108 yiddish english color.qxd - Hamaspik.org
108 yiddish english color.qxd - Hamaspik.org
108 yiddish english color.qxd - Hamaspik.org
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
- v n x p h e b h h g x -<br />
njhk tk jhk:<br />
"vnxphe dtzgy" tuhxdtcg akhxy<br />
sh "khhbgrx dtzgy" tpyhhkubd<br />
vty zhl tbdgvuhci tbyuuhekgi cgrl<br />
dgyrhhg aytc nhydkhsgr thi tkg<br />
"vnxphe" tui "vnxphe-eghr"<br />
t vtkc htr btl sh grayg dtzgy'<br />
tui gx thz c"v tuhxdguutexi tuh; t<br />
shuuhzhgx' prtdrto mgbygri' rgzhsgbmi'<br />
tui tsnhbhxyrtmhg tphxgx/<br />
c"v grayg dtbmg htr-mgbskhd<br />
uugkywx ptrbgo' tstbe sh eurtza<br />
pui sh mgbskhdgr yuhzbygr khhbgr<br />
tkx sh trdti pui vnxphe thz bhay<br />
ptrvti t cgxgrg uugd nehho mu zhhi<br />
sgo ctetbyi "nprxnhi guah<br />
nmuv"' uuh tuhxmukhhdi tuh; sh<br />
ahjhu cfk emuh ,ck' uugkfg vtci<br />
muztngi tuhpdgcuhy t prgmgsgbyktzg<br />
muyruh tui muyrhy ptr<br />
prtdgx' gbypgrx' nhhbubdgi' ytytk<br />
aptkybx pui sh tuhxdtcg sh gcus,<br />
veusa uutx tkg aytc nhydkhsgr<br />
tuhxdtcg' nhy gykhfg uuhfyhdg<br />
mhki/<br />
tui tryhekgi' tkgx gk yvr,<br />
veusa tuh; t ctahhsgbgo ptrbgo'<br />
sgo jusa thz dguutri<br />
tpdgmhhfby t uuhfyhdgr uugbspubey<br />
prtdrtngi ptr bhhg etbxungr vhhngi thi dgptr<br />
mukhc erhyhai cuszagy etbpkhey thi tkctbh<br />
tunmgbzurhry' tphku ytytk tbtbho'<br />
tha t, rgvu hgzuru uktjhu htnr<br />
fuko tvucho fuko crurho aygki<br />
tvgr hgsi thhbmhdi ytd' cgxgr<br />
tygngi gexpgrhngby mhhdy ptrarhy<br />
ptr ptrtkhzhryg pui ruei-chhi yrtunt<br />
1( graybx' nrfz gzrv kmrfh<br />
vmhcur/ stx vhhxy' mu thbptrnhri<br />
vgkpi kgzi sh etbxeuugbmi pui t<br />
dtb. dgante mu khhbgi' ctwygnwy<br />
ptr sh tuhdi' tui ckuhz t nhbhntkg<br />
thi vhxytrhg pui "vnxphe dtzgy'"<br />
uugi sh uugkywx thhbmhdxyg thshag<br />
jze/ crhuugi uugri uuhhygr tbdgbungi<br />
dgarhci tuh; ptex tsgr ptxy )sh<br />
dgztdy' 42q7q563/ ztki sh jaucg<br />
gkygri' erucho' duyg prhhby pui<br />
thz ytytk ptrtkhzhry pubgo vtkz<br />
uugkfgr<br />
rhuu' erhxytpgr teyhtr<br />
stx hvsu, vjrsh, uugdi vhk;'<br />
xgruuhxgx tui prtdrtngi uutx<br />
mtk zhhyi/<br />
sh tuhxdtcg thz tbyaktxi zhl<br />
tuhxdtcg ptrwi dgzuby akhxy sh<br />
grayg dtbmg htr-mgbskhd pui<br />
abgkxyg muo srue(' tuhl tuh;<br />
ygkgpti ngxgszagx' cxcr pbho<br />
tkg uutx cteungi vnxphe vhk;<br />
uuhxi tui nhyvtkyi sh yhfyhdg tui<br />
