PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CÁC CHUYÊN ĐỀ SINH LÝ ĐỘNG VẬT, MÔN SINH HỌC LỚP 11 THÔNG QUA DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ TIM MẠCH

- Phản xạ co mạch: năm 1825, Claude Bernard tách dây thần kinh giao cảm
ở cổ thỏ rồi kích thích thì thấy mạch tai thỏ co lại làm cho tai tái nhợt đi. Ngưng
kích thích hoặc cắt đứt dây giao cảm, máu dồn về tai làm cho tai hồng lên.
- Phản xạ giãn mạch: kích thích dây màng nhĩ (nhánh của dây số VII) làm
giãn mạch tuyến nước bọt dưới hàm, dưới lưỡi
+ Khi kích thích dây số IX làm giãn mạch tuyến nước bọt mang tai.
+ Kích thích nhánh dây số X làm giãn mạch ở các cơ quan nội tạng.
+ Kích thích dây chậu làm giãn mạch cơ quan sinh dục và trực tràng.
- Các cấu trúc khác của não bộ như hypothalamus của não trung gian, hệ
viền và vỏ não đều gửi xung xuống trung khu vận mạch ở hành tủy, tham gia điều
hòa vận mạch.
2.2.Sự điều hòa thể dịch
Một số hormon và một số yếu tố tham gia điều hòa hệ mạch:
- Các chất gây co mạch:
+ Adrenalin của phần vỏ tuyến trên thận làm co mạch, gây tăng huyết áp.
+ Renin do quản cầu thận tiết ra gây co mạch.
+ Vasopressin (ADH) được giải phóng từ thùy sau tuyến yên gây co mạch.
- Các chất gây giãn mạch:
+ Acetylcholin gây giãn mạch.
+ Bradykinin gây giãn mạch.
+ Phân áp O 2 trong máu giảm gây giãn mạch.
+ Phân áp CO 2 trong máu tăng gây giãn mạch.
+ Nhiệt độ tăng gây giãn mạch.
+ Một số sản phẩm khác của quá trình chuyển hóa như acid lactic, ion Kali,
adenin, adenosin nucleotid, histamin cũng gây giãn mạch.
2.3.Điều hoà tuần hoàn tĩnh mạch
- Điều hoà sự co:
+ Adrenalin làm co tĩnh mạch.
20