Strategjia dhe Plani Nacional i Veprimit për të Drejtat e Fëmijëve në Republikën e Kosovës, 2009-2013Vëllimi IIIObjektivi 5.5: Parandalimi i trafikimit të fëmijëve dhe mbrojtja e atyre të trafikuar;Mbrojtja e fëmijëve në rrezik për tu trafikuar dhe fëmijëve viktima të trafikimit është mision i Qeverisë, i cili realizohetpërmes ofrimit të mbrojtjes, parandalimit, rehabilitimit dhe ri-integrimit afatgjatë të kësaj kategorie në nevojë përpërkrahje, ky mision pritet të fuqizohet edhe më tej me aprovimin e Ligjit kundër trafikimit me qenie njerëzore.Viti 2012 ishte vit sfidues për institucionet e Republikës së Kosovës në luftën e trafikimit të qenieve njerëzor, porfatmirësisht një vit që radhiti suksese të një pas njëshme. Bazuar në të dhënat sipas treguesve më kryesorë përpjekjetpër të luftuar këtë fenomen ishin shumë të suksesshme si: numri i shtuar i viktimave të identifikuara të trafikimit(54 viktima të trafikimit); numri i shtuar i hetimeve dhe operacioneve policore; numri i shtuar i arrestimeve, dhe numrii shtuar i nismave për bashkëpunim dhe komunikim me vende të tjera për trajtimin e rasteve të trafikimit njerëzor.Përderisa në vitin 2011 kanë qenë 17 fëmijë të trafikuar prej tyre 9 të ribashkuar me familjet e tyre, në vitin 2012janë raportuar 12 fëmijë të trafikuar prej të cilëve 11 janë ribashkuar me familjet e tyre. Situatë kjo që tregonrënien e numrit të fëmijëve të trafikuar dhe rritjen e përpjekjeve institucionale që fëmija të rritet në mjedis familjarduke bërë të mundur kështu realizimin e të drejtave të tyre të garantuara.Po ashtu vlen për tu vlerësuar se nga 12fëmijë viktima të trafikimit, 11 prej tyre janë dërguar në shkolla të rregullta dhe njëkohësisht janë angazhuarintensivisht në edukim joformal shkollor, ndërsa për shkak të specifikave të fëmijës 1 fëmijë ka pranuar vetëmedukim joformal shkollor. Për të përkrahur viktimat e trafikimit në ofrimin e mundësive për krijimin e kushtevemë të mira të jetesës dhe për të ndikuar në parandalimin e ri-trafikimit të tyre, 34 fëmijë viktima të trafikimit janëpërkrahur në formimin profesional të tyre.Grupi ndërinstitucional kundër trafikimit gjatë vitit 2012 është takuar rregullisht, përveç hartimit të raportit mbizbatimin e strategjisë kundër trafikimit me qenie njerëzore janë realizuar aktivitete të ndryshme, fushata mujoredhe vjetore me qëllim të ngritjes së vetëdijes së grupeve më të rrezikuara, pjesë e këtyre aktiviteteve ishin edhefëmijët. Rëndësi të veçantë luajti fushat “Hapi sytë, Ke kujdes!” e cila ishte më e fokusuar në parandalimin e trafikimittë fëmijëve, veçanërisht në: shfrytëzimin seksual të fëmijëve, eksploatimin e fuqisë punëtore dhe lypjen dhe me anëtë cilës u promovua linja për ofrimin e ndihmës së viktimave të krimit (08 00 11 112). Po ashtu u realizuan disadebate televizive, tryeza të rrumbullakëta, punëtori, materiale informative, media dhe reklama në të cilat kanë qenëtëpërfshira të gjithë akterët relevantë.Përkundër arritjeve të shënuara në këtë drejtim, kur kemi të bëjmë me re-integrimin afatgjatë të fëmijëve viktima tëtrafikimit, zakonisht haset në pengesa të natyrës së gjendjes së rëndë ekonomike të familjeve të tyre gjë që ndikon nëre-integrim jo të suksesshëm, në këto raste predispozitat që të përballemi me