Strategjia dhe Plani Nacional i Veprimit për të Drejtat e Fëmijëve në Republikën e Kosovës, 2009-2013Vëllimi IIIObjektivi 3.6: Rritja e përfshirjes së fëmijëve në institucionet parashkolloreNjë ndër të arriturat e MAShT është publikimi i standardeve për zhvillim dhe të mësuarit në fëmijërinë e hershme,duke pasuar me hartimin e shtatë moduleve të bazuara në fushat zhvillimore të standardeve 0-6 vjeç dhepilotimin e tyre në 4 komuna duke përfshirë stafin e institucioneve parashkollore të të gjitha grup-moshave. Si pjesëe hartimit te dokumentacionit pedagogjik për institucionet parashkollore, ka qenë hartimi i dy ditarëve të rinj, njëripër edukimin parashkollor dhe njëri për klasën para-fillore, pastaj rishikimi i kurrikulumit për fëmijët e moshës 3-6dhe 0-6 vjeçare; paketa komplete e udhëzuesve për ambientin fizik në arsimin parashkollor; përmbajtja e programitpër arsim të hershëm. Përkundër këtyre të arriturave, të gjeturat e dala nga raportet e monitorimit tregojnë se gjendjane teren nuk është në nivelin e kënaqshëm, vetëm 43 shkolla kanë integruar standardet e arsimit parashkollor,theksojnë nevojën për rritjen e përpjekjeveinstitucionale, marrja e masave të nevojshme të cilat do të ndikojnëdrejtpërdrejtë në rritjen e cilësisë në edukimin parashkollorë, duke mundësuar zhvillimin e potencialit të plotë tëfëmijës, dhuntive, aftësive mendore dhe fizike të tyre. Duke synuar rritjen e përfshirjes së fëmijëve në institucionetparashkollore dhe ofrimin e sigurisë së tyre sipas standardeve, ka filluar procesi i licencimit të institucioneveparashkollore nga 71 sosh sa kanë aplikuar vetëm 6 prej tyre janë licencuar, ndërsa procesi i vlerësimit për licencimdo të vazhdojë edhe në 2013.Në relacion me regjistrimin e fëmijëve në institucione parashkollore gjendja pothuajse nuk ka lëvizur fare nga viti2011, duke evidentuar një rritje të lehtë të regjistrimit të fëmijëve në institucionet parashkollore, respektivisht5,389. Ky regjistrim i kufizuar pa dyshim që sfidon arritjen e arsimit universal në parashkollor për të gjithë fëmijëtnë Kosovë.Megjithatë shifrat mund të mos e tregojnë realitetin, ngase nuk paraqesin numrin e fëmijëve të përfshirë nëinstitucione parashkollore private, vetëm në 71 sosh janë të regjistruar 1,370 fëmijë. Situatë jo e kënaqshme vazhdontë jetë edhe përfshirja e ulët e fëmijëve në arsimin parafillorë ku mbi 26% e fëmijëve nga grupmoshat 5-6 rezultojnëtë jenë jashtë shërbimeve të arsimit parafillor. Mbi bazën e këtyre të gjeturave rezulton e nevojshme realizimi iveprimeve që mundësojnë arritjen e shtrirjes së gjithmbarshëm të arsimit parafillor.Mungesa e infrastrukturës përkeqëson gjërat tutje, vetëm 24 komuna (63%) kanë së paku një parashkollor, vetëm87 edukatore janë aftësuar për zbatimin e Standardeve mbi Zhvillimin e të Mësuarit të Hershëm. Përderisa sfidëdomethënëse në ofrimin e cilësisë për fëmijë që përfitojnë nga këto shërbime mbetet rikualifikimi i edukatoreve qëpunojnë me grup-moshën 0-3 vjeç dhe cilësia e përgatitjes profesionale të edukatoreve në Fakultetin e Edukimit.Në kuadër të përmirësimit të punës në institucionet parashkollore janë ngritur mundësitë për përfshirje më tëmadhe të fëmijëve duke krijuar kushte më optimale, përveç hapjes së klasëve parashkollore në shumicën eklasave parafillore të shkollave të reja, në komunën e Deçanit dhe Prishtinës janë themeluar dy institucionetë reja parashkollore me partneritet publiko-privat, MAShT ka shpërndarë inventar për mobilimin e 12 klasavepara-fillore, 