan wykonania szczegółów.A wszystko to za sprawą prof. Budzyńskiego, który wymyślił popierwsze: niesamowicie rozczłonkowaną bryłę z mnóstwemelementów, będących jednocześnie elementami nośnymi i architektonicznymi.Po drugie użycie betonu architektonicznegozmuszało do nowatorskich rozwiązań konstrukcyjnych. Trzebabyło zaprojektować wykonanie jednej wielkiej masy bezprzerw technologicznych. Przykładem mogą być słupy o wyso-Fot. 2 | Wnętrze opery – część administracyjna od strony południowejczerwiec 09 [63]87

Fot. 3 | Amfiteatrkości 15 m, które były wylewane w całości na pełną wysokość,a później dopiero opierano na nich poszczególne elementykonstrukcji. Mocowanie belek do słupów też nie było tradycyjne,wykorzystano tu systemy różnych kotew.Ciekawostką konstrukcyjną był sposób łączenia belek drewnianychdo żelbetowych elementów konstrukcji. Belek byłook. 100 sztuk i każda z nich wymagałaby innego mocowania.Stąd wziął się pomysł zawiasów, które umożliwiły ustawieniebelek pod dowolnym kątem w pionie i poziomie w ten samujednolicony sposób. Jest to nietypowe rozwiązanie, niespotykanedotychczas na Podlasiu.Potwierdzeniem skomplikowanej formy architektonicznejmoże być przykład małego balkonu, który ma więcej przekrojówniż cały projekt konstrukcji domu jednorodzinnego.Jednym z najciekawszych etapów było wykonanie konstrukcjipodscenia. Otwór sceniczny ma wymiary 16 x 16,5 m. Podprojektowane podscenie należało wykonać wykop o ponad10-metrowej głębokości i zabezpieczyć go ścianką szczelną z profilustalowego typu G61. Prace były wykonywane późną jesienią,grunt był bardzo niestabilny. Zadaniem ścianki szczelnej było odcięciedopływu wód gruntowych do wykopu. Miała ona wysokość9 m i była zagłębiona w gruntach nieprzepuszczalnych naok. 2,5 m. Zabezpieczała też wykop przed parciem gruntu podczasprac poniżej zwierciadła wody. Lico profilu było oddalone odlica projektowanej konstrukcji o 10 cm. W płycie fundamentowejpodscenia, w celu zabezpieczenia przed wyporem wody, zaprojektowanomikropale kotwiące o średnicy 210 mm i długości 7 m,rozmieszczone w siatce 3 x 3 m. Ściany były betonowane dwarazy: pierwszy raz w celu wyrównania powierzchni, drugi – popołożeniu izolacji przeciwwodnej – wykonania ściany właściwej.Interesującym etapem był też montaż dźwigarów kratowych,będących konstrukcją stropu nad widownią i sceną auli opery.9 dźwigarów o rozpiętości 24 m i wadze kilkunastu ton każdyzamontowanych zostało na wysokości 35 m nad ziemią. Oddołu podwieszone będą na nich urządzenia do obsługi sceny,na górze zaś wylano płytę żelbetową – podstawę zielonegodachu użytkowego. Kratownice o wymiarach 24 x 4 m transportowanebyły w całości na plac budowy nocą, w godz. 22–4,pod eskortą policji, na podstawie specjalnych zezwoleń.Montaż kratownic odbywał się przy pomocy jednego z najmocniejszychw Polsce, teleskopowego żurawia samochodowegoTerex Demag AC 500 o udźwigu 500 t firmy ŻurawGrohmann z Gdańska.Tego typu żuraw pracował na Podlasiu po raz pierwszy. Uzbrojeniemaszyny przywiezione zostało na miejsce pracy na 15specjalistycznych pojazdach. Dla porównania, zwykły żuraw budowlanymieści się na 6, maksymalnie 8 tirach. Zadaniem takolbrzymiej maszyny (gotowa do pracy ważyła ok. 400 t!) byłopodniesienie 9 elementów na wysokość 35 m i odległość ok.60 m. 4 dźwigary ważyły po 12 t i zostały zamontowane nadprzyszłą sceną opery, 5 kolejnych – po 14,5 t – nad widownią.Przenoszenie dźwigarów opery odbywało się w kolizji ze stacjonarnymiżurawiami wieżowymi, a więc de facto na wysokościok. 70 m.Było to bardzo trudne zadanie. Montowaliśmy jedną z największychkonstrukcji stalowych na Podlasiu – ocenia JacekNosorowski, kierownik budowy z ramienia firmy Warbud SA.Żurawia obsługiwało dwóch operatorów, ze względu na jego wielkośći skomplikowany montaż. Jedna osoba pracowała w kabinie,wykonując czynności związane z montażem, druga kontrolowała88INŻYNIER BUDOWNICTWA

ciekawe realizacjepracę z zewnątrz. Obaj utrzymywali łączność radiową. MirosławGajewski i Mariusz Skrzypek, operatorzy ze specjalnymi uprawnieniami,opowiadają ze szczegółami: udźwig maksymalny wynosi500 t, teleskopowy wysięgnik żurawia ma długość 56 m, a za pomocąkratowego wysięgnika dodatkowego (90 m) zwiększa się jądo 145,80 m. W promieniu 106 m od osi żurawia można operowaćładunkiem 2,5-tonowym, po zamontowaniu balastu o maksymalnejmasie 180 t. Podwozie żurawia ma długość 20 m (3 mszerokości i 4 m wysokości) i jest wyposażone w 8 osi (z czego 7skręca), które muszą przenosić obciążenie o masie ponad 96 t.Napędzane są 4 osie (1,2 i 5, opcjonalnie 3). Silnik DaimlerChryslerma moc 480 kW i pozwala na osiągnięcie prędkości 70 km/h.Mechanizmy żurawia są napędzane drugim silnikiem, także DaimlerChryslero mocy 205 