ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ΚΟΤΥΩΡΑ<br />
ΤαΚοτύωρα(Ορντού)είναικτισμένασταπαράλια<br />
του Εύξεινου Πόντου, στις υπώρειες του όρους<br />
ΜπόζτεπεκαιδίπλααπότονποταμόΜελάνθι.Ο<br />
Ξενοφώναναφέρειτηνπόληωςαποικίατης<br />
Σινώπης, ο δε Όμηρος στην Ιλιάδα την αποκαλεί<br />
Κύτωρο.Τοόνομαπροέρχεταιαπότονβασιλιάτης<br />
Παφλαγονίας Κότυο και την ώρα (φρούριο). Μετά<br />
τηνίδρυσητουβασιλείουτουΠόντουαπότους<br />
Μιθριδάτες, τα Κοτύωρα υποτάχθηκαν σ' αυτούς. Ο<br />
ΣτράβωναναφέρειότιοιαποίκησαντηνΦαρνακία,<br />
γεγονόςπουμαςδείχνειότιτηνεποχήεκείνητα<br />
Κοτύωρα είχαν πολύ μεγάλο πληθυσμό. Σύμφωνα<br />
μετονΞενοφώντααποτελούσαναποικίακαιήταν<br />
φόρουυποτελείςτωνΣινωπαίων.<br />
ΑπόταΚοτύωρα,όπουπαρέμεινανεκείοιΜύριοι<br />
επί 45 ημέρες, μετά από πολλές κακουχίες<br />
επιβιβάστηκανσεπλοίακαιαπέπλευσανγιαΣινώπη<br />
καιαπόεκείεπέστρεψανστηνΕλλάδα.<br />
ΗπαρουσίατωνΕλλήνωνστηνπόληαπότον18 ου<br />
αι., και η ενίσχυση της ελληνικής κοινότητας με<br />
κατοίκουςαπόδιάφορουςελληνικούςοικισμούςτης<br />
Νεοκαισάρειαςαπόταμέσατου19 ου αι., έδωσαν<br />
πληθυσμιακή και αναπτυξιακή ώθηση στην πόλη, η<br />
οποία άρχισε να μεγαλώνει σημαντικά, την ίδια<br />
περίοδοπουηναυτιλίαστονΠόντοπαρουσίαζε<br />
ραγδαίαανάπτυξη.Τιςτελευταίεςδεκαετίεςτου19 ου<br />
αι.καιτιςδύοπρώτεςτου20 ου τα Κοτύωρα<br />
καθίστανται οικονομικό κέντρο της περιοχής και<br />
φιλοξενούνόσουςΈλληνεςαπόταχωριάτης<br />
περιοχήςθέλουνναεγκατασταθούνσεαυτήν.Έτσι<br />
σταδιακάοιΈλληνεςπαίρνουνσταχέριατουςτην<br />
παραγωγή και το εμπόριο της πόλης, αποκτούν<br />
οικονομικήευρωστία,αναπτύσσονταικοινωνικάκαι<br />
δημιουργούνμιααξιοθαύμαστηαστικήκοινότητα<br />
Κάθε συνοικία είχε τη δική της ομώνυμη εκκλησία,<br />
ενώ σημαντική ήταν και η εκπαιδευτική δράση, με<br />
ένατουλάχιστονσχολείοσεκάθεσυνοικία.Ο<br />
πληθυσμόςτηςπόληςστιςαρχέςτου20 ου αι. έφτανε<br />
τους 10.000 κατοίκους, από τους οποίους οι 5.500<br />
ήταν Έλληνες, οι 2.500 Τούρκοι και οι υπόλοιποι<br />
Αρμένιοι. Διοικητικά, μέχρι την Ανταλλαγή, η πόλη<br />
ήτανπρωτεύουσαεπαρχίαςπουυπαγότανστονομό<br />
Τραπεζούντας και διατηρούσε έξι δήμους, στους<br />
οποίουςυπάγονταν309χωριάμε120.000κατοίκους.<br />
Από αυτούς, οι μισοί περίπου ήταν Έλληνες, οι<br />
περισσότεροιαπότουςοποίουςχάθηκανσταχρόνια<br />
τωνδιωγμώνκαιτηςΓενοκτονίας.<br />
Ηεκπαίδευσηάρχισενααναπτύσσεταιαπόταμέσα<br />
του 19 ου αι., με φροντίδα της εκκλησίας, της<br />
ελληνικής κοινότητας και των ευεργετών που<br />
δώρισανμεγάλαγιατηνεποχήποσάγιατην<br />
ανέγερση σχολικών κτηρίων. Η ελληνική κοινότητα,<br />
λίγοπριναπότηνΑνταλλαγή,έχειναεπιδείξειμια<br />
εξελιγμένη κοινωνία με υψηλό επίπεδο ελληνικής<br />
εκπαίδευσης.<br />
ΣτησυνοικίατηςΥπαπαντήςβρισκότανηΑστική<br />
Ψωμιάδειος Σχολή Κοτυώρων, η οποία<br />
χτίστηκε τα έτη 1870-73 με δαπάνες του ευεργέτη<br />
ΚώσταΣ.Ψωμιάδη.<br />
Η Καρυπίδειος Σχολή ήταν δημοτικό σχολείο<br />
αρρένωνκαιβρισκότανστησυνοικίατουΑγίου<br />
Νικολάου. Χτίστηκε το 1895 με δαπάνες του<br />
ευεργέτηΧατζήΧαράλαμπουΚαρυπίδη.<br />
ΤοΠολυκάρπειονΠαρθεναγωγείοΚοτυώρων<br />
ιδρύθηκε το 1912 από τον μητροπολίτη<br />
ΝεοκαισάρειαςκαιΚοτυώρωνΠολύκαρπο.<br />
Η έξωση των Ελλήνων έγινε το 1917. Συγκεκριμένα<br />
στις19Αυγούστουτου1917ορωσικόςστόλος<br />
άρχισε να βομβαρδίζει τις τουρκικές συνοικίες της<br />
πόλης, αποχωρώντας όμως πήραν και πολλούς<br />
Έλληνες. Τον Σεπτέμβριο του 1917 ξεκίνησε και η<br />
μεγάληέξωσητωνΕλλήνωναπότουςΤούρκους.<br />
Στην αρχή οι κάτοικοι οδηγήθηκαν και<br />
διασκορπίστηκαν στους νομούς Σεβάστειας και<br />
Κασταμονής, εκτός από τους 2.500 που πρόλαβαν<br />
μέσω Τραπεζούντας να διεκπεραιωθούν στη Ρωσία.<br />
Όσοιδετελικάκατάφερανναεπιζήσουνμέχριτο<br />
1923 όπου και συνομολογήθηκε η «υποχρεωτική<br />
ανταλλαγή πληθυσμών» μετανάστευσαν στην<br />
Ελλάδα.
Change language