Cơ sở lý thuyết hóa hữu cơ - Hợp chất hữu cơ Hiđrocacbon Tác giả Đỗ Thị Thuý Vân - Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng

Tuy vậy, nhiều khi trong điều kiện thực nghiệm không cho phép ta thực
hiện tất cả các bước trên, có nghĩa là phải giải bài toán tìm công thức nguyên khi
số phương trình toán học lập được it hơn số ẩn số, trong khi trường hợp này ta
phải biện luận. Phương pháp biện luận phải dựa vào đặc điểm của hợp chất đã cho
để xác định trị số n trong công thức tổng quát, hoặc dựa vào các bất phương trình
phản ánh mối tương quan giữa số nguyeen tử của các nguyên tố cơ bản.
Ví dụ, một hydrocacbon có tỷ khối đối với hydro là 21. Hãy tìm công thức
của nó.
Ta có khối lượng phân tử là 21x2 = 42. Nếu gọi công thức của hydrocacbon
đó là C x H y , ta có:
12x + y = 42
Suy ra: 12x < 42
Hay : x < 3,5
Mặt khác C x H y là hydrocacbon nên số nguyên tử H trong phân tử không
vượt quá 2x + 2, nghĩa là:
y ≤ 2x + 2
42-12x ≤ 2x + 2
40 ≤ 14x
2,8 ≤ x
Kết hợp với lập luận trên, ta có 2,8 ≤ x <3,5 mà x chỉ tiếp nhận giá trị
nguyên, vậy x = 3, suy ra y = 6.
Chất đã cho công thức C 3 H 6
2.3. Cấu trúc phân tử hợp chất hữu cơ
2.3.1. Đồng phân
2.3.1.1. Khái niệm: là một khái niệm biểu thị sự phân bố khác nhau của các
nguyên tử hoặc là nhóm nguyên tử của một phân tử ở trong không gian. Là những
hợp chất hữu cơ có cùng công thức phân tử nhưng khác nhau về cấu trúc, do đó
tính chất vật lý và hoá học khác nhau.
2.3.1.2. Phân loại: có 3 loại
- Đồng phân cấu tạo
- Đồng phân hình học
- Đồng phân không gian
a. Đồng phân cấu tạo (đồng phân phẳng)
* Khái niệm: Nếu các chất đồng phân khác nhau về cấu trúc phẳng (Sự phân bố
các nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử khác nhau trong mặt phẳng) gọi là đồng phân
phẳng.
* Phân loại: Loại đồng phân này thường gặp các dạng sau:
- Đồng phân về mạch cacbon, nghĩa là chỉ khác nhau về cách sắp xếp mạch
cacbon:
CH 3 CH 2 CH 2 CH 2 OH
CH 3 CHCH 2 OH
ancol n - butylic
CH 3
ancol isobutylic
19