kW. Jest on odpowiedzialny za napędwciągarek haka (lina o średnicy 24 mm i długości 600 m) orazruchomego wysięgnika pomocniczego (lina o średnicy 24 mmi długości 720 m). Nad bezpieczeństwem i skuteczną pracą żurawiaczuwa też komputer, sprawujący kontrolę nad wszystkimisystemami. To widowiskowe podnoszenie było jedną z ostatnichprac budowlanych, kończących pierwszy etap budowy.Drugi etap budowy rozpoczął się od wyłonienia trzech wykonawców.Każdy miał pracować przy innym zadaniu.Na roboty całego etapu drugiego przewidziano ponad141 mln zł. Na początku stycznia br. otwarto oferty w przetargu(po kilkakrotnym przekładaniu jego terminu), a w pierwszychdniach lutego wyłoniono firmy, które oferowały najkorzystniejszewarunki. I tak na realizację pierwszego zadania,obejmującego wykończenie wnętrz obiektu, wpłynęły czteryoferty, z których najkorzystniejszą złożyło przedsiębiorstwoUNIBEP SA z Bielska Podlaskiego. Zadanie drugie – wykonaniefasady i świetlików – chciały realizować trzy firmy. Najkorzystniejszabyła oferta Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowo--Handlowego „Rodex” Sp. z o.o. z Białegostoku. Trzecie zadanie– technologia sceny i widowni z elektroakustyką – nie znalazłowykonawcy i na tę część przetarg będzie powtórzony.14 kwietnia odbyło się oficjalne przekazanie placu budowyOpery i Filharmonii Podlaskiej wykonawcom. Po ośmiomiesięcznejprzerwie na stoku Wzgórza św. Magdaleny znówpojawili się pracownicy.Do tej pory na budowę opery wydano niecałe 50 mln zł.Całość ma kosztować ok. 200 mln. Otwarcie obiektu zaplanowanona drugą połowę 2011 r. W tym czasie powstaniejeszcze 20 dwumetrowych rzeźb, które będą się znajdowałyna fryzie sali operowej – nie tylko po to, by ją ozdobić, ale teżpoprawić jej akustykę.Barbara KlemFot. autorkiWięcej na temat budowy Opery i Filharmonii Podlaskiej możnaprzeczytać w „Biuletynie Informacyjnym Podlaskiej OIIB”w wydaniach: nr 3(18)/2007, nr 1(20)/2008, nr 2(25)/2009.Fot. 3 | Jeden z dźwigarów kratowych, montowanych na szczycie operyOcena Jacka Nosorowskiego, kierownika budowy:Prof. Marek Budzyński powiedział, że opera jest obiektemtrudnym, że „zrobi” ją ten, kto ją pokocha. Zrobił jąpan. Czy ją pan pokochał?– W pewnym sensie tak, choć każdy swoją budowę traktujewyjątkowo. Opera to bardzo szczególna inwestycja,chociażby ze względu na dużą ilość prac na wysokościi skomplikowaną geometrię budynku. Stan surowy był trudnydo realizacji ze względu na mnogość elementów, którenie będą podlegały dalszemu wykończaniu lub będą tylkomalowane. W całym obiekcie niewiele będzie ścian przeznaczonychdo tynkowania lub zabudowy. Nawet aula saligłównej przewidziana jest jedynie do malowania. Architekciszczegółowo określili wymogi co do lica powierzchni wykonanegobetonu, uwzględniając miejsce jego występowaniai wyeksponowania w obiekcie. Jako wzorcową jakość dlawykonania elementów żelbetowych budynku Opery Podlaskiejw Białymstoku prof. Marek Budzyński wskazał jakośćbetonu uzyskaną przy wykonywaniu Biblioteki UniwersytetuWarszawskiego na warszawskim Powiślu.czerwiec 09 [63]89

artykuł sponsorowanyMasz ochronę???Jesteś skupiony na swojej pracyi tylko w sytuacjach krytycznychzastanawiasz się, czy przykładowe,niżej wymienione sytuacje objęte sąochroną przez Twoje ubezpieczenie:ÎÎPłyta betonowa zerwała się z dźwigu.Spadając, uszkodziła ogrodzeniebudowy oraz zniszczyła samochódprywatny inwestora, zaparkowanyna parkingu przy placu budowy.Î ÎNa skutek prac remontowo-budowlanych,prowadzonych przezTwoją firmę w lokalach mieszkalnych,doszło do zalania dwóchmieszkań.Î ÎPodczas pełnienia obowiązkówinspektora nadzoru pozwoliłeś nazamontowanie niewymiarowychi niezgodnych z przepisami prawabudowlanego drzwi wejściowychdo budynku.Î ÎPodczas kierowania robotami budowlanymi,przy wykonywaniu izolacjiprzeciwwodnej nie zauważyłeś,że zastosowano szkodliwy dla zdrowiaśrodek gruntujący.Î ÎPełniąc funkcję rzeczoznawcy budowlanegozostałeś oskarżonyo poświadczenie nieprawdy w sporządzonympiśmie, przeznaczonymdo złożenia w urzędzie gminy.Î ÎSporządziłeś projekt konstrukcjischroniska dla zwierząt. Po wykonaniuobiektu zgodnie z projektemstwierdzono przecieki przez dach,spowodowane przez nadmierneugięcie połaci dachowej.Î Î Byłeś wykonawcą dokumentacji projektowejocieplenia budynków dla spółdzielnimieszkaniowej. Wydano pozwoleniena budowę, które po wykonaniuocieplenia cofnięto z powodu zastosowanianiewłaściwego styropianu.Î ÎByłeś autorem dokumentacji projektowejmodernizacji kotłownigazowej. Doszło do awarii dwóchkotłów.Î ÎMasz ubezpieczone mieszkanie odognia i innych zdarzeń losowych(w tym od zalania). W wyniku pęknięciaprzewodu doprowadzającegowodę do pralki zalane zostały90INŻYNIER BUDOWNICTWA

