23.04.2019 Views

ud#30 (25743)

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

№ 30 (<strong>25743</strong>)<br />

2019-тӥ ар 23-тӥ оштолэзь 7<br />

ДУННЕ КОТЫРЕС<br />

Чебериссимо!<br />

Кызьы мон вуи Колумбие?<br />

Анастасия ПЕТРОВА<br />

Колумбие вуэмелы тани-тани<br />

5 толэзь тырмоз<br />

ни. Трос но со,<br />

ӧжыт но.<br />

Одӥг ласянь, воксё ас дорам<br />

кадь асме шӧдӥсько,<br />

мукет ласянь - иностранка.<br />

Чакласько, адӟисько,<br />

ӵошатӥсько. Мон шоры татын<br />

ӟуч виро адями шоры сямен<br />

учко ке, мон соосты удмурт<br />

синмын адӟисько. Зэм<br />

верасько, Колумбиын удмуртъёс<br />

сярысь али тодо ни. Кызьы<br />

сотэк. Таксиын но, дискотекаын<br />

но, черодын но колумбиецъёс<br />

мынэсьтым удмуртъёс<br />

сярысь лекциме кылзо.<br />

Ай мон соослы документальной<br />

кино возьмато на. Эшшо<br />

но мед шумпотозы.<br />

Нош кызьы но малы мон<br />

пӧлазы сюри?<br />

Туж кемалась ини мон<br />

синмаськемын испан кыллы,<br />

соин валче испан кылын<br />

вераськись калыкъёслэн<br />

кырӟанъёссылы, эктонъёссылы.<br />

Яратонэ будӥз, вормонтэм<br />

луиз. Малпай кӧня<br />

ке улыны испан кылын вераськись<br />

кунын. Нырысь, конечно,<br />

тодэ лыктэ Испания.<br />

Но мынам турист сямен улэме<br />

уг поты, мыноно ке - 2-3<br />

арлы. Ужзы отын асьсэлы но<br />

уг тырмы, но мон утчай, шедиз<br />

но кадь, но визаен секытгес.<br />

Дышетскыны ке - солэсь<br />

акыльтӥ ни.<br />

Одӥг ӝытэ Колумбиысь<br />

эшъёсы (соос УдГУ-ын дышетско)<br />

шуо: малы Латин<br />

Америкаысен кутскемед уг<br />

поты? Кылсярысь, Мексика<br />

- испан кылын вераськись<br />

кунъёс пӧлысь самой<br />

бадӟымез, туристлэн визаезъя<br />

6 толэзь улыны быгатод.<br />

Кылчи но журналист<br />

Туспуктӥз Анастасия ПЕТРОВА<br />

бере, уж одно ик сюроз. Со<br />

вал йырам мешокен шуккем<br />

кадь. Конечно! Малы мон<br />

азьлогес ӧй малпаськы та сярысь!<br />

Сябась.<br />

Кутски Мексикаын уж утчаны.<br />

«Скайп» пыр собеседование<br />

но ортчи, 2 толэзь ортчыса,<br />

лыкты, шуизы, англи<br />

но ӟуч кылъёслы дышетыны.<br />

Со дыр куспын рос-прос дасяськыса<br />

уг вутты, малпай.<br />

Соин ик ӧй кошкы.<br />

Эшъёсы туж сюлмасько,<br />

юаллясько, юрттыны тыршо.<br />

Шедьтӥмы ялон, Колумбиысь<br />

шыпыт но пӧсь Виявисенсио<br />

каре волонтёр кулэ<br />

шуыса. Планмы таӵе вал: волонтёр<br />

сямен мынӥсько, хостелын<br />

дунтэк улӥсько, но со<br />

А. Петрова - Колумбиын.<br />

понна хостеллы туристъёсын<br />

ужаны юрттӥсько. Со дыр<br />

ӵоже - толэзь яке кык ортчыса<br />

- уж шедьтӥсько.<br />

Капчи ӧй вал дасяськыны.<br />

Туж трос чыры-пыры информация<br />

утчано луиз: кыӵе<br />

документъёсты берыктоно,<br />

кин сое лэсьтэ, кӧня сылэ,<br />

кӧня дыр кулэ, кулэ-а медицинской<br />

страховка, одно-а<br />

прививка лэсьтоно, кытын,<br />

ку, Россиысь адямиослы визатэк<br />

кытын но кӧня пол самолётысь<br />

