Nr 223, styczeń 1973 - Znak

30 J6ZEF TISCHNERdzialania etycznego. Cele i motywy nie byly niczym innym, jakczynnikiem wspolwyznaczajqcym sens etycznej czynnosci czlowieka.Niemniej to nie sw. Tomasza nalezaloby traktowae jako postacsyrnbolicznq dla wspolczesnej filozofii ,ezlowieka. Jest niq bez wqtpieniasw. Augustyn. Juz sama idea, by m6wie 0 czlowieczellstwielezlowieka, 0 jego upadku i wzlocie, 0 calym jego dramacie istnieniaj~zykiem VI' pelni ludzkim, zdradza swe augustynskie ,pochodtenie. Mysl 0 niespokojnyrn sercu czlowieka, ktore moze ukoietylko spotkanie z Bogiem, znalazla SWq kontynuacj ~ z jednej stronyw koncepcj ach ludzkiego poznania emocjonalnego, np. "przez seree"u P ascala i ,.przez milose" u Schelera, a z drugiej w generalnejwizji czlowieka jako istoty gdzies pielgrzymujqcej (Hegel, Bergson,T. de Chardin, Marcel i in.). Analizy wewn~trznego poczueia czasu,tak doniosle dla Husserla i Heideggera, s,! wprost kontynuacjqb adan augustianskich. W teorii poznania Heideggera odzywa n a­w et augustynska koncepcja poznania przy ,pornocy "swiatla". Trzebajednak podkreslic na korzysc wspolczesnej filozofii czlowieka, zejej zainteresowanie czlowiekiern 'llie jest rezultatem jakiejs po platOllSkup ojmowanej pogardy dla materii czy dla d ala. Zainteresowaniaczlowiekiem rodz,! si~ przeciez dzis, w wieku sukce.s6w czlowiekaw dziedzinie podboju rnaterii. W tej sytuacja refleksja nadczlowiekiem stala si~ koniecznosciq chwili. Trzeba nam dzis gl~biejzrozumiec czlowieka i to nie tylko dlatego, ..ie czlowiek nadal jestni ezg l~bion,! tajemnicq, ale takze dlategQ, by swiat, na ktorym czlowiekzyje, pewnego pi~kn ego pora nku nie wylecial w p owietrze.J6zef Tischner