ZOFIA ANNA SOBCZYŃSKA | www.logoartz.plartykuł sponsorowanymieszkania Twoje oraz trzech sąsiadówz dołu.Î ÎMasz ubezpieczenie komunikacyjneOC/AC i w wyniku wypadku zostałzniszczony Twój samochód, a Tysam doznałeś obrażeń.Î Î Jako autor projektu układu drogowegoźle zaprojektowałeś zjazdy do garaży.Î Î Pełniłeś funkcję kierownika budowybudynku mieszkalnego jednorodzinnego.Wykonano obiekt niezgodnie z projektemi zasadami sztuki budowlanej.Twoje pytania i wątpliwości są jaknajbardziej uzasadnione, dlatego służymyradą i pomocą przy ich wyjaśnianiu.Jesteśmy, Szanowny Czytelniku,Twoim adwokatem ubezpieczeniowymi reprezentujemy wyłącznieinteresy Członków PIIB, czyli Twojeinteresy.Na wstępie jednak musimy rozwiać zasadnicząwątpliwość, która dotyczy ubezpieczeń.Nie ma funkcjonującego jednego,doskonałego ubezpieczenia, które obejmujewszystkie możliwe zdarzenia.Mając ubezpieczenie obejmujące ochronątylko jeden obszar ryzyka działalności,nie możemy liczyć na wypłatę odszkodowaniaz innego obszaru. Naszeżycie zawodowe oraz osobiste zmieniasię w sposób ciągły i, aby mieć odpowiedniąochronę, nasze ubezpieczeniarównież muszą się zmieniać i być dostosowanedo aktualnych potrzeb.Program INŻYNIER PROFIT będzie dawałczłonkom PIIB możliwość zapewnieniapełnej, indywidualnie wybieranej ochronyubezpieczeniowej we wszystkich obszarachżycia zawodowego i sfery prywatnej.Innowacyjność i prestiż INŻYNIERPROFIT polega na tym, że będzie topierwsze i jedyne kompleksowe rozwiązanieubezpieczeniowe, które w jednymprogramie zapewni możliwość uzyskaniamaksymalnie szerokiego wachlarzaochrony ubezpieczeniowej za możliwienajniższą kwotę składki. Dzięki temuprogramowi Członkowie PIIB będą mielisposobność wyboru rodzaju ubezpieczeniawedług własnych preferencji,przy zachowaniu warunków ubezpieczeniowo-cenowychzdecydowanie lepszychniż istniejące na rynku.Odpowiedzi na powyższe pytaniaz przyjemnością udzielą specjaliściubezpieczeniowi z Hanza Brokers.HANZA BROKERSPANTONEyellow 432 Cgray 432 Cblue 277 Cred 032 CHANZA BROKERS Sp. z o.o.00-043 Warszawa, ul. Czackiego 3/5www.hanzabrokers.plhanza@hanzabrokers.pltel. 022-827-99-30fax 022-827-98-11Infolinie dlaInżynierów Budownictwa:0801 384 666 - ubezpieczenie OC0800 241 100 - ubezpieczenie na życieczerwiec 09 [63]91

technologieRemonty i wzmacnianie stalowychzbiorników na paliwa płynne – cz. IiiRemonty zbiorników całkowicie wypełnionych ropąnaftowąRemonty zbiorników, w których były magazynowane paliwapłynne, muszą odbywać się przy bezwzględnym zachowaniuzasad bezpieczeństwa wykluczających możliwość powstaniapożaru czy wybuchu. Z reguły remonty wykonuje się więc powyłączeniu zbiornika z eksploatacji, wymaga to jednak dokładnegowyczyszczenia wnętrza zbiornika, zwłaszcza całkowitegousunięcia z dna osadów, z których mogą długotrwalewydzielać się pary węglowodorów. Wybuchowość mieszankipowietrza i par węglowodorów występuje wprawdzie w wąskimprzedziale stężenia par (od ok. 1% do ok. 6%), ale dlategowłaśnie jest niebezpieczna, ponieważ mała zawartość parstwarza zagrożenie wybuchem w pomieszczeniu zamkniętym,takim jak zbiornik z dachem stałym lub przestrzeń poddachem pływającym osadzonym na podpierakach na dnieremontowanego zbiornika.Czyszczenie zbiornika przed remontem jest drogie, a ponadtowymaga wyłączenia go z eksploatacji na dłuższy okres, a tostwarza użytkownikowi zbiornika dodatkowe kłopoty z tytułuczasowej utraty pojemności magazynowej. Niektóre praceremontowe, zwłaszcza płaszcza zbiornika, w tym wymagającestosowania spawania, można jednak bezpiecznie prowadzićbez wyłączania zbiornika z eksploatacji. Warunkiempodstawowymjest w tym przypadku,aby pra-XIXce spawalniczeIXna zewnętrznejVIIIstronie płaszczaVIIwykonywać poniżejpoziomu, doVIVktórego zbiornikIVwypełniony jestIIIpaliwem płynnym,czyli abyIIciepło nieodłączniezwiązane zeIRys. 2 | Schematyczny rysunek pierścienia spawaniem niei jego lokalizacja na płaszczuzbiornikapromieniowało159 10 11 12 13 14 16 17 181920218227236 -2002454321545352-312526272829303132515049484746-994544 4342333435363738394041Korekta kształtu płaszczaZbiornik o pojemności 32 tys. m 3 (średnica płaszcza 52,20 m,wysokość 16,43 m) wykonany został z ponadnormatywnyminieprawidłowościami kształtu. Płaszcz zbiornika składał sięz 11 pierścieni blach, a największe deformacje występowałyna ósmym i dziewiątym pierścieniu, nieco mniejsze na dziesiątymi jedenastym pierścieniu.Deformacje te były wyjątkowo niefortunnie zlokalizowane naobwodzie płaszcza, znajdowały się bowiem na wierzchołkachprawie równobocznego trójkąta wpisanego w kolisty przekrójpłaszcza i były skierowane do wnętrza zbiornika (rys. 1),mogły więc utrudniać pionowe przemieszczanie się dachupływającego podczas eksploatacji zbiornika.Użytkownik zbiornika stwierdził, że gdy dach pływający przemieszczasię w obrębie ósmego pierścienia płaszcza, słyszalnesą huki, mogły one być spowodowane tarciem zderzakówpontonu dachu pływającego o deformacje płaszcza albogwałtownym przechodzeniem blach płaszcza z wklęśnięćw wypukłości. Pomiary geodezyjne kształtu płaszcza wykaobryspłaszcza po deformacjiobrys płaszcza przed deformacjąobrys dachu pływającegoRys. 1 | Deformacje zbiornika w rejonie górnej krawędzi ósmegopierścienia przy zbiorniku napełnionym do poziomu + 9,429 mdo strefy parowo-powietrznej we wnętrzu zbiornika.Omówione zostaną dwa przykłady napraw wykonanych przycałkowitym wypełnieniu zbiornika ropą naftową.92INŻYNIER BUDOWNICTWA