пересадка лэсьтыны<br />

лэземын, кыӵе Колумбиын<br />

югдур, кыӵе куазь, кыӵе<br />

дӥськут, кӧня уксё кулэ луоз,<br />

кытысь сое шедьтоно. Трос<br />

сюлмаськи.<br />

Озьы ке но лымшор Америкаен<br />

тодматскыны мылкыды<br />

ӧз быры, сомында сюлмаськонъёсты<br />

ортчыса, юнмаз<br />

гинэ.<br />

Сюресэ самолётъёсын 20<br />

час пала кыстӥськиз. Ӝыны<br />

дуннеез котыртӥ. Жади.<br />

Ижкарысь потыкум, 15<br />

градус кезьыт вал, Колумбие<br />

35 градус пӧсе вуи. Часъёсмы<br />

но пӧртэмесь. Удмуртия<br />

мынэсьтым 9 часлы азьпала<br />

улэ. Шуисько, семьяе<br />

монэ чебер дыръям уг но<br />

адӟы. Яке вазь ӵукна сайкаме<br />

бере, яке изьыны выдыкум,<br />

герӟаськиськомы.<br />

Вакчияк вераса, ӝоген<br />

татын улэме 5 толэзь луоз<br />

ни. Туж шумпотӥсько, ваньмыз<br />

луиз озьы, кызьы мынам<br />

потӥз. Мон ӵапак ас интыям.<br />

Шумпотонъёсы но,<br />

сюлмаськонъёсы но тырмыт.<br />

Мар ужасько, маин<br />

улӥсько? - юалоды. Ӟуч кыллы<br />

дышетӥсько. Татын ӟуч<br />

кылэн тунсыкъяськисьёс но<br />

вань. Туж ик трос ӧвӧл бен.<br />

Дунтэм емышъёссэс басьясько.<br />

Асьме дорын ноку<br />

адӟылымтэ емышъёс татын<br />

трос. Сиёнзы укыр ческыт,<br />

куаёно кадь. Нимысьтыз<br />

пусйысал пӧсь кизер шоколадзэс.<br />

Сое татын сырен но<br />

пичи пыжем нянен юо. Няньзэ<br />

куртчыса, сырзэ напиток<br />

пушкы поныса, м-м-м, ческытиссимо.<br />

Куазьзы пӧртэм. Конечно,<br />

асьмелэн кадь толалтэзы<br />

ӧвӧл, но, кылсярысь, Удмуртиын<br />

гужем вуыку, татын<br />

- Музъем шарлэн мукет<br />

палаз - толалтэ. Ма шуэм со?<br />

Ну кӧня ке зорылоз, пе. Сыӵе<br />

толалтэзы.<br />

Мон улӥсько Колумбилэн<br />

шоркараз - Боготаын. Татын<br />

котьку сямен тулыс. Нуназе<br />

шундыё, куддыр шунды уг<br />

пота, футболкаосын но векчи<br />

штанъёсын кыре потаськом,<br />

нош ӝыт пал салкыма. Кудог<br />

колумбиецъёс зӧк-зӧк курткаосын<br />

пото, нош вӧзазы ик<br />

удмурт ныл майкаен но кардиганэн<br />

ортче. Озьы, мон со.<br />

Но али ачим но ӵемысь кынмисько<br />

ни, мугоры шунытлы<br />

дышиз, лэся. Нош татысь калык<br />

котьку шуэ: кызьы озьы<br />

кынмиськод, тон Россиысь<br />

ӧвӧл шат? Тӥляд котьку кезьыт<br />

ук!<br />

Куд-ог стереотипъёсынызы<br />

нюръяськоно луэ. Россиын<br />

котьку кезьыт ӧвӧл, водка<br />

уг юиськы, ваньмыз мон кадь<br />

лыз синмоесь ӧвӧл, Путин сярысь<br />

номыр уг малпаськы и,<br />

вообще, мон удмурт! Озьы колумбиецъёс<br />

дано удмурт калык<br />

сярысь нош ик лекция<br />

кылзыны кутско.<br />

Трос вераны быгатысал<br />

татын тунсыко учыръёс сярысь.<br />

Нуналаз соос 5 но, 10<br />

но луо. Та шаер сярысь тросгес<br />

мед тододы вылэм. Нош<br />

соос мед тодозы асьмеос сярысь.<br />

Колумбиецъёс но удмуртъёс<br />

ӵемысь сямъёссыя<br />

тупало. Колумбиын улӥсьёс<br />

куно пумитасесь, «уг» шуыны<br />

быгатӥсьтэмесь, кырӟасесь,<br />

эктӥсесь, семьязы борды бурмемынэсь,<br />