15 institucioneve parashkollore në përputhje me standardet ndërkombëtare të përcaktuara për këtogrupmosha. Aktualisht janë 32 qendra me bazë në komunitet që kryesisht për funksionimin e tyre përkrahen ngadonatorët dhe kanë për qëllim përkrahjen e arsimit në fëmijërinë e hershme. Për rritjen e vetëdijes mbi rëndësinë einvestimit dhe zhvillimit në fëmijërinë e hershme është realizuar fushata me moton “Ylli Yt”, seanca parlamentare përfëmijërinë e hershme, emisione televizive etj.Ndarja e fondeve të pamjaftueshme për regjistrimin e plotë në parashkollor në nivelin komunal, numri i vogëli institucioneve ekzistuese parashkollore, mungesën e kuadrit akademik në edukimin parashkollor, shërbimetprofesionale nën nivelin e kërkuarsipas normave ndërkombëtare, ushqyeshmëria e fëmijëve në këto institucionenuk përmbushë cilësinë e kërkuar për zhvillimin dhe formimin e shëndetshëm të fëmijëve, shkollarizimi i edukimitparashkollor (parafillor), janë disa nga sfidat dhe parregullësitë që duhet të tejkalohen sa më parë që të jetë emundur.Çalimet, ngecjet dhe sfidat në përfshirjen e fëmijëve në edukim parashkollor nuk janë të pakta, andaj kërkohet qëurgjentisht të merren masat e nevojshme në përputhje me legjislacionin në fuqi, politikat e hartuara dhe standardetndërkombëtare për garantimin e zhvillimit të fëmijëve nëfëmijërinë e hershme, në formimin e inteligjencës,personalitetit dhe sjelljeve sociale. Këto masa përveçse do të ndikojnë në zhvillimin e intelektit të fëmijëve ato rrisinvijueshmërinë në arsimin parashkollor dhe pregadisin fëmijët për vijimin e shkollës së rregullt.Objektivi 3.7: Krijimi i mekanizmave për ofrimin e përkrahjes për fëmijët e talentuarEkziston infrastruktura ligjore për fëmijët e talentuar, përderisa kurrikulumi u jep fëmijëve më shumë hapësirëpër programet shtesë dhe për të mësuar gjërat që janë në interes të fëmijëve, mirëpo zbatimi i tyre në tërësi hasë nëpengesë në mungesë të buxhetit dhe neglizhencën nga institucionet përkatëse për të fuqizuar këtë kategori tëfëmijëve. Fakti se MAShT ka marrë vendim për avancimin e vetëm 2 fëmijëve gjatë vitit 2012, përderisa avancimiRaporti i Vlerësimit për fëmijë 15
Vëllimi IIIStrategjia dhe Plani Nacional i Veprimit për të Drejtat e Fëmijëve në Republikën e Kosovës, 2009-2013nënkupton kalimin prej një klase në një apo dy klasë më përpara, duke mos ofruar asnjë përkrahje tjetër dëshmonlënien anash dhe mos ofrimin e përkrahjes adekuate të talenteve tërijnë. Ndërsa në nivel komunal kryesishtpërkrahen fëmijët e familjeve në nevojë sociale por që kanë sukses të shkëlqyeshëm, në varësi të buxhetit tëdisponueshëm përkrahen edhe raste të caktuara. Aktualisht, identifikimi kryesor i fëmijëve të talentuar bëhetpërmes garave të diturisë.Qendra ENCOMPASS, me përkrahje të MAShT është duke zbatuar projektin ATOMI, që ka për qëllim identifikimindhe përkrahjen e fëmijëve me inteligjencë të jashtëzakonshme dhe synon përfshirjen e nxënësve prej klasës VIIIderi XII nga të gjitha shkollat e Kosovës. Janë përzgjedhur 500 nxënësit më të mirë, të cilëve do t’u ofrohen shërbimetë ndryshme profesionale dhe shërbime të këshillimit, prej tyre nga procesi tjetër i seleksionimit do të përzgjidhen50 nxënësit më të mirë, të cilëve synohet që t’ju sigurohet këshillim dhe përcjellje e vazhdueshme, mentorim ngaprofesionistët, qasje në literaturë të avancuar, shkollë verore me kurse të avancuara, avancim në shkollim, vizitastudimore, bursa për studime, etj.16Raporti i Vlerësimit për fëmijë
Change language