technologiezały, że wartość największych deformacji ulega istotnemuzmniejszeniu, gdy zbiornik jest maksymalnie wypełniony ropąnaftową − występujące wówczas największe parcie hydrostatycznewypychało wklęśnięcia płaszcza. Spostrzeżenie to stanowiłopunkt wyjściowy przyjętej technologii remontu zbiornika.Odstąpiono od koncepcji wycinania zdeformowanychblach płaszcza i zastępowania ich nowymi, gdyż naprawytakie są bardzo trudne i nie zawsze dają dobry rezultat.Przyjęto następujący sposób naprawy:a) zbiornik wypełniono ropą naftową do maksymalnego poziomu,spowodowało to zmniejszenie wklęśnięć w najbardziejzdeformowanych pierścieniach płaszcza;b) przy stanie jak w punkcie a) opasano płaszcz z zewnątrz napoziomie ósmego i dziewiątego pasa blach pierścieniemkratowym o przekroju trójkątnym. Pierścień połączono przewiązkamiz płaszczem zbiornika, utrwalając w ten sposóbkształt płaszcza wytworzony przez maksymalne ciśnienie hydrostatycznepanujące w zbiorniku (rys. 2 i 3, fot. 1);c) obniżono poziom ropy naftowej w zbiorniku i wykonanopomiary geodezyjne kształtu płaszcza w celu stwierdzeniaskuteczności przeprowadzonej naprawy.Wynik był dobry.Omówioną technologię naprawy zrealizowano późną jesienią,gdy temperatura powietrza była niska, a więc mało intensywnebyło parowanie ropy naftowej przez uszczelnieniedachu pływającego nieprzylegające lokalnie do zdeformowanegopłaszcza.Czy opisana technologia remontu była bezpieczna? Tak, gdyżw strefie spawania nie było warunków do wytworzenia sięmieszanki wybuchowej par węglowodorów i powietrza:■ po stronie zewnętrznej płaszcza, nawet gdyby wystąpiłprzeciek ropy naftowej, to kontakt jej z powietrzemw otwartej przestrzeni nie był groźny;■ po stronie wewnętrznej płaszcza występowało chłodzącedziałanie dużej objętości ropy naftowej. Spawanie natomiastprowadzono po stronie zewnętrznej płaszcza poniżejzwierciadła ropy naftowej magazynowanej w zbiorniku.Kratowy trójpasowy pierścień korygujący kształt płaszcza byłdo niego łączony za pośrednictwem pionowych przewiązekz blachy grubości 10 mm rozmieszczonych na obwodziezbiornika w rozstawie ok. 1500 mm. Przewiązki miaływysokość 180 mm i były spawane do płaszcza spoinamipachwinowymi grubości 4 mm, wykonywanymi najmniejenergochłonną techniką spawania, tj. spawanie w osłoniegazu obojętnego. Pas dolny pierścienia korygującego kształt1/2 IPE240L=1565250250 12428810812150 1501801809090928901100131515651313płaszcza znajdował się 3,8 m poniżej lustra ropy naftowejprzy maksymalnym napełnieniu zbiornika, w tej strefie naprężeniaw płaszczu wywołane parciem hydrostatycznymwynosiły ok. 150 MPa, czyli były znacznie mniejsze niż wytrzymałośćobliczeniowa stali S235 wynosząca 215 MPa.Jeszcze mniejsze wytężenie materiału płaszcza zbiornikawystępowało w strefie spawania przewiązek łączących pasgórny pierścienia korygującego – tam naprężenia wynosiłyok. 64 MPa. Nie było więc zagrożenia ani pożarem i wybuchem,ani obawy przekroczenia wytrzymałości płaszcza.Przedłużenie króćców włazów do komór dachupływającegoNieprawidłowości w odwodnieniu dachów pływającychstwierdzono w dwóch nowo wybudowanych zbiornikach naM10Rbs 88.9x6L=7791/2 IPE140L=~1544779M10Rys. 3 | Przekrój poprzeczny pierścienia kratowego871120830+12,68 m+11,94 m+11,07 mFot. 1 | Widok przyspawanego pierścienia kratowego do płaszczazbiornikaczerwiec 09 [63]93

technologieFot. 2 | Montaż stalowej zaślepki we właziedo komory dachowejFot. 3 | Podwyższone króćce włazów do komórdachu pływającegokróćca. Wysokości króćcówA–A417003099017785GRODZAPŁYTA GÓRNA1 2 3 4GRODZA5 610005620PŁYTA DOLNA1610719875305353613039172WZMOCNIENIAKRATOWEAAGRODZASCHODYSAMONASTAWNEzostały przyjęte zgodnie z polskąnormą i są o 20% wyższeniż wymagana wysokość dozatrzymania wody deszczowejz opadów z okresu jednegomiesiąca, ale nie więcej niż200 mm w najniższym punkciedachu (w tym przypadkuw osi dachu).W końcu marca 2005 r. wystąpiływyjątkowo duże opadyśniegu. Woda z topnieją-700cego śniegu przedostała sięRys. 