Inleiding2.3 Opdracht Werkmaatschappij <strong>Markermeer</strong>-IJmeerBinn<strong>en</strong> het programma RRAAM werk<strong>en</strong> Rijk <strong>en</strong> regio sam<strong>en</strong> aan de optimalisatieopdracht vanhet kabinet. Daarvoor zijn vier werkmaatschappij<strong>en</strong> opgericht <strong>en</strong> e<strong>en</strong> Projectteam HollandseBrug, die ieder afzonderlijk rapporter<strong>en</strong> op de hoofdonderdel<strong>en</strong> van het programma 3 . Zij hebb<strong>en</strong>de opdracht gekreg<strong>en</strong> om voor hun onderdel<strong>en</strong> beslisinformatie te g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong> op basis waarvande betrokk<strong>en</strong> overhed<strong>en</strong> tot nadere besluitvorming kunn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>. Leid<strong>en</strong>d onderdeel daarvanis de Rijksstructuurvisie RRAAM, voorzi<strong>en</strong> in 2014.Werkmaatschappij Almere-C<strong>en</strong>trum Weerwater (WACW)De WACW heeft de opdracht om e<strong>en</strong> gebiedsontwikkelingsplan op te stell<strong>en</strong> voor AlmereC<strong>en</strong>trum Weerwater <strong>en</strong> daarbij de aanpassing<strong>en</strong> aan de A6 <strong>en</strong> de lokale weg<strong>en</strong> te integrer<strong>en</strong>,gebruik mak<strong>en</strong>d van de mogelijkhed<strong>en</strong> die de Crisis- <strong>en</strong> Herstelwet daarvoor biedt.Werkmaatschappij Almere-Oosterwold (WAO)De WAO heeft de opdracht om e<strong>en</strong> ontwikkelingsstrategie op te stell<strong>en</strong> voor het gebiedaan de oostzijdse van Almere, die uitgaat van organische sted<strong>en</strong>bouw in e<strong>en</strong> landschappelijkesetting. De ontwikkeling van dit gebied moet geld oplever<strong>en</strong> voor de ontwikkeling<strong>en</strong>aan de westkant van Almere.Werkmaatschappij Amsterdam- Almere (WAA)De WAA richt zich op de bereikbaarheidscompon<strong>en</strong>t (in het bijzonder e<strong>en</strong>IJmeerverbinding Amsterdam-Almere), in combinatie met gebiedsontwikkeling aan dewestkant van Almere, die gedeeltelijk buit<strong>en</strong>dijks is voorzi<strong>en</strong> (Almere Pampus <strong>en</strong> AlmereIJland).Werkmaatschappij <strong>Markermeer</strong>-IJmeer (WMIJ)De WMIJ 4 heeft tot opdracht om de ecologische compon<strong>en</strong>t te optimaliser<strong>en</strong>.De WMIJ richt zich op het haalbaar <strong>en</strong> betaalbaar mak<strong>en</strong> van het Toekomstbeeld<strong>Markermeer</strong>-IJmeer zoals dat door de regionale partij<strong>en</strong> is vastgesteld.Opdracht WMIJ:− Formuler<strong>en</strong> maatregel<strong>en</strong>pakket <strong>en</strong> investeringsstrategie voor de realisatie vane<strong>en</strong> Toekomstbest<strong>en</strong>dig Ecologisch Systeem (TBES).− Optimaliser<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitwerk<strong>en</strong> van het TBES mede in relatie tot ruimtelijke <strong>en</strong> infrastructureleontwikkeling<strong>en</strong> in <strong>Markermeer</strong> <strong>en</strong> IJmeer, opdat er in 2012 zichtis op e<strong>en</strong> uitvoerbaar <strong>en</strong> financierbaar plan, waarover in 2014 e<strong>en</strong> besluit kanword<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.Beoogd resultaat:− Beslisinformatie voor e<strong>en</strong> besluit over optimalisatie, operationalisering <strong>en</strong> financieringvan het TBES;− Beslisinformatie voor e<strong>en</strong> besluit over de uitvoering