Aberystwyth University - ABWTH A4052 Welsh and Other Celtic LanguagesAdran y Gymraeg(gan gynnwys Astudiaethau Celtaidd)MA Llenyddiaeth Gymraeg Ganoloesol / Medieval Welsh LiteratureMA Gwyddeleg/IrishTystysgrif mewn CyfieithuGraddau ymchwil: MPhil a PhDGwybodaeth BellachFurther InformationYr Athro / Professor Marged HaycockTiwtor y Graddedigion / <strong>Postgraduate</strong> TutorAdran y Gymraeg / Department of WelshPrifysgol Aberystwyth / Aberystwyth UniversityYr Hen Goleg / The Old CollegeStryd y Brenin / King StreetAberystwythCeredigion SY23 2AXFfôn / Tel: 01970 622137Ffacs / Fax: 01970 622976E-bost / Email: mah@aber.ac.ukwww.aber.ac.uk/cymraeg-welshMae’r Adran yn ganolfan ymchwil ers ei chychwyn cyntaf, a chynhelir y traddodiadhwn yn egnïol heddiw, fel y dengys ei bri rhyngwladol a’i llwyddiant yn AsesiadYmchwil 2008. O ran ymchwil a chyhoeddiadau ei staff, cyflwynwyd mwy o waithymchwil gennym ym maes y Gymraeg ac Astudiaethau Celtaidd na chan yr unbrifysgol arall drwy Brydain a Gogledd Iwerddon. Barnwyd bod 65% ohono ynperthyn i’r ddau gategori uchaf sy’n dynodi rhagoriaeth ryngwladol, a thestunbalchder yw fod chwarter ein gwaith yn cael ei ddisgrifio fel ymchwil sy’n arwain yffordd yn rhyngwladol. Mae’r canlyniad gwych hwn yn ein gosod ymhlith y pedwarsefydliad gorau ym Mhrydain a Gogledd Iwerddon.O ran yr adrannau dysgu ym Mhrydain, y ddwy ar y brig oedd Prifysgol Caer-grawnt (sef yr AdranEingl-Saesneg, Norseg a Cheltaidd sydd yn wahanol ei gogwydd i ni) a’r Adran hon. Erbyn hyn ceir ynyr Adran fwy o uwchraddedigion nag mewn unrhyw adran Gymraeg gyffelyb. Caiff myfyrwyr ymchwilAberystwyth fanteisio ar gyfleusterau ac adnoddau o’r radd flaenaf. Ar wahân i gasgliadau Cymraeg aCheltaidd helaeth Llyfrgell Hugh Owen yn y Brifysgol ei hun, gall ein myfyrwyr elwa hefyd ar LyfrgellGenedlaethol Cymru, lle y ceir casgliadau digymar o lawysgrifau, o lyfrau printiedig, o gyfnodolionCymraeg, o ddeunydd ffilm, ac o archifau llenyddol eraill.Mae’r Adran yn cynnig y graddau uwch a restrir isod, sef dwy radd MA a gaiff eu dysgu, a graddauymchwil, sef naill ai MPhil (blwyddyn) neu PhD (tair blynedd). Mae hefyd ar gael Dystysgrif mewnCyfieithu. Fel arfer, bydd gan y sawl sy’n ceisio am le i ddilyn y cyrsiau hyn radd dda (dosbarth I neu IIi)yn y Gymraeg neu yn yr Wyddeleg neu mewn Astudiaethau Celtaidd. Cynigir ychydig o fwrsarïau bobblwyddyn, gan gynnwys dwy ‘Ysgoloriaeth y Gyngres Geltaidd’ (sy’n werth £500 yr un) a glustnodirar gyfer myfyrwyr tramor.MA Llenyddiaeth GymraegGanoloesolCwrs blwyddyn yw hwn, ac fe’i bwriedir ar gyfer myfyrwyr nad ydynt wediastudio’r Gymraeg a’i llenyddiaeth o’r blaen, ond sydd am ddysgu llawermewn amser byr. Er mai astudio deunydd a thraddodiadau canoloesolyw craidd y cwrs hwn, cynnwys hefyd gyflwyniad i Gymraeg Modern.Yn aml, bydd myfyrwyr yr MA yn mynd rhagddynt i weithio ar PhD, naillai yn Aberystwyth neu mewn prifysgol arall. Bydd eraill yn parhau euhastudiaethau mewn gwlad dramor. Saesneg yw cyfrwng dysgu’r cwrshwn.
