Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Daïy cho bieát yù nghóa tieáng nhaø doøng, Thaày doøng laø theå naøo<br />
5<br />
Choán vieän tu Annam quen goïi laø Nhaø Doøng, keû ñi tu thì goïi laø Thaày Doøng, tieáng aáy goác tích taïi<br />
ñaâu khoâng roõ, ñaõ coù töø ñôøi naøo khoâng hay, laïi vì sao maø goïi vaäy cuõng chöa bieát. Song theå naøo cuõng<br />
coù tích môùi dòch neân tuoàng. Ta cöù theo nghóa töï nhieân maø phaân giaûi aâu cuõng coù haïp ít nhieàu. Vaäy<br />
tieáng Doøng nghóa laø Doøng doõi, caùi gì bôûi chính nguyeân toå maø ra vaø coøn cöù y thöùc nhö xöa, thì<br />
ngöôøi ta quen goïi laø doøng, nhö khi noùi raèng ñaïo doøng thì chæ nghóa laø cha oâng coù ñaïo sinh con<br />
chaùu ra coù ñaïo. Khi noùi raèng: con doøng cuûa gioáng, thì chæ nghóa laø cha oâng giaøu sang, con chaùu raøy<br />
cuõng coøn mæa mai töông tôï, cuõng coøn cöù noøi gioáng cha oâng. Xeùt nghóa ñoù lieàn hieåu ñöôïc raèng: Nhaø<br />
Doøng aáy laø moät nhaø giöõ troïn ñaïo nhö xöa, nhö ñôøi caùc thaùnh Toâng-ñoà, caùc keû tin ñeàu coù moät loøng,<br />
moät linh hoàn, ai coù cuûa gì thì chung laïi ñeå cho anh em ñeàu duøng cuøng nhau. AÁy thaät laø con doøng<br />
cuûa gioáng caùc thaùnh Toâng-ñoà, cho neân ñaùng goïi laø Nhaø Doøng, Thaày doøng.<br />
Theo tieáng Latinh, thì nhaø doøng goïi laø Religio hay laø Ordo. Vaäy tieáng Religio coù nghóa laø Ñaïo,<br />
vì chæ coù moät keû ôû nhaø doøng môùi giöõ ñaïo cho troïn laønh nhö Ñ. C. G. ñaõ truyeàn: chaúng nhöõng giöõ<br />
troïn caùc ñeàu Chuùa daïy, laïi cuõng thi haønh caùc söï Chuùa khuyeân, aáy thaät laø nôi troïn ñaïo. Tieáng<br />
Religio cuõng coù nghóa laø buoäc laïi. Buoäc laïi laøm sao, thì haõy nghe lôøi oâng thaùnh Antoninoâ giaûi raèng:<br />
“Thaày doøng goïi laø Religiosus nghóa laø buoäc laïi hai daây: moät daây laø ñieàu raên laø khi chòu pheùp Röûa toäi,<br />
hai laø daây lôøi khuyeân laø khi khaán trong doøng.” OÂng thaùnh Isidoroâ laïi giaûi tieáng Religiosus bôûi tieáng<br />
religere maø raèng: Laøm thaày doøng phaûi ñoïc ñi oân laïi cho nhôù nhöõng söï thuoäc veà söï thôø phöôïng<br />
Chuùa.” Quaân töû Ciceâroâ laïi giaûi caùch khaùc maø raèng: Tieáng Religiosus bôûi tieáng religere maø ra, nghóa<br />
laø choïn laïi.” AÁy nhöõng ñaáng thoâng thaùi baøn veà töï tích cuøng yù nghóa tieáng Nhaø Doøng, Thaày doøng<br />
theo tieáng Latinh thì nhö vaäy. <strong>Tu</strong>y baøn nghóa lyù khaùc nhau, song nghóa naøo cuõng haïp vôùi ñöùng baäc<br />
cuøng phaän söï keû ôû nhaø doøng. Vì chöng keû Chuùa choïn vaøo baäc aáy thaät laø keû Chuùa choïn laïi: Chuùa<br />
choïn ñi laø khi Chuùa choïn vaøo Hoäi Thaùnh, roài Chuùa löïa loïc maø choïn vaøo trong doøng, aáy laø nhö löïa<br />
laàn thöù hai.<br />
Theo nghóa lyù oâng thaùnh Isidoroâ, thì thaày doøng thì thaät laø keû chuyeân moân hoïc haønh cho bieát<br />
pheùp thôø phöôïng Chuùa cho troïn laønh hôn ngöôøi ngoaøi theá gian, cho neân phaûi naêng ñoïc ñi coi laïi<br />
nhöõng saùch daïy pheùp tu thaân, daïy caùch laøm toâi Chuùa, ñeå taäp mình cho caøng ngaøy caøng neân chín<br />
ñaïo, aáy thaät troïn nghóa tieáng Religiosi.<br />
Nhaø doøng nguyeân tieáng Latinh cuõng goïi laø Ordo nghóa laø lôùp lang thöù töï: vì chöng thaät chaúng<br />
coù nôi naøo lôùp lang thöù töï cho baèng trong caùc nhaø doøng. Ba ñöùc Vaâng lôøi, Khoù khaên, Saïch seõ laøm<br />
cho nhaø doøng ñöôïc thöù töï lôùp lang caùch laï. Ñöùc vaâng lôøi laøm cho coù traät töï moät caùch troïn laønh,<br />
chaúng heà coù moät chuùt gì loãi toân ti ñaúng caáp. Ñöùc khoù khaên laøm cho thöù töï caøng veõn vang: ôû ñôøi theá<br />
gian sinh hoãn ñoän, cheùm gieát laãn loän nhau, thöôøng cuõng bôûi loøng haùm taøi tham saéc; ñieân ñaûo<br />
phænh phôø, chaúng coøn nhôù ñeán nhôn tình ñaïo ngaõi, khinh baàn troïng phuù, heã coù cuûa thì aên tröôùc<br />
ngoài treân, naøo coù maøng gì tuoåi cao ñaàu baïc, aáy coù phaûi laø thöù töï chaêng? Trong nhaø ai cuõng laø khoù<br />
khaên nhö ai, chaúng ai yû taøi khoâng ai yû löïc, cho neân chaúng ai daùm loãi haøng thaát thöù. Sau heát coù moät<br />
ñeàu laøm cho theá gian ra hö teä, maø maát thöù töï lôùp lang hôn nöõa, laø phoùng tính buoâng lung theo<br />
ñaøng saéc duïc, laøm cho loaøi ngöôøi neân nhö suùc vaät, thì coøn thöù töï lôùp lang gì nöõa. ÔÛ trong nhaø doøng<br />
ñöùc saïch seõ haõm khôùp goø cöông tính laêng loaøn saéc duïc, linh hoàn chæ ñeå trí veà Chuùa maø khao khaùt<br />
nhöõng söï treân trôøi, tröôùc chaêm lo tìm kieám nöôùc thieân ñaøng cuøng söï nhôn ñöùc; coøn caùc söï khaùc ñeå<br />
maëc thaùnh yù Chuùa lo lieäu. AÁy naøo coù söï gì thöù töï lôùp lang cho baèng ôû trong nhaø doøng? Moïi ngöôøi<br />
ñeàu giöõ traät töï haún hoi, maø moïi vieäc cöù thöù töï theo giôø theo buoåi, vieäc naøo cuõng coù luaät theo vieäc
Change language