Тунгаан бодох
Тунгаан бодох
Тунгаан бодох
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
МОДУЛЬ 9: СЭДЭВ 6<br />
НОТОЛГООНД ДҮН ШИНЖИЛГЭЭ ХИЙХ АРГА<br />
Жеоффри C. Байблын албан тушаал нь найдвартай эх сурвалж гэж тооцох боломжийг олгож<br />
байна уу?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Үгүй, тамхины компанийн гүйцэтгэх ахлах түшмэл тамхины хүнд үзүүлэх нөлөөний талаар<br />
худал хэлдгийг хүмүүс мэддэг.<br />
Та нарын бодлоор, эрдэмтэн, эмч нар гэх мэт бусад эх сурвалж хоёрдугаар шалтгааныг үнэн<br />
зөв хэмээн санал нийлэх болов уу?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Үгүй<br />
Тэгвэл та нарын бодлоор өгөгдсөн шалтгаан нь хүлээж авахуйц зүйл мөн үү?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Үгүй.<br />
Тухайн мэдээллийн хүчийг нэмэгдүүлж байгаа юмуу сулруулж байгаа холбоо хамааралтай өөр<br />
санаа, нотолгоо байна уу? (“<strong>Тунгаан</strong> <strong>бодох</strong> бүдүүвч”-ийн 6б асуулт)<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Түүний хэлж байгаа зүйл нь үнэн байлаа ч гэсэн тамхи татах нь ашиг тустай зүйл гэж<br />
үзэж болохгүй. Учир нь тамхи татах нь уушгины өмөн үү, зүрхний өвчин үүсэх шалтгаан<br />
болдог. Мөн тамхины зардалд маш их хэмжээний мөнгө ордог.<br />
Санаа авах чиглүүлэг:<br />
Тамхи татах нь хүний эрүүл мэндэд ямар нөлөө үзүүлдэг вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Эдгээр нөлөөллийн дотор уушгины өмөн үү ба зүрхний өвчнөөр өвчлөх өндөр эрсдэл<br />
багтана.<br />
Тамхи татах нь хэдий хэмжээний мөнгөн зардлыг шаарддаг вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Хэрвээ чи нэг хайрцаг тамхийг 2000 төгрөгөөр худалдаж авдаг ба өдөртөө нэг хайрцаг<br />
тамхи татдаг гэж тооцоолох юм бол сардаа тамхинд 60,000 төгрөг зарцуулна гэсэн үг<br />
юм.<br />
Тухайн мэдээлэлд чи ямар ерөнхий үнэлгээ дүгнэлт өгч байна вэ? (“<strong>Тунгаан</strong> <strong>бодох</strong> бүдүүвч”-<br />
ийн 7-р асуулт)<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Тамхи татах нь стрессийг бууруулдаг байлаа ч гэсэн хүний эрүүл мэндэд хортой учраас уг<br />
дүгнэлттэй санал нийлэхгүй байх. Тамхи татдаггүй хүмүүс нь тамхичдаас илүүтэйгээр муу<br />
муухай зүйл хийж болно гэдгийг бид мэдэж байгаа учраас уг дүгнэлттэй санал нийлэхгүй<br />
байх.<br />
ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА 2<br />
Нотолгооны бүдүүвчийг гаргах нь<br />
Суралцагчдаас дараах асуултыг асууна.<br />
Нотолгоонд дүн шинжилгээ хийж байхдаа та нар ямар дөрвөн асуултыг тавих ёстой вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Ямар дүгнэлт хийсэн байна вэ?<br />
--<br />
Ямар шалтгаан болон баталгааг өгсөн байна вэ?<br />
--<br />
