Jurisprudentietijdschrift

22 Milieu
het gebied waarop het plan of project betrekking heeft.’
De rechter kan zich op grond van de beantwoording
door het Hof van vraag 3a (R.o. 43, 44, 45) vinden in
de uitleg van verweerder dat artikel 6, derde lid, eerste
volzin, van de Habitatrichtlijn een getrapte toetsing
meebrengt in die zin, dat eerst dan een passende beoordeling
moet worden gemaakt van de gevolgen van
een plan of project voor een gebied indien – voor zover
hier van belang – dat plan of project significante gevolgen
kan hebben voor zo’n gebied, rekening houdend
met de instandhoudingsdoelstellingen van dat gebied.
De rechter deelt evenwel niet het standpunt van verweerder
dat in dit geval een passende beoordeling in
voornoemde zin niet aan de orde is. Hiertoe overweegt
de rechter als volgt.
Uit de overwegingen van het Hof in r.o. 45 en 49 concludeert
de rechter in de eerste plaats dat een passende
beoordeling moet worden gemaakt indien niet kan
worden uitgesloten dat een activiteit (plan of project)
significante gevolgen heeft voor het gebied. In de tweede
plaats concludeert de rechter dat de vraag of daarvan
sprake is moet worden beantwoord aan de hand
van de vraag of de instandhoudingsdoelstellingen in
gevaar dreigen te worden gebracht. Deze vraag moet
met name worden beoordeeld in het licht van de specifieke
milieukenmerken en omstandigheden van het gebied.
De rechter overweegt op grond van de overwegingen
van het Hof, in samenhang met de doelstellingen van
de Habitatrichtlijn, dat in eerste instantie op verweerder
de last rust om aan te tonen dat de vergunningverlening
voldoet aan de hiervoor genoemde criteria. Deze
criteria zijn, mede gelet op het gewicht van het aan het
Gemeenschapsbeleid ten grondslag liggende voorzorgsbeginsel
om op milieugebied een hoog beschermingsniveau
na te streven, naar voorlopig oordeel zodanig,
dat van verweerder in dit verband mag worden
verlangd dat hij aantoonbaar een zorgvuldige analyse
maakt van de specifieke milieukenmerken en omstandigheden
van het gebied en deze relateert aan de instandhoudingsdoelstellingen
daarvan.
In dit verband heeft verweerder tot dusver hoofdzakelijk
volstaan met enkele – ter zitting door verzoekster
overigens weersproken – opmerkingen omtrent de
plaats waar de visserij wordt uitgevoerd in relatie tot de
accentgebieden, alsmede een stelling omtrent de soort
vogels die voor hun voedselvoorraad van kokkels afhankelijk
zijn. Een nauwkeurige beschrijving van de
milieukenmerken van het betrokken gebied, en de
voorhanden flora en fauna in relatie tot de plaats waar
wordt gevist, ontbreekt. Ook zijn geen wetenschappelijke
gegevens respectievelijk onderzoeksbevindingen
overgelegd omtrent het verband tussen de doelstellingen
van dit beschermingsgebied en de aanwezigheid
van kokkels. Gezien in het licht van de hiervoor genoemde
aantoon-last, acht de rechter de voorhanden
informatie zoals door verweerder thans op relatief korte
termijn na de vergunningverlening gepresenteerd onvoldoende
om een gefundeerd (voorlopig) oordeel te
vellen over de mate van waarschijnlijkheid waarmee
voornoemde significante gevolgen zullen uitblijven.
Het door verweerder overgelegde rapport van het RIVO
voorziet hierin onvoldoende. Dit technisch gedetailleerde
rapport bevat de bevindingen van een onderzoek
naar de effecten van bodemverstorende visserij op het
bodemleven. Daarbij is de bodem bemonsterd enkele
dagen voor de visserij-activiteiten, korte tijd erna, en
enige maanden later. Op grond van dit onderzoek is opgemerkt
dat mogelijke visserij-effecten gering waren
ten opzichte van de ruimtelijke en temporele fluctuaties
en als conclusie geformuleerd dat er geen substantiële
effecten van de kokkelvisserij zijn vastgesteld. In
het rapport wordt echter ook vermeld dat voortzetting
van de studie aanbeveling verdient, nu het niet mogelijk
is op basis daarvan uitspraken te doen over het effect
van de visserij op de aanwas van kokkels zelf en op
de langer-termijn veranderingen van de totale soortensamenstelling
en diversiteit. Voorts is het onderzoek
beperkt tot een eenmalige bevissing (dus niet in achtereenvolgende
jaren) zonder onderzoek naar mogelijke
meer chronische effecten. De rechter ziet voorts niet
dat in het rapport een relatie wordt gelegd met de omvang
van de vergunning, die in dit geval 150 ton bevisbaar
kokkelvlees (waarvan 40 ton in de accentnatuurgebieden)
vermeldt.
Onder deze omstandigheden moet dit rapport als een
onvoldoende basis voor een beoordeling van langere
termijn-effecten van de visserij op de bodemsoortensamenstelling
en -aanwas worden beschouwd. De rechter
ziet geen reden om een analyse van deze effecten
niet tot het hiervoor beschreven toetsingskader te rekenen.
Daarnaast merkt de rechter op dat ook dit rapport
niet voorziet in nadere informatie over het verband tussen
het bodemleven en de doelstellingen van het beschermingsgebied.
Gelet op het vorenstaande is thans te weinig informatie
voorhanden voor beantwoording van de vraag of er
sprake is van de dreiging dat de instandhoudingsdoel-
StAB 1 / 2005