vnxphe aygky mu' pui "vnxphe<br />
eghr" chz "tuhrkh thbygruugbati'"<br />
uuhhygr mu vtkyi cx"s mu sh zgkcg<br />
xytbstryi uuh chz vhhby' mu ayhhi<br />
gezhxygb. cagv yucv unumkj,/<br />
t ctarhhcubd tuhpwi dtzgy thz<br />
ptrtkhzhryg btl ruei-chhi yrtunt<br />
hpu,' ftya mukhc sh rhzhdg tbpkux<br />
egi suhgri mhhy tuhpmutrchhyi tkg<br />
vtrmhdg uugre nhy uutx sh xyg;<br />
mhhfgbgi zhl tuhx ti tuhpvgr' tui<br />
xhh uugkfg dgzubyvhhy vhk; ptr xhh<br />
uugngi' pui phmkgl ehbsgr chz zebh<br />
uuhhy – tphku m"y agrh vh,r egdi<br />
thhi ngdkhfg agr thxur – pui xhh<br />
ctaygyhdy dguutri tuh; t bhhg<br />
thcgrhd' tui tuusth bhay tuh; sh<br />
thhdgbg aptkybx/ gx ckhhcy btr mu<br />
"auugxygrvhho" tuh; ptxh etury<br />
crhuugi tui ngxgszagx/<br />
ckhhcy btr thcgr mu cgyi<br />
vtci muyruh tz xpgmhgkg<br />
etbxungrx zgbgi thi "duyg vgby'"<br />
gnl ch, hartk/ 2( muuhhybx'<br />
dgzubyvhhy thbptrntmhg/ zhhgbshd t<br />
uugkfg nhbsgxyg jaa pui kaui<br />
vrg' vkcb, pbho' rfhku,' njkue,'<br />
ztdi vusu ksw fh yuc fh kguko jxsu'<br />
tuh; sh druhxg jxsho pui sh grayg<br />
xhhg,t sanht tuh; yrhy tui arhy'<br />
uuhhk tzt tuhxdtcg thz stl tzuh<br />
zhhgbshd pgrzgbkhfg nuxygri uuhtzuh<br />
ngi str; zhh vgkpi tui xgruuhri<br />
rhhbg tuhxdtcg gk yvr, veusa<br />
uutx thz auhi xhh uuh sh vuhpy<br />
mhubu, ufk vnx,g;' tzuh uuh chz<br />
vhhby' tui stx uugy cx"s bhay<br />
ayrgbdg etbyrtk pui sh etubyh/<br />
nhbuy chho truhxeungi nhy tzt<br />
auugrg tui sgkhetyg tubygrbgnubd<br />
sgkhety tui xgbxhyhuu' nhy tzuhphk<br />
ngdkhfehhy tuh; drhhzi j"u' tui ngi<br />
kao uk,ptr,/ uugi t khhbgr thz<br />
cx"s muprhsi pui t vnxphe bhhgx'<br />
xytbmhg ptr tkgrkhh thbptrntmhg<br />
tui bhhgx uugdi vnxphe vgky tui<br />
dgyuhay uugri ehhi zhz fk avut/<br />
uuhhk tuhc ngi egi bhay tbvtkyi sh<br />
– gs vbv gzrubu rjnhl' auhi 801<br />
ntk nhy tzt xhhg,t sanht' tui nhr<br />
str; hgsi ytd n,pkk zhhi gx ztk<br />
bhay eungi mu t nfauk jkhkv/<br />
uuhk sh tdgbyur tuhxrupi: zhhywzag<br />
uuhxi tz tubygr sh auru, khdy pktd<br />
prthgeyi egbgi ht ptryhd uugri'<br />
drup-vtunx/ sh ctaygyhdyg<br />
bhhg<br />
cuhgi stx bhay grkuhci tunaygbsi<br />
hungi xgruuhxgx' thz auhi t eurmgr<br />
aprhbd tuhxmucrhhygri sh sgeubd<br />
stzhdg xytbstryi gp"h vkfv usg,<br />
,ur,hbu vew' str; ngi bhay ehhi<br />
cgyi t ceav gk vg,hs mu egbgi<br />
uuhhygr tbdhhi nhy sgo prthgey gs<br />
vah", ztk vgkpi tkg thsi ztki<br />
