4 KS. MARIAN JAWORSKIporz'!dkowanym jej swiatem zewn~trznY'm dokonuje si~ poprzezspostrzezenie zmyslowe i jej wiasn,! aktywnose".l1Trzeciq warstw~ bytu o.sobowego stanowi osobowose. Poj~cieo:sobowosci jest owocem czas6w -nowozytnych. Zdaniem Guardiniegowarst"wa osobowosciowa r6zni si~ od warstwy scisle osobowej. Osobowosesprowadza si~ do postaci zywej indywidualnosci 0 ile jestana okre310na przez ducha. W niej wn~trze staje si~ wn~trzemswia domosci samego siebie i gl~biq chcenia, a talcie dzialania i tworzenia.Przez to !Sarno czlowiek rOimi si~ zasadniczo od zwier zqt.Wlasciwa swiadomosc jak i chcenie wyst~pujq dopier o u czlowieka."Wlasciwa swiadomosc - zauwaza Guardini - wyst~puje dopierotam, gdzie spostrzezenie jest przepraco'-wane duchowo i pr-owadzi douj ~cia sensu, albo tam, gdzie od same,go poczqtku jest .nastawioneno. ujmowanie sensu". Wprawdzie w spostrzezeniach zwierzqt rnamiejs ce r6wniez uchwycenie sensu pewnego, nie jest on jednaku jmowany jako taki, a.ni rozumiany.Podobnie rna s i~ z gl~bi,! chcenia. We ,wla8civv'yrn sel1$ie wyst ~puje ona dopiero u czlowieka wtedy, "gdy do glosu dochodzi narzqdpobudzony do oceny charakteru wartosci przedmiotu lub spelnieniapostulatu zrozll'mienia Isensu sytuacji i ujrnuje t~ ,va1't08e jako obc,,,;j Cl zujClcCl samq ,w sobie, zajmuje stanowisko wobec niej i z tejpozycji pr z yst~puje do dzialania". Ze szczeg61nq czystosciq wy st~ p uje to na jayv tam, gdzie chodzi 0 wartose 0 charakterze normatywnym(0 kazdorazowy moralny obowiqzek). 12Trzecim elemen tem, rkt6ry tworzy wn
DSOBA LUDZKAWojtyla pisze: "J~zyk potoczny dy~ponuje tutaj lapidarnym a zarazemdosadnym wyrazeniem za,imkowym: 0 sob a - to "k t 0 s".Ow zaimek jest kapitalnym znakiem semantycznym, natychmiastbowiem wywoluje skojarzenie, a w nim porownanie i przeciwstanieJ;liedo "COS".13Otoi osoba "jest istotq obdarzonq ksztaltem, gl~biq i tworczymduchem, 0 ile ... tkwi w sob i e sam e j i sarna 0 sob i e stanowi".14 Element konstytutywny osoby stanowi wi~c to, "ie jestemjed no ze s () b q, ie tkwi~ w sob i e, ze mam nad sob q wladz~ .Fakt ten rozwija si~ w przedstawionych poprzednio zwiqzkach:w spoistosci postaci, W wewE~trznosci zycia, w uwarunkowanychduchowo wiedzy i chceniu, dzialaniu i t worzeniu. To wszystko, tojeszcze nie jest osoba; to raczej to, ie we wszystkim tym czlowiekt k wi w sam y m sob i e".15 P odobnie wypo,wiada si~ na tematos.oby Kardynal J. Danielou: "Poj ~ ci e osoby bowiem nie zn aczynic innego, jak doskonalose bytu, ktory istnieje sam w sob i e najakimko1wiek stopniu doskonalosci, jakq posiada".16Co jednak bliiej znaczy to "tkwienie w sobie", "bycie samemuw s,obie" , "przy'naleienie do samego siebie"? Trzeba starae si ~ wydobyeroine aspekty znaczeniowe tego, 3.by przyblizye sobie duchowyoglqd osoby.Fonmuly te, choe z roinymi odcieniami wyraiajq najpierw tozsamoseoSdby z tym, co w swych odmianach i formach wyraZa jO}zaimki: "ja", "on", ,.ktos". Stwierdzajqc, ze ja "tkwi~ w sobie";"jes tem jedn() ze sobq", stwierdzam, ie "ja" jestem "ja", niczyminnym, nie daj~ si~ sprowadzic .?ni odniese do czegokolwiek. Niemoina postawie zadnego znaku toisamosci ,pomi~dzy mnq a czymkolwiekpoza mnq. - Czy stwie'rdzenie tego rodzaju tozsamoscimowi nam duio? Pozomie, na poczqtku wydaje si~, ie niewiele.W rzeczywistosci, kiedy reflektujemy nad tymi okresleniami, w yrazajq one, ie "osoba jest faktem, ktory wciqZ na ,nowo budziegzystencja1ue zadz,iwienie. Jest najbardziej oczywistym z wszystkichfaktow - w najbardziej doslow-uym znacze,niu: zr()zumiee, zeja jestem ja, jest dla mnie 'samo przez si~ zrozumiale' i uzyczaswego charakteru kazdemu innemu stanowi rzeczy. Zarazem jednakto, ie ja jestem, jest czyms zagadkowym i nie dajqcym si~wyczerpae; ie nie mog~ bye wyparty z siebie nawet przez n ajzaci~t szego wraga, tylko przez siebie, a nawet nie przez siebie samego;ie nie mog~ bye zastqpiony nawet przez najszlachetniej..szego" Oso ba i czyn, 76. " Swtat i osoba, 176. " j. w., 181" B6g i my, W s t ron ~ Chrystusa, Krakow 1965, 50. 5
- Page 2 and 3: ZESPOtHANNA MALEWSKA, STEFAN SWIEiA
- Page 4 and 5: 2 KS. MARIAN JAWORSK IIn:spira'cjq
- Page 8 and 9: 6KS. MARIAN JAWORSKiczlowieka; ze j
- Page 10 and 11: 8 KS. MARIAN JAWORSKIGuardini n a p
- Page 12 and 13: 10 KS. MARIAN JAWORSKIki re1acji: "
- Page 14 and 15: 12 KS. MARIAN JAWORSKIlutnego "Ty",
- Page 18 and 19: 16 KS. MAR IAN JAWORSiClwymiarach.
- Page 20 and 21: JOZEF TlSCHNERFILOZOFIAI LUDZKIE SP
- Page 22 and 23: 20 JOZEF TISCHNERod czasu Kanta...
- Page 24 and 25: 22 Jc>ZEF TlSCHNERotaczajqcego nals
- Page 26 and 27: 24 JOZEF TISCHNERwiekow, przejseie
- Page 28 and 29: 26 JOZEF TlSCHNE~jestem kims wi~cej
- Page 30 and 31: 28 JOZEF TISCHNERzac na jakis taki
- Page 32 and 33: 30 J6ZEF TISCHNERdzialania etyczneg
- Page 34 and 35: 32 IRENA KROr'lSKArodzie, ktorq na
- Page 36 and 37: 34 IRENA KRONSKAnadae patos histori
- Page 38 and 39: 36 IRENA KROti!SKArialistyczna byla
- Page 40 and 41: 38 IRENA KRONSKArefutacji przystqpi
- Page 42 and 43: 40 IRENA KRONSKAnie jakiejs przeciw
- Page 44 and 45: 42IRENA KRONSKAznawcy i kontynuator
- Page 46 and 47: 44 IRENA KRONSKAmie - w greckim, hi
- Page 48 and 49: 46 IRENA KRONSKAjakies pot~gi ogoln
- Page 50 and 51: 48 WIESlAW SZYMONA OPtyzmu, wlasciw
- Page 52 and 53: 50 WIESLAW SlYMONA orzainteresowani
- Page 54 and 55: 52 WIESlAW SZYMONA OPjest, ze od cz
- Page 56 and 57:
54 WIESlAW SZYMONA OPmienie tego us