4 | Rzut i przekrój dachu zbiornika V = 100 tys. m 3 (przekrój A-A jest dwukrotnie zwiększony w stosunkudo rzutu dachu z lewej strony rysunku)pod pokrywami włazów dokomór dachu pływającegoropę naftową. Każdy ze zbiorników ma pojemność 100 tys. m 3i dach pływający typu dwupłytowego. Górna płyta dachu maspadek w kierunku osi zbiornika, aby zapewnić spływ wodyz opadów atmosferycznych do studzienki zbiorczej znajdującejsię środku dachu. Zbiorniki mają identyczną konstrukcję, identycznebyły również kłopoty związane z odwodnieniem dachówi w ten sam sposób je usunięto, dlatego w dalszej częściartykułu dla uproszczenia omawiany będzie jeden zbiornik.Konstrukcja dachu pływającego pokazana jest na rys. 4, składasię on z ośmiu identycznych sekcji, z których każda podzielonajest na pięć hermetycznych komór.Do czterech z tych komór zaprojektowano po dwa włazy z górnejpłyty dachu, natomiast do komór najbliższych osi zbiornikanależało wykonać po trzy włazy ze względu na odmienny układwewnętrznych usztywnień. Łącznie na dachu jest 88 włazów.Króćce tych włazów miały jednakową wysokość 200 mm ponadgórną powierzchnię dachu. Włazy zamknięte są od góry pokrywamiluźno spoczywającymi (bez uszczelek) na górnej krawędziw środkowej jego części. Wyporność dachu jest tak duża, żeobciążenie wodą niektórych jego komór nie zagrażało jegobezpiecznej eksploatacji, tym niemniej należało podjąć działania,aby podobna sytuacja nie powtórzyła się w przyszłości.Postanowiono podwyższyć 40 króćców włazów do komórw środkowej części dachu (tj. na trzech okręgach włazów,rys. 4). Użytkownik nie dysponował wolną pojemnością magazynową,do której mógłby przepompować ropę naftowąz remontowanego zbiornika, postanowiono zatem przedłużyćkróćce włazów w stanie całkowitego wypełnienia zbiornika.Gdy dach pływający znajduje się w położeniu bliskim górnejkrawędzi płaszcza, wówczas ssanie wiatru usuwa z powierzchnidachu wszelkie opary węglowodorów przedostające się np.przez uszczelnienie dachu lokalnie nieprzylegające do płaszczalub przez perforacje w rurze pomiarowej. Istniało także niebezpieczeństwoprzedostania się oparów naftowych do wnętrzakomór dachu pływającego, dlatego wstępnie przewidzianozalanie wodą komory, która będzie miała przedłużane króć-INŻYNIER BUDOWNICTWA94

technologiece włazów. Objętość komory wynosiłaponad 150 m 3 , wypełnienie jej wodąWarstwa gruntu ok. 15 cmpowodowało pewne przechylenie dachupływającego, ale było ono niegroźnedla pływalności dachu. Natomiastprzepompowywanie wody z komory doObudowabetonowa7430komory przedłużało remont. Koncepcjęzabezpieczenia prac spawalniczychPłaszcz zbiornikaSłup rurowyupraszczano więc trzykrotnie, pozostawiając1200 191201200jednak podstawowe jej założenie− stworzenie zamknięcia wodnego międzyRys. 5 | Schemat konstrukcji zbiornika podziemnego V = 2 tys. m 3miejscem spawania a wnętrzem komory dachowej. Trzeciawersja zabezpieczenia przed wybuchem sprowadzona zostałado wykonania stalowej zaślepki − denka, które na obwodziemiało gumową dętkę wypełnianą powietrzem (fot. 2). Dętkapo napompowaniu tak silnie rozpierała w króćcu zaślepkę, żemógł stanąć na niej człowiek.Na zaślepkę umieszczoną u dołu króćca nalewano wodę w takiejobjętości, aby wysokość zamknięcia wodnego wynosiłaco najmniej 200 mm, a lustro wody znajdowało się 20 mmponiżej miejsca spawania, była to objętość ok. 40 litrów.Wysokość podwyższenia króćców włazów była zróżnicowanaw zależności od ich usytuowania względem najniższegopunktu dachu (fot. 3 ), króćce najbliższe osi dachu podwyższonoo 220 mm, natomiast te, które usytuowane są na okręguo promieniu 19 875 mm od osi dachu, tylko o 120 mm.Przed przystąpieniem do spawania pierścienia blachy przedłużającejkróciec włazu każdorazowo sprawdzano eksplozymetremstężenie par węglowodorów w powietrzu w sąsiedztwiemiejsca, w którym miało rozpocząć się spawanie.Na obu remontowanych zbiornikach przedłużono łącznie 80króćców włazów do komór dachu pływającego, użyto dotego tylko jednej zaślepki króćca.Po ok. 30 latach eksploatacji zaplanowano pokrycie dnazbiornika powłoką antykorozyjną. Po wyłączeniu zbiornikaz eksploatacji stwierdzono, że podstawa słupa zsunęła sięz łożyska podporowego i opiera się na blachach dna w odległościok. 