108 yiddish english color.qxd - Hamaspik.org
108 yiddish english color.qxd - Hamaspik.org
108 yiddish english color.qxd - Hamaspik.org
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
"gx thz "vubsgry prtmgby tegh" bhay<br />
thhbx' thz sgr gmo bxhui tkhhbx' stx zhl nuyagi nhywi<br />
nmc pui ehbs' tuhxdgci mhhy' fuj tui dgky uutx ngi vty<br />
puk nhy ygo tui ji' zhbey znhru, chho<br />
vnxphe dtzgy | thhr-xhui ,ag"d<br />
sgrchh' tui ngi str; zhhi ayhk ptr muuhh srhh nhbuy chz<br />
sh cghch uugy zhl tchxk ctruthdi tui eungi mu zhl? tsgr<br />
nhywi tho ctruthdi' pui uutu ztk sgr ehbs nhy<br />
gxpgrdgrx ptrayhhi tz hgmy thz sh ntngwx etp bhay<br />
stx ehbs rgsy' tui thbnhyi' muo chhaphk' ptky sh cghch<br />
trtp' muektpy zhl aytre' tui sh ntng uugry ptrbungi<br />
ty sh "ti-t; xuuhya" uugi ht tsgr bhay rgsi'<br />
ptrntdi sh ehbsgr tuhl bhay dguugbkhl/ sgrhcgr uugi<br />
thhbzhhyhdgr anugx gpgx pubgo ehbswx thhdgbg uugkyk<br />
tui thz thbdtbmi bhay ptrchbsi nhywi nmhtu,/<br />
tuhdi etbytey' tphku uugi ngi vhhcy bhay ti mu<br />
ptrayhhi uutx stx ehbs rgsy – dguugbkhl thz sgr<br />
str; sgrhcgr btr vgri tui vgri' zhhi ayhk' tcgr ptry<br />
ht truhxuuhhzi tz ngi vgry' muatekgi nhywi etp' uuhhzi<br />
tui gr egi zhl ,hf; bgngi uuhhbgi pui druhx ptrkgdbvhhy/<br />
sh rau, vshcur' thz sgrhcgr btr zhhbx' sh tuhxvgrgr<br />
ntbtktd/ sh nhbuy uutx ngi prgdy trhhi t eaht' uuh<br />
pauy gx ztk btr bhay zhhi' uugry gr thbdtbmi ncukck'<br />
sgrkgrbgi/ sgrhcgr uugi gr rgsy' thz gx rgsi tui rgsi'<br />
tui rgsi' "ti tuhpvgr'" tcgr "btr" tkx ti thhi-zhhyhdg<br />
anugxy nhy tbsgrg ngbyai'" thz sgo thhcgrayiwx<br />
rmui dguugi tz ngi vty zhl gx btl bhay dgegby<br />
mh thz gx sh xckbu, nhywi tuhxvgri sgo ehbs' uutx<br />
ftya gr cgy zhl tzuh zhx' "kgri nhl tuhx uuhtzuh ngi<br />
- 3 -<br />
str; sgrhcgr hgsg ayhe mhhy btftntk tui btftntk<br />
dgkgrby uugri/<br />
txtl dgsuks tuhxkgrbgi/ sh ehbsgr' tcgr' uutx vtci<br />
dguugbkhl tuhl "xgbxtrh" thaux' ptrdgxi zhl abgk' stx<br />
btby ngi str; ayhhi uugi ngi rgsy nhy t muuhhyi/<br />
sh ztfi' tdc' egi ngi nhy t duyi ygrtphxy tui<br />
3( uuhhxy bhay pui "SSENERAWA LAITAPS'" gr egi<br />
rgsi muo ngbya' arhhgi thi tuhgr trhhi' uuhhxy bhay uuh<br />
2( rgsy zhhgr vuhl' gr egi bhay rgdukhri zhhi<br />
aytpk pui sh ayhng' tsgr<br />
