Тунгаан бодох
Тунгаан бодох
Тунгаан бодох
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
МОДУЛЬ 9: СЭДЭВ 5<br />
ҮНДЭСЛЭЛИЙН БҮТЭЦ<br />
ДҮГНЭЛТ<br />
Дараах асуултын дагуу ярилцаж дүгнэнэ.<br />
Үүнд:<br />
“Цувраа үндэслэл” гэж юу вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
“Цувраа” үндэслэл гэдэг нь дүгнэлтээ дэмжих зорилгоор өгсөн шалтгаан ба эдгээрийн<br />
нэг бүр нь тус тусдаа уг дүгнэлтийг дэмжиж байдаг. Шалтгааны нэг нь байхгүй байсан ч<br />
гэсэн бусад нь дүгнэлтээ дэмжсэн хэвээр байх болно.<br />
“Цувраа” үндэслэлийн жишээг өгч чадах уу?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Ш1, Ш2 Д1[Иймээс Бат нууранд<br />
тоглож чөлөөт цагаа өнгөрөөхгүй].<br />
“Гинжин” бүтцийг ашигласан нотолгоо гэж юуг хэлэх вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Гинжин бүтэцтэй нотолгоо дотор нэг багц шалтгаанаас гарч байгаа дүгнэлт нь өөр нэг<br />
дүгнэлтийн шалтгаан нь болдог.<br />
“Гинжин” үндэслэлийн жишээг өгч чадах уу?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Олон янзын хариулт байж болно. Жишээ нь: Ш1, иймээс<br />
Д1=Ш2[түүний загасанд ус хэрэгтэй], иймээс Д2[түүний загас цөлд амьдарч чадахгүй]<br />
Холбоо үндэслэл гэж юуг хэлэх вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Холбоо үндэслэл гэдэг нь дүгнэлтийг дэмжихийн тулд хамтрах ёстой багц шалтгаан юм.<br />
Хэрвээ шалтгааны нэгийг нь авчихвал дүгнэлт дэмжлэг авч чадахгүй болно.<br />
НӨӨЦ ХЭРЭГЛЭГДЭХҮҮН 5.1<br />
ҮНДЭСЛЭЛИЙН ХЭЛБЭР ЗАГВАР<br />
Үндэслэлийн энгийн бүтэц<br />
Бүтэц: тул [дүгнэлт]<br />
1. Озоны давхаргад учруулсан хор хөнөөл нь олон улсын хэмжээний асуудал тул үүнийг<br />
зөвхөн олон улсын гэрээ хэлэлцээрээр шийдвэрлэх боломжтой.<br />
Цувраа үндэслэл<br />
Бүтэц: ба ба ба тул [дүгнэлт]<br />
2. Биологийн анги танхимд амьтанд задлан шинжилгээ хийх нь тэдний амь нас чухал бус,<br />
зарлагадаж болох зүйл гэсэн ойлголтыг сурагчдад өгч байна. Мөн саяхан хийсэн нэгэн<br />
судалгаагаар эдгээр амьтдыг ханган нийлүүлдэг компаниуд нь амьтдад учирч байгаа<br />
өвдөлт, шаналлыг нэг их тоож үздэггүй болох нь харагдсан байна. Бүр цаашилбал,<br />
амьтдыг үе мөчөөр нь салган, задлан шинжлэх туршилтад тулгуурласан хичээлээс сурч<br />
болох бүхий л зүйлийг компьютерээр сургаж чадах хиймэл орчин үүсгэх боломж байгаа<br />
билээ. Иймээс эдгээр бүх шалтгааны улмаас сурагчдад биологийн мэдлэг олгохын тулд<br />
анги танхимд амьтдыг задлан шинжлэх аргаар сургалт явуулах ёсгүй юм.<br />
Үндэслэлийн гинжин бүтэц<br />
Бүтэц: тул [1-р дүгнэлт] тул [2-р дүгнэлт] иймээс [3-р дүгнэлт]<br />
3. Генетикийн хувиргалтад орсон үрийг тариалснаар тариаланчдад зэрлэг өвс устгах<br />
хамаагүй илүү хүчтэй бодисыг (урьд нь хэрэглэсэн бол ургацыг ч мөн устгах байсан)<br />
хэрэглэх боломжийг хангаж өгөх тул тариалангийн талбай дээрх зэрлэг ургамлын тоо<br />
хэмжээ болон нягтрал нь нэлээд их хэмжээгээр буурах болно. Иймээс, өвлийн улирлыг<br />
давж гарахын тулд энэ төрлийн ургамлаар хүнс залгуулдаг тариалангийн талбайд амьдрах<br />
олон төрөл зүйлийн шувуудын тоо ч цаашид буурах магадлалтай байна.<br />
“Холбоо үндэслэлийн” жишээ юу байна вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Олон янзын хариулт байж болно. Жишээ нь: Ш1< Туяагийн тэжээдэг амьтан аквариумд<br />
амьдардаг > ба Ш2< Тэр амьтан нь заламгайтай > Ш3< Тэр амьтан нь усан дор амьсгалж<br />
чаддаг> Иймээс Д1[Туяагийн тэжээмэл амьтан бол загас].<br />
Нотолгооны бүтцийг ойлгож байх нь ямар ач холбогдолтой вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Нотолгоо нь үнэн байна уу, худал байна уу гэдгийг тодорхойлоход энэ нь тус болж чадна.<br />
44 45
Change language