12.07.2015 Views

dom krótka historia idei

dom krótka historia idei

dom krótka historia idei

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

STYL I TREŚĆSTYL I TREŚĆ- ale - chcąc nie chcąc - ułatwiał planowanie mniejszych i wygodniejszych<strong>dom</strong>ów. Przypadkowo także wnętrza stały się jaśniejszeniż w przeszłości, ponieważ główną, architektoniczną cechą <strong>dom</strong>uw tym stylu była mnogość pomalowanych na biało okien z małymiszybkami.W Ameryce równolegle do stylu Queen Anne powstał innystyl, który historyk Vincent Scully nazwał "gontowym". Pod wpływemwczesnokolonialnego budownictwa styl gontowy przyjął sięi rozwinął w wielu rezydencjach na wschodnim wybrzeżu dziękinowojorskiej spółce architektonicznej McKim, Mead i White. Domyprzez nich budowane przyjęły wiele cech stylu Queen Anne - nieregularneszczyty, wykusze i okna, jak również portyki - ale byłyprzeważnie budowane z drewna i kryte gontami. Chociaż początkowoużywano stylu gontowego do budowy dużych <strong>dom</strong>ów, słownictwookazało się tutaj bardzo giętkie i poszczególne elementytego stylu nadawały się również do <strong>dom</strong>ów małych, np. do wakacyjnych<strong>dom</strong>ków na Cape Cod. Z czasem w ogóle przestał byćstylem i stał się amerykańskim sposobem na budowanie małych,podmiejskich <strong>dom</strong>ów, bardziej lub mniej ozdobnych w zależnościod budżetu, z gontami lub bez, czasami ciekawie rozwiązanych Geśliprojektowane były przez młodego Franka Lloyda Wrighta) i naszczęście przeważnie zwyczajnych i prostych.Wraz z rozpowszechnieniem się stylów Queen Anne i gontowegorozwiązany został problem urządzania małych, przyjemnych<strong>dom</strong>ów. Dom w Chicago, którego ilustrację zamieściła ChristineFrederick w swojej książce Household Engineering, był odmianąstylu gontowego, a rozplanowywano go swobodnie, pozwalając napokoje o dowolnych wymiarach, zależnie od funkcji i potrzeb. Kąciki,alkowy, nieregularnie umieszczone portyki i okna rozmaitychkształtów i wymiarów, to wszystko stanowiło pozostałość po QueenAnne, przepuszczone przez filtr amerykańskiego rozsądku. Domyw tym okresie planowano tak, żeby mogły korzystać ze wszystkichudogodnień technologicznych. A jednocześnie ich wnętrza nie różniłysię zasadniczo od poprzednich. Niektóre pomieszczenia zmieniłysię - kuchnia i łazienka przede wszystkim - ale living-room180zachował swoje ciepło i przytulność, do których ludzie już się przyzwyczaili.Kominki przestały być funkcjonalną koniecznością, terazsymbolizowały ognisko <strong>dom</strong>owe. Elementy historyczne uprościłysię - mało kogo było na nie stać - ale ich ślady pozostały. Klasycznekolumny wspierały portyki, boazerie zbliżone do georgiańskich zapewniałyelegancki wygląd jadalniom, ozdobne kinkiety oświetlałyhall. Chociaż pokoje były o wiele mniejsze, poczucie komfortu istniałoz powodu zaadaptowania elementów z siedemnastowiecznych<strong>dom</strong>ów wiejskich: siedzeń we wnękach okiennych, okienwykuszowych, oszklonych wewnętrznych drzwi - które radośniewspółegzystowały ze światłem elektrycznym, centralnym ogrzewaniemi ciągle wzrastającą ilością nowych urządzeń.Jesteśmy już bardzo niedaleko do <strong>dom</strong>u współczesnego. Ażdo początku XX wieku <strong>historia</strong> komfortu to powolna ewolucja. Nieprzerwało jej nawet wynalezienie elektryczności i "naukowego" zarządzaniagospodarstwem <strong>dom</strong>owym. Udało się jej przeżyć zniknięciesłużby i powrót do małego, rodzinnego <strong>dom</strong>u. Okazała siędostatecznie sprężysta, by przyjąć nie tylko nowe technologie, alei nowy styl życia. Ale ta zgodna równowaga między innowacjamia tradycją była bliska zachwiania z powodu ciosu wymierzonegow rozwój <strong>dom</strong>owego komfortu, który mógł drastycznie zmienićwygląd wnętrz mieszkalnych.* * *Światowa Wystawa Sztuk Zdobniczych i Nowoczesnego Przemysłuotwarta w centrum Paryża latem 1925 roku była wielkim,trwającym sześć miesięcy, wydarzeniem. W przeciwieństwiedo wcześniejszych międzynarodowych wystaw, skupiła się przedewszystkim na sztukach dekoracyjnych i pokazała ostatnie osiągnięciaw meblarstwie i dekoracji wnętrz. Wzięło w niej udział ponadsiedemnaście państw europejskich, a także Japonia, Turcja i ZwiązekSowiecki. Tylko Niemcy i Stany Zjednoczone świeciły nieobecnością(Niemcy z powodów politycznych, Ameryka z niewyjaśnionych).Po raz pierwszy (i ostatni) wystrój wnętrza zaprzątał uwagę181

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!