260 mm od podstawy (fot. 4). Przyczyny tegostanu przedawaryjnego nie udało się jednoznacznie ustalić zewzględu na braki wiarygodnych danych. Najbardziej prawdopodobnąhipotezą jest, że w zbiorniku zostało wytworzonenadciśnienie, które uniosło dach wraz z połączonym z nimsłupem. Środek ciężkości dachu nie znajduje się w osi zbiornikaze względu na osprzęt technologiczny umieszczony niesymetryczniena obwodzie dachu. Spowodowało to wychyleniesię słupa z prawidłowego położenia, a jego podstawa niebyła zabezpieczona przed ześlizgnięciem się z łożyska.Naprawa polegała na:■ zabezpieczeniu dołu słupa przed dalszym przesuwaniemsię po blachach dna;■ wykonaniu tężnika pionowego pomiędzy wiązarami dachowymi,tężnik ten umieszczono w ok. ¼ rozpiętości wiązarów(licząc od osi zbiornika);■ oparciu dachu na rusztowaniu słupowym umieszczonympod tężnikiem, o którym mowa wyżej;Oba omówione remonty były przeprowadzone sprawnie przystałym zabezpieczeniu prowadzonym przez straż pożarną.Remont zbiornika podziemnegoZbiornik ma pojemność V = 2 tys. m 3 i konstrukcję pokazanąna rys. 5 – betonowa obudowa zbiornika przenosi parciepoziome gruntu, którego nie mogły przyjąć na siebie stalowypłaszcz. Dach zbiornika pokryty jest izolacją termiczną, hydroizolacjąoraz warstwą ziemi. W osi zbiornika dach podpartyjest rurowym słupem, który w głowicy połączony jest sztywnoz wiązarami kratowymi, a dołem oparty jest za pośrednictwemprzegubu kulistego na łożysku podporowym.Fot. 4 | Położenie słupa podpierającego dach po przemieszczeniusię jego dolnej końcówki poza łożysko – widok ogólnyczerwiec 09 [63]95

technologieObniżenie głowicy wynikającez przemieszczenia podstawy słupaGórny poziomprojektowany 130Strefa przenikania366033116971a) b)260■ wykonaniu nowego słupa podporowego dachu; słup rurowyna wysokość ok. 1000 mm ponad dnem miał dwierozchylone gałęzie, jest więc kształtem zbliżony do literyY; dołem słup oparto na istniejącym łożysku podporowym,a rozgałęziona górna jego część „okraczała” istniejący słupwychylony z pionu;■ podklinowaniu słupa rusztowania podtrzymującego dach,przeniesiono więc obciążenie z wychylonego z pionu słupana rusztowanie i wówczas przebudowano głowicę słupa –zwornik wiązarów − tak by można było połączyć go z obomaramionami nowego słupa (rys. 6);■ połączeniu zwornika wiązarów z nowym słupem, wówczasusunięto niebezpiecznie wychylony z pionu słup pierwotny;■ obudowaniu łożyska słupa rurą o średnicy większej niżśrednica dolnej części słupa, słup był więc nadal opartyprzegubowo na łożysku, lecz nie miał możliwości zsunięciasię z niego.Opracowując koncepcję naprawy – wykluczono przyłożeniesiły pionowej na dole wychylonego z pionu słupa. Siła tamogłaby przywrócić pionowość słupa, ale mogłaby równieżspowodować pęknięcia spoin w połączeniu słupa z wiązaramii zawalenie się dachu.AAŻebra pionoweprzekładki montażowejSłup nowomontowanyDemontowany słup istniejącyø244,5x12,5ø323,9x8Rys. 6 | Koncepcja naprawy: a) nowy słup przenikający się z istniejącym,b) słup typu „Y” − koncepcja zrealizowana1090prof. dr hab. inż. Jerzy ZiółkoPolitechnika Gdańska i UniwersytetTechnologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy41040961561A–A1073Głowica słupaArtykuł oparty na referacie przygotowanymna XXIII WPPK, Szczyrk 2008 r.LiteraturaPrzekładka1. Rozporządzenie Ministra Gospodarkimontażowaz 21 listopada 2005 r. w sprawie warunkówtechnicznych, jakim powinny50odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych,rurociągi przesyłowe dalekosiężnesłużące do transportu ropy naftoweji produktów naftowych i ich usytuowanie(Dz.U. z 2005 r. Nr 243, poz. 2063wraz ze zmianami z 12 grudnia 2007 r.– Dz.U. z 2007 r. Nr 240, poz. 1753).2. J. Ziółko, E. Supernak, Naprawa zbiornikówstalowych na paliwa płynne uszkodzonychwskutek korozji wżerowej,„Inżynieria i Budownictwo” nr 7/1996.3. J. Ziółko, Remonty stalowych zbiornikówna ropę naftową i paliwa płynne, LI Konferencja NaukowaKomitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN „Krynica2005” – tom 1.4. Z. Agócs, J. Ziółko, J. Vičan, J. Brodniansky, Assessment and refurbishmentof Steel Structures, Spon Press Taylor & Franic Group,ISTER SCIENCE Ltd. London and New York, Bratislava 2005.5. J. Ziółko, Remonty zbiorników stalowych, „MateriałyBudowlane” nr 11/2005.6. Z. Budkiewicz, P. Jereczek, T. Mikulski, Montaż płaszczyosłonowych i zbiorników stalowych metodą podbudowy,„Inżynieria i Budownictwo” nr 11/2007.7. J. Ziółko, T. Mikulski, E. Supernak, Modernizacja jednopłaszczowychstalowych zbiorników walcowych na cieczepalne, Prace Naukowe Instytutu Budownictwa PolitechnikiWrocławskiej nr 90 Seria: Studia i Materiały nr 19, Budownictwow energetyce, Wrocław 2008.8. J. Ziółko, T. Mikulski, E. Supernak, Analiza stateczności wewnętrznejpowłoki walcowego pionowego zbiornika dwupłaszczowegow warunkach próby wodnej, XLVIII KonferencjaNaukowa Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PANi Komitetu Nauki PZITB, Opole–Krynica 2002, tom 2.Sprostowanie. W cz. II artykułu na str. 82, 14 wers od dołu,pojawił się błąd – powinno być: zowalizowanej górnej częścipłaszcza zbiornika (a nie znowelizowanej), za co przepraszamy.Redakcja96INŻYNIER BUDOWNICTWA