van de 1e fase TBES(2012);− Start voorbereiding uitvoering 2e fase TBES (2012) opdat dit in 2014 in uitvoeringkan word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.UitgangspuntUitgangspunt van het TBES is dat er e<strong>en</strong> robuust ecologisch systeem moet ontstaan,dat voldoet aan t<strong>en</strong> minste de vereist<strong>en</strong> van Natura 2000 <strong>en</strong> dat daarnaastruimte biedt voor infrastructurele <strong>en</strong> ruimtelijke ontwikkeling<strong>en</strong> in het <strong>Markermeer</strong><strong>en</strong> IJmeer (o.a. IJmeerlijn <strong>en</strong> westelijke ontwikkeling Almere).3Voor e<strong>en</strong> uitgebreide beschrijving van de invulling van het programma RRAAM zij verwez<strong>en</strong> naar de rapportages <strong>en</strong>correspond<strong>en</strong>tie van de Minister van I<strong>en</strong>M aan de Tweede Kamer.4Zie voor de sam<strong>en</strong>stelling van de WMIJ <strong>en</strong> de bestuurlijke aansturing het Colofon bij dit rapport.GM-0067755, revisie 3Pagina 15 van 48
InleidingFinancieel refer<strong>en</strong>tiekaderHet financieel refer<strong>en</strong>tiekader voor de optimalisatie is de Financieringsstudie Toekomstbeeld<strong>Markermeer</strong>-IJmeer. Deze financieringsstudie raamt de kost<strong>en</strong> voorhet TBES op € 1 miljard (prijspeil 2008; inclusief BTW).Bron: Werkplan RRAAM, 6 mei 20102.4 Visie <strong>en</strong> missie WMIJBij de uitvoering van haar opdracht stelt de WMIJ het Toekomstbeeld <strong>Markermeer</strong>-IJmeer van2009 c<strong>en</strong>traal. Dit Toekomstbeeld schetst de ontwikkeling van het <strong>Markermeer</strong> <strong>en</strong> IJmeer tote<strong>en</strong> van de natuuricon<strong>en</strong> van Nederland. Het gebied heeft de pot<strong>en</strong>tie om door te ontwikkel<strong>en</strong>tot e<strong>en</strong> van Europa’s grootste <strong>en</strong> kwalitatief belangrijkste aane<strong>en</strong>geslot<strong>en</strong> wetlands. Nederlandzet hiermee ook e<strong>en</strong> grote stap om te voldo<strong>en</strong> aan haar verplichting<strong>en</strong> met betrekking tot debiodiversiteit van natte natuur in Europa. Het Toekomstbeeld rek<strong>en</strong>t af met achteruitgang vande natuurkwaliteit door te invester<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> robuuste <strong>en</strong> veerkrachtige natuur, met behoud vande op<strong>en</strong>heid van het gebied, die uniek is in de stedelijke agglomeraties van Europa.Tegelijkertijd bepleit het Toekomstbeeld e<strong>en</strong> ontwikkeling die de natuurmaatregel<strong>en</strong> combineertmet recreatieve ontwikkeling, actieve natuurbeleving <strong>en</strong> e<strong>en</strong> toegevoegde waarde voor de kwaliteitvan het lev<strong>en</strong> in de regio. De cultuurhistorische kwaliteit<strong>en</strong> van het gebied, waar de opkomst<strong>en</strong> bloei van zeevaart <strong>en</strong> handel in verschill<strong>en</strong>de Zuiderzeested<strong>en</strong> c<strong>en</strong>traal staan (metAmsterdam als wereldberoemd monum<strong>en</strong>taal c<strong>en</strong>trum), biedt de basis voor e<strong>en</strong> unieke, dynamische<strong>en</strong> zeer aantrekkelijke locatie voor de toekomst. Met e<strong>en</strong> duurzame doorontwikkelingvan het rijke verled<strong>en</strong> in dit kansrijke perspectief, kan het gebied de toets <strong>en</strong> concurr<strong>en</strong>tieslagmet andere topregio´s in Europa glansrijk doorstaan.Het Toekomstbeeld