Holistic Life

Ακόμα και όταν ο εξοπλισμός δεν είναι ελαττωματικός, εξακολουθεί να είναι απελπιστικά
ανακριβής. Ο καθηγητής Γουίλιαμ Γουάιτ περιέγραψε το πιεσόμετρο ως «τον
πιο αδέξιο έλεγχο της ιατρικής». Όπως επισημαίνει, η πίεση του αίματος μπορεί να
ποικίλει κατά 30mmHg κατά τη διάρκεια μιας ημέρας (J Manag Care Pharm, 2007;
13 [suppl S-b]: S34–9). Η πίεση μπορεί να αυξηθεί με τη σωματική άσκηση, το στρες
κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένου και του άγχους του ίδιου του ελέγχου της πίεσης,
η ώρα της ημέρας, η θερμοκρασία δωματίου, η πληρότητα της κύστης, ή το
φαγητό, το ποτό ή το κάπνισμα εντός μιας ώρας από τη δοκιμή. Ακόμη και η ομιλία
μπορεί να αυξήσει την πίεση προσωρινά κατά 50 τοις εκατό.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η ώρα της ημέρας μπορεί να έχει σχέση με τις τιμές
της αρτηριακής πίεσης. Οι άνθρωποι που ελέγχουν την πίεσή τους το πρωί είναι πιθανό
να έχουν ένα πολύ υψηλότερο επίπεδο από ό, τι όταν ο έλεγχος διεξάγεται το
απόγευμα.
Ωστόσο, ο νυκτερινός έλεγχος είναι αυτός που έχει την πιο ακριβή μέτρηση όλων,
και μερικοί ασθενείς ενθαρρύνονται να φορούν ένα πιεσόμετρο για 24 ώρες, ώστε
να παίρνουν μια ακριβή τιμή. Σε μια μελέτη σε 7458 άτομα που έκαναν τέτοιους
ελέγχους (στο σπίτι ή έξω από το νοσοκομείο), οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι μετρήσεις
τις νυκτερινές ώρες πρόβλεπαν με μεγαλύτερη ακρίβεια τα προβλήματα
υγείας (Lancet, 2007; 370: 1219-1229).
Η αρτηριακή πίεση μπορεί να διαφέρουν ακόμη και μεταξύ των βραχιόνων. Οι πιο
ακριβείς μετρήσεις λαμβάνονται από το αριστερό χέρι, και οι ερευνητές βρήκαν μια
διαφορά κατά 3mmHg μεταξύ των τιμών του αριστερού και του δεξιού βραχίονα
στον ίδιο τον ασθενή (Arch Intern Med 2007; 167: 388-93). Μία από τις πιο σημαντικές
διαφορές που παρατηρήθηκε μεταξύ των δύο χεριών ήταν 20mmHg, σύμφωνα με
μια δοκιμή (JAMA, 1995; 274: 1343).
Φέρτε τα φάρμακα
Είτε η μέτρηση είναι παραπλανητική ή απλά λάθος, κάθε «μη φυσιολογικό» αποτέλεσμα,
και ιδιαίτερα κάθε τιμή πίεσης πάνω από 140/90 θα προκαλέσει σχεδόν
αναπόφευκτα συνταγογράφηση για αντιυπερτασικό φάρμακο.
Οι ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές για ορθής πρακτικής προτείνουν δύο αντιυπερτασικές
φαρμακευτικές ουσίες που χορηγούνται ταυτόχρονα και ιδιαίτερα για
τους ασθενείς με πολύ υψηλή τιμή πίεσης που μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο
καρδιαγγειακής νόσου (J Hypertens, 2007; 25: 1105-1187).
Οι τρεις πιο συχνές θεραπείες δύο φαρμάκων συνδυάζουν ένα διουρητικό είτε με
αποκλειστή των διαύλων ασβεστίου, β-αναστολέα, ή αναστολέα του μετατρεπτικού
ενζύμου της αγγειοτασίνης (αΜΕΑ) ή ανταγωνιστή του υποδοχέα της αγγειοτασίνης.
