RapoRti i VleRËsimit pËR fËmijË - Republika e Kosovës - Zyra e ...

Vëllimi IIIStrategjia dhe Plani Nacional i Veprimit për të Drejtat e Fëmijëve në Republikën e Kosovës, 2009-2013SEKTORI I ARSIMIT(83% d.m.th. u raportuan 156/188 treguesit)Arsimi i fëmijëve është imperativ për suksesin e shtetit dhe shoqërisë së zhvilluar si koncept i fuqishëm për zhvillimine demokracisë, drejtësisë, barazisë, shkencës, zhvillimin social dhe atë ekonomik, po ashtu arsimi cilësor dhegjithëpërfshirës është çelësi për përmirësimin radikal të kushteve të jetesës dhe luftës kundër varfërisë. Në kontekstine përpjekjeve për zhdukjen e varfërisë dhe papunësinë si probleme të mëdha të identifikuara në Kosovë është gjithsesie nevojshme përmbushja e nevojave themelore arsimore për të gjithë popullatën, qëllimi i së cilës është edukim cilësordhe zhdukja e analfabetizmit. Një nga katër prioritetet më të larta zhvillimore të Qeverisë së Republikës së Kosovësështë gjitëthpërfshirja e fëmijëve në arsim cilësor, duke ndikuar në përforcimin e kapaciteteve në fushat e përgatitjessë zhvillimit në fëmijërinë e hershme, kurrikulumit dhe planifikimin e arsimit në bazë të dëshmive, përfshirë arsimin epërgjithshëm dhe profesional.Konventa për të Drejtat e Fëmijës njeh të drejtën e çdo fëmije në arsim dhe inkurajon zhvillimin e formave të ndryshmetë arsimit, duke bërë arsimin fillor të detyrueshëm dhe falas dhe që mbi bazat e arsimimit të zhvillohet potenciali i plotëi personalitetit, dhuntive dhe aftësive mendore e fizike të fëmijës. Parime këto që janë të integruara në legjislacioninvendor në fuqi dhe të cilat kanë arritur të ndikojnë në rritjen e përfshirjes së fëmijëve në arsim parashkollor, fillorëdhe të mesëm. Proporcioni i lartë i fëmijëve të moshës shkollore në popullatë dhe karakteristikat e sistemit të arsimitkërkojnë përkushtim të shtuar dhe burime nga Qeveria për zhvillimin e kapaciteteve në nivel qendror dhe komunapër zbatimin e plotë të legjislacionit në fuqi.Objektivi 3.1: Ofrimi arsimit cilësor për fëmijëtMinistria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MAShT) tani ka radhitur zhvillimin profesional të mësimdhënësvedhe të administratorëve të arsimit në mesin e prioriteteve të veta më madhore. Duke u bazuar në praktikat më tëmira dhe standardet e BE-së për mësimdhënës, janë trajnuar mbi 11,000 mësimdhënës nga ofertues të ndryshëmnë partneritet me MAShT. Me qëllim të rritjes së cilësisë në arsim është duke u zbatuar programi i Avancimit tëKualifikimit të Mësimdhënësve për ngritjen e kualifikimeve prej shkollave të larta pedagogjike dyvjeçare në nivelinbachelor, përgjatë vitit akademik 2011/2012 janë rikualifikuar 1,000 që të gjithë të diplomuar, ndërkaq në vitin2012/2013 janë në proces të rikualifikimit edhe 1,914 mësimdhënës. Që mësimdhënësit tanë të kenë njohuritë eduhura kompjuterike, MAShT ka përkrahur 12,743 mësimdhënës për të marrë pjesë në programin për shkathtësitë nëkompjuterë, Licenca Evropiane e Përdorimit të Kompjuterit (ECDL). Në procesin e licencimit të mësimdhënësve kanëaplikuar mbi 19,000 mësimdhënës dhe kanë fituar të drejtën e marrjes së licencave të karrierës, licencat e para u janëdhënë 100 mësimdhënësve.Komponenta e Zhvillimit Profesional të Mësimdhënësve nuk shihet më si proces i izoluar, por i ndërlidhurme aspektet tjera të avancuara të sistemit të licencimit, veçanërisht standardet e mësimdhënies, vlerësimit tëperformancës, monitorimin e procesit, akreditimin e programeve dhe ofrueseve të trajnimeve, etj., ndonëse politikatdhe qasja institucionale në veprimet e deritanishme është gjithëpërfshirëse, mbeten edhe më tej sfida evidente qëlidhen me kapacitetet e përgjithshme në zbatimin e gjithëpërfshirjes dhe në rritjen e cilësisë.Një tregues shumë i rëndësishëm i cili direkt reflekton mbi ngritjen e cilësisë në arsim janë rezultatet e dala ngatestet kombëtare. Vlerësimi i jashtëm i nxënësve dhe institucioneve arsimore ka vazhduar të prodhojë informacionetë vlefshme për funksionimin e sistemit arsimor, nga 32,148 nxënës të klasës së 9 vetëm 57% e tyre kanë kaluar testine provimit përderisa vetëm 54% kanë kaluar provimin e maturës. Nga këto të dhëna rezulton se kemi rënie tëkalueshmërinë së testit të klasave të 9-ta për 1% ndërsa arritshmëria në testin e maturës është në përqindjene njëjtë (54%) me vitin e kaluar. Mesatarja e pikëve të provimeve pasqyron gjendjen alarmante në sistem tëarsimit, për më tej ky fakt fuqizohet edhe më shumë me rënien e përqindjes së kalueshmërisë nga viti në vit. Është erëndësishme të theksohet se rritja e shpenzimeve publike në arsim si përqindje e BPV-së në 5% është e përafërt memesataren evropiane, por shuma aktuale është e pamjaftueshme dhe sfidon arritjen e arsimit cilësor duke pasurparasysh nevojat e sektorit të arsimit në gjendjen aktuale të zhvillimit. Kjo gjendje kërkon nevojën për rritjen epërkushtimit dhe burimeve financiare nga Qeveria për përmirësimin e cilësisë në arsim, veçanërisht masat emarra për të arritur këtë qëllim duhet të bazohen mbi të gjeturat e hulumtimeve shkencore të cilat do të duhet tëtregojnë shkakun e rezultateve dhe nivelin e cilësisë.Sa i përket gjithëpërfshirjes së fëmijëve në arsim nga viti 2011 në 2012 vërehet një rritje e lehtë e përfshirjes sëfëmijëve në parashkollor nga 5,232 respektivishtnë 5,389 fëmijë, parafillor nga 21,874 respektivisht në 21,972 fëmijëdhe fëmijëve me nevoja të veçanta në arsim nga 1,179 respektivisht në 1,221 fëmijë. Edhe pse 74% e fëmijëve janë10Raporti i Vlerësimit për fëmijë