KATALOG_m_zmaina alka.indd - Centrum Sztuki WspóÅczesnej - Art ...
KATALOG_m_zmaina alka.indd - Centrum Sztuki WspóÅczesnej - Art ...
KATALOG_m_zmaina alka.indd - Centrum Sztuki WspóÅczesnej - Art ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
postacią tej historii, współautorem flirtu.<br />
Innym ciekawym przykładem partycypacji jest<br />
pomysł duńskiego artysty Jensa Haaninga<br />
pt. Turkish jokes (Żarty tureckie) 5 . Haaning<br />
zainstalował na jednym z placów centralnych<br />
w Oslo głośnik, który emitował tureckie dowcipy<br />
oraz typowo lokalne sugestie i aluzje.<br />
Adresatami były naturalnie tylko osoby mówiące<br />
po turecku, w większości emigranci.<br />
Centralna przestrzeń publiczna stała się nagle<br />
mniej przynależna do białych Norwegów,<br />
a równie lub może nawet bardziej dostępna<br />
dla tureckich emigrantów. Przez czas trwania<br />
projektu odwrócona została logika obowiązującego<br />
języka urzędowego, płynności<br />
i transparentności rdzennych przechodniów.<br />
Dowcipy jako wspólna historia, której chce<br />
się jeszcze raz posłuchać, doprowadziły<br />
do kolektywnego przeżycia i integracji emigrantów<br />
oraz chwilowego wykluczenia klasy<br />
dominującej.<br />
którzy mają możliwości działania i potencjał,<br />
oraz tych, którzy go nie mają, co prowadzi do<br />
ustanowienia niesprawiedliwości. Rancière<br />
twierdzi, że emancypacja widza nie polega<br />
tylko na przejściu w stan aktywności, ale na<br />
doprowadzeniu do sytuacji, w której wszyscy<br />
są autorami, w której istnieje pełny pluralizm<br />
lektury oraz równość predyspozycji do odbierania<br />
sztuki; sytuacji, w której widzowie<br />
przyswajać będą prace artystów na takie<br />
sposoby, o którym ich autorom się nawet nie<br />
śniło.<br />
Partycypacja jako życie codzienne? Jak ją<br />
zacząć od gier manuala?<br />
Przyglądając się wyżej wymienionym przykładom<br />
i innym podobnym działaniom, od<br />
dłuższego czasu zastanawiam się, jak dziś<br />
realizować utopijną wizję rzeźby społecznej<br />
Beuysa, według której każdy jest artystą,<br />
wiedza jednostki buduje kapitał społeczny,<br />
a proces kreatywnego myślenia i politycznego<br />
zaangażowania są ważniejsze od stworzenia<br />
obiektu sztuki. Jak produkować dziś<br />
sztukę partycypacyjną, która z szacunkiem,<br />
a nie wyższością, będzie odnosiła się do<br />
potencjalnego widza, da mu wolność i nie<br />
będzie go instrumentalizować?<br />
Francuski filozof Jacques Rancière w niepublikowanym<br />
eseju The Emancipated Spactator<br />
6 (Widz wyemancypowany) krytykuje<br />
normatywny podział ustanowiony głównie<br />
w teatrze, sztuce i edukacji, ale także i w<br />
życiu codziennym, na stronę aktywną (twórca)<br />
i pasywną (odbiorca). Binarność świata<br />
i nabyty dualizm zawsze kończą się – mówi<br />
filozof – dzieleniem rzeczywistości na tych,<br />
130
Change language