Nr 223, styczeń 1973 - Znak

POMINIKANIE W KULTURZE POlSKIEJ103by po rOkll udae si~ do klasztoru sw. Jakuba w Paryzu. Kapitlllaprowincjalna obradujqca w 1450 rokll w Slupsku, w kt6rej uczestniezyljako ,definitor, przemaczyla go na wyk}1adowc~ studium krakowskiego.Tam w 1454 zapisuje si~ na llniwersytet, na ktorymllzyskal promocj~ na bakalarza teologii. W Krakowie spotykamy gow ro,ku 1458. Ostatnie lata zycia sp~dzil we Wroclawiu.Wsr6d pi~tnastowiecznych dominikanow polskich nie brak takich,ktorzy wstqpili do zakonll z gwna studentow uniwersyteckich.W poczqtku XV wieku spotykamy w zakonie nazwiska osmiu bylychstudent6w krakowskich. Systematyczne badania moze ujawnilybydaLszych. Mgr Jan Melzer z Zqbko'wic, zaslu,zony regens StudiumGeneralnego, w latach 1431-1433 prowincjal a pozniej wikariuszgeneralski dla przeprowadzenia reformy w klasztorze wrodawskim,studia swe rozpoczCjl w Pradze, gdzie llzyskal magisteriumartium i licencjat teologii. Po przeniesieniu si~ nacji niemieckiejdo Lipska i stworzenill tam nowego llniwersytetll, Jan z Zqbkowicbyl w 1410 roku pierwszym promowanym tam magistrem teologii.Wkrotce potem wstqpil do dominikanow, zapewne w K r akowielub Wroclawiu. Jako mistrz i regens studium przeprowadzilpromocje dwu dominikanow, Piotra Wichmana w Lipsku (licencjatok. 1423) oraz na uniwErsytecie krakowskim Hermana (licencjat1 doktorat ok. 1423). I po nim pozostaly pisma w bibliotece klasztoruwrodawskiego.Przedstawione tu kariery wybitnych zakonnikow na pewno niebyly typowe nawet w grupie braci najbardziej wyksztalconych.Mniej znamy losy zyciowe i znaczenie w prowincji przci~tnych lektor6w.Wymykajq si~ tez z pola naszej obserwacji drogi, ktorymiwielu bardzo wybitnych dominikanow osiqgn~lo swe stopnie naukowe.Nic nie mozemy powiedziee 0 studiach jednego z najbardziejzasluzonych polskich domi:nikanow z drugiej polowy XV wieku -Jakuba z Bydgoszczy, profeso'ra teologii, regensa Studium General-·nego i dlugoletniego prowincjala.Bardzo blado rysujq si~ w Krakowie, tak silne gdzie indziej,zwiqzki Studium Gene!falnego z miejscowym uniwersytetem. Pierwszychsladow takiej wspolpracy mozna szukae na odnowionymw 1390 wku wydziale artium. Wiele danych wskazuje na to, ze jednymz mi:strzow tego wydzialu mogl bye dominikanin Mikolaj Lypoldi.Bye moze tez rozpatrzenie roli mistrzow dominikanskich,Henryka Bitterfclda i Franciszka Oczko, pomoze ustalie, kto bylpromotorempierszych hakalarzy i doktorow 'lla Wydziale Teologicznymerygowanym w 1397 Toku. Cechq eharakterystycznq kf'lkowskiegouniwersytetu Ibylta wyjqtkQWO ISlalba na nim pozycja zakonow.Do roku 1510 zapisalo si~ na uniwersytet tylko 36 dominikanow,cystersi, fra.nciszkanie ezy karmelici mieIi nieco wi~cej stu­