t ehbs' uutx<br />
1( kuhpy tzuh tcbtrntk truo cag,wi rgsi' tsgr<br />
ntng mu grphki sgo dgcruhl tui tuhxvgri nhy dgsuks'<br />
"tphku'" tphku' uugi stx etp auuhbsky pui tuhxvgri tzuh<br />
vty tcgr bhay ehhi tvbubd uuhtzuh ngi yuy stx/ sh<br />
tjrhu, thz sgrhcgr ngr uuhhbhdgr btr tuh; ytyg tui<br />
nhy tbsgrg vty gr ht/ gr vty drtsg aytreg xhpue<br />
uugi ngi vgry tho tuhx tui ngi ptrcrgbdy nhy tho/ gr<br />
"egzaugk" anugxi nhy sh tbsgrg ehbsgr vty gr bhay/<br />
stegdi' stx dgcruhl' sh "xtuagk" vubdgr mu ptrcrgbdgi<br />
uuhhk thi jsr' tkx rgzukyty pui zhhi ntbdk thi "xtagk<br />
xehkx" rgsy gr stl bhay muphk' tui btrntkg<br />
tbsgri ge vuhz thi akt;-ayuc/ chho srhyi uutry thz gr<br />
auhi dtr murhe thl etl/ sh ntng "nuz" tho tuhxvgri'<br />
tbsgri tz thhi uutry uugry truhxdgztdy chho uutby<br />
pubgo etl' tui chho bgexyi uutry thz gr auhi chho<br />
gxpgrdgrx? stx nhhby tz t ehbs rgsy tui rgsy' uugi<br />
cag, ngav kuhpy gr tzuh truo pui thhi ge vuhz muo<br />
ngbyakhfi btyur/<br />
mh thz gx sh xckbu, mu sh aytreg vhhpgrteyhuuhygy<br />
nhy uutx sh ehbsgr zgbgi dguugbkhl tuhl<br />
ctatbegi dguutri tkx t "ctbux" mu zhhgr trhdhbgkg<br />
pgrzgbkhl grptri' vtc thl bhay dguutuxy tz gx egi<br />
cfkk gezhxyhri tzt tcbtrntkg aytpk pui xckbu, thi<br />
"phk" ngr pui sh nuad pui xckbu, cfkk' uutx x,o tzuh t<br />
ngbya egi zhl ptraygki/ chz thl vtc gx bhay<br />
dgphk///"<br />
uugry c"v muantkmi pubgo bj,<br />
stx vtr. tz zhx' nhi tzuh tui ekud'<br />
egi stx ehbs zhhi tzuh btrntk' tzuh<br />
muntk phsk/ t uuh ayhhi' vgrkhl yha'<br />
"gr egi tphku njsa zhhi ,urvwkgl<br />
btr uutx sgi' uugdi<br />
sgo tkhhbx uutky thl<br />
dhhxyhag prtckgngi<br />
thz "nhsu,/"<br />
tz sh tubygrayg<br />
aurv pui sh tkg<br />
mukhc sh ,nmh, vgbhi<br />
pui hgbgo zgkci crhuu'<br />
sh muuhhyg tui gher xhcv ptruutx thl vtc zhl<br />
dgzgmy arhhci thz'<br />
- 5 -<br />
pauy uuh thr ztdy' tz ngi ztk nxchr zhhi ptrwi ehbs uugi<br />
gr ztk zhhi xgbxhyhuu tui uugi bhay/<br />
sgrmu thbgo ehbswx ygdkhfi kgci/<br />
thz yhhgrg arhhcgri' vkuth uutky gx dguugi tzuh<br />
ptphr' uuhhzi t "xeghk" nhy bungri' crgbdgi txtl<br />
chhaphki' tui tzuh muchxkgl trhhbcrgbdgi sgo ptraytbs<br />
bhay htri' uutx str; phk phk xhhg,t sanht/ sh ehbsgr<br />
zgbgi zhhgr "LAUSIV/" ngi str; zhh pubeykhl tpntki tuh;<br />
