Ecologie en veiligheid Markermeer

SamenvattingIndien de 13,5 + 4,2 + 8 km zanddammen als stortstenen dammen worden aangelegd bedragende kosten €165 tot 338 miljoen.Effect op ecologieIn het Grontmij alternatief wordt eerst uitgegaan van het behalen van de Natura 2000 en KRWdoelstellingen. Daarvoor is de aanleg van luwtemaatregelen essentieel. We verwachten datmaatregel 1 daarvoor afdoende is (1.700 ha luwte). Voor het gewenste surplus kunnen ook demaatregelen 2 en 3 worden uitgevoerd (700 ha + 1.600 ha luwte). Door die maatregelen ontstaat(juridische) ruimte voor ruimtelijke ontwikkelingen. De volgende stap is het realiseren vanextra land-water overgangen en ondiepe zones achter de luwtestructuren (maatregelen 4,5 en7). Daarmee wordt een klein deel van het oppervlak achter de luwtestructuren omgezet in ondiepezones (70 ha Edam Volendam + 20 ha Enkhuizerzand + 25 ha Marken Durgerdam). Dieondiepe zones kunnen zich ontwikkelen tot moerassystemen. In principe kan achter de luwtestructuren1.700 + 700 + 1.600 = 4.000 ha moeras worden aangelegd. Daarvoor is echter aanvullendgrondverzet nodig. Omdat het voor de Natura2000 en KRW doelen vooral gaat om hetcreëren van luwte voor watervogels en ondergedoken waterplanten, denken we dat het aanleggenvan grootschalig moeras achter de luwtestructuren niet wenselijk is.De schaal van de luwtestructuren zijn wel dusdanig (1,5 km breed en in totaal ruim 20 km lang),dat verwacht mag worden dat er plaats is voor grootschalige natuur.Het aanleggen van een oeverdijk langs de Houtribdijk (maatregel 6) creëert extra land-waterovergang. Deze maatregel is uit financieringsoogpunt interessant als die gecombineerd wordtmet de versterking van de Houtribdijk.Andere effectenDoor de aanleg van brede luwtestructuren ontstaan er meer kansen voor recreatie en natuurbeleving.Nu wordt het Markermeer vooral recreatief gebruikt door grotere zeilschepen en wordtvanaf de dijken genoten van het uitzicht.Achter de luwtestructuren ontstaat ruimte voor kleinschaliger recreatie. Dat kan in de vorm vanzeilen met kleinere boten, recreëren op strandjes of natuurbeleving van het gebied. Het uitzichtvanaf de dijk naar de horizon blijft behouden, wel verandert het uitzicht. Vanaf de dijk kan hetluwtegebied in z’n geheel worden overzien.Het Markermeer blijft vanaf de kust toegankelijk. Via de nieuwe zanddammen kan de nieuweMarkermeeroever bereikt worden.VervolgÉén van de grootste aandachtspunten voor het vervolg is draagvlak vanuit de omgeving. Daarvoorkunnen realistische praktijk voorbeeldprojecten bruikbaar zijn.Concreet denken we aan de volgende voorbeeldprojecten:• leg bij de Houtribdijk een stuk vooroeverdijk aan. In de bocht nabij de Houtribsluizen isde meest logische plaats (kosten orde € 250.000,00 tot € 500.000,00);• leg op het Enkhuizerzand een stuk zanddam aan (kosten orde € 250.000,00 tot€ 500.000,00);• Schelpensubstraat achter de zanddam voor hechtingsplaatsen voor mosselen. Hier zijnal positieve ervaringen mee opgedaan (kosten voor 2 ha orde € 25.000,00).Bovenstaande maatregelen leveren voor een relatief klein bedrag veel concreet bruikbare ervaringop. De vooroeverdijk langs de Houtribdijk kan een voorbeeld zijn voor de rest van deHoutribdijk en de dijken langs de Noord-Hollandse kust. De zanddam op het Enkhuizerzand iseen voorbeeld voor de rest van de zanddam op het Enkhuizerzand en voor de zanddammenlangs de Noord-Hollandse kust.Het aanleggen van een (kleine) luwtestructuur langs de Noord-Hollandse kust met zand ofstortsteen kost direct al tientallen miljoenen. Daarom is dat minder geschikt als voorbeeld.GM-0067755, revisie 3Pagina 9 van 48