(3)

Kitap Tanïtan Kitap (3)
Geçenlerde iki yıllık çalışma sonucu İmam el Busuri’nin 160 mısralık şiirini çevirmeyi tamamladım. Bu
şiiri üç defa tekrar tekrar çevirdim, önce harfi harfine çevirdim ve sonra birine gönderdim benim için
düzenledi, birçok değişiklikle geldi, ikinci bir defa çalışmak durumunda kaldım ve bir daha üzerinden
geçtim ve son defasında tamamen yeniden çevirmiş oldum. Bir noktada farkettim ki sürrealistik
Arjantinli bir yazar olan ve değindiği motiflerden biri olayların sürekli yeniden tekrarlanması olan
Borehey Horeheads’in bir hikayesinde sonsuza kadar çeviri yapmaya devam eden bir karakter olarak
pekala yer alabilirdim çünkü her zaman yeni olası bir anlam vardır. Her zaman başka bir anlama
gelebilen kelimeler vardır. Eşanlamlı sözcükler kitapçığına bakarsanız aynı kelimenin birçok farklı
karşılıkları olabileceğini görürsünüz. Kur’an Arapçadır, ‘Biz bunu Arapça indirdik’ buyruluyor. Bu
Arapça Kur’an’dır. Bu yüzden Kur’an Arabidir ve bir de Kur’an meali vardır. Meal Kur’an diye
isimlendirilemez.
Bu çok önemlidir. İncil’in birçok farklı yorumu vardır. Yeni Amerikan versiyonuna bakarsanız, ve sonra
King James’e bakın, tamamen farklıdır, bazen mana tamamen değişir. Dolayısıyla neyi takip
ediyorsunuz ve ne anlama geldiğine kim karar veriyor? Açıkça Kur’an’ın birçok yorumu vardır ama
eğer 15 farklı ilmi tamamladıysanız -Ibn Cuzai’ye göre 12- Kur’an’a hakim olabilir ve ancak ondan
sonra yoruma kalkışabilirsiniz. Bu ilimleri tamamladığınızda, yorumunuz Arap diliyle uyumluysa ve
Hz.Peygamberin (SAV) söyledikleriyle çelişmiyorsa, bu kabul edilebilir bir mealdir. Yani Kur’an farklı
yorumlanabilir, hep öyle olmuştur ve olmaya devam edecektir. Kur’an’ın ilk zamanlarda Farsça’ya
çevrildiğinden bahsediyor ki doğrudur ama notlarda satır arası olmuş, aslında bunlar halk için
yapılmamış, kurallar için yapılmıştır, yani Kur’an’ın yorumu halka verilmemiştir. Katolik Kilisesi de aynı
fikri takip etmiştir. İncil’I Latin dilinde tutmuşlar ve Luteryanlık ve Protestanlığa kadar lisanlarına
çevirmemişlerdir, çünkü İncili okumadan once farklı ilimlere hakim olmak gerektiğini, aksi taktirde
yanlış yorumlamaların olabileceğini düşünmüşlerdir. Ve sonra Kur’an’ın 7 katman anlamından
bahsediliyor. ‘Kur’an 7 farklı harfte indirilmiştir’ hadisine atıfta bulunuyor. Bunun ne anlama geldiğine
dair tartışma var ama bir hadiste Hz.Peygamber (SAV) buyurmuşlardır ki ‘herbir ayetin iç, dış ve öte
anlamları vardır’. Sadece dış, zahiri manalarını kabul ederseniz ezoterist olursunuz. Sünni
Müslümanlar daima Kur’an’ın hem batıni, hem de zahiri olduğunu ve hiçbirinin reddedilemeyeceğini
düşünmüşlerdir. Kur’an avama, sıradan insanlara da havassa, sofistike insanlara da, felsefecilere de
krallara da köylülere de çobanlara da hitap eden inanılmaz bir medeniyet yaratmıştır. Bu Kur’an’ın en
güçlü ve çekici özelliklerinden biridir. Her kademeye seslenir ve ortak bir temelde hepsini buluşturur.
Kur’an 100 yıl içinde Çin’den İspanya’ya farklı diller konuşan coğrafyalara -dili Arapça olmasına karşınhitap
edebilmiştir. Çünkü onların sadece kulaklarına ve dillerine değil kalplerine ve akıllarına hitap
etmiştir. Çünkü insanoğlunun paylaştığı en temel anlamdan bahsetmektedir ve Kur’an bu yüzden
evrenseldir.
Diğer gelenekleri okuduğunuzda farkedeceğiniz şeylerden biri şudur ki, kutsal metinlerinde coğrafya
ile ilgili birçok bilgi vardır, ormanda yaşamakla ilgili mesela, İslam’da ise, Kur’an’a baktığınızda
okyanus üzerinde seyahat eden adama seslenir, halbuki Araplar okyanusta gezmemişlerdir,
okyanusun ortasında dev dalgalar içindeki gemicilere seslenir. Ayrıca çölde gezen adama seslenir.
Dağlarda seyahat eden, yaşayan, tarımla uğraşanlara, çobanlara seslenir. Tüccarlara seslenir, ticaret
yapan insanlara seslenir, elle iş yapan insanlara seslenir, herkes kendini Kur’an’da bulur ve Kur’an
herkesle konuşur.
İslam’ın birleştirici etmenlerinden biri hepimizi Arapçaya davet etmesidir, dolayısıyla Hristiyanlar
mesela Kore dilinde, Japonya, Lehçe, Sanskritçe ayinler yaparlar ama Müslümanların ibadetleri, tek
dildedir ve hepimiz onu paylaşırız. Yani hangi camiye gitseniz, aynı Kur’an’ın okunduğunu duyarsınız,
farklı bir Kur’an duymazsınız ve bu bizleri birleştiren bir faktördür. Kur’an hakim olarak yeni Ahit
kadar olsa da ittifakla Eski Ahitten de Yeni Ahitten de çok farklıdır. Bu kitapların ikisi de birçok farklı
www.derindusunce.org
Fikir Platformu
28