kgrby tuhx stx ehbs mu rgdukhri zhhbg dgphki' tui stx<br />
dhhy bhay tuh; thhi pux/ gx thz trchhy pui jsaho tuhc<br />
nmgr zhhi t ehbs?<br />
mu sgo str; ngi prtpgxhtbgkg rty' uuh tzuh ngi<br />
tcgr tn,wshd uuhh' pubey uuh ptrwi ehbs uutx ftpy trhhi<br />
grbxyg pgya muo ntexhnuo/ bu' ngd ngi' egi ngi' tzuh<br />
ptrdhxi yhhfi yrgri nhy chygrg cfhu, t ktbdg mhhy –<br />
chh tho yuy btr tphku t ayrgbdg ckhe tuhxygrkha uuhh'<br />
rgdukhri zhhbg dgphki' gr egi bhay pubtbsgrahhsi uugi gx<br />
str; btr tchxk uuhh yti tui uugi gr thz ctrgfyhdy mu<br />
ztk bhay ktzi t pgrntbgbyg atsi tuhpwi ehbs bpa/<br />
hgmy' tcgr' t ehbs nhy gxpgrdgrx uutx egi bhay<br />
phkg vubsgry prtmgby aytpk/ tui fsh mu yti tzt arhy<br />
ptsgry zhl ctn, t ctrgfyhdyg xhcv sgrmu' fsh gx<br />
ngi bgny t ehbs tui sgrktbdy tho tztbx tui tzgkfgx<br />
ptrayhhy hgsgr cgk sg, tz stx yuy uuhh ptrwi ehbs t<br />
tuhpmutuugei t ptrwjkunwy ehbs' gr ztk nhyvtkyi<br />
nhywi kgrbgi' egi uuhh yti tpar pupmhd prtmgby/ uugi<br />
uugbsy zhl gx thi sh btyuri pui hgsi ehbs ctzubsgr tcgr<br />
nhr rgsi st csrl fkk(/ tchxk t dgarhh pubgo rchwi'<br />
prtmgby/ t dgzuby ehbs ptrayhhy tkhhbx tz t ayrgbdg<br />
ckhe str; uuhh yti' ktnhr ztdi mgi prtmgby )tuusth<br />
ckhe' "phk phk" ngr uuh gx ctsgry ptr t dgzuby ehbs/<br />
ktnhr ztdi tuh; t aytpk pui thhbx chz vubsgry<br />
gntmhgbgkg dgphki/ stx ehbs egi bhay rgdukhri zhhbg<br />
dgphki/ gr uugry tzuh ncukck pubgo dgarhh' ayrgbdg<br />
guukv nhy sh ayrt;?<br />
muuhhybx' mukhc sgo ehbswx prtckgo nhy rgdukhri sh<br />
ntk uuhhxy stx ehbs dtrbhay uutx ngi uuhk pui tho'<br />
uugr egi dtrtbyhri tz gr dhhy hgmy muztnaygki sh<br />
ayrgbdg ckhe tsgr arhh tuhpwi ehbs thz pauy mgr ptrwi<br />
ehbs tui yuy dtrbhay tuh;/ ptruutx' thhbx' uuhhk ruc<br />
tkgx nuz dhhi cxcr pbho hpu,/<br />
t ygrtphxy vty nhr stx nxchr dguugi' tz hgsg<br />
bhay' ehhbntk' truhxuuhhzi sh nhbsgxyg rudzv' tchxk<br />
vgfgri sh ayhng' tsgr truhxuuhhzi ti tbdgmuhdgbg pbho/<br />
xgbxhyhuug duyg banu, – truhxbgngi sh ehaegx pui<br />
ytyg ntng' tui ngi ytr bhay' cgxgr dgztdy' ngi egi<br />
mh thz gx sh xckbu, mukhc sgo uutx suet tzt ehbs<br />
egi' tunuuhkbs – uuhhk sh ehbsgr zgbgi dguugbkhl<br />
tui sgr gher txtl txtl xhhg,t sanht/<br />
- 4 -<br />
