Tu than minh canh

64
4. Sau heát coøn moät caùch naày phaïm ñeán ñöùc khoù khaên laém; laïi cuõng laøm cho anh em mang tieáng
nöõa, laø lo laéng laøm lôïi cho nhaø doøng quaù leõ. Daàu con coù vieäc boån phaän phaûi lo cho coù cuûa chung
trong nhaø; song con chôù lo caùch naøo toû daáu tham lam cuûa caûi theá gian, maø laøm nheï theå keû ôû trong
nhaø Chuùa.
ÔÙ con, haõy nhôù baäc mình phaûi lo tu nhôn tích ñöùc, chaúng phaûi lo tích baïc tích tieàn; nhaø doøng laø
choán khaéc kyû tu thaân, chaúng phaûi laø hoäi laøm giaøu coù, ñöøng lo böôn chaûi vôùi theá gian cho ñaëng cuûa
phuø vaân nôi theá taïm; moät phaûi ñua tranh cuøng caùc thaùnh maø laäp coâng tích ñöùc veà trôøi.
OÂi! Thaät khoâng chi baát ñaùng cho baèng nghe keû ñaõ ñi tu maø coøn noùi vieäc tieàn taøi, ngoài khen vôùi
nhau nhaø noï giaøu coù veûn vang, nhaø kia coù nhieàu tieàn nhieàu luùa. Phaûi chi khen raèng: nhaø noï soát
saéng haún hoi, coù nhieàu ngöôøi xoâng muøi thôm nhôn ñöùc, khen nhö vaäy noõ phaûi hôn sao? Ta haõy suy
laïi moät chuùt. Voán ta cuõng phaûi phuï nhau maø lo cho coù cuûa chung, ñeå nuoâi nhau cho maïnh xaùc maø
vaùc laáy hoàn; song vieäc aáy laø vieäc baát ñaéc dó, chaúng phaûi laø chính vieäc ñaâu. Thoâi, thoâi, chaúng ñôïi daøi
lôøi, theá thì ta cuõng taàng nghe noùi.
AÂy baáy lôøi toùm taét cho ai naáy hieåu bieát phaûi giöõ ñöùc khoù khaên laøm sao, ñeå töø naày saáp ñi phaûi lo haõm
caàm tính meâ tham cuûa caûi, ñöøng yeâu chuoäng vaät heøn theá gian: moät ñeå loøng trí thaûnh thôi maø
chaêm lo tích cuûa thieâng lieâng veà trôøi, cho ngaøy sau ñaëng höôûng muoân ñôøi muoân kieáp.
ÑIEÀU THÖÙ VIII
Giaûng veà söï laøm thinh nín laëng
Coù lôøi trong Kinh thaùnh raèng: Tao seõ ñem noù vaøo nôi thanh vaéng vaø seõ noùi khoù vôùi loøng noù. Nôi
khaùc laïi raèng: Nôi xoân xao thì Chuùa chaúng ngöï. Hai caâu aáy ñuû daïy cho con bieát söï laøm thinh nín
laëng, thì raát coù ích, maø hay truyeän troø xoân xao thì raát ñoãi haïi. Trong caùc nhaø chung baát luaän phaàn
ñôøi phaàn ñaïo, ñeàu phaûi coù luaät buoäc laøm thinh nín laëng giôø noï giôø kia. Kìa trong caùc traïi lính, trong
caùc nhaø tröôøng, cuøng caùc choã ñoâng ngöôøi nhö vaäy, thì ñeàu coù luaät ñònh giôø phaûi nín laëng laøm
thinh; baèng ai coù loãi phaïm luaät aáy, thì cuõng phaûi phaït naëng.
AÂy keû caàm quyeàn cai quaûn, phaàn ñôøi coøn muoán buoäc giöõ söï nín laëng laøm thinh, ñeå cho trong nhaø
khoûi xoân xao, cuøng cho keû beà döôùi ñaëng tu vaên luyeän voõ, hoïc nghieäp taäp ngheà. Bôûi ñoù thuôû xöa oâng
Phitagora laø quaân töû ngoaïi ñaïo ñaõ ra luaät cho hoïc troø mình, phaûi laøm thinh nín laëng naêm naêm;
ngöôøi baét noù laøm thinh laâu nhö vaäy, ñeå cho noù queân nhöõng tieáng sai, nhöõng chuyeän quaáy noù ñaõ
quen noùi, haàu deã hoïc noùi nhöõng tieáng nhöõng chuyeän mình phaûi noùi.
AÂy tröôøng phaàn ñôøi hoïc taäp chöõ nghóa vaên chöông coøn phaûi giöõ söï laøm thinh nín laëng nhaët nhieäm
nhö vaäy, phöông chi trong caùc nhaø doøng nhaø phöôùc caøng phaûi giöõ söï nín laëng laøm thinh, cho ñaëng
hoïc taäp ñaøng nhôn ñöùc cuøng khöû tröø caùc neát xaáu. Vaäy nay phaûi giaûng cho con hay, söï laøm thinh
nín laëng, thaät laø moät phöông thaàn hieäu giuùp con ñi ñaøng nhôn ñöùc, cuøng giöõ con cho khoûi nhieàu
toäi loãi laø theå naøo.
1. OÂng thaùnh Ñiañoâchoâ noùi veà söï laøm thinh nín laëng, maø raèng: “Söï laøm thinh nín laëng thaät laø moät
söï troïng laém, noù chaúng khaùc nhö theå meï sinh ra nhöõng yù töôûng raát khoân ngoan.” AÂy thaät nhö laøm
vaäy; vì chöng khi ta giöõ mieäng laøm thinh, thì loøng trí ta ñöôïc thanh laëng maø nghe tieáng Chuùa saùng
soi, daïy veõ, giuïc baûo beà trong, ta caøng deã nhaéc loøng leân cuøng Chuùa, tai linh hoàn ta caøng roõ maø
nghe Chuùa phaùn.