artykuł sponsorowanyStal zbrojeniowa B500SP ze znakiem EPSTAL®– problem zakotwienia strzemionOd paru lat krajowi producenci stali zbrojeniowej w ramach klasy A-IIINoferują stal, która według Eurokodu 2 spełnia wymogi klasy C (o dużejciągliwości) – jest to stal EPSTAL® w gatunku B500SP. Stal ta stanowialternatywę dla innych gatunków klasy A-IIIN o małej lub średniej ciągliwości(klasa A lub B) i jest dostępna praktycznie w jednakowej cenie.Nic więc dziwnego, że projektanci coraz częściej decydują o zastosowaniuw konstrukcjach betonowych właśnie gatunku B500SP - EPSTAL®.Na zlecenie CPJS w 2007 r. na Wydziale Budownictwa Politechniki Śląskiejprzeprowadzone zostały badania porównawcze belek żelbetowychna ścinanie. Celem tego badania było zaobserwowanie różnic w zachowaniusię żelbetowych jednoprzęsłowych belek, zbrojonych poprzeczniestrzemionami (prostopadłymi do osi podłużnej belek), wykonanymi zestali o zróżnicowanej ciągliwości. Badania przeprowadzono na czterechmodelach, w których parametrami zmiennymi (różniącymi modele) byłyrodzaje strzemion – gatunek zastosowanej stali oraz średnica:■ model 1 – stal gorącowalcowana, gat. B500SP - EPSTAL® (klasa C),średnica 8 mm,■ model 2 – stal gorącowalcowana, gat. B500SP - EPSTAL® (klasa C),średnica 10 mm,■ model 3 – stal zimnowalcowana, gat. St3SY-b500 (klasa B),średnica 8 mm,■ model 4 – stal zimnowalcowana, gat. St3SY-b500 (klasa B),średnica 10 mm.Co istotne, oba gatunki stali zalicza się do klasy A-IIIN (granica plastycznościw obu przypadkach wynosi 500 MPa), różnią się one jedynieklasą ciągliwości. Zbrojenie podłużne w każdej z belek wykonanebyło ze stali EPSTAL®.Przyjęto obciążenie przęsła belek dwoma siłami skupionymi, którychpołożenie dobrano tak, aby uzyskać stałą wartość momentu zginającego(od obciążenia zewnętrznego) w środku rozpiętości i możliwiejak najdłuższy odcinek ścinania.Wszystkie belki uległy zniszczeniu ze względu na ścinanie odcinkaprzypodporowego. Mechanizm zarysowania i utraty nośności wszystkichmodeli początkowo przebiegał w sposób podobny – rysy ukośnerozwijały się od podpory do punktu przyłożenia obciążenia.W przypadku modelu 3, kiedy rysy ukośne osiągnęły punkt przyłożeniaobciążenia, nastąpiło gwałtowne zerwanie obu ramion jednegoze strzemion (fot. 1) i upadek belki na podpory tymczasowe. W trakcieoględzin nie stwierdzono zarysowań górnej powierzchni belki anirozgięcia haków strzemion.W modelach 1, 2 i 4 pojawiły się natomiast, poza rysami ukośnymiod podpory do miejsca przyłożenia obciążenia, również zarysowaniapoprzeczne (nad strzemionami) i podłużne (nad prętami podłużnymi)górnej powierzchni belek (fot. 2). Po zniszczeniu i wykuciu strzemionokazało się, że w przypadkutych modeli doszło doodchylenia się haków niektórychstrzemion.Nieoczekiwanie, uzyskanewyniki stały się bardzo ciekawympunktem wyjściado dalszych rozważań.Utrata nośności ze względuna ścinanie w belkach1, 2 i 4 związana byłaz zarysowaniem strefyściskanej betonu orazprostowaniem się hakówstrzemion. Zatem zastosowanezakotwienie (rodzajFot. 1 |haka) nie pozwoliło napełne wykorzystanie nośnościstali. Uzasadnionestało się wykonanie rozeznania,jak powinno sięwykonywać strzemiona zestali klasy A-IIIN, w szczególnościstali o wysokiejciągliwości (EPSTAL®),aby pod wpływem sił ścinającychnie ulegały oneFot. 2 |prostowaniu. Zadania tego, na zlecenie CPJS, podjęła się ponownieKatedra Konstrukcji Budowlanych Politechniki Śląskiej.Badanie podzielone zostało na dwa etapy:1 – w którym wykonywane są testy na betonowych elementach drobnowymiarowychz zakotwionym wewnątrz strzemieniem ze staliEPSTAL®. Wyrywanie strzemienia dla części modeli połączone jest ześciskaniem całego elementu. W poszczególnych modelach zastosowanoróżne kształty i średnice strzemion oraz grubości otuleniapręta. Celem tego etapu badania jest wyłonienie najbardziej efektywnegokształtu strzemion oraz grubości otulenia, dla których nienastąpi prostowanie się haków, a pręt zostanie zerwany po osiągnięciugranicy plastyczności oraz wytrzymałości na rozciąganie– wykorzystaniu rezerwy, jaką daje wysoka ciągliwość stali;2 – w którym przygotowane w pierwszym etapie zalecenie zastosowanezostanie w belkach poddanych badaniu ścinania.Częściowo wykonane zostały już testy etapu pierwszego. W kwestiiukształtowania strzemion w wykonanych modelach zastosowano siędo zaleceń normowych (rys. 1), zbadano również kształty pozanormowe(rys. 2). Poza tym modele różniły się otuliną prętów: 10, 15i 20 mm.Po zakończeniu badań ich wyniki oraz nasuwające się wnioski i zaleceniabędą przygotowane w postaci biuletynu technicznego CPJS,zostaną one również zreferowane podczas Konferencji Naukowej„Krynica 2009”.Rys. 1 | Rys. 2 |ul. Koszykowa 5400-675 WarszawaTel. 22 630 83 75Fax 22 625 50 49e-mail: biuro@cpjs.pl, www.cpjs.plczerwiec 09 [63]97

