(3)

Kitap Tanïtan Kitap (3)
çocuktur, ayrılığı her yaşayan gibi, herkesin bir gün yaşadığı gibi: yalnızdır, üzgündür, öfkelidir,
boşluğunu tamamlayamamıştır… Sevgi arsızıdır evet, ama kızamazsınız, hak ettiğini ister. Evet, abartır
duygularını ama kim abartmaz? Evet, gerçekle hissettiği farklıdır ama yalnızlık kimi etkilemez? Ve
çocuktur her şeyden önce, her çocuk gibi güveni, sevgiyi, aidiyeti tek yerde ister: Ailede.
Ve bu çocuk, çocuk dünyasından aslında büyüklerin dünyasının krokisini çıkarır, küçük farklılıklarla
yaşananların aynı olduğunu okurunun yüzüne çarpar. Bu noktada sizi Sineklerin Tanrısı’na yaklaştırır
ama ondan farklıdır. Kim olduğunuz, kimliğiniz, dininiz, bulunduğunuz yer önemli olmaktan çıkar. Sizi
kendi evreninde, içinde bulunduğunuz evrenin gerçekliğiyle daha naif ama keskin bir üslupla
yüzleştirir.
Nietzche’nin eserine ismini verdiği Ecce Homo, Platus’un İsa Mesih’i ölüme mahkûm ettikten sonra
onu gösterip söylediği sözdür: İşte o adam! Bu yüzden bu cümle, mahkûmiyetin, işkencenin, ölümün,
yalnız kalmanın metaforudur. Yalnız yürünen yol ve kalabalık içindeki teklik. O olma, diğeri, öteki…
Ecce Homo olmayı göze almalı yol çıktığında öyleyse, öteki olmayı, yalnız kalmayı, kalabalığın izlediği
ama sessiz kaldığı adam olmayı… ve eserin leitmotifi şu olur: Eli eli, lama şabaktani! Kalabalık içindeki
yalnızlığı anlatır eser. Ve Jerusalem’deki bu yolculuk, bu gidiş ve dönüş, ilk gidiş ve dönüş’ü(cennet),
ilk gidiş ve dönüş’ü(aile), gidiş ve dönüş’ü(Mesih İsa’nın) imleyerek çoklu bir yolculuğu tek bir yolculuk
üzerinden anlatır. Bu yolculuk, yazarın sanata bakışının göstergesi olur aynı zamanda: Yolculuğu
kendinden kurmacaya kaydırarak, sanatı bir’den çoğa ulaştırarak, kurgusundaki gerçeklikle kendi
gerçekliğini farklılaştırarak, farklı karakterleri eserinde irdelerken onları kendi ötekisi gibi, öteki kendi
yaparak.
Esayan, “Sanatın da doğal itkisi içini açmaktır. Yalnızlığını paylaşmak, yalnızlığını paylaşarak
çoğalmaktır. İnsan içini dökmek ister. O yüzden resim yapar, müzik yapar, anlatır, roman yazar. Diğer
insanlar da öyle; kendimizi açmaya çalışarak yaşıyoruz. Burası önemli ama burda dahî bir mahrem
sınırı olması gerekir. Çünkü mahrem bizim varlığımızın, özgünlüğümüzün, tekliğimizin sığındığı bir yer.
Onun tamamen açılması ve her şeyin gösterilmesi işi bir pornoya dönüştürür. Farklılıkları eritip
tektipleştirme olur. Durmamız gereken bir yer var. Ben bunun iyi ve gerekli bir şey olduğunu
düşünüyorum.”[4] diyerek sanata bir sınır da çizer ve onu mahreminin ötesine taşıyarak eserle kendi
arasında bir uzaklık oluşturarak eseri postmodern çizgiye taşır ve yazılıp bittikten sonra eseri
okuyucuya bırakır. Artık yazar değil, Jerusalem’in kahramanıdır kendisini anlatan. Kimi yerlerde hangi
parçanın yazara ait olduğunu merak etseniz de aslında bunun bilinmemesi kahramanın kurgusal
gerçekliğinin en güzel yönünü oluşturur ve onu hayatımızın gerçekliğine dahil eder.
İşte tam bu noktada, Jerusalem’deki sekiz yaşındaki bu çocuk, hayatınızın içinde, sizin bir tarafınızı
oluşturan, özdeşlik kurabildiğiniz ve ondan yola çıkarak kendinizdeki farklı parçalara ulaşabildiğiniz
tarafınız olur. Ben’iniz bir başkası olur. Onda sadece ben’inizi değil, sürgün ettiğiniz diğer parçalarınızı
da bulursunuz. Ve bu parçalarınızı bütünleyemeden, onu ben’de birleştiremeden, hayatınızın
parçalarında ben’inizi inşa edemezsiniz tam anlamıyla.
Ve ona bir isim vermek gerekseydi, yazar hangi isimler arasında gitti geldi bilmiyorum ama ben ona,
Hisus derdim. Küçük Hisus…[5] Yalnızlığının göğünde kalabalığı izleyen, küçük, mahzun çocuk…
www.derindusunce.org
Fikir Platformu
41