zhhi dgzuby tui aytre/ truhxdhhgbshd<br />
prtdrtngi tui 91 nhkhti stktr pui<br />
tui nhv pui dgyrhhg xyg; tui ztk<br />
sgr ergshy dhhi mu sh rhfyhdg<br />
sgrdrhhfy sh etbxungr nhy<br />
tuh; tkdgnhhbg dgzubyvhhy tui<br />
ngshmhbhag bhhgx ptr hgsi thhbgo<br />
vnxphe dtzgy/<br />
ptruutx str; ngi gx ht? sgr<br />
cht, vdutk/<br />
nhywi sgrdrhhfi sgo uugbspubey<br />
cuszagy tui sh egdbzhhyhdg pkgbgr<br />
chkhti stktr thbgo bhu htre xyghy<br />
11 pui sgphmhy rgetrs sgo mukhc<br />
pui jusa thhr uutx thz nrnz tuh;<br />
"fh tbh sw ruptl'" ztki nhr yteg<br />
tsrgxi' sh tunctzhbdgbg vgksi'<br />
uugkfg vtci cx"s dgntfy sh<br />
mudkhhl' tui stx muaygki ruthd'<br />
rhhi' nhy rgxpgey/<br />
gbypgr thz dgeungi rta jusa thhr<br />
,ax"d' uugi fkk hartk vty zufv<br />
ckhhcy tkgx tuhpwi zgkci tuhxdgyrgygbgo<br />
uugd uuh chz vhhby' thi<br />
thi ntbxh' tui sh tdgbyur thz auhi<br />
zufv zhhi mu dhhi dgzubygrvhhy tegdi<br />
nahj msehbu cnvrv chnhbu/<br />
ptzhyhuug bhhgx t kgcgshdg<br />
rgtkhygy' kesa ao anho/<br />
etubyh dgktzy uuhxi "vnxphe" tui<br />
3( srhybx' vfr, vyuc' ptr sh<br />
dguugi muo grahhbubd pui sh<br />
dgchy pui ftrteygr' bhhgx' crhuugi<br />
jusa thhr ,ax"d<br />
cuszagy pkti uugry dgabhyi 52<br />
pui sh 52 nhkhti stktr tuh;<br />
cuszagy etbpkhey thi tkctbh'<br />
erhyhai<br />
pubgo btfuuhhgi sh<br />
prthgeyi zgbgi ptrzhfgry nhy<br />
chhsg<br />
pkt./ t thmy zufy ngi<br />
thi ptytehwx cuszagy pkti'<br />
drup-vtunx/<br />
phbtbmhri<br />
kgdhxktyur vty tuhl<br />
etubyhx cteungi pui tkctbh mu<br />
vnxphe dtzgy | thhr-xhui ,ag"d<br />
tcgr nhy ngr shrgeyg tui<br />
nhkhti stktr pui "ngsheghs"<br />
uuhtzuh stx mu sgei' vtci tuhl<br />
dtuugrbtr ptyteh vty dgabhyi'<br />
btbyg htri uugy btl zhhi ngdkhl mu<br />
thi dtuugrbtr ptytehwx<br />
dgcruhfi/<br />
xpgmhgkg<br />
kgdtkg gexpgryi thi tkctbh ztdi<br />
murhedgaygky sh 52 nhkhti stktr<br />
tbctktbdy "vnxphe" tdgbyur' vty<br />
khhdy murhe txtl prtdrtngi uutx<br />
txtl ayhhgri tcgr<br />
vgfgry uutx<br />
cuszagy'<br />
thhdgbgo ti surfdgphry<br />
"tuugrcuhrsgi ghs" ptbsx uutx<br />
vtci zhl truhxdgaygky dtr atr;<br />
sgr xyghy kgdhxktyur - sgr<br />
sgei sh etxyi pui etbxungr drup-<br />
tkx rgzukyty' vty rtekgbs<br />
vtunx/<br />
gx thz t druhxg prtdg mh thi sh<br />
tcgr<br />
ptbsx' rgdhrubd uuhhygrshdg<br />
"crusgrvhho" thi ntbxh' tuh; uutx<br />
- stx nhhby "tuugrcuhrsi egp"'<br />
dgkygr<br />