Ямар төсөөллийг өгсөн байна вэ?<br />
--<br />
Ямар нэр томъёо ба утга санааг тодруулах шаардлагатай байна вэ?<br />
Нотолгоонд үнэлгээ дүгнэлт өгч байхдаа та нар ямар гурван асуултыг тавих ёстой вэ?<br />
Гарч болох хариулт:<br />
--<br />
Шалтгаан нь хүлээн авч болохуйц зүйл байна уу?<br />
--<br />
Шалтгаан нь дүгнэлтийг дэмжиж чадаж байна уу, мөн өөр бусад ямар нотолгоог<br />
харгалзан үзэх шаардлагатай вэ?<br />
--<br />
Чи ямар ерөнхий дүгнэлтийг хийж байна вэ?<br />
Эдгээр асуултыг өмнөх хичээлийн “Нотолгоонд дүн шинжилгээ хийж, үнэлгээ дүгнэлт өгөхөд<br />
ашиглах <strong>Тунгаан</strong> <strong>бодох</strong> бүдүүвч” (Нөөц хэрэглэгдэхүүн 6.1) гарчигтай материал дотор жагсаан<br />
бичсэн байгааг суралцагчдад сануулна. Одоо суралцагчид нь нотолгоонд дүн шинжилгээ<br />
хийж, үнэлгээ дүгнэлт өгөх өөр нэг аргатай танилцах гэж байгааг тэдэнд тайлбарлаж өгнө.<br />
Суралцагчдыг 4-5 багт хуваан “Нотолгооны бүдүүвчийг бүтээх нь” (Нөөц хэрэглэгдэхүүн 6.4)<br />
материалыг баг бүрт тарааж өгөөд, МУИС-ийн захирал А.Галтбаярын өгсөн мэдээлэлд дүн<br />
шинжилгээ хийх болно гэж хэлнэ.<br />
Нэг хэсэг мэдээллийг баг бүрээс нэг суралцагчаар чанга уншуулж мэдээлэл бүртэй холбоотой<br />
асуух асуулт байгаа эсэхийг лавлана.<br />
Мэдээлэлтэй танилцсаны дараа баг бүр нотолгооны бүдүүвч гаргах болно гэж хэлнэ.<br />
Баг бүр нөөц хэрэглэгдэхүүн 6.4-т буй зааврын дагуу нотолгооны бүдүүвчийг гаргана. Энд<br />
нэлээд ярилцах шаардлагатай тул багш цагийг хангалттай өгөх хэрэгтэй.<br />
БАГШИЙН АНХААРАЛД:<br />
Хэрвээ суралцагчид маш олон тооны шалтгаан, эсэргүүцлийг нэрлэсэн байгаа бол бүдүүвчээ<br />
хийж эхлэхээсээ өмнө ижил төстэй утгатай санааг багцалж болно гэдгийг сануулна.<br />
Баг бүр нотолгооны бүдүүвчээ бэлэн болсон гэж үзвэл том цаасан дээр буулгаж бусад<br />
багийнхандаа тайлбарлахад бэлтгэнэ.<br />
Бүдүүвчээ гүйцээгээд суралцагчдаас дараах асуултыг асууна:<br />
Нотолгооны бүдүүвчийг хийхээсээ өмнө та нар мэдэгдэлтэй санал нийлж байсан уу, нийлэхгүй<br />
байсан уу?<br />
Нотолгооны бүдүүвчийг зурахаасаа өмнө өөрийн гаргасан дүгнэлттэй холбоотой хэдэн<br />
шалтгаан та нарт байсан бэ?<br />
Өөрийн гаргасан дүгнэлтийг эсэргүүцсэн хэдэн шалтгаан та нарт байсан бэ?<br />
Нотолгооны бүдүүвчийг зурсны дараа та нар өөрийн гаргасан дүгнэлттэй холбоотой хэдэн<br />
шалтгаантай болсон бэ?<br />
Өөрийн гаргасан дүгнэлтийг эсэргүүцсэн хэдэн шалтгаантай болсон бэ?<br />
Нотолгооны бүдүүвчийг зурахаасаа өмнө огт бодоогүй байсан шалтгаан юмуу эсэргүүцэл<br />
шинээр гарч ирсэн үү?<br />
Нотолгооны бүдүүвчийг хийсэн нь уг нотолгооны талаар чиний бодож байсан бодолд хэрхэн<br />
нөлөөлсөн бэ?<br />
56 57
Change language