sfidën e ri-trafikimit të fëmijëve janë tëlarta. Andaj, është e nevojshme që mekanizmat përgjegjës përveç realizimit të aktiviteteve vetëdijësuese, nëbazë tëhulumtimeve/raporteve të bazuara në të dhëna të orientojnë politikat dhe adresojnë përpjekjet përluftimin e këtij fenomeni.Objektivi 5.6: Mbrojtja e fëmijëve të abuzuar brenda dhe jashtë familjes së tyreTani janë dy forma të mbrojtjes për fëmijët e abuzuar: e para është strehimi i përkohshëm i fëmijëve të abuzuar qënuk mund të qëndrojnë me familjen dhe e dyta është strehimi në familje. Në të dyja format e strehimit, shërbimet përmbrojtje sociale përgatisin planin e punës dhe zhvillojnë procedurat e risocializimit, të rehabilitimit dhe ri-integrimine këtyre fëmijëve me familjet e tyre biologjike.Vërehet rritje e numrit të fëmijëve të keqtrajtuar nga viti 2011 në 2012 respektivisht prej 32 në 46 të cilëve uofruan shërbimet sociale, prej tyre 11 raste janë bartur nga viti i kaluar. Është me rëndësi të theksohet se 21 fëmijëveu është siguruar strehim familjar, asnjë nuk është dërguar në strehim rezidencial. Për t’i korresponduar ngritjes sëkapaciteteve dhe rritjes së bashkëpunimit në mesin e profesionistëve për ofrimin e shërbimeve sociale, shkollës,familjes dhe komunitetit janë realizuar 6 trajnime që synojnë parandalimin e keqtrajtimit të fëmijëve nga të cilatkanë përfituar 425 persona.Raporti i Vlerësimit për fëmijë 27
Vëllimi IIIStrategjia dhe Plani Nacional i Veprimit për të Drejtat e Fëmijëve në Republikën e Kosovës, 2009-2013Objektivi 5.7: Zbatimi, rishikimi dhe avancimi i vazhdueshëm i legjislacionit që rregullon aspektet e mirëqeniessociale të fëmijësBaza ligjore që rregullon mbrojtjen sociale rezulton të jetë solide, në përputhje me standardet europiane dheparimet e Konventës për të Drejtat e Fëmijës. Megjithatë, në vazhdimësi është duke u punuar në perfeksionimin epolitikave dhe dispozitave ligjore për mbrojtjen e fëmijëve në përputhje me buxhetin e disponueshëm dhe rrethanatnë Republikën e Kosovës. Gjatë vitit 2012 është plotësuar dhe ndryshuar ligji mbi skemën e asistencës sociale,ndryshimet pozitive të tij që ndërlidhen drejtpërdrejtë me mirëqenien e fëmijës janë heqja e kufirit të anëtarëvetë familjes që përfitojnë nga skema e asistencës sociale në nenin 8; familjet me fëmijë të përfitojnë nga 5 euromë shumë për çdo fëmijënga 0-18 vjeç me qëllim të nxitjes së arsimimit dhe përmirësimit të shëndetit në nenin 9.Ndërsa sukses i gjymtë dhe që lenë hapësirë për të përmirësuar është neni 4, i cili ende parasheh kufizimin e njëjtëpër të përfituar nga skema, pra moshën 5 vjeçare të fëmijës, por për dallim nga ai paraprak thekson se kufiri i moshëssë fëmijës gradualisht do të ngritët në përputhje me fondet në dispozicion. Është draftuar U.A për Parandalimin dhendalimin e formave të rrezikshme të punës së fëmijëve në Kosovë, në kuadër të tij parashihet edhe lista e formavetë rënda dhe të rrezikshme të punës së fëmijëve. Që të sigurohet korniza gjithëpërfshirëse dhe multisektoriale përzhvillimin e shërbimeve preventive dhe mbrojtëse, duhet të punohet në hartimin e politikave sociale në fushën embrojtjes dhe legjislacionit sekondar i cili ndërlidhet dhe rrjedhë si obligim nga plotësim/ndryshimi i ligjeve bazike.28Raporti i Vlerësimit për fëmijë