tuhl tuhxkgrbgi sh ehbsgr' tcgr gx thz bhay drhbd' tui<br />
gx str;' btftntk' phk dgsuks' grptrubd tui ptraytbs'<br />
tui kgay zhl bhay tuhx/ crul sw ptr sgo/<br />
tdc' sh hxusu, pui uugi ht tsgr bhay rgsi egi ngi<br />
crul vct tui zhl tpdgci nhy thr' tcgr sh yghp<br />
rgetrsgr euny nhy tuhl tuhpwi dtx' gx rgsy tui rgsy<br />
thbnhyi tuhxvgri stx ehbs phhpy knak sh pkghdrup uugi'<br />
ngi str; truhxkuhpi bgngi sh ekhhbgr' gbyptbdgi nhy t<br />
tuhx' gx rgsy tui rgsy tuhl cag, ngav' "tphku" uugi<br />
sh ntng rgsy hgmy dtr mu t muuhhyi/ tsgr' dtr' uugi<br />
ktnhr ztdi uugi sh ntng vhhcy tuh; t ygkgpti ptr t<br />
nhbuy' kgay zhl sh "cgedrtubs yghp rgetrsgr" bhay<br />
tkgx mu uuhxi/"<br />
ctdrgbhmy xhh uuh chh t<br />
stx thz sgo ehbswx<br />
,pehs' tui stx ehbs thz<br />
sh yhhgrg banvwkg/ uuhhk<br />
ctn, uuhhxy ngi tz bhay<br />
uuhphk ygrtph tui fuju,<br />
zhh uuhki trhhbkhhdi thi ty<br />
dguutri' tui hgsg ytyg<br />
ntng ntfi tp chh zhl<br />
thz' ngi kgrby zhl tuhx mu zgvi sh tuhxygrkhag ji tui<br />
zhxehhy nhy uutx sh ehbsgr zgbgi btyurkhl dgcgbyay<br />
ngr/ uuhhk chh t ehbs uutx' knak' egi bhay rgsi' tsgr<br />
vty "stui xhbsrtuo'" bgny ngi ti sgo pgek uuhtzuh gx<br />
tkgx c"v thi cgxyi trsgbubd/<br />
sh dgcruhl ptr ygrtph tui va,sku, thz tuhl phk<br />
yh; thi vtrmi vtpy ngi zhl btl mu gruugei tui zgvi tz<br />
gx bhay tkgx ngr uuh t jkuo' tui nhywi ehbs thz ht<br />
chhsg vgby tz - tttl! thl egi bhay ngr/<br />
tzuh truo thz temgpyhri sh nmhtu, phk auugrgr/<br />
tntk tzt ehbs' tzt vhhkhdg kgfyhdg uutuhkg banv'<br />
kuhygr bj,' tui muntk' thz gx' uugi ngi vhhcy tuh;<br />
ektpy uuhsgrtntk thi pbho/ sgrhcgr egbgi sh gkygri<br />
pui tzt ehbs phk ntk aphri uuh tuh; t rtkgr etuxygr'<br />
uuhhygr jkuo' t auugrg etantr uutx thz c"v auhi<br />
trhcgr' chz' chz sh bgexyg agv uugi stx nmhtu,<br />
zhx' tz stx vtr. uugry c"v muantkmi pubgo bj, dgphk/<br />
sh auugrg nhbuyi pubgo ehbs zgvi sti tuhx uuh t<br />
zhbey znhru, chho yha' vgrkhl ayhhi' uuh t phsk/ muntk<br />
egi stx ehbs zhhi tzuh btrntk' tzuh ekud' tui tzuh nhi<br />
tui yhpgri aytpk uuh t dguugbkhl ehbs zhhi gkygr/ gr<br />
egi tphku njsa zhhi ,urvwkgl puk nhy ygo tui ji'<br />
btl tphku ngr uuh btrntk/ khhdy trtp ,uru,' ptrayhhy<br />
tui tui mubgny c"v t ayhek dnrt' tuh; t phk vgfgri<br />