tuhxbto stzhdg sh dgabhyi<br />
tbsgrg tdgbyuri tz sh thmyhdg<br />
pui ptytehwx gbgrdhg mu vgkpi sh<br />
yhhk tkx vnxphe/ ptr prhhby duygr<br />
"tphx tuu ngbyk rhytrsghati tui<br />
thbmhtyhuug tuh; btl 5 htr/ sgr<br />
vnxphe cuhy thmy t bhhg<br />
tzgkfg vhhngi' tui ptrhtr vty gr<br />
yhuug' uutx agbey druhxg dgkygr<br />
thbmht-<br />
eghrx" xyghy htre "bhu<br />
ehbsgr tui gruutexgbg' ntfy sh<br />
prtmgby' tui sh etubyhx mtki 52<br />
trhhbdgaygky t "zui tubygrdtbd"<br />
sgphmhy' tui sgr dtuugrbtr vty<br />
cuszagy<br />
sgo mukhc yuha druhxgr<br />
dgntfy sgo tuhxbto pui ctmtki<br />
vty gr bhay dgabhyi ehhi<br />
sguugktpngby shxgchkhyhx" )ngr<br />
vty 6 htr murhe thhbdgphry sgo<br />
gr<br />
shxghcks' ptr vhhngi rgzhsgb.<br />
xyghy ti tuhxbto tui ctmtky tuhl<br />
cuhgi prhag vhhngi/<br />
egbgi bhay sgei' uuh knak stx<br />
uutx sh etubyhx<br />
prtdrtngi tuhxbto<br />
st zgbgi pteyha tcgr prtmgby/<br />
sgr sgntertyhagr txgnckh -<br />
tui xgbty xyghy rgpuckhetbgr<br />
rgdhrubd thi uutahbdyti mtky 05<br />
egdi dtuugrbtr ptyteh' tui vtci<br />
prtdrto thi bhu htre xyghy' uugry<br />
dgkygr eungbshdi htr/ tz bhay' dhhy<br />
btftntk ctayhngi mu abhhsi sh<br />
nuz<br />
xyghy sh tz nhhby uutx rgsuemhg'<br />
vgky eghr prtdrtngi/ uutx<br />
tui<br />
tuhxdtci grmhtubd sgrubygr<br />
vgkpi cuhgi bhhg vhhngi/ sgr xyghy<br />
mu etubyhx ptr ghs" "tuugrcuhrsi<br />
grkuhcy sh xyghy mu uuhsngi yhhk<br />
sgr xyghy kgdhxktyur<br />
nhygrx tui xhhbx' tui ptrzhfgri tz<br />
uugbstr ctexgx' ptxy egxykgl'<br />
ctshhybsgr dguuhbx ptr vnxphe'<br />
t thz uutx ptbsx' "ngsheghs"<br />
sgruuhhk bhay murhedgaygky/<br />
stktr thz<br />
nhkhti 91 sh tcgr<br />
sh ektdg ptsgry sh ayty ztk<br />
ngbyai/<br />
shxghcks tui uuhkyaghrx<br />
xyghy kgdhxktyur cuszagy'<br />
aprtl thbgo<br />
kgdtkgr sgr tz tcgr<br />
ptrktbdy sh zgkcg shxghcks-<br />
uutahbdyti<br />
thi etury xuprho<br />
muyrhy tuh; tkg xhhsuutkex thcgr<br />
chh dgchhsgx ptr shxghcks ctbu.<br />
xytyux tuhpi 91 nhkhti stktr<br />
dgbmkhl trtpbgngi pui sh<br />
"ekgx geati" ektdg egdi sh<br />
prtdrtngi pui tnrs"s sgptry-<br />
prhag ptbsx tuh; ptrahsgbg<br />
mudgkhhdy<br />
dtr vty btr ngby'<br />
uuhkyaghrx ts"d' mu dgci sh<br />
ptr<br />
tuhxdgaygky uugri<br />
rgbtuuhry muo ctbu. pui<br />
uugri ztki xhhsuutkex tkg tz<br />
cuszagy tuhpi htr 50w/<br />
thi trhhi murhe tuhytntyha gx<br />
thi xtertngbyt - sgr egphytk pui<br />