Η πρώτη από αυτές τις θεραπείες συνδυασμού (διουρητικό με αποκλειστή των διαύλων
ασβεστίου), σε αρκετές μελέτες έχει αποδειχθεί ότι είναι δολοφόνος, δεδομένου
ότι αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής. Σε μία από τις μελέτες, με
τη συμμετοχή 335 ατόμων που λάμβαναν αντιυπερτασική θεραπεία, ο συνδυασμός
αύξησε τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής κατά περίπου 60 τοις εκατό, με ή χωρίς
διουρητικό, και κατά ένα παρόμοιο ποσοστό, όταν το φάρμακο λαμβανόταν με
βήτα-αναστολείς (JAMA, 1995; 274: 620 - 5).
Σε μια άλλη, πιο πρόσφατη μελέτη, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον
στο Σιάτλ αναφέρουν ότι ο κίνδυνος είναι πολύ μεγαλύτερος: ένας ασθενής που
λαμβάνει αναστολέα των διαύλων ασβεστίου με διουρητικό έχει σχεδόν έως και
τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να υποστεί καρδιακή προσβολή, συμπέρασμα
στο οποίο κατέληξαν μετά από παρακολούθηση 353 ασθενείς (BMJ, 2010; 340:
C103).
Οι βήτα-αναστολείς είναι λίγο καλύτεροι. Αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου,
αν και όχι τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, και όμως δεν μπορούν να
μειώσουν τα επίπεδα της πίεσης, όπως ανακάλυψε μια σημαντική ανασκόπηση και
μετα-ανάλυση μελετών, στις οποίες συμμετείχαν συνολικά 133.384 ασθενείς (Lancet,
2005; 366: 1545-1553). Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Βρετανική Εταιρεία Υπέρτασης ανησύχησε
τόσο από τις διαπιστώσεις αυτές που άλλαξε τις κατευθυντήριες γραμμές
ορθής πρακτικής, το 2006, αφαιρώντας τους βήτα-αναστολείς, ως πρώτης γραμμής
θεραπεία για την υπέρταση, ακόμα κι αν αυτά τα φάρμακα εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται
τακτικά σε άλλα σημεία του κόσμου.
Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (αΜΕΑ) γενικά δεν
είναι καλά ανεκτοί και μπορεί να προκαλέσουν μια σειρά από παρενέργειες, από
υπόταση (χαμηλή πίεση αίματος), καρδιακή προσβολή, ηπατίτιδα και ίκτερο μέχρι
διανοητική σύγχυση, οξεία νεφρική ανεπάρκεια και ανικανότητα.
Οι ανταγωνιστές του υποδοχέα της αγγειοτασίνης έχουν σχεδιαστεί για να είναι
ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις, αλλά οι μελέτες δείχνουν ότι είναι εξίσου επικίνδυνοι
με τους αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης. Η βαλσαρτάνη
μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής κατά 19 τοις εκατό
(Lancet, 2001; 358: 2130-1), ενώ η καντεσαρτάνη, ένας άλλος αναστολέας του υποδοχέα
αγγειοτασίνης, προκάλεσε 36 τοις εκατό αύξηση των καρδιακών προσβολών
(Lancet, 2003; 362: 772 -6).
Και παρά τις δαπάνες 26 δισεκατομμυρίων δολαρίων το χρόνο για φάρμακα με αμφίβολες
καταγραφές ασφάλειας που μπορεί ακόμη να μη λειτουργούν πολύ καλά, οι
γιατροί θα μπορούσαν αντ’ αυτών να συνταγογραφήσουν τα «παλιομοδίτικα» διουρητικά
και να έχουν τα ίδια αποτελέσματα, αλλά χωρίς τους κινδύνους.
Σε μια συγκεντρωτική ανάλυση 42 κλινικών δοκιμών που αφορούσαν συνολικά
192.478 ασθενείς με υπέρταση, χαμηλή δόση διουρητικών ήταν εξίσου αποτελεσματική
στην μείωση της αρτηριακής πίεσης, όπως κάποια από τα νεότερα φάρμακα
(JAMA, 2003; 289: 2534-44).
34 Holistic Life