pui sh "shbhhgk" aytpk' pui bhay ntfi akuw nhywi<br />
rgtkhygy' uuhhk stx ehbs egi muntk zhhi tzuh btrntk'<br />
stegdi chh "gxpgrdgrx'" tui chh tbsgrg prtckgngi<br />
nhy vuhfg pubemhgx' egi ngi zhl nna bhay truhxzgvi<br />
tui sgrbtl cxhhg,t sanht vtky ngi chh "temgpyhri"<br />
tui mu dtr stbegi sgo rcubu ak guko ptr sh bxhui/<br />
uutu ngi vty gx thhbdgpktbmy thi sh hubdg htri' tui<br />
apgygr dgkgrby pui bxhubu,' neck zhhi ctvcv' tt"uu'<br />
– tui btfsgo' nhywi thhcgraybwx vhk;' bgngi thshag<br />
ehbsgrkgl truhx zhhgrg tumru, pui tnubv ucyjui' pui<br />
ate' tui btfsgo' ruc ntk' t aytpk pui tbyztdi<br />
rgtkhygy )LAINED( – uutx stx thz' tdc' zhhgr btrntk<br />
stx thz tzuh uuhhk hgsgr uuhhxy tz chh uugkfg auugrg<br />
bxhui uutx ztk zhl btr bhay ntfi v"h' euny euso sh<br />
gxpgrdgrx' uuh thhsgr t shtdbtz nhy auutfgrg<br />
pubemhgx/<br />
tcgr sh jke pui temgpyhri thz kfturv phk auugrgr<br />
chh t "vuhfg pubemhtbhrbsg" ehbs' uuh knak nhy<br />
"tuhxsgruugky'" bgngi nhr gx ti nhy khcatpy tui<br />
stbe/<br />
"dkhhci" nhr' tz gx thz "zhfgr" btr vubsgry prtmgby<br />
ptr tubzgr yucv/ tz pui vhnk vty ngi "tubz" sgrptr<br />
"etxyuo nghs" pubgo dgyrhhgi ytyi thi vhnk' tui<br />
ftya gx thz bhay tkgntk drhbd' "uuhhxi" nhr' tui<br />
thshag ehbsgr' ntnhbho cbh ntnhbho' tui nhr prgdi<br />
bhay ehhi eahu,/ gx thz tubzgr pgrzgbkhfgr pgek'<br />
chho grayi bxhui' ftya uuh auugr gx egi zhhi' tui<br />
uuhtzuh gx tpgeyhry sh ayuc cfkk' zgbgi nhr tcgr<br />
ty sh muuhhyg bxhui thz btl phk ngr drgxgr uuh stx<br />
grayg/ ptruutx? ktnhr t yrtfy dgci/<br />
thz "stx" sh "srfu/" muuhhybx' sh rgtemhg pui ngbyai<br />
truo/<br />
dguugbkhl bhay' tkx jhuc va,sku, mu cuhgi stx ehbs –<br />
tui pauy tkx jbul kbgr gk ph srfu' tui ptr tzt ehbs<br />
sgr bxhui pui vtci t ehbs' ztk gx zhhi nhy xhh<br />
uugkfg shxgchkhyh' thz dguugbkhl mgyhhky thi muuhh/<br />
thcgr sgo prtckgo' sgrhcgr thz ti tjrhu, nxchr mu<br />
zhhi sgo gbhi tui uutrpi btl t khfy thcgr sh ygng/<br />
ngbyai' tui thl uuhhx pui tbsgrg ntngx pui tzgkfg<br />
ehbsgr uutx vtci auhi tuhl tuhxdgsruey zhhgr uuhhytd<br />
btr t sg, hjhs/ ty sh zgkcg ctngreubd vtc thl auhi<br />
dgvgry st tui stry thi ptrahsgbg pgkgr pui btl<br />
tpar tuhl btl bhay dgarhci' tcgr thl aphr zhhgr<br />
aytre tz sgr nhhbubd pui sh jaucg arhhcgrhi thz "bhay"<br />
20