is tot stand gekom<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> breed sam<strong>en</strong>gesteld Sam<strong>en</strong>werkingsverbandToekomstag<strong>en</strong>da <strong>Markermeer</strong> - IJmeer. Naast de betrokk<strong>en</strong> ministeries <strong>en</strong> de provincies Flevoland<strong>en</strong> Noord-Holland hebb<strong>en</strong> daarin thans zitting de geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Amsterdam, Almere, Drechterland,Edam-Vol<strong>en</strong>dam, Hoorn <strong>en</strong> Lelystad 5 , het waterschap Zuiderzeeland (nam<strong>en</strong>s de driebetrokk<strong>en</strong> waterschapp<strong>en</strong>), de ANWB, Staatsbosbeheer <strong>en</strong> de Ver<strong>en</strong>iging Natuurmonum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.De WMIJ zet in het kader van haar opdracht het inspirer<strong>en</strong>de werk van deze organisaties sam<strong>en</strong>met h<strong>en</strong> <strong>en</strong> vele andere betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> voort. Het Toekomstbeeld <strong>Markermeer</strong>-IJmeer staataan de basis van de Missie <strong>en</strong> Visie van de WMIJ.Visie <strong>en</strong> missie van de WMIJ zijn vastgesteld in de Stuurgroep RRAAM van december 2010, inovere<strong>en</strong>stemming met het Opdrachtgeversoverleg <strong>Ecologie</strong> IJsselmeergebied OEIJ 6 .Visie WMIJ<strong>Markermeer</strong> <strong>en</strong> IJmeer vorm<strong>en</strong> tezam<strong>en</strong> e<strong>en</strong> uniek gebied met grote ecologische <strong>en</strong>cultuurhistorische waard<strong>en</strong>, waarin de interactie tuss<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> omgeving al eeuw<strong>en</strong>lange<strong>en</strong> fasciner<strong>en</strong>de combinatie oplevert van ecologie, economie <strong>en</strong> cultuur. C<strong>en</strong>traalstaat de dynamiek in de verbinding tuss<strong>en</strong> water <strong>en</strong> land, in de Nederlandse deltadie deel uitmaakt van het Europese netwerk. Het breed gedrag<strong>en</strong> Toekomstbeeld<strong>Markermeer</strong>-IJmeer bevat de elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> veerkrachtig toekomstbest<strong>en</strong>digecologisch systeem gecombineerd met landschap, cultuurbeleving <strong>en</strong> economischegebiedsontwikkeling. Deze zijn ess<strong>en</strong>tieel om de uitzonderlijke internationale toppositievan de regio vast te houd<strong>en</strong> <strong>en</strong> te versterk<strong>en</strong>.Missie WMIJDe WMIJ zet zich in om het Toekomstbeeld <strong>Markermeer</strong>-IJmeer in de context van deRAAM-brief nader uit te werk<strong>en</strong>, te concretiser<strong>en</strong> <strong>en</strong> haalbaar te mak<strong>en</strong>, zodat het inuitvoering g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong>, steun<strong>en</strong>d op e<strong>en</strong> breed draagvlak in het perspectiefvan de duurzame ontwikkeling van de gehele regio.5Tot medio 2011 war<strong>en</strong> de Noord-Hollandse geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> verteg<strong>en</strong>woordigd door de geme<strong>en</strong>te Waterland in plaats vande geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Hoorn <strong>en</strong> Drechterland.6Het OEIJ bestaat uit bestuurders van de provincies Noord-Holland <strong>en</strong> Flevoland, Rijkswaterstaat, Ministerie van EL&I(voorzitter) <strong>en</strong> Ministerie van I&M.GM-0067755, revisie 3Pagina 16 van 48