Aberystwyth University - ABWTH A40Welsh and Other Celtic Languages 53Seilir 120 o gredydau’r cwrs ar fodiwlau sy’n cael eu dysgu, a60 credyd ar draethawd (hyd at 20,000 o eiriau) y rhoddir hydat ddwy flynedd i’w gyflwyno. Astudir tri modiwl craidd, sefPedair Cainc y Mabinogi, Cymraeg (Iaith) I a Chymraeg (Iaith)II. Gyda’r modiwlau craidd dewisir dau fodiwl pellach o blith yrhain: Barddoniaeth Gymraeg Gynnar, Y Cylchoedd Englynion,Llenyddiaeth Arthuraidd, Dafydd ap Gwilym, a LlenyddiaethGeltaidd Gymharol. Fel arfer, bydd yr holl fodiwlau hyn argael, ond weithiau gall fod angen amrywio rhestr y modiwlaudewisol.MPhil (blwyddyn) a PhD(tair blynedd)Ar gyfer y graddau hyn mae gofyn llunio traethawd ymchwil.Traethawd hyd at 30,000 o eiriau yw’r MPhil, fel arfer, tra bo’rPhD yn waith mwy sylweddol sy’n gallu estyn hyd at 100,000gair. A bwrw bod yr Adran yn barnu ei bod yn addas, gellirdewis unrhyw bwnc ym meysydd iaith a llenyddiaeth yGymraeg. Yn ystod y blynyddoedd diwethaf bu myfyrwyr yngweithio ar lawer o wahanol bynciau, er enghraifft cynllunioieithyddol, iaith y teledu, gwrywdod yn y llenyddiaeth gynnar,gwisgoedd ac ategolion yn llenyddiaeth yr Oesoedd Canol,canu cynnar Guto’r Glyn, rhyddiaith grefyddol, Salmau CânEdmwnd Prys, llên gwerin Gwylliaid Cochion Mawddwy,barddoniaeth Lewis Morris, barddoniaeth Menna Elfyn,nofelau Islwyn Ffowc Elis, ac agweddau ar nofelau MarionEames, Sonia Edwards ac Eigra Lewis Roberts. Mae gan yrAdran arbenigwyr yn y rhan fwyaf o feysydd yn ymwneud â’rGymraeg a’r ieithoedd Celtaidd. Yn eu plith ceir awduron ofri sydd yn barod i gyfarwyddo prosiectau PhD â’u ffocws argreu gwaith llenyddol estynedig (practice-led PhD). Mae pobmyfyriwr ymchwil dan ofal dau gyfarwyddwr sy’n arbenigoyn y maes. Darperir rhaglen lawn o hyfforddiant ymchwilsydd hefyd yn meithrin sgiliau allweddol, megis ysgrifennuyn eglur a chyfathrebu yn effeithiol â gwahanol fathau ogynulleidfa. Pan ellir, rhoddir cyfle i’r myfyrwyr ymchwil iddysgu seminarau yn yr Adran.Astudiaethau CeltaiddYn ogystal â chroesawu gwaith ymchwil ar unrhyw un o’rieithoedd Celtaidd, mae Adran y Gymraeg hefyd yn falcho’r cyfle i gyfarwyddo ymchwil ar bynciau sy’n gofyn amarbenigedd mewn unrhyw gyfuniad o’r ieithoedd hynny.MA Gwyddeleg (blwyddyn)Cwrs blwyddyn yw hwn, ac fel arfer, rhagofynion yr Adran ywcymhwyster yn y Gymraeg neu yn yr Wyddeleg neu mewnAstudiaethau Celtaidd — gradd BA dda gan amlaf. Seilir120 o gredydau’r cwrs ar fodiwlau sy’n cael eu dysgu, a 60credyd ar draethawd (hyd at 20,000 o eiriau) i’w gyflwyno ofewn dwy flynedd. Ar ôl ymgynghori â’r Athro AstudiaethauCeltaidd, ceir dewis pedwar modiwl(30 credyd yr un), o blith y canlynol:Hen Wyddeleg I, Hen Wyddeleg II,Gwyddeleg Canol I, GwyddelegCanol II, Gwyddeleg Diweddar I,Gwyddeleg Diweddar II, GwyddelegDiweddar III, Gwyddeleg DiweddarIV, Ieitheg Wyddeleg, Ffonoleg aMorffoleg yr Ieithoedd Celtaidd(gan gynnwys ieithoedd Celtaiddy Cyfandir), Llenyddiaeth GeltaiddGymharol, Ethnograffeg Geltaidd, aGaeleg yr Alban.MPhil neu PhDGwyddeleg, Gaeleg yr Alban, aLlydawegCyrsiau ymchwil blwyddyn (MPhil) neu dair blynedd (PhD) yw’rrhain, a’n rhagofynion yw gradd dda mewn Gwyddeleg neumewn Astudiaethau Celtaidd. Croesewir ymchwilwyr i weithioym meysydd astudiaethau Gwyddeleg, Gaeleg yr Alban, aLlydaweg gan gynnwys iaith, llenyddiaeth ac astudiaethaudiwylliannol. Mae gan yr Adran gryfderau hefyd ym maesy Celtiaid ar gyfandir Ewrop ac yn Asia Leiaf, ac yn enwedigyn nosbarthiad enwau lleoedd ac enwau personol. Cryfderarbennig arall yw hanes gwasgaru pobl o’r gwledydd Celtaiddyn y 19g, a hanes iaith a diwylliant siaradwyr Gwyddeleg aGaeleg yr Alban yng Ngogledd America. Ymhlith y traethodaudoethuriaeth y buwyd yn gweithio arnynt yn ddiweddar ymae rhai ar enwau lleoedd Gâl ac Iberia ac ar dafodiaith YnysDiùra (Jura).Tystysgrif Mewn CyfieithuCwrs blwyddyn rhan-amser yw hwn, ac fe’i dysgir ar y cydgan Adrannau Cymraeg Prifysgolion Aberystwyth a Bangor.Y mae’r dystysgrif yn gymhwyster proffesiynol ar gyfercyfieithwyr, ac fe’i bwriedir i raddedigion yn y Gymraeg neui rai sydd â chymwysterau sy’n gyfwerth â gradd anrhydedd.Y mae gofyn i fyfyrwyr fynychu pedair sesiwn yn Aberystwytha phedair ym Mangor, cyflawni ymarferion wythnosol, llunioprosiect a sefyll arholiad ysgrifenedig.Y mae manylion llawn am y cyrsiau hyn i’w gweld yn Llawlyfr yGraddedigion, llyfryn adrannol sydd ar gael drwy’r post.Welsh and Other CelticLanguagesThe Department has always been a renowned centre forresearch, and has a world-class reputation. In the 2008Research Assessment Exercise, we submitted more research