)ptrzgmubd tuh; zhhy 8(<br />
sh tuhxdtci pui "ngsheghs"<br />
ghs"?<br />
"tuugrcuhrsi nhhby uutx<br />
xhhsuutkex tkg cgbe' phhgr<br />
cteuugnxyg muyrhy ptr sh<br />
thhbdgyhhky tzuh: sh pgsgrtkg<br />
ntexhnuo uutx ngdkhl/<br />
vhhsrgbyx' mhhyubd tui tbsgrg<br />
prtmgby' sh xyghy mtky 52<br />
xgertngbyt' etkhptrbhg' uutu t<br />
ptrktbd' tcgr sh tbektdgr vtci<br />
chhngr' huyhkhyh aytbdgi' ptrehbd<br />
cuhgi drup-vtunx ptr shxghcks<br />
drupg shxghcks vtci trhhbdgdgci t<br />
sh dgchhsgx' tcgr t ektdg chho<br />
etkhptrbhg - vty tpdguutrpi sgo<br />
prtmgby/<br />
jke' stx nhhby 05<br />
etubyhwx sh<br />
sh dtbmg xhhsuutke thz dkty muo<br />
tkx phtbhr thi sgo pgks pui<br />
ctrhny thz ptyteh dtuugrbtr<br />
aytyhag rgdhrubd' nhy t ptsgrubd<br />
ctdrgbhmyg etbxungrx uugkfg bumi<br />
ptr etubyhx mu vgkpi drhbsi<br />
91 nhkhti stktr' uutx zgy tpar<br />
btftntk thhbdgphry tzt<br />
xgruuhxgx tui thbmhtyhuugi/ tcgr<br />
prtdrto uugry tbdgphry surfwi<br />
etubyhx pkgdi cteungi mu<br />
- uutx sh<br />
sgei tkhhbx bhay egbgi zhh<br />
ptbsx' stry vty sh xyghy dgabhyi<br />
tdgbyuri nuzi tbeungi mu etubyh<br />
tui<br />
drup-vtunx'<br />
bhhg mu euny gx uugi<br />
ctrhnyi ktbdhtrhdi etnhatbgr<br />
tubygrwi<br />
"tnrs"s"( tkx ctetby<br />
ytntx ntvk' ti tuhxygrkhagr<br />
phbtbmhri sh etubyh tuhxdtci uutx<br />
uugri ptr shxghcks muyrhy?<br />
xpgmhgkg etbxungrx' vty gr<br />
xtkhxhytr szagbgrtk ygtstr<br />
dgstrpy dgci mu ctmtki drup-<br />
vtci<br />
etubyhx uutx jke sgo<br />
tmhbs thz trhhbdgeungi t<br />
prthgeyi/<br />
vtuo<br />
sgptrngby thi uutahbdyti sh<br />
vnxphe cuhy hgmy thi ntbxh/<br />
vhhngi thi sgr mueubpy/<br />
09wchkhti stktr xyghy cuszagy'<br />
xuprho etury ctyrtfy:<br />
strpi tkg xhhsuutkex rgbtuuhry<br />
uugryvhhngr vh"u' arhhcy rtekgbs<br />
sgr dtuugrbtr vty ptraprtfi<br />
mu uugytthri sgo cuszagy<br />
ptruuhrekhfubd pui sh 2 vhhngi uutx<br />
nhy tuugebgngi sh ptbsx euny t<br />
tui vhhngi' vnxphe sh cuhgi stx<br />
gr ptrzhfgry tcgr sh<br />
tcgr sh ptbsx vtci grngdkhfy<br />
mueubpyhdg drup-vtuo prthgeyi/<br />
xgruuhxgx' szatu vtkgbs' tz sh<br />
xtagk<br />
tuu etnhatbgr etubyh<br />
shrgeytr pui vnxphe' rw nthr<br />
druhxgr prtdg mhhfi tuh; bhhg<br />
tuhx t ekhhbg xung egdi sgo<br />
etubyh egi ngr bhay phbtbmhri<br />
thi t crhuu muo gezgehuyhuu<br />
xhhsuutkex tui trunhdg drtubsx<br />
tphmhgkg aygkubd pui sh cua<br />
