19.07.2013 Raporti Vjetor 2012 - Banka Qendrore e Republikës së ...

BQKRaporti Vjetor 20122. Mjedisi i jashtëm ekonomikRritja vjetore ekonomike në nivel global vlerësohet të ketë arritur normën prej 3.2 përqindpërderisa në vitin 2011 ishte shënuar rritje vjetore prej 4.0 përqind (Tabela 1). Ky ngadalësimishte më i theksuar në vendet evropiane, ku rënia e kërkesës së brendshme si dhe pasiguria eshkaktuar nga zhvillimet në sektorin fiskal gjatë vitit 2012 kanë ndikuar në rënien e konsumitdhe investimeve. Edhe vendet në zhvillim u ballafaquan me ngadalësim të rritjes ekonomike,pasi që rritja e kërkesës së brendshme u frenua nga politikat më të shtrënguara monetare.Sipas vlerësimeve të FMN-së, gjatë vitit 2012, SHBA-të zgjeruan aktivitetin ekonomik me rritjetë PBB-së reale prej 2.2 përqind krahasuar me rritjen prej 1.8 përqind të shënuar në vitin 2011.Kontributin kryesor në rritjen e PBB-së në SHBA e kishin investimet të cilat shënuan rritje prej6.2 përqind. Në anën tjetër, ekonomia e eurozonës, në vitin 2012, shënoi rënie prej 0.6 përqindkrahasuar me rritjen prej 1.4 përqind në vitin 2011. Mirëpo, ndryshe nga SHBA-të, në eurozonëshkaktari kryesor i recesionit ishte rënia e konsumit privat dhe investimeve, të cilat shënuanrënie vjetore prej 1.1 përkatësisht 3.1 përqind. Pothuajse të gjitha vendet e eurozonës shënuanrënie apo normë më të ulët të rritjes ekonomike krahasuar me vitin 2011. Tkurrja ekonomike nëeurozonë pritet të bartë pasoja në sektorin fiskal dhe financiar në periudhat në vijim, gjë që do tavështirësojë tejkalimin e krizës së borxheve publike, e cila është reflektuar në rënien e shkallëssë besueshmërisë në tregje si dhe ka ndikuar në rritjen e kostos së financimit dhe rritjen ekredive joperformuese në institucionet financiare.Tabela 1. Indikatorët kryesorë makroekonomikPërshkrimiPBBInflacioni Llogaria rrjedhëse (% e PBB-së)2011 2012 2011 2012 2011 2012Ekonomia botërore 4.0 3.2 6.4 5.5 0.6 0.5SHBA 1.8 2.2 3.1 2.1 -3.1 -3.0Eurozona 1.4 -0.6 2.7 2.5 0.6 1.8Vendet në zhvillim 4.1 4.7 7.5 6.4 1.9 1.4Evropa Qendrore dhe Lindore 5.2 1.6 5.3 5.8 -6.3 -4.3Burimi: FMN (2013)Kriza e fundit financiare globale upasqyrua në rritjen e vazhdueshme tëborxhit publik në vendet e zhvilluara. Nëkëtë kontekst, performanca më e dobët esektorit real ka ndikuar në rritjen emëtejme të pasigurisë së pjesëmarrësve nëtreg lidhur me qëndrueshmërinë epolitikave fiskale dhe borxheve publike.Rrjedhimisht, në fund të vitit 2012,shkalla e borxhit publik në eurozonë arritinë 93.6 përqind të PBB-së (në vitin 2011ishte 88.0 përqind e PBB). Pothuajse tëgjitha shtete e eurozonës e thelluan niveline borxhit publik gjatë vitit 2012,6543210-1-2Figura 1. Inflacioni në eurozonë dhe në disavendet të zgjedhura të eurozonësveçanërisht shtetet të cilat cilësohen me nivel të lartë të borxhit publik. Për më tepër, borxhipublik në eurozonë u thellua edhe pse deficiti buxhetor shënoi rënie në 3.3 përqind të PBB-së (nëItaliaPortugaliaAustriaEurozonaSpanjaFrancaGjermania2009 2010 2011 2012Burimi: Eurostat (2013)Greqia| 29