Tu than minh canh

116
vaäy buoåi ñang noùi chuyeän, ngöôøi naøo trong nhöõng keû ñang taäp coù söï gì maø noùi rieâng cuøng
ngöôøi aáy thì ñaëng pheùp. Vaû laïi khi beà treân muoán hoûi chi cho bieát veà tính neát moãi ngöôøi ñang taäp laø
theå naøo, thì ngöôøi aáy phaûi chöôøng laïi vaäy.
1. Keû laøm thaày maáy ngöôøi ñang taäp, thì caàn phaûi laø ngöôøi coù nhôn ñöùc chaéc chaén vaø xa troåi anh
em, keûo hoïc troø haïch maø raèng: Hôõi thaày thuoác; haõy chöõa beänh mình ñaõ. Thaày daïy hoïc troø veà vieäc
gì, neáu chaúng thoâng veà ngheà aáy, thì hoïc troø khinh cuõng chaúng tin caäy thaày, cho daàu thaày noùi gioûi
maø ra vieäc laøm thaày tru trô, thì hoïc troø ít phuïc. Cuõng moät leõ aáy keû naøo laõnh vieäc daïy doã taäp reøn anh
em ñaøng nhôn ñöùc, cuøng caùch aên neát ôû cho nhaèm luaät pheùp, neáu phaän mình, ñaøng nhôn ñöùc coøn
thua suùt neát ôû coøn hôû hang, thì khoù laøm vieäc baäc mình cho anh em ñöôïc taán ích.
Song xeùt rieâng töøng nhôn ñöùc, thì keû laøm thaày nhö vaäy phaûi coù ñöùc thöông yeâu, ñöùc chính tröïc,
ñöùc nhòn nhuïc hieàn laønh, ñöùc khoân ngoan vaø loøng caån maät. Vì chöng khoâng coù ñöùc thöông yeâu vaø
loøng chính tröïc, thì laøm vieäc aáy nhö vieäc quan, chaúng bieát laøm vì Chuùa cuøng cho anh em ñöôïc nhôø
phaàn hoàn. Laïi theâm noãi thieân tö vò neå thöông ngöôøi naày hôn keû noï, hay laø keû noï loãi sai thì quôû
maéng, coøn ngöôøi kia leáu laùo, thì laøm thinh, nhö vaäy ñaøng naøo cuõng khoâng xong vieäc; aây laø vì thieáu
ñöùc thöông yeâu ñöùc chính tröïc.
Khoâng coù ñöùc nhòn nhuïc hieàn laønh, thì nhieàu laàn vieäc cuõng khoâng xuoâi. Vì bieát maáy laàn gaëp ñieàu
traùi maét xuùc yù, neáu khoâng bieát caàm mình, aét sinh noùng naûy giaän hôøn; maø khi söûa veõ caùch noùng
naûy giaän hôøn, thì anh em ít phuïc, moät theâm phaøn naøn naên næ maø thoâi. Vaäy khi ai coù loãi thì phaûi
söûa, song phaûi noùi cho dòu daøng eâm aám, ñöøng toû boä noùng xung hay laø noùi cung caùch nhö chuû raày la
toâi tôù. Phaûi coù söï khoân ngoan cuøng loøng caån maät; khoân ngoan thì bieát suy tröôùc nghó sau, tuøy thôøi
tuøy nôi maø veõ vôøi daïy doã; caån maät thì bieát kín buïng laøm thinh, chaúng ñem söï loãi anh em maø noùi ra
cho keû khaùc hay, khi coù vieäc caàn phaûi toû cho beà treân bieát maø thoâi.
2. Coøn phaàn nhöõng keû hoïc taäp, thì phaûi aên ôû vôùi thaày nhö keû beà treân mình vaäy; phaûi meán yeâu, toân
kính cuøng chòu luïy vaâng lôøi, khi phaûi söûa veõ, thì haõy laáy loøng khieâm nhöôïng maø nghe, khi coù nghi
nan thì laáy loøng thaät thaø maø hoûi, chôù khi naøo daùm theo tính kieâu caêng maø vuøng vaãy noùi traû cho daàu
thaày coù laàm loãi, thì cuõng maëc Chuùa vôùi beà treân; phaän mình laø vaâng nghe daïy veõ. Cho daàu beà treân
coù tì chaúng saïch, mình chôù laáy ñoù maø loãi ñöùc vaâng lôøi. Heã moõ ñaùnh keâu ñöôïc thì nghe, baát caâu moõ
laønh hay laø moõ beå. Cuõng moät leõ aáy con ñöøng xeùt thaày laøm sao, moät phaûi vui loøng vaâng nghe söûa veõ;
nhö vaäy môùi troâng neân thaân; baèng khoâng thì hö ñôøi maït kieáp. AÁy nhaéc laïi ít lôøi cho keû laøm beà treân
nhaø Taäp cuøng nhöõng ngöôøi hoïc taäp ñaëng nhôù, ai cöù phaän mình maø giöõ cho troïn, thì môùi ôû xöùng
ñaùng trong nhaø Ñ. C. T.
ÑIEÀU THÖÙ III
Veà vieäc boån phaän keû daïy hoïc troø
Vieäc giaùo hoùa treû con cho bieát kinh saùch ñaïo lyù maø giöõ ñaïo Chuùa cho neân, aáy laø vieäc raát troïng; maø
beà treân muoán cho ai laøm vieäc aáy, thì keû aáy phaûi laáy laøm phöôùc loäc laém. Vaäy keû naøo laøm beà treân ñaõ
tin caäy, maø phuù vieäc troïng naày cho, thì haõy chòu laáy vui loøng. Daàu ñöôïc daïy taïi trong nhaø hay laø
phaûi sai ñi ôû hoï khaùc maø lo vieäc aáy, thì cuõng ñöøng naên næ naøi haø. Daàu phaûi ñeán nôi döõ khí ñoäc nöôùc,
cuõng chôù phieàn loøng khoù maët; moät phaûi an taâm ñeán ñoù maø laøm moïi vieäc cho linh hoàn ngöôøi ta
ñöôïc nhôø. Vaäy keû daïy treû con, thì caàn phaûi chöõ nghóa thoâng minh, ñaïo lyù raønh roõi ñaõ roài; laïi caàn
phaûi coù maáy nhôn ñöùc rieâng naày.