улонлы сюлмысь<br />

ӝожтӥськисесь.<br />

Колумбиын гинэ пумиськись<br />

испан кылын вань<br />

«chevere» кылзы. «Чебер»<br />

кадь кылӥське. Сое колумбиецъёс<br />

туж ӵем верало. Маке<br />

чебер, синмаськымон, ӟеч ке<br />

- соку со «чевере». Асьмелэн<br />

кадь ик! Шуисько ук: возьмамтэ<br />

шорысь ӵем дыръя тупаськомы.<br />

Сыӵе палэнысь но<br />

сыӵе матысь калыкъёс.<br />

ПРЕМИЯ<br />

Кужмо «КУАТ»<br />

Августина МИХАЙЛОВА<br />

Удмурт шаермы котырын<br />

пӧртэм калыкъёс<br />

уло, кылсярысь, поръёс.<br />

Шумпотымон,<br />

соослэн вашкала сямйылолъёссы<br />

туж умой<br />

утиськемын. Но соин<br />

валче туала улонын<br />

но пор лулчеберет<br />

бере уг кыльы. Кылсярысь,<br />

огез висъямонэз<br />

луэ «КУАТ» крезьгуро<br />

группазы.<br />

«КУАТ» (пор кылын - кужым)<br />

- Йошкар-Олаын - Марий<br />

Эллэн шоркараз кылдэм<br />

крезьгуро группа. Отын<br />

кырӟа Марина Садова - пичи<br />

калыкъёслэн «Евровидениязы»<br />

пыриськем егит пор<br />

ныл. «КУАТ»-лэн крезьгурез<br />

- аутентичной, вашкала пор<br />

«КУАТ» группалэн «ВКонтакте» бамысьтыз<br />

гуръёс пӧртэм крезьгур стильёсын<br />

герӟаськемын. Мариналэн<br />

яркыт чылкыт куараез<br />

но калык крезьгуро инструментъёс<br />

контрабаслэн тулкымъёсыныз<br />

пӧлэстӥсько.<br />

Ӵемысь «КУАТ»-лэн крезь-<br />

Марий Элысь «КУАТ» группа.<br />

гуръёсаз гитарной фингерстайл<br />

но кутӥське, ӵапак со<br />

ик та группалы туала шӧм<br />

пыртэ. Группалэн концертъёсаз<br />

лиричной куараез<br />

кылзэмзы бере адямиос одно<br />

ик калык эктон гуръёсы вуо<br />

- со быдӟа группалэн жанръя<br />

диапазонэз.<br />

Группае пыриськисьёс<br />

котьку но нырысетӥ интые<br />

пукто калыкез, выжызэс,<br />

калык лулчеберет вылэ<br />

пыкиськыса, крезьгур гожто,<br />

соин ик та группаын<br />

адӟиське зэмос пор сям: ненег<br />

нылъёслэн лэйкыт выросъёссы<br />

но тэгиз (шаплы) пиослэн<br />

чидасьтэм мылкыдзы.<br />

Удмурт учкисьёс «КУАТ»-<br />

эз тодо, уго 2016-тӥ арын та<br />

пор группа «Палэзян» финугор<br />

фестивале пыриськиз.<br />

Ижкарын «КУАТ» акустической<br />

концертъёс шудылӥз.<br />

2017-тӥ ар «КУАТ» группа<br />

понна тужгес но емышоез<br />

луиз. Удмуртъёсын, комиосын<br />

но мукет фин-угор калыкъёсын<br />

валче со Таллинын<br />

ортчем ӵыжы-выжы луись<br />

калыкъёслэн нуналзылы<br />

сӥзем ужрадэ пыриськиз.<br />

Со сяна, Эстониетӥ бадӟым<br />

тур ортчытӥз: 8 эстон карын,<br />

гуртъёсын концерт пуктӥз.<br />

Озьы ик 2017-тӥ арын Йошкар-Олаын<br />

«КУАТ» группалэн<br />

аслаз нырысетӥ концертэз<br />

ортчиз. Али группа выль<br />

кырӟанъёс гожтон бордын<br />

ужа.<br />

Таӵе крезьгуро группаос<br />

шоры учкыса, зэмзэ ик<br />

бадӟым оскон кылдэ, Россиын<br />

улӥсь фин-угор калыкъёслэн<br />

но крезьгур сюрессы<br />

паськыт шуыса. Туала, зэмос,<br />

кужмо!

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!