NR 4 (61) | KWIECIEŃ PL ISSN 1732-3428MIESIĘCZNIK POLSKIEJ IZBY INŻYNIERÓW BUDOWNICTWAZJAZDY IZB OKRĘGOWYCH ■ REMONTY STALOWYCH ZBIORNIKÓWIB_04_2009_calosc.indd 1 2009-04-09 17:18:2942009krótkotechnologieZebranie plenarneWydziału IV NaukTechnicznych PANw ITB16 kwietnia br. odbyła się w siedzibie InstytutuTechniki Budowlanej w Warszawie VSesja Wydziału IV Nauk Technicznych PolskiejAkademii Nauk w kadencji 2007-2010.Spotkaniu przewodniczył prof. WładysławWłosiński. Podczas zebrania swoje referatywygłosili przedstawiciele PAN:■■prof. Tadeusz Burczyński − Modelowaniewielkoskalowe: metodologia i zastosowania,■■prof. Henryk Krawczyk − Przestrzeńinteligentna jako przykład implementacjialgorytmów interaktywnych,■■prof. Józef Modelski − Mikrofalowe antenyrekonfigurowane.Gospodarzy spotkania reprezentowali dyrektorITB Marek Kaproń oraz przewodniczącyRady Naukowej ITB prof. LechCzarnecki, którzy przedstawili prezentacjęnt. działalności Instytutu ze szczególnymuwzględnieniem prowadzonych w ITB pracbadawczo-rozwojowych. Referat oparty napracy tego typu (Ocena środowiska budynkuw warunkach pożaru metodą numerycznejmechaniki płynów) wygłosił GrzegorzSztarbała z Zakładu Badań Ogniowych ITB.Na zakończenie spotkania sprawozdaniez prac Komitetu Inżynierii Lądowej i WodnejPAN przedstawił jego przewodniczącyprof. Wojciech Radomski.dr inż. Jadwiga FangratLITERATURA FACHOWAABC CERTYFIKATÓW ENERGETYCZNYCH BUDYNKÓWWYCIĄG AKTÓW PRAWNYCHWyd. 1, str. 257, oprawa broszurowa, wydawnictwo Polcen, 2009.Publikacja bardzo przydatna dla wszystkich zainteresowanych problemami modernizowania i użytkowaniaobiektów budowlanych oraz związanej z tym poprawy jakości i efektywności wykorzystaniaenergii. Może stanowić pomoc w pracy przy sporządzaniu świadectw charakterystyki energetycznejbudynków. Uwzględnia stan prawny na 15 lutego 2009 r.prenumerata11 zeszytów w cenie 10imięnazwiskonazwa firmyODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA TREŚĆŚWIADECTWA ENERGETYCZNEGOZamawiam roczną(11 zeszytów) prenumeratę „Inżyniera Budownictwa” od zeszytu nr ..............................w cenie 80 zł (w tym VAT)Zamawiam roczną studencką(11 zeszytów) prenumeratę „Inżyniera Budownictwa” od zeszytu nr ..........................w cenie 44 zł (w tym VAT)UWAGA! Warunkiem realizacji prenumeraty studenckiej jest przesłanie na numer faksu 022 551 56 01 lube-mailem kopii legitymacji studenckiejZamawiam archiwalnezeszyty „Inżyniera Budownictwa” nr ..................................... w cenie 8 złza jeden zeszyt (w tym VAT)NIPulicakodtel.e-mailnrmiejscowość Oświadczam, że jestem płatnikiem VAT i upoważniam Wydawnictwo Polskiej Izby Inżynierów BudownictwaSp. z o.o. do wystawienia faktury bez podpisu.Oświadczam, że wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Wydawnictwo Polskiej IzbyInżynierów Budownictwa Sp. z o.o. dla potrzeb niezbędnych z realizacją niniejszego zamówienia zgodniez ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926)......................................................................................................data i podpis zamawiającegoWyliczoną kwotę prosimy przekazać na konto: 54 1160 2202 0000 0000 9849 4699Prenumerata będzie realizowana po otrzymaniu należności.Z pierwszym egzemplarzem otrzymają Państwo fakturę.egzemplarze proszę przesyłać na adresKontakt:Wydawnictwo Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa Sp. z o.o.tel. 022 551 56 25, e-mail:prenumerata@inzynierbudownictwa.plWypełniony kupon proszę przesłać na numer faksu 022 551 56 0198INŻYNIER BUDOWNICTWA

technologieczerwiec 09 [63]99

Zamów już terazKatalog InżynieraWydawnictwa Polskiej Izby Inżynierów BudownictwaDla członków PIIB katalogi są bezpłatne.Ilość egzemplarzy ograniczona.Decyduje kolejność zgłoszeń.20092010KATALOG INYNIERA b d i t ól d j 2007/2008b u d o w n i c t w oo g ó l n eP o l s k aI z b aInżynierówBudownictwaISSN 1898-4916„KATALOG INŻYNIERA Budownictwo Ogólne”• około 500 stron na temat aktualnej ofertyrynku budowlanego• szczegółowe parametry techniczne produktów• format A5, nakład 30 000 egzemplarzy• termin wydania grudzień 2009www.kataloginzyniera.pl„KATALOG INŻYNIERA Budownictwo Ogólne” dostępny również w formie elektronicznejOkadka Kibo2.indd 1 2009-05-19 12:32:14„KATALOG INŻYNIERA Instalacje”• około 270 stron na temat aktualnej ofertyrynku z branży instalacyjnej, sanitarnej,elektrycznej• szczegółowe parametry techniczne produktów• format A5, nakład 15 000 egzemplarzy• termin wydania październik 2009KATALOG INYNIERA Inynieria rodowiska edycja 2008/200920092010P O L S K AI Z B AINŻYNIERÓWBUDOWNICTWAISSN 2080-2188www.kataloginzyniera.pl„KATALOG INYNIERA Instalacje” dostpny równie w formie elektronicznejOkladka instalacje6.indd 1 2009-04-20 10:54:30Formularz zamówienia na stroniewww.formularze.inzynierbudownictwa.pl