- Page 58 and 59:
56 WIESlAW SZYMONA OPartykulow 0 te
- Page 60 and 61:
58 WIESLAW SZYMONA OPJego dzielo. S
- Page 62 and 63:
60 WIESlAW SZYMONA OPwiarq w Boga c
- Page 64 and 65:
LUDMltA GRYGIELHIERONIM SAVONAROLA"
- Page 66 and 67:
64 LUDMILA GRYGIELrola uzupeinil sw
- Page 68 and 69:
66 LUDMltA GRYGIELa moze po prostu
- Page 70 and 71:
68 LUDMILA GRYGIELW tych czasach ni
- Page 72 and 73:
70 LUDMilA GRYGIELnajwyz.szq nagrod
- Page 74 and 75:
72 LUDMILA GRYGIELsendo ciaseuno un
- Page 76 and 77:
74 LUDMILA GRYGIELdusz i reform~ ob
- Page 78 and 79:
76 LUDMilA GRYGIELPrzez nast~pne dw
- Page 80 and 81:
78 LUDMIlA GRYGIELNieugi~ta postawa
- Page 82 and 83:
80LUDMltA GRYGIELjonq a gita.cj~ pr
- Page 84 and 85:
82 LUDMILA GRYGIELdeszcz przed wiec
- Page 86 and 87:
84 LUDMilA GRYGIELpasterza trzeba s
- Page 88 and 89:
86 LUDMIlA GRYGIELiworzqcych w konw
- Page 90 and 91:
88 LUDMltA GRYGIELW latach 1495-98
- Page 92 and 93:
90 LUDMilA GRYGIELlach wyraza sameg
- Page 94 and 95:
92 LUDMltA GRYGIELjednomyslni, ale
- Page 96 and 97:
JAN ANDRZEJ SPIE2 OP DOMINIKANIE W
- Page 98 and 99:
96 JAN A. SPIEL OPzachodnioeuropejs
- Page 100 and 101:
98JAN A. SPiEl 01'XIV wieku jest po
- Page 102 and 103:
100 JAN A. SPIEl OPprowilI1.cja.lny
- Page 104 and 105:
102 JAN A. SPIE2 OPIonia, P adwa, F
- Page 106 and 107:
104 JAN A. SPIEZ OPdent6w. K,orzyst
- Page 108 and 109:
106 JAN A. SPIEi Of>r021mieszczenia
- Page 110 and 111:
108 JAN A. SPIEl OPpisow tych kazan
- Page 112 and 113:
110 JAN A. SPIE2 OPseenq Bozeg-o Na
- Page 114 and 115:
112 JAN A. SPIEi OPJacka. Ze studi6
- Page 116 and 117:
114 ROZMOWA Z OJCEM CONGAREMbyla ro
- Page 118 and 119:
116 ROZMOWA Z OJCEM CONGAREMprzedni
- Page 120 and 121:
118 ROZMOWA Z OJCEM CONGAREM4. IMPR
- Page 122 and 123:
120 ZDARZENIA - KSIA2KI - LUDZIEtru
- Page 124 and 125:
122 ZDARZENIA - KSIP,tKI - LUDZIEro
- Page 126 and 127:
124 ZOARZENIA - KSI~KI - LUOZIENato
- Page 128 and 129:
126 ZDARZENIA - KSII\lKI - LUDZIEWc
- Page 130 and 131:
128 ZDARZENIA - KSIAZKI - LUDZIEmal
- Page 132 and 133:
130 ZDAItZENIA - KSI...,ZKI - LUDZI
- Page 134 and 135:
132ZDARZENIA - KSIAtKI - LUDZIEmias
- Page 136 and 137:
134 ANTYPROWIN CJAlKIjest kamieniem
- Page 138 and 139:
136 ANTYPROWINCJAlKInio, wtedy, gdy
- Page 140 and 141:
ledenasta wieczoremHIERONIM SAVONAR
- Page 142 and 143:
140JEDENASTA WIECZOREMw ezasie, ale
- Page 144 and 145:
142JEDENASTA WIECZOREMbzdury! Przyp
- Page 146 and 147:
144 JEDENASTA WIECZOREMnowie Bozy p
- Page 148 and 149:
Lis t Y do Redakc;Wsrod wspomnien 0
- Page 150 and 151:
148 L1STY DO REDAKCJIuczo.nych w st
- Page 152 and 153:
150 LlSTY DO REDAKCJIad. 3. Wydaje
- Page 154 and 155:
TRESe ZESZVTUKS. MARIAN JAWORSKI: O