19.07.2013 Raporti Vjetor 2012 - Banka Qendrore e Republikës së ...

BQKRaporti Vjetor 2012mbeten në nivel të ulët (0.5 milionë euro) për shkak se zhvillimi i tregut të kapitalit endendodhet në fazën fillestare.3.4.4.2 Borxhi i jashtëmBorxhi i jashtëm bruto i Kosovës, i cili Figura 98. Borxhi i jashtëm bruto, në milion europërfshinë borxhin privat dhe borxhinpublik 31 2,000, në vitin 2012 arriti në 1.539.0miliardë euro që është për 6.4 përqind më1,50034.0i lartë se sa në vitin 2011. Ekonomia e31.4 29.9 31.229.0Kosovës e ka nivelin më të ulët në rajon1,00028.6për sa i përket ngarkesës me borxhe. Si24.0përqindje e PBB-së, borxhi i jashtëm bruto 50019.0në fund të vitit 2012 arriti në 31.2 përqind14.3 17.9nga 29.9 përqind sa ishte në fund të vitit014.02007 2008 2009 2010 2011 20122011 (Figura 98). Kosova qëndron mirë nëPublikPrivatkrahasim me vendet tjera të rajonit edhepër faktin se borxhi publik ka njëpjesëmarrje të ulët në gjithsej borxhin eGjithsejBurimi: BQK (2013)Gjithsej (% e PBB, b. i djathtë)jashtëm bruto (401.4 milionë euro apo 26.4 përqind e borxhit të jashtëm bruto). Si përqindje ePBB-së, borxhi publik në fund të vitit 2012 ishte vetëm 8.3 përqind. Në anën tjetër borxhi privati cili arriti në 1.1 miliardë euro përbën 73.6 përqind të borxhit të jashtëm bruto.Pjesa më e madhe e borxhit të jashtëm i takon formës së huave midis kompanive në kuadër tëIHD-ve (Figura 99). Rrjedhimisht, kompanitë e huaja që operojnë në Kosovë i detyrohen sektorittë jashtëm me 589.7 milionë euro apo 38.9 përqind të gjithsej borxhit të jashtëm. Investitorëtdirekt nga Sllovenia dhe Turqia u kanë dhënë më së shumti kredi ndërmarrjeve të tyre qëzhvillojnë afarizmin në Kosovë, me 25.6 përkatësisht 13.2 përqind të gjithsej kredive ndërmjetndërmarrjeve, pasuar nga Zvicra dhe Shqipëria me 3.0 përkatësisht 2.6 përqind, etj.Me pjesëmarrje të konsiderueshme nëgjithsej borxhin e jashtëm të Kosovës janëedhe ‘sektorët tjerë’ 32 (350.9 milionë euroose 23.1 përqind e borxhit të jashtëm).Stoku i borxhit të sektorëve tjerëdominohet nga kreditë tregtare (56.9përqind), ndërsa pjesa tjetër janë kreditjera (43.1 përqind). Pjesa dërmuese eborxhit të sektorëve tjerë është borxhafatshkurtër (90.5 përqind), ndërsa pjesatjetër borxh afatgjatë (9.5 përqind).Figura 99. Borxhi i jashtëm bruto sipas sektorëve, nëmilion euro2,0001,5001,000500Borxhi i jashtëm i qeverisë në vlerë prej Investime direkte - hua ndër-kompani336.5 milionë euro është kryesisht borxh i Burimi: BQK (2013)trashëguar që nënkuptohet se është borxhafatgjatë dhe përbën 22.2 përqind të borxhit të jashtëm bruto. Borxhi i qeverisë i përketkryesisht Bankës Botërore (66.4 përqind), ndërsa pjesa tjetër FMN-së (33.6 përqind). Rritja e02007 2008 2009 2010 2011 2012Autoriteti monetarQeveriaSistemi bankarSektorët tjerë31 Në kuadër të borxhit publik përfshihet qeveria dhe banka qendrore, ndërsa në kuadër të borxhit privat përfshihen huatë midis kompanive në kuadër të IHD-ve, sistemibankar, dhe sektorët tjerë.32Në kuadër të sektorëve tjerë përfshihen: fondet pensionale, ndihmësit financiar, kompanitë e sigurimeve, organizatat joqeveritare, kompanitëprivate, dhe individët.| 87