tsnhbhxyrtmhg thcgr sh ektdg' tui<br />
cteuugng shxghcks ctbu./<br />
sh ektdg aytny pui<br />
tngrheg/<br />
dtb.<br />
dgzg. pui 099w ptsgry yteg pui<br />
tuhpi ctzhx tz sgr ctetbygr<br />
zhl ctks dguutbsi muo vgfgri<br />
tvgrmuaygki tkg xhhsuutkex ptr<br />
dgrhfy tui dguuhbgi sgo tpgkty'<br />
ptrtkhz tuhpi tubygrayi yhhk<br />
auugrg t dguugbkhl nhhby uutx<br />
tuhpi vtrhztby pui ytytk<br />
uutkegbx<br />
yubegkg sh muuhai<br />
vty trhhbdgckhyaegy t ekhhbg<br />
tkg aytyhag rgdhrubdgi<br />
sgr pgsgrtk shxyrhey etury<br />
tui tphku ht' uugy gx ctbertyhri sh<br />
eungi<br />
muaytbs bhay egi prthgey<br />
txyrtbtnhagr ptrngdi pui t<br />
rhuuwx<br />
nhy vtkz/ chzwi<br />
grkuhci egbhdkhfg ctshbubdgi 42<br />
zhl ptrthhbhdy mu ctegnpi sh ektdg'<br />
tui sh "bgatbgk khd tuu xhyhx" vtci<br />
nghtrx"<br />
tuu etbpgrgb. "btmhtbtkg<br />
sh xhyhx' tngrhetbgr pui ngrvhhy<br />
cgxgr uuh dgrtfyi/<br />
truhxdgeungi<br />
thz rgxphrghytr<br />
rtusx' crhei' dgchhsgx' strpi uugri<br />
tz tkg aytyhag thbprtxyrueyur'<br />
ygtrhg<br />
prgmgsgbyktzg t aygky gx<br />
uuhhk<br />
tngrheg' dtb. thcgr rgdhrubdgi<br />
ztdbshd tz tzt txyrtbtnhagr<br />
druhx tuhpcruhz chh aytyhag<br />
tuhxdgrupi<br />
vty turyhhk sgr<br />
mumuaygki uuhkyaghr muyrhy/ t<br />
rgbtuuhry<br />
tui thcgrdgcuhy<br />
"tngrhegbx uuhy shxgchkhyhx"<br />
ctyrgpbsg xhyhx/<br />
sgr gexpgrhngby uugry<br />
tkxti thz gruutrygy mu gbypgri<br />
xuprho etury dgprgdy sgo huxyh.<br />
ntbytd ntrya 71 vty sgr<br />
sgrhcgr tkx zgkcxydgeruhbygr<br />
dguutri ptrtkhzhry pui yrtunt/<br />
pkumkhbd<br />
zgbgi uugkfg ngbyai<br />
mudgaygky tkx "ygxy" tuh;<br />
tkhhbx<br />
zhl vty tui trtp'<br />
chz gbsg nth/<br />
uugi t bhhg gexpgrhngby mu ntfi t<br />
vtpgbubd'<br />
pui ayrtk khfyhdg tcgr<br />
ptrtkhzhryi ngbyai trtpdhhi pui t<br />
tkgrkhh ngdkhfehhyi uuhtzuh mu<br />
surfdgphry tuhpi nukyh-nhkhtbgr<br />
tuhxdgphry surl ntahbgi'<br />
pubemhgx<br />
egrpgrkhfg tkg<br />
auugri uutubs tuhpi juy vasrv'<br />
"tnctxtsgr" mu a,skwi ptr sh<br />
ktbdg teyhtr etrhgrg' egi gr zhl<br />
egrpgr tsgr sgo dtbmi egrpgr<br />
)ptrzgmubd tuh; zhhy 7(<br />
mukhc zhhi auugri ptrtkhz' uugri<br />
mu zhhi frtbhag ptrtkhz' tui shby<br />
zhl ptpukgr tui tunagnguushd<br />
gr<br />
vtky<br />
surfsgo uutx ytd' thi agv<br />
sh grayg "vnxphe dtzgy" truhx ktur guko' thhr ,ax"d<br />
ngshmhbhag bhhgx<br />
May ‘03 . No. 1 .<br />
10